Türk Dil Kurumunun Türkçe Sözlüğü‟nde (2005) “bağımsız olma durumu veya niteliği, istiklal” Ģeklinde tanımlanan bağımsızlık, özgürlük/hürriyet kavramlarıyla zaman zaman aynı anlamda kullanılsalar da iki kavram birbirinden farklı anlamlar ifade eder.
83 Türk tarihinde ve kültüründe bağımsızlığın farklı bir önemi ve değeri vardır. Türk Milleti tarihi boyunca bağımsız yaĢamıĢ ve bağımsızlık için çeĢitli mücadeleler vermiĢtir. Yakın tarihimizden bunu görmek de mümkündür. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde KurtuluĢ SavaĢı yapmıĢ ve bağımsızlığına kavuĢmuĢtur. Türk Milletinin değerleri içerisinde bağımsız yaĢama çok önceliklidir. Tarihte savaĢlar genellikle bağımsızlık mücadelesinden kaynaklanmıĢtır. Bağımsızlığını kaybeden devletler her Ģeyini kaybetmiĢ demektir. Bunun bilincinde olan Türk Milleti her zaman bağımsızlık için yaĢamıĢ ve mücadele vermiĢtir. Çocuklara verilmesi gereken en önemli değerler arasında bağımsızlık değeri gelmektedir. Türk Milli Eğitiminin amaçlarında ve Türkçe eğitim programlarında bağımsızlık değerine önem verildiği görülür. Fazıl Hüsnü Dağlarca da bunu bilincinde, bağımsızlık değerine Ģiirlerinde yer vermiĢtir. Ġncelenen Ģiir kitaplarında bağımsızlık değerine yer verdiği görülmektedir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Ġnanç” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Atam harfleri sayıları Öğrenir yeniden benimle
Koşar büyür
Yurdu kurtarır yeniden benimle
ġiirde yazar, ilkokula giden çocuğun gözünden Atatürk‟ün kendisi ile beraber yeniden öğrendiğini ve yurdu kurtarıp bağımsızlığına kavuĢturduğunu iĢlemektedir. Burada çalıĢkanlık ve bağımsızlık değerine birlikte yer verildiği görülür. Mustafa Kemal Atatürk, vatanı kurtarmak için birçok çalıĢmalar yapmıĢtır. Mustafa Kemal Atatürk, yaptığı çalıĢmalarla Türk milletinin lideri ve kahramanı haline gelmiĢtir. Bağımsızlığın tehlikeye girdiği zamanda ortaya çıkmıĢ, Türk Milleti ile beraber bağımsızlık mücadelesi vermiĢ, ülkeyi düĢman iĢgalinden kurtarmıĢtır. Yazar Ģiirde Atatürk‟ün yurdu kurtarmasından bahsederek, bağımsızlığa da vurgu yapmıĢtır. ġiiri okuyan çocuklara yurdun kurtuluĢu anımsatılarak, örtük biçimde bağımsızlığa önem verme değeri iĢlenmek istenmiĢtir.
84 Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Verir Mi” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Dağ başını duman almış ha Hayır Kim‟miş duman
Verir mi Atatürk Dağın başını dumana
ġiirde Atatürk‟ün dağın baĢını dumana vermemesi aslında Atatürk‟ün ülkemizi düĢmanlara vermemesi ve bağımsızlığına kavuĢturmasını anımsatmak için söylenmiĢtir. Atatürk Türk Milleti ile beraber, ülkenin bağımsızlığı tehlikeye girdiğinde, her türlü fedakârlığı yaparak ülkeyi bağımsızlığına kavuĢturmuĢtu. Yazar Atatürk‟ün dağın baĢını dumana vermemesini, ülkeyi düĢmana vermeyiĢine benzetmek ve Ģiiri okuyanlarda bu düĢünceyi uyandırmak istemektedir. Örtük bir Ģekilde bağımsızlık değerine vurgu yapmaktadır.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Anlattı Öğretmen” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
“Biliyor musunuz çocuklar/Hangi sözcüğü/Severdi daha çok Atatürk‟ümüz” dizelerinde öğretmen Atatürk‟ün hangi sözcüğü daha çok sevdiğini söylüyor. “Yurda saldırırlarsa/Savaş‟tı en güzel olan/Öbür günlerde/Çalışmak” diye Atatürk‟ün en sevdiği iki kelimeyi söylüyor. Yurda saldırı olursa savaĢmayı göze alan Atatürk‟ün bağımsızlığa çok önem verdiğini göstermektedir. Vatan ve millet sevgisi Atatürk‟ün taĢıdığı özelliklerin temel taĢıydı. O vatanı ve milleti için canını seve seve verebilecek bir karaktere sahipti. Bu yüzden de bağımsızlık tehlikeye düĢtüğünde, hiç düĢünmeden savaĢmıĢtır. Yazar, burada öğretmenin anlatımını kullanarak, Atatürk‟ün bağımsızlığa ve çalıĢkanlığa verdiği önemi Ģiiri okuyan çocuklara göstermek istemiĢtir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Mustafa Kemal” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
85 Savaş günü toprak sallandığında
Bayraktır O
Dağlar allandığında
Mustafa Kemal Atatürk ülkenin bağımsızlığı söz konusu olduğunda dağ gibi heybetli ve korku salan birisi olduğunu Ģiirde vurgulanmıĢtır. Mustafa Kemal özgürlüğün olmadığı ortamda yaĢamaktansa her türlü tehlikeye göğüs gererek bağımsız bir millet için savaĢmayı göze almıĢtır. Bu nedenle vatan topraklarını iĢgal etmek isteyen güçlere karĢı amansız bir mücadele vermiĢ. BaĢka ülkelerin boyunduruğu altına girmiĢ bir milletin zamanla yok olup gideceğini bildiği için bağımsızlık için her Ģeyi göze almıĢtır. Yazar Ģiiri okuyan çocuklara da bağımsızlık değerini aĢılamak istemektedir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “YaĢayan Mustafa Kemal” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Devrim der kurtuluş der Özgürlük der kimi
O yurt uğruna ölenlerin birikimi
Bağımsızlık Atatürk‟ün kiĢiliğinin bir parçasıydı. Mustafa Kemal daha henüz öğrencilik yıllarında bile bağımsız olmadan çağdaĢ bir devletin kurulamayacağını anlamıĢ ve özgür olmadan yaĢamaktansa her Ģeyi göze alarak bağımsız bir millet için savaĢmayı göze almıĢtır. O yaĢamının her anında bağımsızlık ve özgürlük için çalıĢmıĢ, ülkenin kurtuluĢundan sonra da çeĢitli devrimler yapmıĢtır. ġiirde yazar Mustafa Kemal „in ağzından özgürlük dediğini, kurtuluĢ dediğini iĢlemiĢtir. ġiiri okuyan çocuklara da Lider Mustafa Kemal‟i örnek alarak ülkemizin bağımsız ve özgür olması için her Ģeyi göze alabilmeyi ve bağımsızlık için çalıĢmayı öğütlemektedir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Der ki” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Neden çiçek açar bilir misin
86 Çünkü bitmek tükenmezdir
Özgürlüğün yeşil masalı
ġiirde yazar bütün ağaçların çiçek açabilmesinin sebebini özgürlüğe bağlamıĢtır. Burada örtük olarak Ģiiri okuyanlara mesajlar vermektedir. Bağımsız olmayan bir devlet istediği gibi hareket edemez. BaĢka ülkelerin boyunduruğu altında olan milletler, bir süre sonra yok olmaya mahkûm olur. Kültürünü, dilini, yaĢam tarzını, manevi değerlerini kaybeder. Ġstediği gibi hareket edemez. Burada yazar Ģiiri okuyan çocuklara; ülkede rahat, huzurlu, güven içinde yaĢayabilmemizin sebebinin bağımsızlık olduğunu göstermek istemektedir. Ağaçların çiçek açma örneğinden, aslında bağımsızlığın değeri ve önemini vurgulamak istemektedir. ġiiri okuyan çocuklara bu değerin önemini örtük bir biçimde anlatmaktadır.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Der ki” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Siz can verirken dolar da akar gök oluğu Akar da yarınlara ulaşır özgürlüğün soluğu
Mustafa Kemal "Ya istiklal ya ölüm" ifadesiyle hiçbir Ģekilde vazgeçmeyeceğini gösterdiği bağımsızlığı öylesine içine sindirmiĢti ki, Türk Milletini örgütleyip tam bağımsız bir ülke için hep birlikte KurtuluĢ SavaĢını baĢlatmıĢ ve her karıĢ toprağı milletin kanı ile sulanmıĢ yeni Türk Devletini kurmuĢtu. Burada yazar, bağımsızlığımız için canını veren atalarımızı hatırlatarak, bağımsızlığımızın kolay kazanılmadığını ve her ne olursa olsun bağımsızlığı korumamız gerektiğini anlatmak istemiĢtir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Der ki” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Güzeldir Ölüm bile biraz
Niye mi
Tutsak değildir de ondan Bunu yüreğine yaz
87 Yazar Ģiirde bağımsızlığın önemini vurgulamıĢtır. Bağımsızlık uğruna ölümün bile güzel olduğunu, tutsak olmaktansa ölmeyi tercih ettiğini söylemektedir. Atalarımız da aynen böyle yapmıĢtır. KurtuluĢ SavaĢında, tutsak yaĢamaktansa ölmeyi tercih etmiĢlerdir. Bunu kalbine yaz derken de, vatan müdafaası sürekli olduğuna göre; bu ruhun da sürekli yaĢatılması lazımdır. Yeni nesiller, mutlaka bu bilinçle yetiĢtirilmelidir. Mustafa Kemal Atatürk‟ün de “Ya istiklal ya ölüm” dediği bilinçte nesillerin yetiĢmesi gerekmektedir. Yazar burada bağımsızlığın önemini ve değerini anımsatarak, bunu Ģiiri okuyanların yüreğine yazmasını istemektedir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Der ki” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Özgürlüğüne düşerse oğul Gölgesi bir tozun bile
Tutsaksındır sen artık
Karanlıklardan karanlık dile
Yazar Ģiirde tutsaklığı anlatarak özgürlüğün değerini anlatmak istemiĢtir. Özgürlüğüne tozun gölgesi bile düĢse artık tutsak olduğunu ve aydınlık yüzü göremeyeceğini anlatmaktadır. Burada bağımsızlık konusunda öğüt vermektedir. Özgürlüğün paha biçilemez bir değer olduğu, bu uğurda canını veren atalarımızdan anlamaktayız. Bağımsızlık bizim milletimizin diğer adı gibidir. ġair burada bağımsızlığın ne derece önemli olduğunu, tutsaklığın ne kadar kötü olduğunu anlatarak göstermek istemiĢtir. ġiiri okuyanlara da bağımsızlığın değerini aĢılamak istemektedir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca‟nın çocuklara yönelik yazdığı Okulumuz 2‟Deki adlı Ģiir kitabında “Daha Mustafa Kemal” adlı Ģiirinde bağımsızlık değeri iĢlenmiĢtir.
Bu 19 Mayıs‟ta gökler Yok olmuşçasına silik
Oysa yeniden koca bir gün getirecek Dağların doruklarındaki görünmez mavilik
88 Ülkemizin üzerinde dolaĢan kara bulutların, Mustafa Kemal‟in 19 Mayıs‟ta Samsun‟a çıkmasıyla dağılacağı, güzel günlerin geleceği Ģiirde anlatılmaktadır. Atatürk‟ün kiĢiliğinde umutsuzluğa yer vermek yoktu. Onun azmi, kararlı davranıĢı ve cesareti ülkeye bağımsızlığı getirmiĢtir. ġiirde yazar; ülkenin umutsuzluğa düĢtüğü zamanda, Atatürk‟ün 19 Mayıs‟ta Milli mücadeleyi baĢlatması güzel günlerin geleceğine iĢaret etmektedir. Yazar Ģiiri okuyan çocukların, örtük biçimde bu sonuçları çıkarmalarını istemektedir.
Türk tarihinde bağımsızlığın önemi çok büyüktür. Tarihi boyunca bağımsız yaĢamıĢ ve bağımsızlık uğruna her türlü mücadeleyi vermiĢ milletin torunları olarak bağımsızlığın değerini ve önemini her Türk çocuğunun bilmesi gerekir. Bu değerin aktarılmasına gereken önemin verilmesi gerekmektedir. Bağımsız ve özgür olmak bir ülkenin kazanabileceği en önemli değerlerdendir. Ülkemizde ise bağımsızlık kavramının ayrı bir önemi vardır. Bunun esas sebebi tabi ki ülkenin özgürlüğü adına akıtılan kanlar, verilen Ģehitlerdir. Özgürlük bir milletin var olmasının baĢlıca sebeplerindendir. Bireyler özgür ve bağımsız bir ülkede yaĢasın ki mutlu, huzur içinde olabilsin. Esir bir yaĢam sürmek acıların en büyüğüdür. Günümüz içinde özgür gibi gözüken fakat baĢka ülkelerin baskısı altında var olan huzursuz toplumları sık sık görürüz. Toplumun baskı altında ve Ģiddet görerek yaĢamını sürdürmesi bağımsızlıktan çok uzaktır. Her Türk çocuğu bu bilinçle yetiĢtirilmelidir. Fazıl Hüsnü Dağlarca da bunu hedef alarak Ģiirlerinde bu değere yer vermiĢ ve önemini kavratmaya çalıĢmıĢtır. Özellikle Okulumuz 2‟deki adlı Ģiir kitabında bu değere yer vermiĢtir. Diğer Ģiir kitaplarında pek rastlanmamıĢtır. Okulumuz 2‟deki kitabında Atatürk ve Türk Milletinin bağımsızlık uğruna verdikleri çabalar, bağımsızlık için ölümü göze alıp canını veren Ģehitlerimiz, Atatürk‟ün bağımsızlık için hiç umutsuzluğa düĢmemesi, bağımsızlık uğruna verdikleri üstün gayretler gibi birçok konuyu Ģiirlerinde iĢlemiĢtir. Burada yazarın bağımsızlık değerinin ne derece önemli olduğunu, bağımsızlık uğruna dökülen kanlar ve verilen çabaları göstererek vermeye çalıĢmıĢtır. Bu Ģiirleri okuyan çocuklarında bağımsızlığın kolay kazanılmadığı ve sürekli korunması gerektiği bilinciyle yetiĢmesi de olasıdır.