Türkçe Eğitimi Alanında Değerler Eğitimiyle İlgili Yapılan Araştırmalar Gökçe (2008) tarafından yapılan çalışmada Gülten Dayıoğlu’nun çocuk öykülerinde

değer eğitimi ve öykülerin Türkçeye katkısı araştırılmıştır.

Öyküler hikaye haritası tekniği ile çözümlenmiş, öykülerin işlediği değerler ise doğrudan metne dayalı bir değer saptaması içinde çözümlenip değerlendirilmiştir. Değerler çocuk eğitimi ile ilişkilendirilmiş olumlu ve olumsuz yönleri tartışılmıştır. Akyol (2010) tarafından yapılan çalışmada ilköğretim 6. Sınıf kitaplarında yer alan sevgi temasını değerler eğitimi açısından incelemek amaçlanmıştır.

Araştırmada iki farklı yayınevine ait öğrenci ders ve çalışma kitabını içeren, 6. Sınıf Türkçe öğretmen kılavuz kitaplarında yer alan sevgi temasının hedef, kazanım ve etkinlikler bakımından değerler eğitimine uygunluğu incelenmiştir. Araştırmada yöntem olarak tarama modeli kullanılmış; veriler tümevarım yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda incelenen kitapların sevgi temasındaki hedef ve kazanımlarının dil ve zihin becerilerini karşıladığı fakat sevgi değerini karşılamadığı tespit edilmiştir.

Emek (2010) tarafından yapılan çalışmada yenileşme dönemi Türk hikâyeciliğinde öğretmen konulu hikâyelerde değer eğitimi incelenmiştir.

Yapılan çalışmada üç yüz otuz öğretmen konulu hikâye Milli Eğitim bakanlığının eğitim programlarında belirlediği ölçütler göz önünde bulundurularak taranmıştır. Bunun sonucunda hikâyelerde yer alan otuz bir değer tespit edilmiştir. Tespit edilen değerler; alçak gönüllülük, idealistlik, samimiyet, azim, kararlılık, saygı, bilimsellik, merhamet, sevgi, çalışkanlık, misafirperverlik, sorumluluk, dayanışma, nezaket ve görgü, şefkat, dil bilinci, olumlu düşünme, titizlik, doğruluk, örnek olma, toplumsallık, dostluk, özgünlük, tutumluluk, empati kurma, öz güven, vefa, güvenilir olma, sabır, yardımseverlik, hoşgörü ve sağlıklı olmadır.

39

Destebaşı (2011) tarafından yapılan çalışmada çocuk edebiyatı eserlerinin 7 ve 8. Sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi araştırılmıştır.

Yapılan araştırmada 7 ve 8. Sınıf öğrencilerindenoluşan deney ve kontrol grubu seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak Kulaksızoğlu ve Dilmaç (1999) tarafından hazırlanan “Ahlaki Olgunluk Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 15.0 programı ve t-testi, Cronbach Alfa teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda edebiyat temelli karakter eğitimi verilen deney grubunda anlamlı farklılık ortaya çıktığı görülmüştür.

Kumbasar (2011) tarafından gerçekleştirilen çalışmada 13-18 yaş grubu için uygun olduğu düşünülen Muzaffer İzgü romanlarını değerler eğitimi açısından incelemek amaçlanmıştır. Muzaffer İzgü’nün 1971-2013 yılları arasında yayımlanan 12 romanını araştırmanın evrenini oluşturmuştur.

Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı’ndaki değerler baz alınarak 25 değerin yer aldığı bir liste oluşturulmuş ve romanlar bu listedeki değerler açısından incelenmiştir.

Araştırmanın sonucunda romanlarda en fazla sevgi değerine rastlanıldığı görülmüş; bunun yanı sıra saygı, yardımlaşma, çalışkanlık ve temizlik değerleri sıklıkla görülmüştür.Alçakgönüllülük değerine hiç rastlanılmazken barış, tutumlu olma, bilimsellik ve cesur olma gibi değerlere en az rastlanılmıştır.

Sönmez (2011) tarafından yapılan çalışmada Reşat Ekrem Koçu’nun çocuklar için yazdığı eserlerde değer eğitimi ve Türkçe incelenmiştir.

Yapılan çalışmada Reşat Ekrem Koçu’nun eserleri çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmiş ve aktarmak istediği değerlere yer verilmiştir. Koçu’nun eserlerinde özgürlük, dostluk, sadakat, iyilik yapma, insan sevgisi, çalışkanlık, hayvan sevgisi, paylaşma, doğruluk-dürüstlük, kahramanlık, planlı-programlı çalışma gibi birçok değeri yer verdiği görülürken kötülük, kibirli olmak, yersiz gurur ve sadakatsizlik gibi olumsuz tutum belirten iletilere de rastlanılmıştır.

Demirbaş (2012) tarafından yapılan araştırmada çocuk edebiyatı eserlerinin 6.sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi olup olmadığı incelemek amaçlanmıştır.

40

Araştırma 6.sınıf öğrencilerinden oluşan 70 kişilik bir grup üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Kulaksızoğlu ve Dilmaç (1999) tarafından hazırlanan “Ahlaki Olgunluk Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 15.0 programı ve t-testi, Cronbach Alfa teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda edebiyat temelli karakter eğitimi verilen deney grubunda anlamlı farklılık ortaya çıktığı görülmüştür.

Demirtaş (2012) tarafından yapılan çalışmada öğrencilere değer kazandırmada edebi metinler üzerinde durulmuş ve bu bağlamda Nasreddin Hoca fıkraları incelenmiş ve Nasreddin Hoca fıkralarında yer alan değerleri tespit edip Türkçe eğitimi ve değer eğitiminde önemini ortaya koymak amaçlanmıştır.

Araştırmanın verileri Swartz’ın on boyuttan oluşan değer listesi aracılığıyla elde edilmiş; verilerin analizi doküman analizi ve SPSS 13.0 kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda en fazla özyönelim, uyarılım, hazcılık boyutlarından oluşan yeniliğe açıklık değer tipinin yer aldığı görülmüştür. Bu değer tipini iyilikseverlik, evrenselcilik boyutlarından oluşan özaşkınlık değer tipi, uyma, güvenlik, geleneksellik boyutlarından oluşan muhafazakârlık değer tipi, başarı, güç, hazcılık boyutlarından oluşan özgenişletim değer tipleri takip etmiştir.

Moğul (2012) tarafından yapılan çalışmada Mehmet Akif Ersoy’un Safahat isimli eserini Türkçe eğitimi ve değerler eğitimi açısından incelemek amaçlanmıştır. Yapılan araştırmada betimsel içerik analizi ve doküman incelemesi yöntemleri kullanılmıştır. Verilerin analizi ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen Türkçe Öğretim programında da yer alan adil olma, aile birliğine önem verme, bağımsızlık, barış, bilimsellik, çalışkanlık, duyarlılık, dayanışma, dürüstlük, estetik, hoşgörü, misafirperverlik, özgürlük, sağlıklı olmaya önem verme, saygı, sevgi, sorumluluk, temizlik, vatanseverlik ve yardımseverlik gibi değerler göz önünde bulundurularak yapılmıştır.

Araştırmanın sonucunda eserde rastlanan değerler ve oranları; Adil olma (% 7.3), aile birliğine önem verme (%4.4), bağımsızlık (% 8.4), barış (% 1.1), bilimsellik (% 17.9), çalışkanlık (%10.6), duyarlılık (% 5.05), dayanışma (% 6.1), dürüstlük (% 1.6), estetik (% 2.8), özgürlük (% 3.3), ,sağlıklı olmaya önem verme (%0.5), saygı (% 10.1), sevgi (% 6.1) sorumluluk (%6.1), temizlik (% 1.6), vatanseverlik (% 3.3), yardımseverlik (% 2.2) şeklinde tespit edilmiştir.

41

Bağcı (2013) tarafından yapılan çalışmada çocuk edebiyatı ürünleriyle çocuklar için yazılmış eserlerin değerler eğitimi bağlamında karşılaştırılması amaçlanmıştır.

Araştırmanın evrenini Kemalettin Tuğcu, Gülten Dayıoğlu, Muzaffer İzgü, Ömer Seyfettin ve Cahit Zarifoğlu’nun çocuk edebiyatı ürünleriyle, değerler eğitimi konulu çocuklar için yazılmış eserler, örneklemini ise beş çocuk edebiyatçısının üçer hikâyesi ve beş farklı yayınevine ait beş ayrı değerler eğitimi hikâye seti oluşturmuştur. Araştırmada, tarama modelinde betimsel alan araştırma yöntemi kullanılmıştır.

Yapılan çalışmada çocuk edebiyatı ürünlerindeki değerlerle, çocuklar için yazılmış güdümlü eserlerdeki değerler tespit edilmiş, tespit edilen bu değerlerin karşılaştırması yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda incelenen eserlerin birbirlerini tamamladığı ve her iki grup eserin de çocuk eğitiminde kullanılmasının, değerler eğitimi açısından faydalı olacağı sonucuna varılmıştır.