AÇIK VE KAPALI DURUŞLAR
El ve kol hareketlerinin nasıl anlamları varsa ayak ve bacak hareketlerinin de anlamaları vardır. Ayak ve bacak hareketlerimiz hislerimizi yansıtabilmekte ve karşı tarafa düşüncelerimiz hakkında bazı ipuçları verebilmektedir. Oturuş şekilleri de kişinin düşünceleri ve kişiliği hakkında bilgiler verir.
Duruşlarla ilgili yapılan bir araştırma, konuya açıklık ve derinlik getirmektedir. Orta eğitimin bir sınıfındaki öğrencilere, belirli bir dersi izlerken her zamanki gibi rahat ve gevşek oturmaları, kollarını kavuşturmayıp, bacak bacak üstüne atmamaları söylenmiş; başka bir sınıftaki öğrencilere de aynı dersi izlerken kollarını kavuşturmaları ve bacak bacak üstüne atmaları talimatı verilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, kollarını kavuşturan grubun öğrenme ve hatırlama miktarının %38 daha düşük olduğu, öğretmene ve öğretilen konuya karşı çok daha fazla eleştirici oldukları görülmüştür. İnsanlar, bir grupta kendilerini rahat hissetmeye ve gruptaki insanları tanımaya başladıkça bacak ve kolları kavuşturulmuş konumdan daha rahat ve açık bir konuma doğru geçerler.
Bacak Bacak Üstüne Atma
Bacak bacak üstüne atmak, olumsuz bir anlam içermektedir. Ancak kişi uzun süre oturduğunda,
rahatlama ihtiyacından dolayı da bacak bacak üstüne atabilir. Bundan dolayı kişi değişik pozisyonlarda oturmaya çalışacaktır. Burada bacakların üst üste atılmasının ne anlama geldiğinin anlaşılabilmesi için, kolların durumuna bakmak gerekmektedir. Bacak bacak üstüne atıldığında eğer kollar da göğüs hizasında kavuşturulduysa, kişi olumsuz ve savunmacı bir tutum içine girmiştir. Karşısındaki kişiye karşı büyük bir direnç geliştirmiş ve kendisini tamamıyla karşısındaki kişiye kapatmıştır. Ayakların ve kolların birlikte kapatılması, olumsuz bir ruh halini göstermektedir. Kişi bu ruh halindeyken, emniyetsizlik duygusu içine girmiştir. Eğer kişi böyle bir oturuş sergiliyorsa, bu kişiye kesinlikle evet ya da hayır tarzında cevaplar içeren sorular sorulmamalıdır. Çünkü kişi olumsuz bir ruh halinde olduğu için, muhtemelen hayır cevabını verecektir.
Kişinin tamamıyla kendisini kapatması, hem bacaklarının hem de kollarının çapraz bir hal almasıdır. Kişi rahatlamak amacıyla bacak bacak üstüne attıysa tamamıyla kendisini kapatmamıştır yani kollar kavuşturulmamıştır. Eğer kişi hem bacak bacak üstüne atıp hem de kollarını kavuşturduysa, karşısındaki kişiye tamamıyla direnç gösteriyor demektir.
Ayak Kilitleme
Bu hareketi hemen hemen sadece kadınlar kullanır. Bir ayağın üst kısmı, savunma tavrını güçlendirmek amacıyla diğer bacağın etrafına kilitlenir ve
127
bu hareketle karşılaştığınızda, bir kadının tamamen kabuğuna çekildiğinden emin olabilirsiniz. Bu kabuğu açmayı umuyorsanız sıcak, dostça ve alttan alan bir yaklaşım sergilemeniz gerekir. Bu konuma, genellikle utangaç kadınlarda rastlanır.
Ayak Çaprazlama
Büyük bir toplantı veya sosyal etkinliğe bir sonraki katılışınızda, kolları ve bacakları kavuşturulmuş olarak ayakta duran insanlardan oluşan küçük gruplar fark edeceksiniz. Biraz daha fazla gözlemlediğinizde, aralarında alışılmış olan mesafeden daha uzak bir mesafe bulunduğunu, ceket veya palto giymeleri durumunda ise düğmelerinin iliklenmiş olduğunu fark edeceksiniz. Bu kişilere sorular sorduğunuzda, birinin veya tümünün gruba yabancı olduklarını öğrenirsiniz. Ayak çaprazlama duruşu, insanların iyi tanımadıkları kişilerin arasında yaptıkları duruş şekilleridir.
Şimdi de kolları kavuşturulmamış, avuçları açıkta, rahat bir görünüşte, bir ayakları grubun diğer üyelerini gösterir şekilde ve kişilerin mahrem alanlarına müdahale
edecek şekilde hareket ederken, diğer ayaklarının üzerine yaslanarak duran insanlardan oluşan başka bir küçük grup görürsünüz. Biraz araştırmayla bunların arkadaş veya birbirlerini yakından tanıyan kişiler olduklarını öğrenirsiniz. İlginç olan, kol ve bacaklarını kavuşturarak dışa kapalı bir mesaj vermesi gereken bu insanların, olması gerekenin tam tersi olarak rahat yüz ifadelerinin olduğu gibi konuşmalarının da rahat ve güvenli bir durumda olmasıdır.
Açık ve dostça bir duruşa sahip olan ama aralarında kimseyi tanımadığınız bir gruba katıldığınızda, kollarınızı ve bacaklarınızı sıkıca kavuşturarak durmayı deneyin. Grubun tüm üyelerinin sırayla kol ve bacaklarını kavuşturmaya başladığını ve muhtemelen, siz içlerinden ayrılana kadar öyle kalacaklarını göreceksiniz.
Ayak Bileği Çaprazlama
Bir tartışmada katı bir tavrı olan birisi bacaklarını bu şekle getirirken bir veya iki elini
kullanarak bacağını
sabitleyecektir. Bu da onun, direncinin kırılması için özel bir yaklaşım gerektirebilen inatçı, katı bir kişiliğinin olduğunu gösterir.
129
Bilek Kilitleme
Bacak veya kolları kavuşturmak, olumsuz bir tutuma veya bir savunma tavrına işaret eder. Bilek kilitleme hareketi için de aynı şey geçerlidir. Bilek kilitleme hareketinin erkeklerde görülen şeklinde, yumruklar da kenetlenmiş olarak dizlerin üzerinde durur veya eller sandalyenin kollarını sımsıkı kavrar. Bu hareketin kadınlarda görülen hali biraz daha farklıdır. Dizler yapışık tutulur, ayaklar yana bakabilir ve eller bacakların üstünde yan yana veya üst üste durabilir. Bu hareket, olumsuz bir tavrı, duyguyu, sinirlenmeyi veya korkuyu gizlemeye çalışma hareketidir.
Mülakatlarda ise mülakat yapan kişinin, masanın karşı tarafına geçmesi ve mülakat yapılanın yanına oturarak masa engelini ortadan kaldırması durumunda, mülakat yapılanın bileklerinin çözüldüğünü ve daha açık ve kişisel bir ortam oluştuğu keşfedilmiştir.
Pazarlık ve görüşme teknikleri konusunda lider olan Nierenberg ve Calero, bir görüşme sırasında taraflardan biri bileklerini kilitlediğinde, bu hareketin onun değerli bir itirafta bulunmaktan kaçındığı anlamına geldiğini keşfettiler. Sorgulama teknikleri kullanılarak bu kişinin bileklerini çözmeye ve itirafta bulunmaya teşvik edilebildiğini gördüler.
Genel davranış tipi olarak bilekleri kilitli bir şekilde oturan veya genellikle olumsuz kol ve bacak hareket gruplarını kullanan ve bunu öyle rahat ettikleri için yaptıklarını söyleyen insanlarla her zaman karşılaşırız. Siz de bunlardan biriyseniz, bu olumsuz hareket gruplarının ancak savunmaya geçtiğinizde, olumsuz bir ruh halindeyken ya da kendinizi uzak tutmaya çalışan bir tavrınız olduğunda mevcut olacağını unutmayın. Olumsuz bir hareketin, olumsuz bir tavrı güçlendireceğini veya daha uzun sürmesine neden olabileceğini de düşünerek, kendinize olan güveninizi ve insanlarla olan iletişiminizi geliştirmek için “olumlu ve açık” hareketler grubunu kullanmaya başlamanız tavsiye edilir.
Mini etek modası ülkemizde yeni çıktığı zamanlarda genç kız olan kadınlar, bacak ve bileklerini çok anlaşılır ve gerekli nedenlerle kavuşturdular.
Alışkanlık gereği bu kadınlardan çoğu hala böyle oturmaktadır ve bu da bazen yanlış anlaşılmalarına yol açabilmektedir.
131