Örgütsel Sinizmin Sonuçları

Örgütsel sinizm başlı başına olumsuz bir durum olduğu için örgüt içinde de olumsuz sonuçlar doğurur. Bu sonuçlar çalışanlarla ilgili olumsuz sonuçlardır ve örgütle ilgili olumsuzluklara yol açar.

Örgütsel sinizm ile “örgütsel politika, örgütsel adalet, psikolojik sözleşme ihlali, algılanan örgütsel destek, örgütsel stres, örgütsel vatandaşlık davranışı, işgörenin işine riayet etmemesi, performans, iş doyumu, örgütsel bağlılık, yabancılaşma, duygusal tükenmişlik” gibi birçok kavram arasında ilişki bulunmaktadır (Kalağan ve Güzeller, 2010:85).

2.6.1. Örgütsel Bağlılığın Azalması

Allen ve Meyer (1990) örgütsel bağlılığı duygusal bağlılık, devamlılık bağlılığı ve normatif bağlılık olmak üzere üç boyutta ele almışlardır. Örgütsel bağlılığın duygusal boyutu çalışanların örgüte duygusal yönden bağlanması olarak görmektedir. Çalışanlar bulunduğu örgütle özdeşleşerek örgüt hedef ve amaçlarını geliştirmede duygusal bir bağlılık göstermektedir (Allen & Meyer, 1990). Bu bağlamda sinik davranışlar

sergileyen kişiler olumsuz duygulara sahip olacağından örgütsel bağlılıkları da azalacaktır.

Örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm birbirleriyle karşılaştırıldığında her iki kavramın çalışanların tutumlarıyla ortaya çıkan durumlar olduğu görülmektedir. Örgüt içinde çalışanların iş yeteneklerine göre imkânlar tanınmaması örgüte olan güven ve bağlılıklarının azalmamasına neden olmaktadır (Abraham, 2000: 276).

Yavuz ve Bedük (2016) yaptıkları çalışmanın sonunda örgütsel sinizm ile duygusal bağlılık ve normatif bağlılık arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki bulmuşlardır. Örgütsel sinizmle devam bağlılığı arasında bir ilişki bulunamamıştır. Bu sonuca göre; örgütsel sinizm arttıkça duygusal ve normatif bağlılık azalmaktadır. Benzer şekilde örgütsel sinizmin azalması çalışanların duygusal ve normatif bağlılıklarını arttırmaktadır.

2.6.2. İş Tatmininde Azalma

İş tatmini denildiğinde; “işten elde edilen maddi çıkarlar ile işgörenin beraberce çalışmaktan zevk aldığı iş arkadaşları ve eser meydana getirmenin sağladığı mutluluk” akla gelmektedir (Tengilimoğlu & Yiğit, 2005:379, s. 379). Çalışanlar iş tatmini yaşarken maddi çıkarlar elde edip etmedikleri yanında birlikte çalıştığı arkadaşlarla aldığı zevk ve ortaya bir şey çıkarmanın hazzını yaşayarak iş tatmini yaşamaktadır. Çalışanlar çalıştığı örgütten ve yaptıkları işten bir beklenti içindedirler. Beklentisi gerçekleşmeyen çalışan sinik duygular geliştirebilecek bu da işinde yaşadığı tatminin düşmesine neden olacaktır.

Ödül ve ceza sistemini oluşturan kişi ya da makamlara karşı oluşan umutsuzluk, hüsran, hayal kırıklığı, güvensizlik gibi duygular çalışanların iş tatminleri ve iş performanslarında düşüşlere neden olabilir (Balay, Kaya, & Cülha, 2013:127). Sinizm ve iş tatmini hüsran kavramını oluşturan temel öğeleri paylaşmasına rağmen; sinizm buna ek olarak hayal kırıklığı, aşağılama ve güvensizlik kavramlarını da kapsamaktadır. Örgütsel sinizm iş tatminini de içine alan geniş bir kavram olarak ortaya

çıkmaktadır. Örgütsel sinizm ve iş tatmini negatif ilişkiye sahip iyi kavramdır. Dolayısıyla örgütsel sinizm türlerinin tamamının iyi yönetilmesi örgütsel faaliyetlerin başarıyla yürütülmesi için bir zorunluluktur (Boyalı, 2011:37).

Gün (2016) tarafından yapılan çalışma sonunda iş tatminiyle örgütsel sinizm arasında anlamlı ve negatif bir ilişki bulunmuştur. Bu sonuç örgütsel sinizm arttıkça iş tatminin azaldığı, örgütsel sinizm düzeyi azaldıkça iş tatmininin arttığının göstergesidir.

2.6.3. Tükenmişliğin Artması

Tükenmişlik, umutsuzluk, çaresizlik hisleri, fiziksel tükenme, duygusal tükenme, negatif benlik duygusu, yapılan işe, hayata ve diğer insanlara karşı negatif davranışlar sergileme durumudur. Örgüt içinde tükenmişliğin yaşanmaması için örgüt yöneticilerinin öncelikli olarak kişilere adil davranmaları, değerli hissetmelerini sağlamaları, başarı gösterenleri ödüllendirmeleri şeklinde davranışlar sergilemeleri gerekmektedir (Ahmadi, 2014:32-33).

İş hayatının çeşitli dönemlerinde ortaya çıkabilen tükenmişlik kişilerin özel hayatına olan etkisi kadar örgüt üzerinde de olumsuz etkilere yol açmaktadır. Tükenmişlik ve sinizm kavramları birlikte değerlendirilebilecek iki kavramdır. Çünkü tükenmişliğe neden olan faktörler arasında sinizme neden olan kişisel ve kurumsal hedeflerde farklılıklar, terfide adaletsizlik, rol çatışmaları ve işten çıkartma gibi faktörler yer almaktadır (Fettahlıoğlu, 2015:179-180).

Gün ve Baskan (2017) tarafından yapılan araştırma sonunda örgütsel sinizm alt boyutları ile tükenmiş düzeyi duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutları arasında orta derecede pozitif ilişki bulunmuştur. Bu sonuç örgütsel sinizmin artmasının tükenmişliğin de artmasına neden olduğu göstermektedir. Ayrıca tükenmiş düzeyi arttıkça da örgütsel sinizm artış göstermektedir.

2.6.4. Örgütsel Vatandaşlığın Azalması

Örgütsel vatandaşlık davranışı, örgüt içi verim ve performansın artması için çalışanların kendi istekleriyle örgütün amaç ve hedeflerini gerçekleştirmek için gönüllü olmalarıdır denilebilir (Budak G. , 2015:7). Çalışanların bu gönüllü davranışı sergilemesi mensubu olduğu örgütü benimsemesi, örgütüne bağlılığı, yaptığı işi sevmesi, örgüt uygulamalarını adaletli bulması gibi nedenlere bağlıdır.

Örgütsel sinizmi inceleyen çoğu araştırmada sinizmin bireysel ve örgütsel etkinlik üzerinde negatif yönlü önemli ve sürekli bir etkisinin olduğu öne sürülmektedir. Örneğin, örgütsel sinizm, örgütsel vatandaşlık davranışı, iş tatmini, örgütsel bağlılık, motivasyon ve değişim yaratma niyetini azaltmakla ilişkilendirilmektedir (Özler, Atalay, & Şahin, 2010)

İçerli ve Yıldırım (2012) sağlık sektöründe çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışlarının, örgütsel sinisizm düzeylerine etsine yönelik yaptıkları çalışma sonucunda; sağlık sektörü çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeylerinin örgütsel sinizm düzeylerinden yüksek olduğunu bulmuşlardır. Örgütlerine karşı olumsuz tutum sergilemek yerine gönüllülük esasına dayalı bir tutum sergilemektedirler. Örgütsel vatandaşlık düzeyleriyle örgütsel sinizm düzeyleri arasında anlamlı olmakla beraber düşük düzeyde bir ilişki bulmuşlardır. Erdoğan ve Bedük (2013) de benzer sonuçlara ulaşmışla

2.6.5. Örgütsel Yabancılaşmanın Artması

Örgütsel sinizm çalışanların mensubu olduğu örgütten kendisini soyutlayarak örgüte karşı yabancılaşmasına neden olabilmektedir. Konu ile ilgili detaylı inceleme dördüncü bölümde yer almaktadır.