Bu çalıĢmada “Ġnsan ve Çevre” ünitesi için etkinliklerle ders içeriği tasarlanmıĢ ve geleneksel öğretim ile FTT yaklaĢımına dayalı öğretimin etkililiği karĢılaĢtırılmıĢtır. Sonuç olarak FTT yaklaĢımının, öğrencilerin kavram uygulama, tutum, bilimsel süreç becerileri ve yaratıcılıklarının geliĢiminde avantajlı olduğu görülmüĢtür.
Gelecek çalıĢmalar için Ģunlar önerilebilir:
Kavram geliĢimi açısından deney grubu ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık olmadığından dolayı, fen eğitiminde bu yaklaĢıma sıklıkla yer verilmeli, sınav baĢarısı ve programı yetiĢtirme kaygısı olmadan, diğer alanların geliĢimine de olumlu katkı sağlanmalıdır. Kavram uygulama alanında, FTT öğrencilerinin geliĢim farkı alınarak anlamlı sonuçlara ulaĢılmıĢtır. Bu alanın geliĢimi için, düĢünmeye sevk edici, tek bir cevabı olmayan açık uçlu sorulara daha çok yer verilmelidir. FTT yaklaĢımıyla uzun süreli öğretim ve uygulama sonucunda geliĢimler daha kolaylıkla görülebilir. Tutum alanı geliĢimi için, derslerde günlük yaĢam deneyimleriyle iliĢkili daha gerçekçi örnek ve etkinliklere yer verilmelidir. Bilimsel süreç becerileri geliĢimi için, bilimsel yöntem basamakları doğru kullanılmalı ve bilimsel yöntemlere sıklıkla baĢvurulmalıdır. Yaratıcılık geliĢimi için, öğrencilerin farklı ve eĢsiz sorular sorabileceği, sebepleri açıklayabileceği, sonuçları tahmin edebileceği durum veya senaryolar oluĢturulmalı ve bunların kullanımına da daha çok yer verilmelidir.
Öğrencilerin geliĢim gösterdiği fen bilimlerinin 5 alanı farklı değerlendirme araçlarıyla değerlendirilebilir. Burada Iowa değerlendirme kılavuzu esas alınmıĢtır.
FTT yaklaĢımıyla öğretimde fen alanlarının son basamağı ve 6. alan olan bilimin doğası/dünya görüĢü geliĢtirme alanı, daha uzun süreli FTT eğitimi sonucunda
incelenebilir. Bu çalıĢma bir ünite süresince yürütülmüĢtür, diğer ünitelerle ayrı ayrı çalıĢmalar yürütülebilir, bir yıl süre boyunca uygulanabilir.
Bu çalıĢma 7. sınıf öğrencileriyle yapılmıĢtır. Ġlköğretimin farklı kademelerindeki sınıflarla uygulama sonuçları karĢılaĢtırılabilir. Ġlkokul, ortaokul, lise ve üniversite eğitimi süresince fen derslerinin tümünde FTT eğitimin uygulama sonuçları değerlendirilebilir ve bu sonuçların bir üst öğrenime katkıları incelenebilir. Uzun süreli FTT öğretimi sonucunda öğrencilerin, FTT‟nin son amacı olan kariyer farkındalığı açısından, seçeceği bölüm ya da meslekler ve FTT etkisi incelenebilir.
Genel olarak tüm çalıĢmalarda vurgulanan, öğretmenlerin FTT anlayıĢını geliĢtirmeleri gerektiği ve bunun eğitimin kalitesini artıracağı ve tüm öğrencilerde farkındalık oluĢturacağıdır. FTT anlayıĢı ve eğitimi etkiliğinin artırılması için büyük çaplı araĢtırmalar gerekmektedir. Dolayısıyla okullarda yapılan çalıĢma sonuçlarının, bölgesel olarak ve tüm ülke genelinde değerlendirilmesi yapılabilir.
Öğretmenlerin sınıf içi uygulamaları için, her sınıf ve ünite seviyesine göre uygun materyaller gerekmektedir. Öğretmenleri çok azı kendi FTT materyallerini geliĢtirebilecek zaman, enerji ve kaynağa sahiptir (Aikenhead, 1998). Bu nedenle öğretmenlere ve okullara basılı ya da görsel ve teknolojik materyaller ile yeterli kaynaklar sağlanmalıdır. Öğretmenlerin, sınıf içi uygulamalarında, disiplinler arası eğitim ve gerçek dünya problemlerine odaklanma ön plânda olmalıdır. Bunlar için, diğer derslerle, okullarla, çevreyle, bilim insanlarıyla, kurum ve kuruluĢlarla iliĢki kurabilmek için resmi kolaylıklar sağlanmalıdır.
KAYNAKÇA
Afacan, Ö. (2008). İlköğretim öğrencilerinin fen- teknoloji- toplum çevre (FTTÇ) ilişkisini algılama düzeyleri ve bilimsel tutumlarının tespiti (Kırşehir ili örneği), YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Aikenhead, G. S. (1988). An analysis of four ways of assessing student beliefs about STS topics. Journal of Research in Science Teaching, 25, 607-629.
Aikenhead, G. S. (1992). The Ġntegration of Science Education into Science Education.
Theory into practice, 31 (1), 27-34.
Aikenhead, G. S. (1994). What is STS teaching? In J. Solomon & G. Aikenhead (Eds.), STS education: International perspectives on reform. New York: Teachers College Press, pp. 47-59.
Aikenhead, G. S. (1998). STS Science in Canada: From Policy to Student Evaluation.
(David Kumar and Daryl Chubin Eds.). Kluwer Academic Press.
Aikenhead, G. S. (2000). STS in Canada: From policy to student evaluation. In D.D. Kumar & D.E. Chubin (Eds.), Science, technology, and society: A sourcebook on research and practice. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, pp. 49-89.
Aikenhead, G. S. (2006). Science Education for Everyday Life: Evidence-Based
Practice. New York: Teachers College Press.
Aikenhead, G. S. (2009). Research into STS science Education. Revista Brasileira de Pesquia em Educaçao em Ciencias
Akçay, B. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğasına Yönelik inanıĢları.
Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (1), 145-164
Akçay, H. (2007). The Impact of a STS/Constructivist Learning Approach on The Belief
and Attitudes of Preservice Science Teachers. Unpublished Doctoral Thesis, The
University of Iowa, USA.
Bacanak, A. (2002). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlıkları ile Fen-
Teknoloji- Toplum Dersinin Uygulanışını Değerlendirmeye Yönelik Bir Çalışma.
YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Bakar, E. (2003). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen, Teknoloji Toplum (FTT)
Konularına Bakış Açılarına, Fen Teknoloji Toplum Yaklaşımının Etkisinin Araştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Benneth J., Hogart, S., and Lubben, F. (2005). Systematic review of the effects of context-based and science technology society approaches in the teaching of secondary science. Research paper. http://eppi.ioe.ac.uk/reel/
Blunck, S. M. and Yager, R. E. (1990). "The Iowa Chautauqua Program: A Model for Improving Science in the Elementary School." Journal of Elementary Science
Education, 2(2), 3-9.
Büyüköztürk, ġ. (2007). Deneysel Desenler, Öntest-Sontest Kontrol Grubu Desen ve
Veri Analizi. PegemA Yayıncılık, Ankara.
Bybee, R. (1984). Global Problems and Science Education Policy. In Rodger W. Bybee, Janet Carlson, and Alan J. McCormack. Redesigning Science and Technology
Education, (60-75). Washington, DC: National Science Teacher Association.
Carter, C. (1991). Science-Technology-Society and Access to Scientific Knowledge.
Theory Into Practice, 30(4), 273-279.
Cho, J. (2002). The development of an alternative in-service programme for Korean science teachers with an emphasis on science-technology-society. International
Journal of Science Education, 24(10), 1021-1035.
Çepni, S. (2004). Fen Eğitimine Yeni bir Bakış: Fen Teknoloji Toplum. Top-kar Matbaacılık, Trabzon.
Çepni, S. (2005). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Seçkin dağıtım, Trabzon.
Çepni, S. ve Çil, E. (2009). Fen ve teknoloji programı (Tanıma, plânlama, uygulama ve SBS‟yle ilişkilendirme). Ankara, Pegema akademi yayıncılık
Çelik, S. (2003). Öğretmen Adaylarının Bilim Anlayışları ve “Fen, Teknoloji ve
Toplum” Dersinin bu Anlayışlara Etkisi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi,
Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Çınar, S. (2011). Sınıf Öğretmenleri için Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) Yaklaşımına
Yönelik Bir Hizmet-İçi Eğitim Kurs Programı Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Araştırılması. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Cohen, L., Manion L. and Morrison K. (2007). Research Methods in Education. (Sixth edition). Routledge, Abingdon, Oxon, Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge 270 Madison Avenue, New York, NY 10016 This edition published in the Taylor & Francis e-Library.
Dass, P. M. (1999). An STS approach to organizing a secondary science methods course: Preliminary findings. Proceedings of the 1999 Annual International
Conference of the Association for the Education of Teachers in Science (p. 331 -
338). Greenville, NC: Association for the Education of Teachers in Science. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 431 626)
Dass, P. M. (2005). Using a Science/Technology/Society Approach To Prepare Reform- Oriented Science Teachers: The Case of a Secondary Science Methods Course.
Issues in Teacher Education, 14(1), 95-108.
Demirçalı, S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Dersi “Genetik” Ünitesinde Fen-
Teknoloji -Toplum Yaklaşımına Dayalı Yardımcı Etkinlik Geliştirme ve Uygulama. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Enger, S. and Yager, R. E. (1998). The Iowa Assessment Handbook. Science Education Center of Iowa
Enger, S. and Yager, R. E. (2001). Assessing student understanding in science. Thousand Oaks, CA: Corwin Press Inc.
Eijkelhof, H. M. C. and Kortland, K. (1987). Physics in its personal, social and scientific context. Bulletin of Science, Technology and society, 7, 125-136. Ercan, Ġ. ve Kan, Ġ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp
Fakültesi Dergisi, 30(3), 211–216
Fleming, R. W. (1987). High-School Graduates‟ Beliefs About Science-Technology- Society. II. The Interaction Among Science, Technology and Society. Science
Education, 71(2), 163-186.
Finson, K. D. and Enochs, L. G. (1987). Student Attitutes Toward Science-Technology- Society Resulting From Visitation to A Science- Technology Museum. Journal
of Research in Science Teaching, 24(7), 593-609.
Gilberti, A. F. (1989). Technological literacy as a curriculum movement in education. Ann Arbor, MI: Dissertation Abstracts International.
Hassard, J. and Dias, M. (2009). The Art of Teaching Science, Inquiry and Innovation in
Middle School and High School. (Second Edition) NewYork: Routledge
Harms, N. and Yager, R. E. (1981). What Research Says to the Science Teacher.
National Science Teachers Association, 3, Washington, D.C.
Heath, P. A. (1990). Integrating science and technology instruction into the social studies: Basic elements. Social Education, 54(4), 207-209.
Heath, P. A. (2005). Science/Technology/Society in the Social Studies.
http://www.ed.gov/databases/ERĠC_Digests/ed298073.html. (20.10.2005)
Hofstein, A., Aikenhead, G. S. and Riquarts, K. (1988). Discussing Over STS. at The Fourth IOSTE Symposium. International Journal of Science Education, 10(4), 357-366.
Iskandar, S. M. (1991). An Evaluation of a STS Approach to Science Teaching. Unpublished Doctoral Thesis, The University of Iowa, USA.
Jenkins, E. W. and Pell, R. G. (2006). The Relevance of Science Education Project
(ROSE) in England: a summary of findings. Centre for Studies in Science and
Mathematics Education, Unieversity of Leeds.
Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi. MEB Yayınları. Ġstanbul
Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (12. Baskı). Nobel yayınları. Ankara. Kalaycı, ġ. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın,
Dağıtım. Ankara.
King, K. P. and Milson, A. J. (2002). Integrated Instruction in University Method Course: Applying STS. Paper presented at the Annual meeting of the Association for the Education of Teachers in Science, Charlotte, North Carolina. Kline, R. (2009). Becoming a Behavioral Science Researcher (A Guide to Producing
Research That Matters). The Guilford Press (A Division of Guilford
Publications, Inc.), 72 Spring Street, New York.
Kranzberg, M. (1991). Science –Technology –Socicety: It‟s as Simple as XYZ! Theory
into Practice, 30(4), 234-240
Lee, M. K. (2001). The Effects of a Professıonal Development Program for Physıcs
Teacherson Their Teaching and The Learning of Their Students. Unpublished
Doctoral Thesis, University of Iowa, USA.
Lee, M. K ve Erdoğan, I. (2007). The Effect of Science–Technology–Society Teaching on Students‟Attitudes toward Science and Certain Aspects of Creativity, Bulletin
of Science Technology Society, 27, 382-390.
Lester, B. T., Ma, L., Okhee, L. and Lambert, J. (2006). Social Activism in Elementary Science Education: A science, technology, and society approach to teach global warming. International Journal of Science Education, 28(4), 315-339.
Liu, C. (1992). Evaluating The Effectiveness of an Inservice Teacher Education
Program: The Iowa Chautauqua Program. Unpublished Doctoral Thesis,
University of Iowa, USA.
Lu, Y. L. (1993). A Study of Effectiveness of The STS Approach to Science Teaching in
The Elementary School. Unpublished Doctoral Thesis, University of Iowa, USA.
Macer, D. R. J. (2006). A Cross-Cultural Introduction to Bioethics (A Cross Cultural
Mackinnu, A. (1991). Comparison of Learning Outcomes between Classes Taught with
a Science-Technology-Society (STS) Approach and Textbook Orientation.
Unpublished Doctoral Thesis, University of Iowa, USA.
Mbajiorgu, N. M. and Ali, A. (2002). Releationship Between STS Approach. Scientific Literacy and Achievement in Biology. Science Education, 87, 31-39.
McComas, W. F. (2008). Seeking historical examples to illustrate key aspects of the nature of science. Science & Education, 17, 249-263.
McComas, W. F. and Yager, R. E. (1988). The Iowa assessment package for evaluationin five domains of science education. Iowa City, IA: The University of Iowa, Science Education Center.
McGinnis, J. R. and Simmons, P. (1999). Teachers‟ Perspektives of Teaching Science Technology Society in Local Cultures: A Sociocultural Analysis. Science
Education, 83, 179-211.
Merryfield, M. (1991). Science –Technology – Society and Global Perspectives. Theory Into Practise, 30(4).
MEB (2006). Ġlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6., 7. ve 8.Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
Meyer, J. D. and James, R. K. (2002). STS for Pre-service Teachers: Does It Traslate in the Classroom?, The Annual Meeting of the Natioanl Association for Research in Science Teaching, April, New Orleans, 6-10.
Myers, L. (1996). Mastery of basic concepts. In Yager (Ed.). Science/Technology/Society as a reform in science education. State University of New York Press, Albany, N. Y.
Myers, L. (1988). Analysis of Students Outcomes in Ninth Grade Physical Science
Taught with A Science/Technplogy/ Society Focus versus One Taught with A Text Book Orientation. Unpublished Doctoral Thesis, University of Iowa, USA.
National Assessment of Educational Progress (NAEP) (1978). The third assessment of science, 1976-77. Denver, CO: Author.
National Science Teachers Association (NSTA). 1990. Science/technology/society: A new effort for providing appropriate science for all. NSTA position statement.
Bulletin of Science,Technology and Society, 10(5/6), 249-50.
Ost, D. H. and Yager, R. E. (1993). Biology, STS and The Next Steps in Program Design and Curriculum Development. The American Biology Teacher, 55(5), 282-287.
Osterlind, K. (2005). Concept Formation in Environmental Education: 14-years olds‟ work on the Ġntensified Greenhouse Effect and the Depletion of the Ozaone Layer. International Journal of Science Education, 27, 891-908
Pedretti E. and Hodson D. (1995). From Rhetoric to Action: Implementing STS Education Through Action Research. Journal Research Science Teacher, 32, 463–485.
Pedretti, E. (2006). Promoting Issues-based STSE Perspectives in Science Teacher Education: Problems of Identity and Ideology. Science & Education, 233-251. Penick, J. E. (2007). Involving Science Teachers in the Development and
Implementation of Assesment Tools for “Science for All” Type Curricula.
Journal of Science Teacher Education, 18, 497-524
Piel, E. J. (1981). Interaction of Science, Technology, and Society in Secondary School. In N. C. Harms ve R. E. Yager (Eds.), What research Says to the Science
Teacher 3, 94-112. Washington, DC: National Science Teacher Association.
Rosenthal, D. B. (1989). Two Approaches to Science-Technology-Society (S-T-S) Education. Science Education, 73 (5), 581-589.
Roth, K. J. (1989). Science education: It's not enough to 'do' or 'relate'. American
Educator, 13(4), 16-22, 46-48
Rubba, P. A. and Wiesenmayer, R. L. (1985). A Goal Structure for Precollege STS Education: A Proposal Based Upon Recent Literature in Environmental Education. Bulletin of Science, Technology & Society, 5, 573-580.
Rule, A. and Meyer M. A. (2009). Teaching Urban High School Students Global Climate Change Information and Graph Interpretation Skills Using Evidence from the Scientific Literature. Journal of Geoscience Education, 57(5), 335. Solbes, J. and Vilches, A. (1997). STS Interactions and The Teaching of Phiysics and
Chemistry. Science Education, 81, 377-386.
Sümbüloğlu, K. (1988). Sağlık bilimlerinde Araştırma Yöntemleri ve İstatistik, Ankara: MatiĢ Yayınları.
Tsai, C. (2001). A Science Teacher‟s Reflections and Knowledge Growth About STS Interaction After Actual Implementation. Science Education, 86 (1), 23-41. Varrella, G. F. (1996). Using what has been learned: The application domain in an STS-
Constructivist setting. In Yager (Ed.). Science/Technology/Society as a reform in
science education. State University of New York Press, Albany, N. Y.
Yager, R. E. (1984). The major crisis in science education. School Science and
Yager, R. E. (1990). The Science/Technology/Society Movement in The United States: Its Origin, Evolution and Rationale. Social Education, 54(4), 198-200.
Yager, R. E. (1991). New Goals Needed For Students. Education, 111(3), 418-435. Yager, R. E. (1993). Make Difference with STS. The Science Teacher, 60(2), 45-48. Yager, R. E. and Lutz, M. V. (1995). STS to enhance total curriculum. School Science
& Mathematics; 95(1), 8-28.
Yager, R. E. (1996). Science/Technology/Society as Reform in Science Education. Albany, NY: SUNY Press.
Yager, R. E. (2007). STS Requires Changes in Teaching, Bulletin of Science,
Technology & Society, 27(5), 386-390.
Yager, R. E. and Akçay H. (2007), What Results Indicate Concerning the Successes with STS Instruction. Science Educator, 16(1).
Yager, R. E. and Akçay H. (2008), Comparison of Student Learning Outcomes in Middle School Science Classes with an STS Approach and a Typical Textbook Dominated Approach. RMLE Online, 31(7).
Yager, R. E. and Yager, S. O. (2007). What results indicate concerning the successes with STS instruction. Science Educator, 16(1).
Yager, R. E. and McCormack, A. J. (1989). Assessing teaching /learning successes in multiple domains of science and science education. Science Education, 73(1), 45-58.
Yager, R. E., Tamir, P. and Kellerman, L. (1994). Success with STS in life Science Classrooms, Grades 4-12. The American Biology Teacher, 56(5), 268-272. Yager, R. E. and Weld, J. D. (1999). Scope, sequence and co-ordination: The Iowa
Project, a national reform effort in the USA. International Journal of Science
Education, 21, 169-194.
Yager, R. E., Choi, A., Yager, S. O. and Akçay, H. (2009a). A Comparison of Student Learning in STS vs Those in Diracted Inquiry Classes, Electronic Journal of
Science Education, 13(2), 186-196.
Yager, R, E., Choi, A., Yager, S. O. and Akçay, H. (2009b). Comparison Science Learning Among 4th-, 5th-, and 6th-Grade Students: STS Versus Textbook- Based Instruction, Journal of Elementary Science Education, 21(2), 15-24. Yangın, S. ve Dindar, H. (2007). Ġlköğretim Fen ve Teknoloji Programındaki DeğiĢimin
Öğretmenlere Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 240-252.
Yelken, Y. T. (2009). Ġlköğretim MüfettiĢleri ve Formatör Öğretmenlerin Öğretim Programlarında Yer alan Etkinliklerle Ġlgili Öğretmenlerin KarĢılaĢtıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri Konusunda GörüĢleri. Adıyaman Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 225-249.
YetiĢir, Ġ. M. ve Kaptan, F. (2008). STS from a Historical Perspective and Its Reflection on Curricula in Türkiye. Internotial Journal of Environmental & Science
Education, 3(1), 3-8.
Yörük, N., Morgil, Ġ. ve Seçken, N. (2009). The Effects of Science, Technology, Society and Environment (STSE) Education on Students‟ Career Planning, US-
China Education Review, 6(8), 68-74.
YÖK/Dünya Bankası (1997). Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen
Eğitimi, yazarlar: Prof. Dr. Fuat TURGUT, Dr. Dale Baker, Dr. Roger
Cunningham, Dr. Micheal Piburn, Ankara.
Wiesenmayer, R. L. and Rubba, P. A. (1990). The effects of STS issue investigation and
action instruction and traditional life science instruction on seventh grade students‟ citizenship behaviors (p. 4). Paper presented at the National
Association for Research in Science Teaching meeting, Atlanta, Georgia, April, 1990.
Yıldırım, A. ve ġimĢek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5.Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.
http://www.educ.state.ak.us/tls/frameworks/mathsci/ms4inst.htm#keyinstructionalstrate giesformathematicsandscience, 09.11.2013 tarihinde eriĢilmiĢtir.
EKLER EK-1. Resmi Ġzin
EK-2. Sınıf Ortamı, Uygulama süreci ve Etkinlikler
EK-3. Kavram Testi
KAVRAM TESTĠ
Ad/Soyad : Sınıf/No:
Sevgili öğrenciler, aĢağıda 7. Sınıf “Ġnsan ve Çevre Ünitesi” kazanımlarına yönelik toplam 36 adet çoktan seçmeli soru yer almaktadır. Her soruyu dikkatlice okuyunuz ve 40 dakikalık zaman dilimi içinde, acele etmeden bu soruları cevaplayınız. Cevaplarınızı, üstte verilen tabloya yazınız. Sorular hatırlamaya yönelik olup kısa sürede yapılabilecek niteliktedir. Bu çalıĢmada amaç baĢarılı veya baĢarısız öğrencileri tespit etmek değildir. Bu nedenle puan ve baĢarı sıralaması yoktur. Sizin kiĢisel düĢünceleriniz ve çevre konularındaki bilgi birikiminiz bizim için daha önemlidir. Hepinize Ģimdiden teĢekkür ederim.
Sorular: 1. AĢağıda dört kavramla ilgili verilen
açıklamalarda hangisinde yanlıĢlık yapılmıĢtır?
A) Ekosistem: Belli bir bölgede yaĢayan canlıların, yaĢamını devam ettirdiği cansız çevredir.
B) Tür: Ortak bir atadan gelen kendi aralarında çiftleĢerek üreyebilen canlılardır.
C) Habitat: Bir canlının doğadaki hayatını en uygun Ģekilde sürdürdüğü yerdir.
D) Populasyon: Aynı türden canlıların oluĢturduğu topluluktur.
2. Bazı canlı grupları arasındaki besin zinciri aĢağıdaki Ģekilde
gösterilmiĢtir.
GüneĢ ıĢığı→Yosun Midye Balık KuĢ Yılan
Buna göre güneĢ enerjisini metabolizmasında ilk kullanan canlı hangisidir?
A) KuĢ C) Yosun
B) Balık D) Yılan
3. Besin zincirini oluĢturan canlı gruplarının sıralanıĢ biçimi hangisinde doğru verilmiĢtir? A) Üreticiler- Otçullar- Etçiller-
Yırtıcılar
B) Üreticiler- Yırtıcılar - Etçiller- Otçullar
C) Üreticiler- Etçiller- Yırtıcılar- Otçullar
D) Otçullar- Etçiller- Yırtıcılar- Üreticiler
4. Tabloda numaralarla verilen canlılardan hangisinin Dünya‟daki nesli tükenmiĢtir?
1. Mamut 2. Akdeniz Foku
3. Anadolu Leoparı 4. Alageyik 5. Dinozor 6. Caretta
Caretta 7. Moa 8. Orkide 9. Kardelen A) 1, 2, 3
B) 5, 7, 9 C) 1, 5, 7, 8 D) 1, 3, 5, 7
5. Ülkemizde ve Dünya‟da nesli tükenme tehlikesinde olan bitki ve hayvanların korunması için
aĢağıdakilerden hangisini yapmak yarar sağlamaz?
A) Uluslar arası Biyolojik ÇeĢitliliğin korunması amaçlı antlaĢmalara katılmak
B) Doğal koruma alanları oluĢturmak C) Türleri tehdit eden zararlı etkenleri
yok etmek
D) Bu türleri evde korumak ve beslemek
6. AĢağıdaki öğrencilerden hangisi bitki ve hayvanlara sevgiyle davranmanın önemini anlamıĢtır? Ali: “Her canlının bu Dünya‟da yaĢama hakkı vardır.
AyĢe: “ insanların yok olmasını istemediğimiz gibi, bitki ve hayvanlarında yok olmasına izin vermemeliyiz.
Aysu: “ Her Ģeyden önemlisi “insan” dır, insanların yararı için diğer canlıların yok olmasında sakınca yoktur.
A) Ali ve AyĢe B) Ali ve Aysu C) AyĢe ve Aysu D) Ali, AyĢe ve Aysu
7. Araba egzozlarından, ev ve fabrika
bacalarından çıkan gazların yağmurda çözünmesiyle, asit yağmurları oluşur. AĢağıdakilerden
hangisi asit yağmuru yağan bir bölgede meydana gelecek olumsuz etkilerden biri değildir?
A) Bitkilerin daha iyi geliĢmesi B) Göl ve akarsulardaki canlıların
ölmesi
C) Toprak kirliliği D) Su kirliliği
8. Eko turizmin geliĢmesi için
aĢağıdakilerden hangisi yapılamaz? A) Milli park ve doğal alanların
artırılması
B) Doğal güzelliklerin korunması C) Doğal güzellik ve biyolojik
zenginliklerin yurt içinde ve dıĢında yeterince tanıtılması
D) Doğal alanların insan ziyaretine kapatılması
9. Kullanım süresi bittikten sonra
tekrar değerlendirilerek yeni ürünlere dönüştürülebilen maddelere geri dönüşümlü maddeler denir. Geri dönüĢümle
ilgili aĢağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Geri dönüĢümlü ürünlerin kullanımı ham madde tüketimini azaltır.
B) Geri dönüĢüm çevre kirliliğini azaltır.
C) Cam, plâstik, kâğıt ve teneke gibi maddeler geri dönüĢümlü
maddelerdir.
D) Geri dönüĢüm ekonomik olarak herhangi bir kazanç sağlamaz.
10. Dünya‟da ve Türkiye‟de nesli
tükenmekte olan canlı türlerinin sayısı giderek artmaktadır. Akdeniz
foku, kunduz, alageyik orkide ve bozayı nesli tükenmekte olan bazı
canlılardır. Bu canlıların
nesillerinin tükenme nedeni aĢağıdakilerden hangisi olabilir? A) YaĢadıkları habitatların bozulması B) Avlanmalarının yasaklanması