2.9. Ġlgili AraĢtırmalar
3.3.3. Deney Grubu Uygulama Süreci
3.3.3.1. FTT Modülü GeliĢtirme
Bu araĢtırma için geliĢtirilen FTT modülü “7. sınıf Çevre ve Ġnsan” ünitesi için FTT yaklaĢımına uyarlanarak, 4 haftalık süre için, 3 konu alanına göre plânlanmıĢtır. FTT modülünün amacı, programda yer alan ünite amacına uygun olarak “vatandaşlara,
FTT sorunlarında duyarlı karar vermeleri ve sorunun çözümünde bu kararlarla harekete geçmeleri için gerekli olan bilgi, beceri ve etkili nitelikleri geliştirmede yardım etme” dir.
Modül seviyeleri 7. sınıf düzeyinde örneklere yer verilerek Ģöyle açıklanabilir (Rubba ve Wiesenmayer, 1985):
1. Seviye: FTT temelleri seviyesi: Asit yağmurları sorunları gibi soruları içeren kavramlar belirlenir. Meselâ petrol sızıntısı gibi bir modülde FTT kavramları, sistem, değiĢim, enerji etkileĢim kavramlarını içerebilir. Öğrenciler bunu araĢtırırken, yeni düĢünme yolları ve geliĢtirirler ve bütünsel düĢünerek bağlantı kurarlar.
2. Seviye: FTT konu farkındalığı: Bir modül, öğrencilerin sorunları tartıĢırken FTT etkileĢiminin nasıl olduğunu ve konunun onları nasıl ilgilendirdiğine fark etmelerine yardım edecek Ģekilde plânlanmalıdır. Dersler, öğrencilerin, konu ile ilgili
deneyimlerini, konunun bütün yönlerini, inanç ve tutumların konuyu etkilediğini, sorunlara alternatif çözümler üretebilmelerini incelemesine yardım etmelidir.
“Değerleri açıklama, değer ikilemleri, aksiyon dramaları, düşünme parçaları, çevrim
içi tartışmalar ve oylama” bu seviye için yararlı araçlardır.
3. Seviye: Konu araştırması: AraĢtırma seviyesi, değerleri açıklama bölümündeki aksiyon projeleri ile benzerdir. Öğrenciler, bu seviyede, konuyu nasıl araĢtıracağını düĢünürler. Veri toplama, analiz etme, sonuç çıkarma gibi problem çözme aĢamaları kullanılır. Bu beceriler, yerel bir sorunun araĢtırılmasında uygulanabilir.
4. Seviye: Aksiyon becerisi geliştirme: Bir sorun üzerinde harekete geçme, bütün öğrencilerin bilmediği becerileri anlamayı içerir. Konular, tüketim, yasal eylemler, ikna,
fiziksel eylem ve politik eylem gibi kavramları geliĢtirebilmelerine yardımcı olmak
Verilen bilgilere dayanarak ders içeriği tasarlanmıĢ ve plânlar oluĢturulmuĢtur. Ġnsan ve Çevre ünitesi için üç konu baĢlığı altında üç modül tasarlanmıĢtır. Kılavuz kitapta verilen ünite-konu sürelerinde değiĢiklik yapılmıĢtır. Ünitede verilmesi gereken temel kavramlar ve kavram haritası Ek-8‟de verilmiĢtir. Bu kavram ve kazanımlara uygun olarak etkinlikler geliĢtirilmiĢtir. AĢağıdaki tabloda, FTT modül seviyeleri, kazanımlarla iliĢkisi, ders ve çalıĢma kitabından yararlanılan etkinlikler ve diğer ek çalıĢmalar detaylı olarak görülmektedir.
Tablo 3.5. Ekosistemler Konusu Ders Plânı (4 ders saati)
FTT
seviyeleri FTT Temel kavram/fikir/soru
Öğrenci etkinlikleri
Kazanımlar
FTT etkinlikleri Ders kitabı
ÇalıĢma kitabı (değerlendirme amaçlı) 1. FTT temel seviyesi Ekosistemler canlı mıdır? Ekoloji, Tür, habitat, popülasyon ve ekosistem
DüĢünme soruları
Farklı Ekosistemler görselleri Vido 1. Ekoloji, popülasyon, tür
Video 2. Ekosistemler Türden Ekosiste me Habitatı Neresi YaĢam alanları
1.Organizmaların yaĢadıkları alanlar ve bu alanlara insan etkisi ile ilgili olarak öğrenciler;
1.1.Tür, habitat, popülasyon ve ekosistem kavramlarını örneklerle açıklar.
2. FTT konu farkındalığı
Ekosistemdeki canlı organizmaların birbiriyle iliĢkisi var mıdır? Ekosistemin dengede olması ne anlama gelir?
Hava, su ve toprak ekosistemin bir parçası mıdır?
Pek çok canlının yaĢadığı ağaç MeĢe
Video 3. Canlıların beslenme Ģekline göre sınıflandırılması
TartıĢma
Video 4. Cansız öğeler
Video 5. Ġklimsel faktörler Video 6. Besin zinciri ve Besin ağı
Besin Ağı Ġçin YarıĢalı m
Kim Kimi Yer? Canlılar Arası
iliĢkiler (ÇalıĢma Kitabı)
1.2.Bir ekosistemdeki canlı organizmaların birbirleriyle ve cansız faktörlerle iliĢkilerini açıklar
1.3.Farklı ekosistemlerde bulunabilecek canlılar hakkında tahminler yapar (BSB – 9). 1.4.Ekosistemleri canlı çeĢitliliği ve iklim özellikleri açısından karĢılaĢtırır (BSB –5, 6).
3. Konu araştırması
Gezegenimiz bir bütün olarak yaĢayan bir organizma olarak sınıflandırılabilir mi?
Ekosistemleri ve canlıların doğal habitatlarını korumak için neler yapmalıyız?
Etkinlikleri yapalım ve problem çözme aĢamalarını kullanarak bu canlıların yaĢamının devamı için neler yapabileceğimizi araĢtıralım.
4. Eylem becerisi geliştirme
Ekosistemleri ve canlıların doğal habitatlarını korumak için neler yapmalıyız?
Bir besin ağı yapalım.
Bitkilerle deneyler yapalım.
Plânktonları inceleyelim.
Karınca kolonisi gözlemlemek için karınca gözlem evi yapalım.
“Canlıların yaĢamının devamı için neler yapılmalıdır?”
Etkinlikler üzerinden çözüm önerileri geliĢtirelim ve sunalım.
Tablo 3.6. Biyolojik ÇeĢitlilik Konusu Ders Plânı (4 ders saati) FTT seviyeleri FTT Temel kavram/fikir/soru Öğrenci etkinlikleri Kazanımlar FTT etkinlikleri Ders kitabı
ÇalıĢma kitabı (değerlendirme amaçlı)
1. FTT temel seviyesi
Biyolojik çeĢitlilik nedir? Nesli tükenen ve tükenmekte olan canlı ne demektir?
Okulumuzun bahçesindeki
canlıları gözlemleyelim.
Denizli‟de bulunan bildiğimiz
bitki ve hayvanları sıralayalım.
Ülkemizdeki bitki ve hayvan
sayısını düĢünelim.
Bitki ve hayvanların canlılar
tarafından kullanım alanlarına örnekler verelim.
Ülkemizde ve dünyada nesli
tükenmekte olan canlılara örnekler verelim. Biyolojik ÇeĢitlilik Biyolojik ÇeĢitlilik Biyolojik ÇeĢitlilik ve YaĢam 1.5.Ekosistemdeki biyolojik
çeĢitliliği fark eder ve bunun önemini vurgular.
2. FTT konu farkındalığı
Nesli tükenen ve tükenmekte olan canlılar nelerdir?
* Bilim-çocuk dergisi (mart
2012, 171 sayısı), “Tükenme tehlikesi altındaki türlerimiz” kartları ile oyun
DüĢünme soruları
Bitki ve Hayvanlarla Dostuz
Canlıları Sevelim
1.6.Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme tehlikesiyle karĢı karĢıya olan bitki ve hayvanlara örnekler verir (BSB -25; FTTÇ – 22, 23, 26).
3. Konu
araştırması
Nesli tükenmekte olan
canlıların korunması için neler yapabiliriz?
Yok, olma tehlikesi içindeki
türlere nasıl yardım edebiliriz?
1.7.Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme tehlikesinde olan bitki ve hayvanların nasıl korunabileceğine iliĢkin öneriler sunar (BSB-32; FTTÇ – 21, 22, 23, 24, 27).
4. Eylem becerisi geliştirme
Yok olma tehlikesi içindeki türlere yardım edelim
Çevremizdeki bitki ve
hayvanları koruyalım, onlara sevgiyle davranalım
KuĢ sofrası
Bir kaktüs bahçesi yapalım
Evcil hayvanlarımız
Minyatür sebze bahçesi
1.8.Çevresinde bulunan bitki ve hayvanlara sevgiyle davranır (FTTÇ – 27, TD- 5).
Tablo 3.7. Çevre Sorunlar ve Etkileri Konusu Ders Plânı (8 saat) FTT seviyeleri FTT Temel kavram/fikir/soru Öğrenci etkinlikleri Kazanımlar FTT etkinlikleri Ders kitabı
ÇalıĢma kitabı (değerlendirme amaçlı)
1. FTT temel seviyesi
Sizce bugün dünyadaki en acil çevresel problem hangisidir ve nedenleri nelerdir?
Çevre kirliliği,
Küresel ısınma, Asit yağmuru, Sera etkisi, Nüfus artıĢı Zararlı tarım ilâçları Su tüketimi, Enerji tüketimi
Çevre sorunları ve etkileri (gazete haberleri)
Belirsizlik için önlem
Video 7. Çevre Sorunları Ülkemiz ve Dünyamız Tehlikede
Ulusal Çevre Anıtı
Canlıları Neler, Nasıl Etkiler?
1.9.Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarından bir tanesi hakkında bilgi toplar, sunar ve sonuçlarını tartıĢır (BSB 25, 32; FTTÇ – 18, 20, 21, 26, 27, 29).
2. FTT konu farkındalığı
Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarını tanıyalım
Video 8–9. Ozon tabakası
TEMA - Sera etkisi sunumu
2070 Yılından YazılmıĢ Mektup Sunum
TartıĢma
TEMA- “Su ġehri” Hikâye Sunum
Video 10. ÇölleĢme ve Erozyon
Video 11. Endüstriyel atıklar
Video 12. Nüfus artıĢı ve hava kirliliği
Video 13. Hava kirliliği
Video 14. Küresel ısınma
Video 15. Sera etkisi
Video 16. Doğal afetler
Video 18. Ormanların tahribi
Video 17. Ekosistemlerde insan kaynaklı bozulmalar
Asit Yağmurları Ozon Tabakasının
Delinmesi (Alternatif Etkinlik)
Ara Disiplin Etkinliği “Çevre Sorunları” Ara Disiplin Etkinliği“Orman Yangınları” Toprak Kirliliği ve Erozyon (Alternatif Etkinlik) Ülkemizde ve Dünyada Çevre Sorunlarıyla ilgilenen KuruluĢlar (Alternatif Etkinlik) Sorunlarımızı Çözelim Biyolojik Silâh ġapkalarla DüĢünelim (ÇalıĢma Kitabı)
1.10.Dünyadaki bir çevre probleminin ülkemizi nasıl etkileyebileceğine iliĢkin çıkarımlarda bulunur (BSB, 8; FTTÇ – 18, 20, 21, 28).
1.12.Atatürk‟ün çevre sevgisi ile ilgili uygulamalarına örnekler verir (FTTÇ – 23, 27; TD – 4)
3. Konu
araştırması
Ekosistemdeki bozulmaların ülkelere etkileri nelerdir?
Ekolojik ayak izimizi araĢtıralım.
Karar verelim
Bir dakika için oturumusunuz lütfen?
Ekolojik ayak izi 4. Eylem
becerisi geliştirme
Çevre kirliliğini azaltmak için neler yapılabilir?
Ekolojik ayak izimizi azaltmak için neler yapılabilir?
Enerjiyi nasıl kullanmalıyız?
Çöplerin geri dönüĢümlü hale getirilmesi
Enerjide tutumluluk kampanyası ve Yenilenebilir enerji kaynakları
Küresel ısınmaya dur de!
1.11.Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarına yönelik iĢ birliğine dayalı çözümler önerir ve faaliyetlere katılır (FTTÇ – 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27; TD – 4).