Çalışma grubunda bulunanlara “İletişim ya da benzeri bir konuda herhangi bir hizmet içi eğitim ya da gelişim programına katıldız mı?” temel sorusu “Evet ise bu eğitimler hakkında biraz bilgi verir misiniz?” olmak üzere sonda madde ile yöneltilmiştir. Verilen cevaplara ilişkin özel ve önemli görülen kısımlar çalışma grubunda yer alan kişilerin kendi ifadeleri ile aşağıda özetlenmektedir.
Öğretmenlerin iletişim ile ilgili hizmet içi eğitim ya da gelişim programlarına katılmalarına ilişkin bulgular yoklandığında, katılımcıların büyük bir çoğunluğunun hizmet içi eğitim ve seminere katılmadığı (n = 13), öğretmenlerin iletişim ile ilgili bilgilerini lisans dönemi alınan derslerden (n = 8), kitap, dergi, televizyondan (n = 5) ve katıldıkları seminerlerden (n = 5) sağladıkları saptanmıştır.
56 Tablo 2
Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim ya da Gelişim Programına Katılmalarına İlişkin Bulgular
Kodlar n Katılımcı
Hizmet içi eğitim ya da seminere katılmadım 13 Ö1, Ö3, Ö4, Ö5, Ö6, Ö7, Ö8 Ö9,Ö11, Ö12, Ö14, Ö15,Ö17
Lisans dönemi dersleri 8 Ö4,Ö6,Ö7,Ö9,Ö12,Ö14,Ö15
Kitap – Dergi – Televizyon 6 Ö3, Ö4, Ö5, Ö8, Ö10, Ö12
Seminere katıldım 5 Ö2, Ö10, Ö13, Ö16, Ö18
Ö2: Genel iletişim, sözlü iletişim ve veli iletişimi üzerine seminerler aldım.Bu seminerler bana çok şey kattı. Tabi insan kendini hemen değiştiremez. Genel yapı da burda çok önemli. Bir veli geldiğinde hem o konuşuyo hem sen konuşuyorsun iletişimde bir duvarlar engelleri dediğimiz bir engel ile karşılaşıyorsun. Öncelikle bu engelleri nasıl kaldırırsın üzerine bir farkındalık oluşturdu. İletişimde karşıyı iyi dinlemek ve iyi dinlediğinizi karşıya hissetirebilmek önemlidir. Bu seminerlerde bunu kullanmasını öğrendim
Ö4: İletişim veya herhangi bir konuda hizmet içi eğitim veya seminere katılmadım. Yalnız lisans döneminde iletişim ile ilgili aldığımız dersler vardı. Bunun yanında sözlü, sözsüz iletişim, beden dili ve kişisel gelişim ile ilgili kitapları okumaya dikkat ediyorum.
Ö5: İletişim veya herhangi bir konuda hizmet içi eğitim veya seminere katılmadım. İletişim ile ilgili bilgimi kitaplardan kendi gayretimle sağladım. İletişim ile ilgili programları hiç kaçırmam. Haberler olsun, mesleğimle ilgili veya öğrencilerin sorunları ile ilgili program olduğunda hiç kaçırmam diyebilirim.
Ö9: Asıl branşım halk oyunları olduğu için biz anlatımlarımızı beden ile yapıyoruz. Ondan dolayı bu beden dilini doğaçlama olarak öğrendik. Konservatuarda da küçük de olsa bununla ilgili bir eğitim aldık.Seminer ya da herhangi bir hizmet içi eğitime katılmadım.
Ö10: Bingöl’de öğretmenlik yaparken iletişim ile ilgili bir eğitim aldım. Bu eğitim seminer şeklindeydi. Bu eğitimler sonrası olaylara tek yönlü bakılmaması gerektiğini farkettim. Farklı bakış açıları gördüm. Kişisel gelişim ve beden dili ile ilgili de kitaplara meraklıyım. Doğan Cüceloğlu’nun bütün kitaplarını okudum.
Ö11: Bilgisayarda Vitamin Portalı diye bir eğitim program var. Bazen orada konferanslar oluyo. Beden dili veya genel iletişim ile ilgili değilde koçluk eğitimi hakkında . Çok faydalı olduğunu düşünmüyorum ama iletişim ile ilgili bunların okullarda nasıl kullanılacağı ile ilgili bazı fikirler kafanda oluşabiliyor. Ama net bir faydası olduğunu düşünmüyorum.
Ö12: Herhangi bir seminer falan takip etmedim. Sadece üniversitede eğitim öğretim hayatında, formasyon dersleri çerçevesinde aldığımız dersler kadar. Televizyon veya kitaplardan gördüğümüz kadarıyla.
Ö13: İletişim veya herhangi bir konuda hizmet içi eğitim veya seminere katıldım. Ayrıca kitaplarda okuyorum. Seminerlere de katılıyorum. Okulumunuzun da geçen sene öğretmen akademisinin yapmış olduğu Öğrenmenin Sınırı yok adlı seminere katıldık. Çok zevkliyli. Memnun kaldık. Gülay Zara’nın bütün kitaplarını okumuşumdur. Geldiğinde mutlaka giderim.Aysel Kapaklıkayalar’ın liseden öğretmenim o da çok güzel kişisel eğitimle ilgili çok
57
güzel kitaplar yazıyor. Bunu yanında öğrenen lider öğretmen adlı kitapları da okudum.Beden dili olmadan olmuyor. Sözün yanında destekleyicidir.
Ö16:Etkili iletişim semineri vardı ona katıldım. Çok yaralı olduğunu düşünmüyorum. Beden dili, sözlü, sözsüz hepsi vardı. Ergen seminerine de katıldım.Ergenlik dönemi ile ilgili bilgi almıştım. Hem dönem özellikleri hem onlara nasıl yaklaşmamız gerktiği ile ilgili. Onun biraz yararı olmuştu.
Ö18: Üniversitede bir seminer oldu. Adı İletişim ve Biz. Doğan Cüceloğlu’nun. Bu seminerde anlatılan şeyler aslında bizim günlük hayatta yaptığımız şeyler.Bizim günlük hayatta iletişim ile ilgili yaptığımız şey karşı tarafı dinlememek, öğüt vermek , nasihat vermek, tezde bulunmak. Aslında bu yaptıklarımızın tam tersini yapmamız gerektiği üzerine konuşuldu. Bu dinlediklerimi günlük hayatta da uygulamaya çalışıyorum artık daha fazla dinleyici olmaya özen gösteriyorum. Yorum yapan biri olarak değil. Bu öğrendiklerimin hayatıma katkı sağladığını düşünüyorum. Artık insanlara karşı empati yapmayı öğrendim. Daha dikkatli olmaya çalışıyorum.
Öğretmenlerimizin hizmet içi eğitim ya da herhangi bir gelişim programına katılmalarına ilişkin bulguları incelediğimizde, katılımcıların büyük bir bölümünün iletişim ya da herhangi bir konuda hizmetiçi eğitim veya seminere katılmadığı görülmüştür. Öğretmenlerimiz iletişim, beden dili gibi konuları, lisans döneminde aldıkları eğitimlerle, seminerlerle, kişisel gelişim kitaplarıyla, izledikleri televizyon programlarıyla edindiklerini belirtmişlerdir. Ö4 “İletişim veya herhangi bir konuda hizmet içi eğitim veya seminere katılmadım. Yalnız lisans döneminde iletişim ile ilgili aldığımız dersler vardı. Bunun yanında sözlü, sözsüz iletişim, beden dili ve kişisel gelişim ile ilgili kitapları okumaya dikkat ediyorum.” Ö12 “Herhangi bir seminer falan takip etmedim. Sadece üniversitede eğitim öğretim hayatında, formasyon dersleri çerçevesinde aldığımız dersler kadar. Televizyon veya kitaplardan gördüğümüz kadarıyla.” Ö5 “İletişim ile ilgili programları hiç kaçırmam. Haberler olsun, mesleğimle ilgili veya öğrencilerin sorunları ile ilgili program olduğunda hiç kaçırmam diyebilirim.” Ö10 “(...)Kişisel gelişim ve beden dili ile ilgili de kitaplara meraklıyım. Doğan Cüceloğlu’nun bütün kitaplarını okudum.” Bazıları aldıkları seminerleri faydalı ve zevli görürken, bazıları ise yararlı olmadıklarını düşünüyorum şeklinde yorumlarda bulunmuşlardır. Ö2 “Genel iletişim, sözlü iletişim ve veli iletişimi üzerine seminerler aldım.Bu seminerler bana çok şey kattı. Tabi insan kendini hemen değiştiremez. Genel yapı da burda çok önemli. Bir veli geldiğinde hem o konuşuyo hem sen konuşuyorsun iletişimde bir duvarlar engelleri dediğimiz bir engel ile karşılaşıyorsun. Öncelikle bu engelleri nasıl kaldırırsın üzerine bir farkındalık oluşturdu.” Ö13 “Okulumunuzun da geçen sene öğretmen akademisinin yapmış olduğu Öğrenmenin Sınırı yok adlı seminere katıldık. Çok zevkliyli. Memnun kaldık. Bunu yanında öğrenen
58
lider öğretmen adlı kitapları da okudum.” Ö18 “Üniversitede bir seminer oldu. Adı İletişim ve Biz. Doğan Cüceloğlu’nun. Bu seminerde anlatılan şeyler aslında bizim günlük hayatta yaptığımız şeyler.Bizim günlük hayatta iletişim ile ilgili yaptığımız şey karşı tarafı dinlememek, öğüt vermek , nasihat vermek, tezde bulunmak. Aslında bu yaptıklarımızın tam tersini yapmamız gerektiği üzerine konuşuldu. Bu dinlediklerimi günlük hayatta da uygulamaya çalışıyorum artık daha fazla dinleyici olmaya özen gösteriyorum. Yorum yapan biri olarak değil. Bu öğrendiklerimin hayatıma katkı sağladığını düşünüyorum.” Ö16 “(...) Etkili iletişim semineri vardı ona katıldım. Çok yaralı olduğunu düşünmüyorum. Ergen seminerine de katıldım. Ergenlik dönemi ile ilgili bilgi almıştım. Hem dönem özellikleri hem onlara nasıl yaklaşmamız gerektiği ile ilgili. Onun biraz yararı olmuştu.” Ö11 “Bilgisayarda Vitamin Portalı diye bir eğitim program var. Bazen orada konferanslar oluyo. Beden dili veya genel iletişim ile ilgili değilde koçluk eğitimi hakkında . Çok faydalı olduğunu düşünmüyorum ama iletişim ile ilgili bunların okullarda nasıl kullanılacağı ile ilgili bazı fikirler kafanda oluşabiliyor. Ama net bir faydası olduğunu düşünmüyorum.” Buradan hareketle öğretmenlerimizin her ne kadar büyük çoğunluğu iletişim ya da benzeri bir konuda herhangi bir hizmet içi eğitim veya kişisel gelişim programına katılmadıklarını belirtseler de mesleklerinden ötürü, ister lisans dönemi dersleri olsun, ister okudukları kitaplardan, aldıkları seminerlerden olsun etkili bir iletişim bilgileri olduğunu söyleyebiliriz. Öğrencilerin dönem özelliklerinin bilinmesi açısından, onlara nasıl yaklaşılması gerektiği, velilerle olan etkileşimlerinin daha verimli olması için iletişimin önemli olduğu hemfikiri üzerinde birleşmişlerdir.
4.2. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okuldaki Genel İletişim Kültürüne İlişkin