Aylık Ekonomi Raporu
Haziran 2017
Küresel gelişmeler:
Küresel büyüme çoğunlukla gelişmiş ülkelerin desteğiyle yolunda görünürken, gelişmekte olan ülkelerde imalat sektörleri yavaşlama sinyalleri veriyor.
ABD’de beklentilerden yüksek gelen PMI rakamlarına rağmen ücret artışının düşük kalması doların zayıf, faizin düşük kalacağı gelişmekte olan ülkeler için iyimser senaryoyu destekliyor. ABD’de işsizlik Mayıs ayında %4.3 ile 2001 yılından beri gördüğü en düşük seviyeye geriledi. Ancak yıllık ücret artışının %2.5 seviyesinde kalması, Fed'in 2017 yılında iki faiz artırımı daha yapması beklentilerini azalttı. Fed’in 14 Haziran’da yapacağı toplantıda faiz artırımı fiyatlanırken; ihtimali azalsa da yılın kalan aylarında bir faiz artırımı daha bekleniyor.
ABD’de enflasyon görünümünün zayıflaması ile birlikte Fed’in para politikasında hızlı bir değişime gitmeyeceğine ilişkin beklentiler gelişmekte olan ülkelere yönelik risk iştahını artırarak bu ülkelere sermaye girişinin devamını destekliyor.
Türkiye’deki gelişmeler:
Diğer gelişmekte olan piyasalarla birlikte, Türk sermaye piyasaları da yabancı fon girişlerini çekmeyi sürdürüyor. Yılbaşından bu yana hisse senedi piyasasına giren yabancı fon girişleri 1.7 milyar dolara, tahvil piyasasına giren yabancı fon girişleri ise 2.6 milyar dolara yükseldi.
Son aylarda Kredi Garanti Fonu’nun devreye girmesiyle hızlanan kredi artışı ve iyileşen ekonomik güven ekonomik büyümenin ılımlı seyrettiğine işaret ediyor. Yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme verileri 12 Haziran’da açıklanacak. Öncü verilere göre; yılın ilk çeyreğinde ihracata dayalı sektörlerin ekonomik aktiviteye desteğinin artması olumlu oldu. Öte yandan kredi artışı ilk çeyrekte zayıf kalan perakende satış verilerinin yılın ikinci çeyreğinde hızlanmış olabileceğini gösteriyor. Ana ticaret ortağımız olan AB’de büyüme görünümünün iyileşmesi, 2017’de ihracat performansını güçlendirebilir. Ancak cari açık, tam normalleşmenin beklenmediği turizm gelirleri ve artması beklenen enerji ithalatı ile 2017’de genişleyebilir. Merkezi hükümet bütçe açığı ise artan mali teşvikler, ertelenen SGK prim ödemeleri ve vergi indirimlerinin etkisiyle belirgin genişliyor.
Enflasyon çift hanelerde kalmayı sürdürüyor. Gıda enflasyonunun yükselen trendi ile yıllık enflasyon, Mayıs ayında %11.72’ye sınırlı geriledi. Enflasyonun yaz döneminde gıdada baz etkilerinin elverişli olması sebebiyle hız kesmesini; ancak yüksek kalmaya devem etmesini bekliyoruz.
TL getiri eğrisi TCMB’nin parasal sıkılaştırması nedeniyle ters eğimli görünümünü koruyor. TCMB ortalama fonlama maliyeti 5 Haziran itibarıyla %11.97.
TCMB’nin faiz kararı alacağı bir sonraki PPK toplantısı 15 Haziran’da gerçekleşecek.
Enflasyon
Manşet enflasyon Mayıs ayında aylık bazda %0.45 ile piyasa ve bizim beklentimizin (%0.34) üzerinde gerçekleşti. Böylece yıllık enflasyon %11.87’den
%11.72’ye sınırlı düştü. Ancak sınırlı düşüş gerçekleşse de, manşet yıllık enflasyon Kasım 2016 sonrası ilk kez düştü.
Mayıs ayında enflasyonun beklentimizin üzerinde gerçekleşmesinde gıda fiyatlarındaki aylık düşüşün tahminlerin altında kalması etkili oldu. Yıllık bazda gıda enflasyonu %16.1’den %17.4 ile Ekim 2010 sonrası en yüksek seviyeye çıktı.
Çekirdek enflasyon ise %9.55 olan piyasa beklentisinin altında kalarak %9.38’e düştü. Önceki ay başlayan düşüş eğilimi sınırlı da olsa devam etti. Çekirdekteki düşüşte giyim fiyatlarının enflasyon hesaplama yönteminin de olası etkisiyle yıllık bazda hızlı düşmesi etkili.
7 aydır süren yükseliş eğilimi sonrası üretici fiyat enflasyonun %16.4’ten %15.3’e düşmesi olumlu olsa da seviyenin yüksekliği hala tüketici enflasyonu için önemli bir riske işaret ediyor.
2017 yılında enflasyonun yıl genelinde yüksek kalmasını, yılsonunda ise olumlu baz etkisiyle %9.0 olmasını bekliyoruz. Gıda enflasyonunun normalleşmesiyle manşet enflasyon önümüzdeki 2 ay düşüş gösterebilir. Ancak Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’nda belirttiği üzere, Eylül-Ekim aylarında giyim kaynaklı olumsuz etki bu aylarda manşet enflasyon üzerinde de yukarı yönlü risk yaratabilir. Öte yandan, gıda fiyatlarının beklentilerin üzerinde seyrediyor olması yıl genelinde manşet enflasyon seviyesi için olumsuz bir risk oluşturuyor.
Yıl genelinde maliyet yönlü olumsuz etkiler zayıflamış görünse de talep ve beklenti kanalıyla enflasyon görünümündeki riskler canlılığını koruyor.
MAKROEKONOMİ
Enflasyon
Manşet ve Çekirdek Yıllık Enflasyon
Kaynak: TÜİK, Garanti Yatırım Çekirdek Enflasyon
Kaynak: TÜİK, Garanti Yatırım
9.38%
11.72%
5.0%
6.0%
7.0%
8.0%
9.0%
10.0%
11.0%
12.0%
13.0%
05.13 08.13 11.13 02.14 05.14 08.14 11.14 02.15 05.15 08.15 11.15 02.16 05.16 08.16 11.16 02.17 05.17
Çekirdek Enflasyon TÜFE Manşet
9.38%
10.30%
4.0%
6.0%
8.0%
10.0%
12.0%
14.0%
05.13 08.13 11.13 02.14 05.14 08.14 11.14 02.15 05.15 08.15 11.15 02.16 05.16 08.16 11.16 02.17 05.17
Çekirdek Enflasyon (Yıllık)
Mevs. Arınd. Çekirdek Enflasyon (3 Aylık Ort.)
Para Politikası
TCMB son PPK toplantısında (26 Nisan) Geç Likidite Penceresi faiz oranını 50 bps artırarak sıkılaştırmaya devam etti
Gecelik borç alma faizini %7.25’te sabit tuttu. (Piyasa beklentisine paralel)
Haftalık repo (politika) faizini %8.00’de sabit tuttu. (Piyasa beklentisine paralel)
Gecelik borç verme faizini %9.25’te sabit tuttu. (Piyasa beklentisine paralel)
Geç likidite penceresi faizini 50 baz puan artırarak %11.75’ten %12.25’e yükseltti. (Piyasada faiz artırım beklentisi yoktu.)
TCMB’nin yayınladığı PPK karar metninde:
“yakın dönemde risk iştahında gözlenen artış maliyet kaynaklı baskıları bir miktar sınırlasa da enflasyonun bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışlarına dair risk oluşturmaktadır” ifadesi eklendi.
Ekonomik aktivitedeki gelişmelere ilişkin 1) iç talebin “kısmi bir iyileşme”
gösterdiği 2) “iktisadi faaliyetin güç kazandığı” ifadeleri yer alıyor.
Para politikasına ilişkin olarak “Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir.” ifadesi yer almaya devam ediyor.
Toplantı sonrasında TCMB, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak fonlamayı kısmaya devam etti. TCMB, ortalama fonlama maliyetini Mayıs ayında ortalama yaklaşık 40 bps artışla %11.93’e yükseltti. Bir sonraki PPK toplantısı 15 Haziran’da gerçekleşecek. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme gerçekleşene kadar TCMB’nin sıkı duruşunu korumasını bekliyoruz. Önümüzdeki aylarda enflasyon görünümünün iyileşmesi durumunda TCMB, likidite yönetimi ile para politikasında sınırlı gevşemeye gidebilir.
TCMB Fonlama
Kaynak: TCMB, Garanti Yatırım
TCMB Faiz Koridoru ve Ortalama Fonlama Maliyeti
TCMB TL Fonlama Kanalları ve Hacmi
50 60 70 80 90 100 110 120
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
30.12.2016 13.01.2017 27.01.2017 10.02.2017 24.02.2017 10.03.2017 24.03.2017 07.04.2017 21.04.2017 05.05.2017 19.05.2017 02.06.2017
Haftalık Repo Gecelik TCMB Repo
Gecelik BIST Repo Geç Likidite
Toplam TCMB Fonlama (mlr TL) - sağ eksen
8.31
11.98
8.00 7.25 9.25 10.00
12.25
6 7 8 9 10 11 12 13
01.16. 02.16. 03.16. 04.16. 05.16. 06.16. 07.16. 08.16. 09.16. 10.16. 11.16. 12.16. 01.17. 02.17. 03.17. 04.17. 05.17. 06.17.
Ortalama TL Fonlama Maliyeti 1 Haftalık Repo (Politika) Faizi
Gecelik Borç Alma Faizi Gecelik Borç Verme Faizi
Geç Likidite Penceresi Faizi
Büyüme Göstergeleri:
Yılın ilk çeyreğine ilişkin öncü göstergeler ılımlı bir ekonomik aktiviteye işaret etti. Son dönemde açıklanan veriler ise büyüme görünümünün son aylarda iyileştiğini gösteriyor.
Mayıs ayında sanayi yöneticileri endeksi (PMI) 53.5 ile 2013 sonrası en yüksek seviyeye çıkarken; 3 aylık eğilim de dönemsel bir toparlanmayı teyit ediyor.
Kredi artışı, Kredi Garanti Fonu kaynaklı hızlanma ile belirgin bir hızlanma gösterdi. Kredi artışındaki bu eğilim reel göstergelerde de önümüzdeki aylarda iyileşmeyi tetikleyebilir.
Mart ayında sanayi üretimi, bir önceki aya göre %1.3, bir önceki yıla göre ise % 2.8 arttı. Veriler, sanayi üretimindeki hızlanmanın beklentinin sınırlı üstünde olduğuna işaret etti. Böylece sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış bazda 1Ç17’de %2.2 arttı.
1. çeyrekte perakende satışlar önceki yılın aynı dönemine göre %2.3 azalarak zayıf kalmaya devam etti.
Öte yandan güncellenen GSYH verisi ile öncü göstergeler arasındaki ilişkinin zayıf olması bu göstergelerden yola çıkarak büyüme tahmini yapılmasını güçleştiriyor. 2017 1. çeyrek büyüme verisi 12 Haziran’da açıklanacak.
Mart ayında 2017 yılı büyüme tahminimizi ekonomideki toparlanma sinyallerinin artışıyla %2.5’ten %3.0’e yükseltmiştik. Ancak hem hükümet desteklerinin devamı hem de ekonomideki toparlanma sinyalleri ile bu tahminimiz üzerinde yukarı yönlü riskler oluşabilir.
MAKROEKONOMİ
Sanayi Üretimi
Sanayi Üretimi (takvim etkisinden arındırılmış)
Kaynak: TÜİK, Garanti Yatırım
2.8%
2.2%
-5.0%
-3.0%
-1.0%
1.0%
3.0%
5.0%
7.0%
03.15. 06.15. 09.15. 12.15. 03.16. 06.16. 09.16. 12.16. 03.17.
Sanayi Üretimi Yıllık Değişim
Sanayi Üretimi Yıllık 3 Aylık Ort. Değişim
PMI ve Sanayi Üretimi, 3 aylık ort. yıllık değişim
Kaynak: TÜİK, Markit Economics, Garanti Yatırım
2.2%
52.5
47 48 49 50 51 52 53
-3%
-1%
1%
3%
5%
01/16 02/16 03/16 04/16 05/16 06/16 07/16 08/16 09/16 10/16 11/16 12/16 01/17 02/17 03/17 04/17 05/17
Sanayi Üretimi (3 ay. ort., yıllık değişim) PMI (3 ay. ort., sağ eksen)
Dış Denge
Dış ticaret açığının yıllık %3.3 ile sınırlı artış gösterdiği Ocak-Mart döneminde cari işlemler açığı (CA) yıllık %5.2 artış gösterdi. CA, Mart ayındaki olumlu ihracat performansı ile beklentilerin sınırlı altında 3.1 milyar USD olurken; 12 aylık CA 33.7 milyar USD’den 33.0 milyar USD’ye düştü.
Ocak-Mayıs döneminde ihracat önceki yıla göre %8.9, ithalat ise %11.1 artarken; dış ticaret açığında %17.1 ile hızlı bir artış gerçekleşti. Yılın ilk çeyreğine göre dış ticaret açığının Nisan ve Mayıs aylarında hızlı artış göstermesi, dış denge için olumsuz.
2017 yılı CA tahminimiz 37.3 milyar USD ile GSYH’ya oran olarak %4.8. Petrol fiyatlarının yıl genelinde ortalama Brent için tahminimiz olan 57 USD’ın altında kalması, CA tahminimiz üzerinde aşağı yönlü risk yaratabilir. Ancak GSYH büyümesinin iç talep kaynaklı olarak tahminlerimizin üzerinde canlanması ise bu riskleri sınırlayabilir.
Cari açığın finansmanında uzun vadeli dış borç çevirme oranlarının düşmesi dikkat çekici
Hem bankaların hem de reel sektörün kredi kullanımında önceki yıllara göre belirgin azalma var.
Mart ayında cari işlemler açığının finansmanında; Merkez Bankası rezervlerinin 2.5 milyar USD azalması, 1.9 milyar USD’lik portföy girişi ve Garanti Bankası satışı ile 1.2 milyar USD’ye çıkan doğrudan yabancı yatırımlar etkili oldu.
Portföy girişlerinde banka Eurobond ihracı ve kamu tahvil (DİBS) alımları etkili oldu.
Kredilerde 1.6 milyar USD geri ödeme ve 1.1 milyar USD’lik net hata ve noksan çıkışı oldu.
Cari Denge
Cari İşlemler Açığı
Kaynak: T M , Garanti Yatırım
-33.0 -6.1
-80 -60 -40 -20 0 20
03.09 09.09 03.10 09.10 03.11 09.11 03.12 09.12 03.13 09.13 03.14 09.14 03.15 09.15 03.16 09.16 03.17
Cari Denge (milyar dolar, yıllık)
Cari Denge (milyar dolar, yıllık, enerji ve altın dışı)
Cari İşlemler Açığı Finansmanı (12 Ay, Milyar USD)
Kaynak: T M , Garanti Yatırım
11 9
-11
8
-1
-4
17 8
8 6
6 5
-20 0 20 40
Mart. 16 Mart. 17
Rezervler Net hata noksan Krediler
Mevduat Portföy Doğrudan Yatırımlar
Bütçe Dengesi
Merkezi yönetim bütçe performansındaki kötüleşme Nisan ayında devam etti.
Ekonomik destekler, sosyal güvenlik açığı finansmanı gibi etkilerle giderler hızlı artmaya devam ederken; gelir artışının ise sınırlı kalması bütçe verilerini olumsuz etkiliyor. Bu gelişmeler nedeniyle 2017 yılı için merkezi bütçe açığı/
GSYH tahminimizi %1.8’den %2.5’e yükselttik.
Toplam rakamlar yılın son çeyreğine ertelenen sosyal güvenlik prim ödemeleri nedenleriyle beklentilerin üzerinde bir performans kaybına işaret ediyor. Ancak sosyal güvenlik primi etkisi dışlandığında da özellikle faiz dışı fazla tarafında kötüleşme dikkat çekici.
Sosyal güvenlik primi etkisi dışlandığında, 12aylık kümüle verilere göre;
Bütçe açığı 2016 yılı sonuna göre 17 milyar TL artarak 46.5 milyar TL oldu.
2017 tahmini olan 46.85 milyar TL’ye yakın.
Faiz dışı fazla 14 milyar TL azalarak 6.6 milyar TL oldu. 2017 hedefi olan 10.7 milyar TL’nin altında.
Nisan ayı merkezi bütçesinde dikkati çeken noktalar:
Faiz hariç harcama artışı yıllık %27 ile 2017 yılı artış hedefinin (%10) belirgin üzerinde gerçekleşti. Yılın kalan döneminde ekonomik teşvikler nedeniyle faiz dışı harcamaların yüksek kalmaya devam etmesini bekliyoruz.
Vergi gelir artışı yıllık %14 ile sınırlı kalarak yıllık artış hedefinin (%11) sınırlı üzerinde gerçekleşti.
MAKROEKONOMİ
Bütçe
Bütçe Özet
Kaynak: M as at, Garanti Yatırım
milyar TL Nis.16 Nis.17 Yıllık Değişim Oca-Nis 16 Oca-Nis 17 Yıllık Değişim
Harcamalar 44.3 56.0 26.3% 176.0 215.7 22.5%
1-Faiz Hariç Harcama 41.7 52.8 26.7% 156.9 193.6 23.4%
Personel Giderleri 12.5 13.4 6.7% 51.2 55.3 8.0%
Mal ve Hizmet Alımları 4.6 5.4 17.5% 13.9 16.5 19.0%
Cari Transferler 17.6 25.5 44.9% 71.9 97.0 34.9%
Sermaye Giderleri&Transferi 3.8 5.0 32.0% 7.7 11.1 43.8%
Diğer 3.1 3.4 10.6% 12.2 13.8 12.5%
2-Faiz Harcamaları 2.7 3.2 20.2% 19.1 22.0 15.1%
Gelirler 49.7 53.0 6.7% 131.7 144.7 9.9%
Vergi Gelirleri 32.4 37.1 14.3% 141.0 158.7 12.6%
Vergi Dışı Gelirler 17.3 16.0 -7.5% -9.3 -14.0 50.5%
Bütçe Dengesi 5.4 -3.0 -155.2% -44.3 -70.9 60.1%
Faiz Dışı Denge 8.0 0.3 -96.7% -25.2 -48.9 94.3%
ergi Geliri Faiz Dışı Gider 12Ay küm., yıllık değişim
Kaynak: M as at, Garanti Yatırım
13.3%
20.3%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
22%
04.14 06.14 08.14 10.14 12.14 02.15 04.15 06.15 08.15 10.15 12.15 02.16 04.16 06.16 08.16 10.16 12.16 02.17 04.17
Vergi Gelirleri
Faiz Hariç Bütçe Giderleri
2015 2016 2017T 2018T
Büyüme
GSYH (mlr TL) 2,338 2,591 2,923 3,287
GSYH (mlr usd) 862 857 782 837
GSYH (reel, %) 6.1% 2.9% 3.0% 4.5%
Cari Denge
Cari Denge (mlr usd) -32.2 -32.6 -37.5 -44.0
Cari Denge (GSYH %) -3.7% -3.8% -4.8% -5.3%
Enflasyon
TÜFE (yıllık ort., %) 7.7% 7.8% 10.3% 7.6%
TÜFE (yıl sonu) 8.8% 8.5% 9.0% 7.5%
Bütçe
Bütçe Dengesi (% GSYH) -1.0% -1.1% -2.5% -2.0%
Faiz Dışı Fazla (% GSYH) 1.3% 0.8% -0.5% -0.1%
AB Tanımlı Kamu Borç Stoğu (GSYH %) 27.5% 28.3% 29.9% 31.3%
Faiz
Gösterge Faizi (dönem-sonu, bşk) 10.9% 10.7% 10.5% 9.0%
Politika Faizi (dönem-sonu)* 8.8% 8.3% 9.5% 8.5%
Döviz
$/TL (dönem-sonu) 2.92 3.52 3.80 4.05
$/TL (ortalama) 2.72 3.02 3.74 3.93
€/TL (dönem-sonu) 3.17 3.71 4.02 4.60
€/TL (ortalama) 3.02 3.34 3.97 4.32
€/$ (dönem-sonu) 1.09 1.05 1.06 1.14
İşsizlik Oranı 10.3% 10.9% 11.5% 10.5%
Kaynak: TÜİK, TCMB, Maliye Bakanlığı, Garanti Yatırım, T: Garanti Yatırım Tahmini
UYARI NOTU
Model Portföy hisseleri, Araştırma Bölümü’nün Endeks Üzeri (EÜ) ve Endekse Paralel (EP) tavsiyesi verdiği hisseler arasından; şirketlerin uzun dönemli mali verilerine dayalı olarak yapılan temel analiz ve kısa vadeli beklentiler bir arada değerlendirilerek oluşturulmuştur. Tercih etmediğimiz hisseler ise benzer ana- lizler ile, Araştırma Bölümü’nün Endekse Paralel (EP) ve Endeks Altı (EA) tavsiyesi verdiği hisseler arasından seçilir. Model Portföy değişiklik raporunda, hissenin portföye giriş ya da çıkış gerekçesi belirtilir. Bir hissenin Model Portföy’e girmesi ya da çıkması uzun vadeli temel tavsiyesinin değiştiği anlamına gelmemektedir. Model Portföy, sanal bir portföy olup; piyasa beklentimiz ve de içerisinde yer alan hisselerin beklentileri doğrultusunda ağırlıklandırılarak kü- mülatif performansı ile değerlendirilmektedir. Dolayısıyla Model Portföy ve Model Portföy kapsamında yapılan değişimler, yatırımcının risk ve getiri tercihleri ile birebir örtüşmeyebilir.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişile- rin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun so- nuçlar doğurmayabilir.
Veri ve grafikler güvenirliliğine inandığımız sağlam kaynaklardan derlenmiş olup, yapılan yorumlar sadece GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş.’nin görüşünü yansıtmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından Şirketimiz hiçbir şekilde sorumlu tu- tulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda ya- yınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.
