YARATICI DRAMA
ROL OYNAMA VE DOĞAÇLAMA
• “Don Ateş” isimli oyunu oynamak üzere katılımcılar arasından bir kişi ebe seçilir. Oyunda diğer katılımcılar ebeden kaçarlar ve ebenin dokunduğu kişi donar.
Diğer katılımcılardan biri ebelenen kişiye bir adım mesafeye kadar yaklaşarak onunla aynı pozisyonda donduğunda ebelenen katılımcı çözülür ve oyuna devam eder. Ebenin tüm katılımcıları dondurmasıyla oyun biter ve en son ebelenen katılımcı, sonraki turda ebe olur. (Oyunun ilerleyen aşamalarında eğitmen, ikinci bir katılımcıyı da ebe seçebilir.)
• Katılımcılar bu kez “Uçtu Uçtu Kuş Uçtu” oyununu oynamak üzere hazırlanırlar. Katılımcılar arasından bir kişi avcı seçilir. Avcı, elindeki ucunda çuval
şeklinde ağ olan -hayali- bir sopa ile kuş
avlayacaktır. Diğer tüm katılımcılar, avcının tam karşısına duvara yaslanacak biçimde dizilirler. Avcı
“Uçtu uçtu kuş uçtu” dediği andan itibaren tüm katılımcılar karşı duvara doğru koşarlar. O esnada avcının dokundukları elenir. Avcının hiç hareket etmeyene dokunarak onu eleme hakkı da vardır.
• “Ses-Nefes Çalışması” yapmak üzere katılımcılar çember şeklinde dizilirler. Eğitmenin talimatı doğrultusunda
“Mmmmmm” sesi çıkarırlar. Eğitmen, katılımcılara
nefesin karın bölgesinde toparlanıp diyaframa verilmesi konusunda açıklama yaptıktan sonra, ses egzersizi
esnasında boyun ve baş bölgesinde titreşimler olup olmadığını kontrol etmek için sırayla tüm katılımcıları denetler. Eğitmen, herkesin doğru yaptığından emin olduğunda katılımcılara sınıfın içinde “mmmmmm”
sesini çıkararak rastgele yürümesi komutunu verir.
• Tekrar çember biçiminde dizilen katılımcılar, bu kez
“Aaaaaaaa” sesini çalışırlar. Eğitmen, bir elini düz tutarak sesin şiddetini kademelendirir: Eli tamamen aşağıda ise ses yok, -kolunu dümdüz uzatarak- elini bel hizasına kadar kaldırdığında düşük ses, yere tamamen paralel olacak biçimde kaldırdığında orta düzeyde ses ve yukarıya doğru kaldırdıkça artan bir ses düzeyi olarak kodlama yapar. Kolunu tamamen kaldırdığında bağırmaya yakın bir ses tonu oluşur.
• Aynı alıştırma “Oooooo” sesi içinde yapılır.
• Katılımcılar, çember biçiminde dizilip bir elini öne doğru uzatır. Eğitmen, her katılımcının eline bir kez vurur. Eğitmenin yüz- beden ifadesi ve eline dokunma şiddeti her katılımcıda farklılık gösterir. Katılımcılar, o esnada ne hissettiklerini kimseyle paylaşmadan sadece düşünerek
değerlendirirler.
• Bu kez, alınan duygu üzerinde ses alıştırmaları yapılır. Kısık- orta ve yüksek olarak kademelendirilen ses tonlaması
üzerinden sırasıyla şu aşamalarla alıştırmalar yapılır:
• Eğitmen katılımcılardan sınıfın içinde dolaşmalarını ve
hissettikleri duygu ile süreklilik gösteren bir ses çıkarmalarını ister. Örneğin mmmmmm, aaaaaaaa, ooooooo, vuuuuuuu…
• Daha sonra daha yüksek yani orta düzeyde bir ses tonuyla çalışmalarını ve en son aşamada yüksek sesle çalışmalarını ister.
• Eğitmen, katılımcıların yere yatmasını ister. Sınıfın içinde dağınık biçimde bulunan katılımcılar yere yatar, az önce ayaktayken gerçekleştirdikleri uygulamaları aynı sıralamayla bu kez yerde yatarken gerçekleştirirler.
• Eğitmen, katılımcılardan yere oturmalarını ister. Beden dilini kullanarak aynı duyguyu sırasıyla kısık, orta ve yüksek sesle aşamalandırarak çalışmaları yönünde talimatlar verir.
• Eğitmen, katılımcıların yarı bedenle çalışmasını ister. (Tam oturarak değil ve tam olarak ayağa da kalkmadan. Örneğin, dizlerinin üzerine çöküp doğrularak.) Yine sırasıyla kısık, orta ve yüksek sesle çalışılır.
Aynı işlem, katılımcıların ayağa kalkmasıyla ve aynı ses tonu sıralamasıyla tekrarlanır.
• Eğitmen kısık, orta ve yüksek ses tonu sıralaması ve üç farklı beden durumu kullanılarak tekrarlanan çalışmaları değerlendirmesini
istediği katılımcılardan bunlardan yalnız birini seçmesini ister. Hangi beden durumu ve hangi ses tonu kompozisyona uyum sağladıysa katılımcılardan onu seçmesi yönünde uyarılarda bulunur.
• Katılımcılar, seçtikleri kompozisyon üzerinde bir süre daha çalışır.
Eğitmen, katılımcıları dondurur. Kendisine en uyum sağlayan ikinci bir kompozisyon seçmeleri konusunda açıklama yapar ve
katılımcılar kendi seçtikleri diğer bir katılımcıyla ikili grup oluşturur.
Gruplar bu kez her iki kompozisyonu kaynaştırmak üzere çalışarak canlandırma yaparlar. Çalışmalar sonunda canlandırmalar, çalışılan alan değiştirilmeden katılımcıların bulundukları konumda
sahnelenir.
• Dersin ikinci aşamasında ısınma turu yapmak amacıyla
“Balık Ağı” isimli oyun oynanır.
• Katılımcılar çember biçiminde dizilirler. Eğitmen “Evet- Hayır” oyununu oynamak üzere talimatlar verir. Oyun,
“evet” ya da “hayır” sözcüklerinin farklı duygu durumlarını yansıtmak üzere değişik yüz ve beden ifadeleri kullanılarak telaffuz edilmesi üzerine kurulu bir oyundur. Çemberde sırası gelen katılımcı sağ ya da sol tarafındaki diğer katılımcıya yüzünü dönerek “evet” ya da “hayır” der. Cümleyi alan
katılımcı da aynı şekilde sağ ya da sol yanındaki katılımcıya
“evet” ya da “hayır” der. Oyun bu şekilde devam eder.
• Eğitmenin önceden hazırladığı kağıtların bulunduğu bir torba katılımcılar arasında dolaştırılır, her katılımcı rastgele bir kâğıt seçer. Kağıtlar şeritler halinde kesilmiştir ve içeriğinde “evet-hayır”
temasını öne çıkaracak nitelikte bir cümle ve cümle ile bağlantılı bir duygu durumu yazmaktadır.
Örneğin: “Neden? O kadar zor mu hayır demek? (Küçümseme)”
• Eğitmen, katılımcılardan yere oturarak sırasıyla kısık, orta ve yüksek sesle bu cümle üzerinde çalışmalarını ister. Çalışma sonunda katılımcılar eşit sayıda iki gruba ayrılır ve iç içe geçmiş iki çember oluşturacak biçimde dizilirler. Her katılımcının karşısında bir katılımcı denk gelecek şekilde bir dizilim sağlanmalıdır. Eğitmenin el çırparak “şimdi” demesiyle dıştaki çemberde yer alan katılımcılar bir sağa kayarlar ve cümleler bu şekilde oluşan ikililerle tekrar çalışılır. Bu şekilde iki tur geçtikten sonra gruplar tek sıra halinde karşılıklı dizilirler. Eğitmen, aynı şekilde “şimdi”
talimatı verdiğinde eğitmenin oyunun başında seçtiği grupta yer alan katılımcılar bir sağa kayar, en sonraki katılımcı sıranın en başına geçer. Her katılımcının tüm katılımcıların cümle ve ifadesine tanık olması bu çalışmalar sayesinde gerçekleştirilmiş olur.
• Eğitmen katılımcıları dondurur ve yine her katılımcının bir eş seçmesini ister. Katılımcılar ikili gruplar oluşturur ve ellerindeki cümleler ile önceden çalıştıkları aynı ifadeleri kullanarak diğer katılımcının konusu ve ifadesi ile uyum sağlayan kısa bir canlandırma oluştururlar.
