YARATICI DRAMA

YARATICI DRAMA

YAZINSAL TÜRLER VE YARATICI DRAMA

(MASAL, ÖYKÜ, ŞIIR, ANI)

• Katılımcılar, “İnci Hanım” isimli oyunu oynamak üzere çember şeklinde dizilirler. İçlerinden bir ebe seçilir. Ebe, çemberin dışına çıkarak çemberin etrafında dolaşmaya başlar. Dolaşırken birinin omzuna dokunur. Omzuna dokunduğu katılımcıyla ters istikamette koşarak

çemberin etrafını turlarlar ve buluşma noktasında el sıkışarak “Merhaba İnci Hanım, nasılsınız İnci Hanım, iyi günler İnci Hanım” derler. Yolarına devam eden

katılımcılardan hangisi çemberden çıkan katılımcıdan boşalan yere önce ulaşırsa o kazanır, diğeri ebe olur.

(Oyun İnci San’a ithaf edilerek kurgulanmıştır.)

• Katılımcılar bu kez “Davul Zurna 1,2,3” isimli oyunu oynamak üzere sınıfın bir ucunda yan yana dizilirler. İçlerinden biri ebe olur ve sınıf içinden

-ebenin tam arkasına ve yere konulmak üzere- küçük bir nesne seçilir. (Biz, su şişesi kapağı seçmiştik.) Ebe, yan yana dizilmiş bekleyen kalabalığın tam karşısına geçer ve katılımcılar sınıfın iki ucuna karşılıklı konumlanmış olurlar. Ebe sırtını döner “Davul zurna 1,2,3” der ve diğer katılımcılara

yüzünü döner. Ebe döner dönmez diğer katılımcıların donması gerekir. Eğer kıpırdayan olursa ve ebe bunu yakalarsa oyundan çıkarma hakkına sahiptir.

Katılımcıların amacı, ebenin sırtı dönükken ve o görmeden seçilen nesneyi alabilmektir. Nesne alındıktan sonra ebenin anlamayacağı biçimde başka bir katılımcıya da vermek hakkı vardır. Ebe nesnenin alındığını fark

ettiğinde tahmin yürütür ve üç cevap hakkı vardır. Bilemezse kaybeder ve diğer turda ebe olarak oyuna devam eder. Şayet bilirse başka bir katılımcıyı ebe seçerek oyuna dahil olur.

• Katılımcılar çember biçiminde dizilerek yere otururlar. Eğitmen bir nesne seçer. Seçtiği nesnenin elden ele dolaşmasını isteyerek

katılımcılardan bu nesne ile ilgili çağrışımlarını bir sözcük ile ifade etmelerini ister. (Biz kalem

üzerine çalışmıştık ve “İmgesel Kalem Çalışması”

demiştik.) Nesne ile ilgili sözcükler ifade edilir ve

bir kâğıda not alınır. (Kalem için; çubuk, direk,

iğne, şiş, sigara, kraker, spagetti vb. denmişti.)

• Katılımcılar “Bedensel Form Çalışması” yapmak üzere sınıf

içinde dağınık biçimde yürümeye başlarlar. Bir önceki aşamada not alınan sözcükler üzerine bir çalışma yapılır. Burada

eğitmen, imgesel kalem çalışması esnasında hazırladığı

listeden seçtiği bir sözcüğü söyler. Katılımcılar ise o sözcüğün kendisinde çağrıştırdığı beden ifadesini kullanarak donarlar.

Eğitmen, donan katılımcılar arasından seçtiği katılımcılara dokunur ve onlar da sözcüğün kendisinde çağrıştırdığı şey ne ise bir sözcükle ifade etmesini ister. Önceki aşamada kalem ile yapılan imgesel çalışma bu kez yine aynı mantıkla beden formu ve seçili sözcük üzerinden yapılır. Katılımcıların söylediği

sözcükler yine bir kâğıda not edilir ve liste halinde sıralanır.

• Eğitmen 1’den 4’e kadar numaralandırdığı

katılımcıları numarasına göre gruplandırır. Eşit

sayıda katılımcılardan oluşan her gruba birer kâğıt ve kalem dağıtır. Önceki aşamada liste halinde not aldığı sözcükleri her gruba sekizer tane olacak

şekilde söyleyip not ettirir. Katılımcılar bu sözcükleri kullanarak birer şiir metni oluşturur ve etkinliğin

sonunda her grubun temsilcisi şiiri yüksek sesle

okur. Sonraki aşamada ise oluşturulan şiir metinleri

doğaçlama ile canlandırılır.

• Eğitmen, katılımcıları 1 ve 2 numaralarını vererek iki gruba ayırır. Katılımcılar numarasına göre yerlerine geçer ve arka arkaya tek sıra halinde dizilirler.

Eğitmenin yönlendirmesiyle “Ağaç- Taş- Köprü” oyununu oynamak üzere

katılımcılar pozisyon alırlar. Sıranın en arkasındaki birer katılımcı kenara çekilir ve en sondan bir önceki “ağaç” pozisyonunu alır. Ağacın önündeki katılımcı bacaklarını bir omuz boyu kadar açık tutarak ayakta durur ve “köprü”

pozisyonunu alır. Köprünün önündeki katılımcı ise vücudunu toplayarak yere oturup “taş” pozisyonunu alır. Eğitmenin başlama talimatıyla birlikte oyun başlar ve en arkada olup kenarda bekleyen katılımcı ağaçların etrafında bir tur döner, köprülerin altından geçer ve taşların üzerinden atlar. Katılımcının turu tamamlamasıyla birlikte herkes geriye doğru yer açmak üzere bir kişilik yana kayar ve turu tamamlayan katılımcı dizilime göre hangi rolde olması

gerekiyorsa ona uygun biçimde en önde pozisyon alır. Tüm katılımcıların parkurlardan geçmesini en önce sağlayarak oyunu ilk tamamlayan grup kazanır.

• Eğitmen, katılımcıları numaralandırarak eşit sayıda katılımcılardan oluşan gruplar oluşturur. Bir şiir metnini bölüştürerek her gruba dağıtır. (Biz, Nazım Hikmet’in “Karlı Kayın Ormanı” isimli şiiri üzerinde çalışmıştık.) Katılımcılar ellerindeki metin parçasını 5N1K kuralına göre tahlil

ederler: “Kim, Ne, Nerede, Ne Zaman, Nasıl, Neden.”

• İncelenen metinlerin kompozisyonunun verdiği duyguya uygun biçimde kurgu hazırlanır ve canlandırma yapılır.

Canlandırmalar sonunda gruplar, metnin hangi parçası

üzerine çalıştığını okuyarak diğer katılımcılarla paylaşır.

• Katılımcılar çember biçiminde oturur ve eğitmenle birlikte günün değerlendirmesini yaparlar. Daha sonra eğitmen katılımcıları yine numaralandırarak eşit sayıda katılımcıdan oluşan gruplara ayırır, her gruba birer kalem kağıt dağıtır. Eğitmen, dersin

tamamı esnasında oynanan oyunlar ve etkinliklerin isimlerini liste biçiminde not almalarını ister.

Gruplar, oluşturulan listedeki sözcükleri kullanarak

bir şiir metni hazırlar ve diğer gruplara okur.

• Yaratıcı dramanın üç aşaması vardır: Isınma, Canlandırma ve Değerlendirme.

• Oynanan oyunlar genellikle ısınma aşamasının kapsamında yer almaktadır.

• Bu ders içinde yazınsal türlerden şiir ele alınmıştır. Şiirle çalıştık, şiiri doğaçlamaya uyarladık ve şiir metni oluşturduk.

• 5N1K kuralına uygun biçimde bir şiir metnini inceleyerek şiirde anlatılanı tam olarak özümsedikten sonra şiirden aldığımız duyguyu doğaçlama kompozisyonu biçiminde yeniden yapılandırdık.

• Kazanımlar yazınsal türlere ve şiire dönük bir yapıdaydı.

• Kitap Önerisi: Tanrının Formülü (Kapağında Einstein varmış)