(Sinker Mançukoda gönüllü yetiştirme teşkilatı kampında barakaların
S e r i v e b a s i t i n ş a a t
Y. Mimar Zeki SayârH a r p senelerinde b i r memleketin yapı faaliye. ti, askerî v e içtimaî yardım sahalarına intikal eder. Netekim muhtelif endüstri faaliyetin, harp malze-mesine tahsis edildiği- gibi.
B u suretle bir takım mecburî hallerin zarurî kıldığı mahallerde ve şekillerde, inşaa t y a p m a k m e v -zuubahs olur.
Şehirlerin v e bazı askerî mıntakaların boşaltıl-ması sebebile g ö ç eden halkın yeni mıntakalarda iskânı, silâh altındaki askerlerin istenilen yerlerde barındırılması gibi hallerin vukuu bu işlerle uğraşan teşkilâtın idarecilerini bu hususta karşıladıkları müş-külâtı y e n m e k için bir takım inşaî tedbir ve usullere müracaata sevkeder.
Serî, ucuz v e muvakkat iskân çarelerini temin için bilhassa U m u m î Harbin neticesinden alınmış tecrübeler vardır.
B u nevi toplu v e büyük mikyastaki inşaatın ya-pı ekonomisine uygun olarak standardize edilmiş mal-z e m e ile yapılması sür'at b a k ı m ı n d a n şayanı tavsi-yedir.
F a k a t ; b u tip v e seri m u v a k k a t b a r a k a inşaatı-nı vücude getirmek için lüzumlu m a l z e m e meselâ, saç, müteamil ç a p l a r d a fabrika kerestesi, çivi, b i -tümlü m u ş a m b a l a r ve emsalinin çeşitlerine bol bir su-rette malik olmıyan memleketler, ancak bulabildikleri m a l z e m e ile b u işleri b a ş a r m a k mecburiyetinde ka-lırlar.
Y u k a r ı d a saydığımız malzemenin bir kısmının tedarikini temin e t m e k kabil olduğunu kabul etsek bile, büyük şehirlerin piyasaları ile inşa mahalleri a -rasındaki m e s a f e b a z a n o k a d a r uzak olabilir k i , z a m a n d a n v e nakil masraflarından tasarruf için m a -hallî m a l z e m e ile inşa etmeği tercih icap eder.
M a l û m d u r k i : Y a p ı ekonomisinde, m a l z e m e nakliyatının, mesafenin büyük bir ehemmiyeti var-dır.
Yemekhane binasının d
Yemekhane binasının plânı sökülür, kabili nakil tip projeleri mevcuttur. Nete-kim, A l m a n y a , R o m a n y a ' y ı işgal ederken A l m a n as-kerî garnizonlarına ait binaların evvelden kurulma-ğa başladığını gazete havadisi olarak görmüştük. Yine Filis'in'de ingiliz O r t a Ş a r k ordularının tip b a -rakaları ile teşkil edilmiş garnizonları olduğu-ny bili-yoruz.
A n c a k yukarıda dediğimiz gibi, yüz binlerce hattâ birkaç milyon askeri barındıracak bu tip bina-ları temin etmek ayni z a m a n d a malî bir mesele teş-kil eder ki, küçük memleketlerin k o l a y c a başaracağı bir iş değildir.
B u yazıda; bu meseleyi J a p o n y a ' d a nasıl hal-lettiklerinden b a h s e t m e k istiyorum.
Japonlar, m a l û m d u r ki 1 9 3 3 senesinden beri M a n -çuri ve Çin'de harp halindedirler. V e şimdiye k a d a r büyük arazi parçalarını işgal altına aldılar. B u geniş işgal sahalarının muhtelif yerlerinde kuvvetler bu-lundurmakta ve garnizonlar teşkil etmektedirler.
J a p o n y a ' d a n M a n ç u k o ve Çin'e yukarıda b a h -settiğimiz gibi mütekâmil şekillerde, tip b a r a k a bina-larını nakletmek müşkül ve hattâ imkânsız bir iş ol-duğundan bu binaları mahallî m a l z e m e ile inşaya tevessül etmişlerdir,
Resimlerden de anlaşılacağı veçhile, Mançuri'-d e askerî k a m p l a r t a m a m e n ahşap ve en basit bir inşa şeklinde yapılmaktadır. M a n ç u k o ve diğer işgal altındaki sahalarda, kereste fabrikaları bulunmadığı için inşaata lüzumlu muayyen çaplarda kereste teda-rikine imkân yoktur. B u sebeple J a p o n mimarları; esasen kendi memleketlerinde alışık bulundukları hafif inşaat usullerine benzer bir şekilde, genç or-manlardan kesilen yuvarlak maktalı kerestelerle ih-tiyacı temine çalışmaktadırlar.
B u usul J a p o n y a n m bir mıntakasmdaki sivil halk inşaatından mülhem şekillerin tatbikinden baş-ka bir şey değildir. Barabaş-kaların plânları ekseriya da-irevîdir. B a z a n binanın d a h a büyük olmasını temin için merkezi bir dairevî plâna her iki taraftan yarım daire şeklinde birer kısım daha ilâve edilmektedir. B u sayede barakanın sahası büyütülmektedir.
Buradaki resimler (The Kentiku Sekai) dergisinden alınmıştır.
Çatı, kaplanmış bir vaziyette
mahrut şeklindeki çatı konstroksiyonu bu direğe is-tinad ettirilmektedir. Çatının üzerine aralıklı kapla-m a tahtası k a p l a n kapla-m a k t a ve üstü otla örtülkapla-mektedir. B a z a n da çatı örtüsünü üstüste bindirilmiş tahta teş-kil etmektedir. B a r a k a n ı n kaplamaları tahtadır. Dai-re şeklindeki ahşap duvarların şakulî dikmeleri ara-sına d o ğ r a m a l a r takılmaktadır.
Bir baraka plânı ve bir tafsilât kesimi
B u şekilde, koğuşlar, y e m e k salonları, komutan-lık odaları vesair ihtiyaç hissedilen binalar yapılmak-tadır.
