İletişimin Temel
Kavramları
İletişim sözcüğünün İngilizcesi olan communication’ın kökeni Latincedeki communis sözcüğüdür.
Communis, “benzeşenlerin oluşturduğu ortaklık, topluluk” anlamına gelir.
İletişim sözcüğünün kökeni
Her iletişim süreci üç temel öğeye sahiptir:
Kaynak, ileti (mesaj), alıcı
İletişim olgusunun öğeleri
Kayna
k İleti Alıcı
Kaynak: Mesajları oluşturan, kişi, grup, örgüt ya da aygıt olarak tanımlanır.
Bir iletişim etkinliğinin kaynağı konuşan,
yazan ya da bir hareket yapan bir birey ya da bir reklam politikası formüle eden bir grup ya da bir sorunu çözen bir bilgisayar olabilir.
İletişim olgusunun öğeleri
İleti (mesaj): Bir alıcı için bir uyaran olarak işlev gören bir sinyal ya da sinyaller bileşimi. İletişim sürecinde iletilen şey.
İleti terimi, farklı anlamlara sahiptir. Örneğin bir yerde bir biçimde açığa vurulan bir dizi sözcük ya da imgeyi tanımlar.
Bir gazete reklamındaki sözcükler, bir şarkının sözleri vb.
Terimin bir başka boyutu, iletişim içeriğinin bu içeriği dile getiren birey tarafından algılanan ya da amaçlanan
anlamıdır.
İleti, aynı zamanda, iletiyi alanlar tarafından içeriğe atfedilen anlamdır.
İletişim olgusunun öğeleri
Alıcı: İletişim sürecinde göndericinin
karşısında konumlanan ve iletinin ulaşması hedeflenen kategoridir.
Alıcı, kullanılan iletişim modeline göre farklı kategorileri dile getirir. Bu bağlamda ya
mesajın hedefe ulaşmasını sağlayacak
kodaçıcı kategoriyi ya da mesajın hedefini ifade eder.
İletişim olgusunun öğeleri
Bir kitlesel araçla dolayımlanan iletişim biçimi kitle iletişimi olarak adlandırılır.
Örneğin televizyon, gazete, afiş, sinema vb.
Kitle iletişimi terimi, ilk kez 1940’ların başlarında Harold Lasswell tarafından kullanılmıştır.
Kitle iletişimi
“Kitle” kavramının çoğunlukla binlerce hatta milyonlarca bireyi kapsayan büyük izleyici imajını çağrıştırması. Bazı kitle iletişim
ürünleri için bu kavramın kesin bir anlamı olabilir, ancak gerek şimdinin gerekse
geçmişin çoğu ürünü için geçerli değildir.
Kitle iletişimi teriminin sorunlu
yanları
“Kitle” kavramının, medya ürünlerinin
alıcılarının büyük oranda pasif ve kayıtsız bireylerden oluştuğu iması.
“Kitle iletişimi”nin, iletişim sözcüğünün içerdiği karşılıklılığı tam olarak
karşılayamaması.
Yeni medya ile birlikte kitle iletişiminin
doğasında köklü değişikliklerin gerçekleşmiş olması.
Kitle iletişimi teriminin sorunlu
yanları
1.
Üretim ve dağıtımın belirli teknik ve kurumsal araçları içermesi.
2.
Metalaşma.
3.
Üretim ve alımlama arasında yapılaşmış kopuş.
4.
Kitle iletişim ürünlerinin zaman ve mekânda genişlemesi.
5.
Kitle iletişim ürünlerinin kamusal dolaşımı.
Kitle iletişiminin özellikleri
Erol Mutlu (2017). İletişim Sözlüğü. Ankara:
Ütopya.
John B. Thompson (2008). Medya ve
Modernite. Çev. Serdar Öztürk. İstanbul:
Kırmızı.
