A R K İ T E KT A Y L IK M İ M A R L I K. Ş E H İ R C İ L İK VE S Ü S L E ME S A N A T L A RI D E R G İ Sİ

A R K İ T E K T

A Y L I K M İ M A R L I K . Ş E H İ R C İ L İ K V E S Ü S L E M E S A N A T L A R I D E R G İ S İ

Yapı ve Kredi Bankası Bursa Şubesi. Ord. Prof. Y. Müh."^

Mimar Emin Onat — Samsun İş Bankası Binası. Y. Müh. Mi- mar Muallim Arif Hikmet Holta.v — Ankara Sağlık Memur- ları Okulu, Y. Mimar Tulûğ Baytın — İskilip Kasabası kesin imar plânı raporu, Doçent Y. Mimar Eyüp Kömüıcüoğlu — 18 inci ve 19 uncu asrın yapısı ve estetik meseleleri — Antal- ya, Y. Mimar Naci Meltem — Yeni Köprülerimiz, Bayındır- lık Bakanlığı köprüler fen kurulu — Clevelend'de U.S.A.

Küçük bir banka şubesi, Mimarları: Garfield, Harrison, Ro- binson ve Schaffer — Kaliforniyada bir okul paviyonu (Ar- chitectuı-al Record) dan — Türk Şehirciliği, Y. Müh. Kâzım Mirşan — İstanbulda mesken darlığı, mesken sefaleti, mes- ken inşaatı, Ord. Prof Dr. Gerhard Kessler, Tercüme: Dr.

Ekmel Zadil'— Türkiyede Mimar, Arch. Alexandre M. Ray- mond, Tercüme: Y. Mimar Halûk Togay — Ankara İller Bankası Sergisi, Y. Mimar Talât Özışık — Yönetmelik —

^^Haberler — Bibliografi — Piyasa cetveli. ^

X I X İnci Y ı l . 9 4 9 I F l a t ı 2 5 0 k u r u ş

S U V E H A V A G A Z I T E S İ S A T I i Ç i N I m p e r i a l C h e m i c a l I n d u s t r i e s L i m i t e d ,

M E T A L Dİ V İ Z Y O N U M a m u l â t ı

B A K I R B O R U L A R

I. C . I. B a k ı r B o r u l a r ı K r a l A i l e s i n i n i k a m e t ettiği B u c k i n g h a m S a r a y ı d a h i l , İ n g i l t e r e ' n i n b i r ç o k ş e h i r l e r i n d e k i h a s t a n e , otel, b a n k a , bü- y ü k ticaret e v l e r i v e o k u l l a r gibi belli b a ş l ı b i n a l a r ı n g e r e k d a h i l i b o r u t e s i s a t ı n d a v e ge- r e k s e y e r a l t ı b o r u ş e b e k e l e r i n d e g e n i ş m i k - y a s t a k u l l a n ı l m a k t a d ı r . A y r ı c a , m ü t e a d d i t şe-

hirlerin b e l e d i y e v e s u i d a r e l e r i , i m a r p l a n v e p r o g r a m l a r ı n a d a h i l e v i n ş a a t ı n d a d a b a k ı r b o r u t e s i s a t ı n a b ü y ü k bir y e r v e r m e k t e d i r l e r .

V I T f ? A f T l ^{S U} TESİSATI İÇİN (Kangal halinde ) * f 1 * r i T I > I ^ K ] ' BAKIR I £ £ HAVAGAZI TESİSATI için (Düz boylarda) * ü I > L » U n BORULARI

BAKIR BORULARI TERCİH SEBEBLERİNDEN BAZILARI

* Gerek haricî ( hııva, rutubet - yer altında ise - toprak ) ve gerekse dahilî ( su, hava- gazı ) korosif tesirlere karşı senelerce de- vam eden mukavemet. Binnetice, bakım, tamir ve yenileme masrafından tasarruf.

* Tesisatın kuruluşunda mütehassıs işçiye ve hususi aletlere lüzum olmaması ve kul- lanış (döşenme, muhtelif ekler, lehim • biikme) bakımından arz ettiği kolaylık.

Binnetice, işçilik masrafından tasarruf.

* Mütenevvi eklerin, diş açılmasına lüzum olmadan, muhtelif kuturdaki borular için tedarik edilebilen hususi boru aksamile (somunla sıktırma veya şariyet esasına dayanan lehim) kolayca ve çabukça yapı- labilmesi.

* İnce cidnrlı ve buna rağmen gayet sağ- lam olmaları ; diğer metallerden mamul ayni ağırlıkta borulara nazaran daha ge- niş bir tesisatın döşenebilmesi.

* Mükerrer dahi olsa, donma neticesi bo- ru patlamasına mukavemet.

İ M P E R İ A L K E M İ K A L İ N D Ü S T R İ S ( T U R K E Y ) L İ M İ T E D

İ Ş B A N K A S I HANİ. G A L A T A İ S T A N B U L

«UNITEX» Çatı altı tecridi

«UNITEX» Sert ve yarı - sert lev- halardan bölme

«UNITEX» levha- lar tavan tezyina.

tı için

«UNITEX» Sıva altı tecridi

«UNITEX» Sert ve yarı-sert lev- halar tabiî renk- lerinde kullanıl- mış olarak

«UNITEX» Sıva altı tecridi

«UNITEX» Sert

«UNILAC» fa- yans benzeri

İCmtet

Türkiye Umumi Mümessili:

EGE PETROL T.A.O.

Taksim Cumhuriyet Caddesi No. 31

Telefon: 82007 (Taksim Belediye Bahçesi Karşısı) Telgraf: L A S M A - İstanbul

«UNITEX» Çatı örtüsü

> «UNITEX» Tecrit

«UNITEX» Dıvar kâğıdı altı tecridi

«UNÎTEX» Sert, kapılar için

«UNÎTEX» Sert, mutfak dolapları için

« UNITE X» Sert

«UNILAC» Fa- yans benzeri

«UNITEX» Mo- bilyalar için

«UNITEX» Du- varların tecridi için

«UNITEX» Düz kapılar için

P H İ L İ P S R A D Y O F A B R İ K A L A R I

M A M U L Â T I N D A N

SsYAH ve CEVİZ

RENGİNDE

BAKALiTDEN

HIRDAVAT MALZEMESİ

Satış yeri:

G A L A T A - İSTANBUL Telgraf adresi: E L M A K - İstanbul

TELEFON : 41072

SAĞLAMLIK VE ZARAFET HUSUSUNDA DİĞERLERİNDEN ÜSTÜNDÜR. İNŞAAT VE ZEVK SAHİPLERİNE TAVSİYE EDERİZ.

TÜRKİYE İMAR BANKASI

ı • A • Ş •

Sermayesi : 1,500,000 T. L.

KURULUŞU : 1928

MEVDUATTAN:

Vadelilere % 6

Tasarrufa % 41

FAİZ VERİR.

Yeni Postane arkasında, Aşir Efendi caddesi İmar Han No. 35/37.

TELF.: 24528

A N A D O L U

ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ Türkiyenin en büyük sigorta şirketi

Türkiye İş Bankası A. Ş. ve T. C. Ziraat Bankası Kurumu Sermaye ve ihtiyatı: 5.832.000. T. Lirası

20 sene zarfında tediye etmiş olduğu hasar tazminatı:

20 MİLYON TÜRK LİRASIDIR.

YANGIN HAYAT

NAKLİYAT K A Z A

Sigortalarınız için en müsait şartları

«ANADOLU» da bulabilirsiniz.

MUAMELÂT M E R K E Z İ : Galata Yolcu Salonu

karşısında Anadolu Sigorta Hanı (eski Hüdaven- A N K A R A ŞUBESİ: Ulus Meydanı K o ç Han,

digâr han) K a t. 2 N o 1 TELEFON: 10109

TELEFON: Müdür: 44039, Santral: 44653/2/1

Galata Bürosu: 43949 Türkiye Iş Bankası ve T. C. Ziraat Bankası şube Fen Müşavirliği: 43954 ^{v e} ajansları şirketin acenteleridir.

Posta Kutusu: 1845

SOĞUK ve SICAK SU — G A Z — M A Z O T KALORİFER — SIHHİ TESİSATLARDA

BİR YENİLİK

LEHİMLERE R A K O R L A R A RAPTEDİLEN

BORULARI

İşçiliği basit, seri ve ucuz ve her türlü ârızaya karşı garan- tilidir. Hususî surette Paris'ten gelen RAS Fabrikalarının mühendisleri tarafından Fermeneciler, Su İskele sokak — Galata'daki depomuzda izahat verilir ve tecrübeleri yapılır.

Türkiye Mümessili

İ N T A Ş, İTHALÂT — İHRACAT — İNŞAAT TEAHHÜDAT T.A.S.

Eski Gümrük sokak No. 40

Emek Han kat 2 Galata - İstanbul

C'P

OmMetıdasrL. 7(evü&*ui. Z-ü^uA. 7rU£a*us-, /3-Ce&cu&

K A B I R O I T T E C R İ T M A L Z E M E S İ

M . C A V İ T GÜNDOĞDU Dr. GEZA F E H E R

KABIROIT I :

KABİPLAST :

KABİTÜM :

KABİLASTİK :

Kanaviçe veya amerikan bezi ile yapı- lan izolasyonlarda kullanılır. Metre murabbama 1,5 - 2,00 kg. kullanılır.

Mayi olup, soğuk sürülür. 1 m. kareye 2 kg. tatbik edilir. 3 atmosfer su taz- yikına dayanır.

Çatılarda, kiremit altına kullanılan kar- ton bitümedir. Topları 10-50 kg. ağır- lığında, 20 metre uzunluğundadır.

Kauçuk, mayi veya pat halindedir. 90 derecei hararette yumuşamağa başlar.

Kanaviçe ile sürülebilir.

K A B İ L A K : Bilhassa, ahşap üzerine kullanılan tec- rit malzemesidir. Suludur. 1 metre murabbaı satha 1 - 1,5 kg. sürülür.

SATIŞ YERİ :

İstanbul, Galata Rıhtım caddesi Fazlı han No. 6 Tel: 42945

A N K A R A : Bankalar caddesi No. 38

Mühendis, Mebus Ergüvenç - Rasih Ilıcalı

KABİR0İT

• •!//•/! VJ/t'l Yirartc, un.- g'

^ s ş p s r f .

mim:.

,

TÜRKİYE İŞ BANKASI 25 inci Çalısına Yılı

KUÇUK CARİ HESAPLARI İKRAMİYE PLÂNI

ÇEKİLİŞLER :

1 Mart, 21 Nisan "Yalnız çocuk hesapları İçin „ 1 Haziran, 26 Ağustos, 1 Kasım, "Yalnız kadın hesapları Iç'n „ 1 Aralık, tarihlerinde yapılır.

1949 İKRAMİYELERİ

5 Tane Ev (Ankarada ve İstanbulda)

5 » Arsa » »

1 » 10.000 Liralık 2 » 5.000 »

4 » Tahsil sigortası, beheri 4 » Hayat sigortası » 4 Cihaz sigortası » 4 » 2.500 Liralık

15 » 1.000 >, 25 » 500 » 60 » 200 »

150 ı> 100 »

200 ⁾⁾ 50 » 500 ^» 20

200 10 »

Türkiye İş Bankasına para yatırmakla yalnız para biriktirmiş veı faiz almış olmaz, ayni zamanda talimizi de denemiş olur- .tunuz.

KOPYA RENKLİ

K A L E M L E R

Umumî Satış Yeri: Sirkeci Mühürdar Zade han .V; 1, 2, 5 Istanbui Telefon : 21711 T ü r k L 1 m i t e d ş i r k e t i

T Ü R K İ Y E

G A R A N T İ B A N K A S I

Sermayesi: 2.500.000,— T.L.

Genel Merkezi: A N K A R A (Anafartalar Caddesi No. 97)

UMUM MÜDÜRLÜK — Telgraf Adresi: GARUM

ŞUBELER — Telgraf Adresi: GARANBANK TELEFONLAR:

Ankarada: 15208, 15536, 15543, 12951 ve SANTRAL: 10610

ŞUBELER AJANSLAR

Ankara Merkezi Beykoz (İstanbul) İstanbul Kadıköy » İzmir Küçükpazar » Balıkesir Çemberlitaş » Zonguldak Kemeraltı (İzmir)

Hamamönü (Ankara)

— Her türlü Banka muameleleri yapar,

— Küçük Cari Hesaplara müsait faiz verir, vc çok zengin ikramiyeler dağıtır,

— Müşterilerine kasa kiralar (İstanbulda),

— Ticari hesaplara yüksek faiz verir,

— Devlet tahvili alım, satımında en uygun şartlan teklif eder ve büyük kolaylıklar gösterir,

— En müsait şartlarla akreditif açar,

— Kambiyo vc sigorta emirlerini süratle yerine getirir,

— Yurt içinde vc dışında muhabirleri vardır.

Küçük Carî Hesaplara mahsus zengin ikratniyeli çekilişler :

12 AYDA . 12 ÇEKİLİŞ

Gişelerimiz: Saat 9 dan - 18 e kadar ve Cumartesi günleri 9 dan 12 ye kadar fasılasız açıktır.

TAFSİLÂT GİŞELERİMİZDE

r

G Ü Y E N

S İ G O R T A

Büttiıı emlâk sahiplerinin ve iş adamlarının güven kaynağıdır.

İş Merkezi:

Galata, Sümerbank binası.

Telg : Türkgüven Müdüriyet: 40630 Telf: Santral, 44610 Müdür: 40630

J

İZZET BAYSAL

ve Kardeşi Koli. Şirketi

SIHHİ TESİSAT vc KALORİFER MALZEMESİ

H9

BANYO, LAVABO, KELÂ, TERMOSİFON REZERVUAR ve EMSALİ

| Su, gaz ve kalorifer Q Dökme ve kurşun borular

Radyatör, lezarı ve malzemesi;

I Bateriler, musluk ve sifon ç e ş i t l e r i

| Yangın hortumları ve teferruatı n

M a h m u d i y e c a d d e s i No. 85 İ s t a n b u l - S a l a t a

TELEFON : 4 4 3 6 2 TELGR. : İ B K O L

V.

U l E R I H E i m

MODERN W E R T H E H İ M ZIRHLI K A S A L A R I

Arzu edenlere meccanen Prospektüs verilir.

W E R T H E İ M Zırhlı kasa, Duvar kasası ve Trezor daireleri

Türkiye Genel Vekilliği:

Burkhard Gantenbein ve Şsi. P. K. 1176, - İstanbul

F E N K A

•

FENNİ KALORİFER VE SIHHÎ TESİSAT İSLERİ

k Tesisat Projeleri

* Sıcak sulu ve tulumbalı Kalorifer tesisatı k Sıcak sulu Kalorifer tesisatları

k Yüksek ve alçak tazyikli Buhar tesisatı

* Sıhhî ve Banyo tesisatı.

En kısa zamanda birinci sınıf malzeme ile teslim edilir. Yapılan işler garantilidir . F E N K A

ÖMER TAVİLOĞLU ve HRANT PAPAZYAN KOLL. ORTAKLIĞI GALATA, TÜNEL CADDESİ No : 59/1

TELEFON : 40218

E t P i H K O

LÜKS MANTAR PARKELERİMİZ

GELMİŞTİR.

S

Katalog ve numunelerimizi isteyiniz:

N. ZALONİS Telefon : 49331 Galata, Aslan Han, 4 / 7

Teg'raf: Zalonis

KALORİFER ve SIHHİ T E S İ S A T EVİ

K u r u l u ş u 1 8 9 5

TERMOSİFON Y E M E K O C A Ğ I H A V A G A Z I L A V A B O KALORİFER K A Z A N I E L E K T R İ K

B A N Y O R A D İ Y A T Ö R F İ L T R E M U S L U K S O B A L A R C İ H A Z L A R I MALZEME SATIŞI VE FENNÎ TESİSAT MÜTEAHHİTLİĞİ

«Autocrat» mazut yakıcı cihazları satış deposu İSTANBUL, Yeni Postane Caddesi No. 20

TELEFON : 21280

J

A L T I N T O P

ZERON Peştemalcıyan, SAVA Aslanoğlu ve

YUVAKİM Damyanidis Şti.

İNŞAAT MALZEMESİ

HIRDAVAT - MAKİNA - ALÂT ve EDEVAT

k Avrupa mamulâtı kapı - Pencere - Kilit - İspanyolet ve Kolları.

k Avrupa mamulâtı, Vasistas pencere istoru ve sürme kapı takımları

-k Avrupa Mobilya kulp ve aksamları k Doğrama ve marangoz makine ve el âletleri.

k Bilûmum hırdavat âlât ve edevatı.

Galata Kürekçiler No. 8 Telgraf: ZESAYU

r

UlERTHEim

A I O I I S 0 R L E R İ

Türkiye Genel Vekili:

BURKHARD GANTENBEIN VE Ş-SI

İSTANBUL, GALATA,.

Büyük Tünel Han! MC.YI1 76.

Telefon: 44671?4467X

YERİNE

Mürr^

Türk»V

Yeni

41511 . İsta"¹

G°lata. i..

T*lefon ^S£

^Tomruk

anbul

DUVAR VE DÖŞEME KAPLAMALARINIZIN GARANTİSİ İÇİN

M A R K A L I EN YÜKSEK KALİTE ÇİNİLERİ KULLANINIZ.

Uzun bir çalışma sonunda HOB Fabrikasının hususi çarklara tavsiye ettiği dört kenar ölçülerinde mili- metrenin onda biri kadar hata bulunmıyan

«KALİBRE» evsafta fayansları, bilhassa meraklı inşaat sahipleriyle Mimar ve Mühendislerimizin

dikkatine ehemmiyetle arzederiz.

BİNDİRME ve FUGALI T A R Z için İDEALDİR.

Katalog ve numunelerimizi isteyiniz:

N. Z A L O N İ S Telefon : 49331 Galata, Aslan Han, 4/7 Telgraf: Zalonis

AYDINLIK ELEKTRİK EVİ

HALİL mUMM ERK

Elektrik Tesisat Müteahhidi

HER NEVİ ELEKTRİK, ELEKTRİK PROJE ve MALZEMESİ HESABATI TANZİMİ

Beyazıt Üniversite Cad. No. 15.

İstanbul.

Telgr: Aydınlık - IstanbuL Tfflef: 21125

Y E N I SISTEM AĞIRLIKSIZ, İPSİZ O L A R A K

kullanılan

P E N C E R E M A K A R A L A R I

A V R U P A M A M U L Â T I K A P I ve P E N C E R E TAKIMLARI GELMİŞTİR

Cinsinden presli inşaat levhaları

DURALİT

K. M A L H A S

H I R D A V A T M A Ğ A Z A S I

TERSANE CADDESİ No. 19 Telefon : 41404

K A R I G i B İ

K A R renkli «SNOWCRETE» markalı İngiliz beyaz çimentosu tedricî surette donmakta olup, mozaik, cephe ve sıva işlerinde tercih edilmektedir. Her renkte ve açık tonlarda sıva yapmağa imkân verir.

Buna ilâveten mukavemeti çok yüksek olup supersiman ayarındadır.

N. Z A L O N İ S Telefon : 49331 Galata, Aslan Han, 4 / 7 Telgraf: Zalonis

. ^

İLLER BANKASI

Kapital : 1 0 0 . 0 0 0 . 0 0 0 . - T. L.

İdare Merkezi: Ankara

1 _ B A N K A İŞLEMLERİ : Banka Özel kanununun yetki verdiği bankacılık iş- lemlerini yapar.

Resmî dairelere kıymet mukabili te- minat mektubu verir.

2 _ H A R İ T A , P L Â N ve E T Ü D L E R : Köy, Kasaba ve şehirlerin imarları için ge-

reken harita, plân, proje, keşif ve ttüdleri yapar.

3 _ Y A P I İŞLERİ: Özel idarelerle, Belediye ve Köy idarelerinin ve bu idare- lerin kuracakları birliklerin ve kurumların tesis ve yapılarını yapar.

4 — FENNİ N E Z A R E T ve DENET- L E M E : Bankadan alman kredilerle girişi- len işlerin fennî nezaret ve denetlemesini üzerine alır.

5 — M A K İ N E ve A L E T L E R TEMİNİ Yukarıda yazılı idare ve Kurumlarca maki- ne, âletler ve edevat, gereç ve eşyadan te- min edebildiklerini satar veya kiralar.

6 — A R A Ç ve O R T A K L I K : Yuka- rıda yazılı işlere ait gerekli tesisleri doğru- dan doğruya veya ortaklık suretiyle vücude getirir.

7 — S İ G O R T A İŞLERİ : Bu idare ve Kurumların menkul ve gayri menkul mal- larını sigorta ettirir.

J

O R İ J İ N A L İ S V E Ç M A L I

i f

L E V H A L A R I

FAYANS YEKİNE :

BANYOLARDA ANTRELERDE

B üjt ü n d e k o r v e e ş y a i ş l e r i n d e

kullanılır

Beyaz, yeşil, kırmızı, mavi gri renkler

ve '

Siyah, yeşil, kırmızı somaki taklidi Mavun, ceviz, Meşe cilâlı ağaç taklidi

Satış Y e ı i : DEMİR TOPRAK A. Ş.

Galata, Gümrük cad. 221 — Telef.: 44128 - 42793

RECEP Ç E T İ N K A Y A Hematekt Kimyevî Fabrika

Galata, Azapkapı Tersane caddesi No. 261

Telgraf : Hemtaş - Galata Telefon ; 40215

Posta kutusu : 1554

HEMATEKT

Saf bitlimden mamul, çatı, taraça, cephe ve temellerde katiyyen su ve rutubet geçirmez en emniyetli

tecrit maddesidir.

Almanyadaki fabrikasının formüllerile imal etmekte olduğumuz H e m a t e k t tecrit maddesi, 15 senedenberi memleketimizde, Nafıa işlerile diğer bir çok resmî ve hususî müessesatm mühim tecrit iş-

lerinde ve vagon damlarında memnuniyetle kullanılmaktadır.

HEMATEKT Hariçten gelen en birinci tecrit maddeleri ayarında Türkiyede imal edilen yegâne tecrit maddesidir.

HEMATEKT

Memleketimiz için bir varlıktır.

MUFASSAL MALÛMAT İÇİN BROŞÜRÜMÜZÜ İSTEYİNİZ.

^

H A Z N E D A R

Tuğla, Ateş tuğlası, Kiremit Fabrikaları ve Kireç Oralıları Ltd. Sir.

SERMAYESİ : 100.OOO T. L.

En yüksek suhunet derecelerine mütehammil ateş tuğlaları Memleketimizde fennî usuller İle çalışan yegâne ve birinci

fabrikadır.

DELİKLİ V E DELİKSİZ V E

PRESE

KİREMİT

S Ü Z M E L İ K v e S I V A KİRECİ

FABRİKA SATIŞ YERİ

, . , tlhami N. Pamir Ticaretevl Haznedar Çiftliği civarında Osmanefendi Han No. 9

Tel: 16 - 71 Eminönü Telgraf: Haznedar İstanbul Tel: 21612

l ' S E Y I N G U L E K

Mahmudiye Caddesi. 21 - G A L A T A Telefon: 49046. Telg.: GÜLEK - İst.

ic Bilûmum inşaatın doğrama ve demir aksamında kullanılan her eeçit malzeme ve takımlarının

ir Mobilya, kulp ve kitlelerinin En yeni Avrupa çeşitlerini ve -k Makine, Motör, El âletlerini

İc Karabük mamulâtı bilûmum demirleri

MAĞAZAMIZDA BULABİLİRSİNİZ.

H e r k e s i n t a n ı d ı ğ ı

H e r k e s i n s e v d i ğ i

H e r k e s i n gtivendiği

BANKA

Y A P I V E K R E D İ B A N K A S I

ÇELİK - BOYA T. A. Ş.

Sermayesi : Tamamen ödenmiş 500.000 T. L.

GİBA BÂLE

^ Mensucat sanayiinde kullanılan has boyalar ve yardımcı maddeler.

9 Sentelik îndigo 9 Plastik maddeler

Türkiye Mümessilleri ÇELİK-BOYA T.A.Ş. J. EGOLF

istiklâl caddesi 471 Büyiik Kardıcalı han 21/22 Carda Apart. 4 cü kar

İSTANBUL 1 Z M 1 R

Telefon : 43338 Telefon : 2244

M O D E R N M O Z A İ K E V İ

K A R A B E T Ç I N A R

MOZAİK VE ÇİNİ İŞLERİ, BASAMAK L A V A B O TEKNE, Kİ)ZİNA

İ S T A N B U L

GALATA, YANIK KAPI SOKAK No. 20 İNŞAAT MALZEMESİ

ÇİMENTO KÜNK VE HER NEVİ

(Bankalar Cod. Polis Noktasının yanındaki sokak)

MİMAR VE MÜHENDİSLERİMİZE MÜJDE :

HAKİKÎ

R U B E R 0 I D

MARKA

Dam Tecrit Malzemeleri Yeniden Piyasamıza Gelmiştir.

Türkiye Umum Mümessili:

M A T A Ş TİCARET T. A. Ş.

GALATA, TAHİR HAN

Tel: 44996.

Satış mağazası: Galata, Kürekçiler Cad.

No. 67, Tel: 43480

SANATKÂR BIR B O Y A C ı PEK ÂLÂ BILIR KI, ÇABUK K U R U Y A N BIR B O Y A A N C A K . . . 6 AY DAYANıR.

f S S S M l E /

Asrımızın en mükemmel boyası

geç kurumakla

mamulü Chem»tex m

HESSOL/NE-

Tahta< * < " " "

Hessoline yeni bir boyadır!

Saf keten tohumu yağından yapılmış olan bu boya, şim- diye kadar kullanılan en mü- kemmel boyadan ;ok daha üstündür. İşiniz acele ise Hessoline kullanmayınız. Çün- kü ihtiva ettiği yağın sâfiyeti, çabuk kurumasına mani olur.

Fakat 36 saat bekleyebilecek vaziyette iseniz, Hessoline kullanmamakla cidden yazık etmiş olursunuz. Bu hususî

boya dünyanın her tarafında son derece parlak, perdahlı ve dayanıklı olmakla şöhret kazanmıştır. Tahta demir veya taş üzerine ne iş olursa olsun, Hessoline hiç solmadan güzel- liğini yıllarca muhafaza eder.

Evet... Hessoline geç kurur ve' diğer boyalardan pahalıdır.

Fakat Hessoline, sürüldüğü eşyanın ömrü boyunca dayan- dığından neticede en ucuz boyadan çok daha ucuza gelir.

cazip

Yağ emmez Kolay çizilmez Kaynar suya dayanır Kir tutmaz

Türkiye Umum Depoziteri

Y A K O BARUH ve ORTAKLARI

Tahtakale, Menaşe Han, No. 53 — Telefon: 2 3 2 57 H E S S O L I N E

memleketimizin Heri gelen boya mağazalarında satılmaktadır.

Türkiye Umum Mümessili EGE PETROL T.A.O.

Taksim, Cumhuriyet Caddesi No. 31

Telefon: 82007 Tel: L A S M A , İstanbul.

V

PETROLEUM HEAT and P0WER Co.

Mamulâtı :

MAZOT YAKICILARI

Her tip kömür yakan kalorifer kazanlarına tatbik edilir.

KAT KALORİFER Queen stove works, ine.

KAZANLARI M A M U L Â T I

MAZOT SOBALARI

DUROTEKS

DUROTEKS-I İNŞAAT LEVHALARI

İnşaatın dahilen ve haricen her sahasında ve kontr- plak yerine bilûmum marangoz işlerinde kullanılır.

Benzerine kıyasen daha sert, daha kesif, daha deko- ratif olup suya ve rütubete mukavimdir.

DUROTEKS - II TEGRİD LEVHALARI

Ağaç elyafından yapılmış olup sıcağa, soğuğa, rü- tubete ve sese karşı en mükemmel tecrid malzeme- sidir. İnşaatçıların izolasyon için kullanacağı yegâ-

ne levha DUROTEKS - II tecrid levhasıdır.

Türkiye U m u m î Mümessili:

GENEL SANAYİ TEÇHİZATI T.A.O.

İstanbul - Galata Hezaran Caddesi No. 77 Telefon: 44510

L'A RCHIT ECT E :

REVUE MENSUELLE D'A RC H ITECT U RE D ' U R B A N I S M E et de D E C O R A T I O N Pubüöe par: Abidin Mortaş et Zeki Sayâr, Architectes

S O M M A I R E No. 5 - 6 — 1949

L'Agenee de la Banque «Yapi-Kredi» â Bursa 97 Prof. Arch. Emin Onat

L'Agenee de i a Banque «İch» k Samsun 100 Prof. Arch. Arif Hikmet Holtay

L'Ecole des employes du ministere dela sante 103 Arch. Tuluğ Baytın

Le Rapport du plan d'amenagement du Village

«İskilip» 107 Doçent Arch. Eyüp Kömürcüoğlu

La construction et l'esthetique, du 18 eme et

19 eme siecles 113 Arch. Samim Oktay

La Ville d'«Antalya» 114 Arch. Naci Meltem

Les nouvaux ponts 119 (Bureau technique du ministere des travaux

puplics).

Petite ag'ence de Banque â Cleveland de U.S.A. 123 Arch. Garlield, Harrison, Robinson, Schaffer

Pavillon d'une ecole â Californie (Architectu-

ral Record) 124

L'Urbanisme Turc, :. 125 İngenieur. Kâzım Mirşan

La erişe d'habitation, la misere et la Construc-

tion d'habitation â istanbul 131 Prof. Dr. Gerhard Kessler

L'Arehitecte en Turquie 135 Arch. Alexandre M. Raymond,

traduit par. Arch. Halûk Togay

L'Exposition de la Banque des municipalites ... 137 Arch. Talât Özışık

Le Reglement sur les responsabiletes des tec-

hnicienes 139

Les Nouvelles

La ıbıbliographie, et le tableau des prix des materiaux de construction

THE ARCHITECT:

MONTHLY PUBLICATION ON ARCHİTECTURE, C I T Y P L A N N I N G A N D D E C O R A T I O N Published by Abidin Mortaş and Zeki Sayâr, Architect.

C O N T E N T S No. 5 - 6 — 1949

— The Bursa ageney building of the Yapı-Kredi

Bank 97 Prof. Arch. Emin Onat

— The Samsun ageney building of İş Bank 100 Arch. Arif Hikmet Holtay

— The new school building at Ankara for the

employes of Ministry of heaıth 103 Arch. Tuluğ Baytın

— Report on final reoonstruction plan of «İskilip» 107 Arch. Eyüp Kömürcüoğlu

— Building and esthetics in 18 th. and 19th, 113 Arch. Samim Oktay

— The city of Antalya

Arch. Naci Meltem

— Our New bridges 119

— A small bank ageney building in Clevelend ... 123 Arch. Garfield, Harrison, Robinson and Schaffer. Trans. (Architectural Forum)

— A school in California 124 Trans. (Architectural Record)

— Turkish town planing 125 İng. Kâzım Mirşan

— Residence problems in İstanbul 131 Prof. Dr. Gerhard Kessler, Trans. By. Ekmel

Zâdil

— Aehitect in Turkey 135 Arch. Alexandre M. Raymond, Trans By.

Arch. Halûk Togay

— Exhibition of the «İller Banık» Ankara 137 Arch. Talât Özışık

— Regulations, Ministry of public works 138

— Houses heated by sun rays 139 W. VI Clifford Harvey

— News bulletin

— Prices and bibliography

r ^

j [ H K | j £ | [ | M İ M A R L I K , Ş E H İ R C İ L İ K V E S Ü S L E M E S A N A T L A R I D E R G İ S İ İ M T İ Y A Z S A H İ B İ ; Z E K İ S A Y Â R U. N E Ş R İ Y A T MÜDÜRÜ, A B İ D İ N MORTAŞ A D R E S : A N A D O L U H A N N O : 3 3 E M İ N Ö N Ü İ S T A N B U L T E L : 2 1 3 0 7

S A Y I : 209 " 210 • S E R I : I V . • Y I L : 1949

Ön görünüş

Y A P I K R E D İ B A N K A S I B U R S A ŞUBESİ Oıd. Prof. Y. Müh-Mimaı- Emin ONAT

Yapı Kredi Bankasının Bursa şubesi 1948 yılında ikmal edilerek açılmıştır. Bina, betonarmedir. Zemin kat müşteri holü ve müşteri ile alâkalı servislere tahsis edil- miştir. Asma kata nisbeten pasif servisler konmuştur.

Bodrum katta, kasa dairesi, depo ve sair müştemilât v a r -

dır. Birinci katta küçük bir ikamet dairesi vardır.

Hol döşemesi mermerle karışık mozaik çini, B a n k o - lar ceviz, pencereler meşeden yapılmıştır. Dış sıva sun'ı taş sıva olup kısmen taraklı, kısmen düzdür. Binanın dış mimarîsinde sakin bir tesir yaratılmak istenmiştir.

Müşteri holü

Bursa Yapı - Kredi Bankası şubesi kat plânları

SAMSUN İŞ B A N K A S I BİNASI

Y. Müh. Mimar Muallim Arif Hikmet HOLTAY

Bina 1947/48 senesinde 35.000 liraya inşa edilmiştir.

İnşaat sistemi: Betonarme iskelet, tuğla duvar. Plâ- nın tanziminde şu esaslara tâbi olmak zarureti vardı:

1 — Arsa deniz kenarında olduğundan, bodrum yap- mağa imkân yoktu. Bu sebepten kasa dairelerini alçak bir zemin katında tesis etmek ve banka muamelât sokak-

tan 2 metre kadar yüksek bir esas kata çıkarmak m e c - buriyeti hasıl olmuştur.

2 — İmar plânı icabı, binanın irtifaı yanındaki Z i - raat Bankasile karşısındaki Postahane binası ve bir az ilerideki Osmanlı Bankası binası irtifalarma aynen m ü - savi olacaktı. Bu yüzden, alelûmum alışılmış olduğu

Cepheden görünüş ve kat plânı

Müşteri holünden görünüşler

üzre:

a) Kasa dairesi için bodrum katı, b) Banka için esas ve zemin katı, c) Lojman için üst kat

yapmağa imkân yoktu. Bu imkânsızlık şu yolda iyi bir netice verdi:

a) Gürültülü ve tozlu caddeye yalnız muamelât holü ile altındaki kasa daireleri tevcih edildi. Böylece hole serbestçe iyi bir irtifa verilebildi ve sokak cephesi- nin banka hüviyeti başka teferruatla zayıflatılmadı.

b) Birbuçuk katlık esas cepheye mukabil arazideki meyilden istifade ederek arkaya, denize nazır üst üste iki normal lojman katı tertip edilmiştir.

Bu suretle:

a) Lojmanlar demir tekerlekli araba gürültülerin- den, karşıdaki otelin pencerelerinin vereceği rahatsız- lıktan kurtulmuştur.

b) Lojman pencereleri ve balkonları kâmilen k u m - luğa ve sonsuz deniz manzarasına açılmıştır.

Banka binasında hırsıza karşı emniyet meselesi b ü - yük rol oynar. Bu sebepten ekser bankaların pencere- leri kalın demir parmaklıklarla örtülür. Demir parmak- lıkların hapishaneyi hatırlatan sıkıcılığı vardır. Bundan kaçınmak için:

a) Muamelât holüne demir kafes stor tertip edil- miştir. Bunlar gece indirilir, gündüz kaldırılır.

b) Büro ve lojman pencerelerine, pencere kapağı

(Devamı 112 nci sayfada)

Demir parmaklık detayları

Bir cephe detayı

A N K A R A SAĞLIK MEMURLARI OKULU

Y. Mimar Tuluğ BAYTIN İstanbul Teknik Üniversitesi asistanlarından

Ankara Yenişehirde Tuna caddesi nihayetinde Hıfzıs- sıhha Enstitüsü aı-ka bahçesinde inşa edilmiş olan bu okul 300 öğrenci için ve yatılı olarak yapılmıştır.

Okul ortadan büyük bir holle ayrılmış iki kitleden ibaret olup zemin katta dershaneler ve yemekhane, bi- rinci katta yatakhaneler, bodrum katında teneffüshaııe, mutfak ve müştemilâtı bulunmaktadır.

Zemin katta yemekhanenin önündeki kemerli galeri

öğrencilerin teneffüs zamanlarında oturacakları mahfuz bir mahal teşkil etmektedir.

Yapıya tahsis edilen arsada mevcut olan binaların in- şaat sahasını tahdit etmesi yapının yola muvazi ve uzun- luğuna iki kitle olarak düşünülmesinde rol oynamıştır.

Kitlelerden birinin geri çekilmesile yemekhane ve tera- sın önünde bir ön bahçe teşkil, aynı zamanda yapıya ge- reken hareket temin edilmiştir.

Muhtelif cephe görünüşleri

Esas girişteki kemerler klâsik yassı tuğla ile ve tuğ- lalar sıva arasından görülecek şekilde örülmüştür.

Birinci kat yatakhanelere tahsis edilmiş olduğundan bu katta kullanılan tepe pencereleri hem bir vantilasyorı unsuru ve hem de mimarî bir motif olarak düşünülmüş- tür.

Projenin hazırlanmasında fonksiyon ön plânda tutul- muş, aynı zamanda motiflerin kullanılışında ve bilhassa kitle nisbetlerinde mümkün olduğu kadar bizim kalmağa çalışılmıştır.

Betonarme iskelet tuğla dolgu ve sıva olarak inşa edilen binanın projesi ve tatbikatı Bayındırlık Bakanlığı Yapı ve İmar İşleri reisliğince yapılmıştır.

Güney cephesindeki portik

ANKARA SA6UK MEMURLARI OKULU PROJESİ OLCU : -f/ZOO

I • •

Z£M/N KJT PLAH/

/tSUND

I51£ÎLÎP

MÜkLÛMET A L A M I VE. ZLA-t-y'RJE P A 2 A R . I

E . t o M Û R - C Û o ğ L U _ 1 5 . 9 .

İSKİLİP K A S A B A S I KESİN İMAR PLÂNI R A P O R U

Hazırlayan: Doçent Y. Mimar Eyüp KÖMÜRCÜOĞLU

C o ğ r a f î v e t o p o ğ r a f i k d u r u m u : Şehir coğrafî vaziyeti itibariyle, günbatısı Tülü- ce, Kemirağıl ve gündoğusu Yağıl, Çivlik, güneyi Y a - zı kıran, kuzeyi Samut tepeleri ile çevrilmiş bir vadi- de kâindir. (4, 5 ve 7 No. lu fotoğraf).

Çorum vilâyetine tâbi olan kasaba, 40° 45' şimal arzında 34°, 32' doğu tulündedir.

İ s k i l i p , 65 Km. lik bir şose ile Ç o r u m vi- lâyetine bağlıdır. Şehrin en büyük kısmını ikiye ayı- ran M e y d a n ç a y ı , batısından güneyine doğ-

ru uzanır, kuzeyden gelen ve daha küçük olan A k - ç a y ile birleştikten sonra kasaba dışına çıkar.

İskilip 720 rakımında, yaylâ iklimine sahiptir.

Yaz, kış, hâkim rüzgârlar şimalden eser.

Arazinin volkanik olması dolayısile mevzii zelze- le mıntakası içindedir.

Yer depremleri çok olur. Kasaba doğusundaki yalçın kayalardan mürekkep olan Yivlik dağı, öteden- beri vukua gelen müthiş zelzelelerden ötürü sönmüş bir yanardağ olması muhtemeldir. Ekseri mahallelerde maden kömürü damarlarına rastlanır.

İSK.İLİPTE TARİHİ BİR. EV • ARİF Bty MAHALLESİNDE CELEBİ EVİ • RÛLÛVt 1

J i u — — - _ _ _ 53 a t a — 0

- n -^v_ M - — .

poc t *ÛH -ammac £a5*wj«ccoû.L.

İskilipte eski ev relöveleri

-I/20 .

• ISKILIP cv R A L Ö V C S I 6LCÛ • 1 / 1 0 0 •

• KAYMAKAM EVI •

M a h s u l :

İskilip, bağ ve bahçesi mahsullü olan meyvasını satmak suretiyle geçinir. Büyük tarlalar köyler civa- rındadır. Bahçelerinde her nevi sebze ve meyva yeti- şir. Bilhassa elma, armut ve cevizleri meşhurdur.

Keza pekmez, sirke ve turşusu, başlıca ihraç malları arasındadır.

T i c a r e t :

Ticarî durumu maalesef yolsuzluktan inkişaf ede- memiştir. Yetiştirdiği mahsulünü umumiyetle içinde sarfetmektedir Çankırı yolu ikmal olunduğu zaman meyva ve sebzeleri Ankaraya bu yolla gelebilir.

Bugün Ankara ile irtibatını, Çorum üzerinden Çe- rikli istasyonu vasıtasiyle yapmaktadır ki; bir hayli dolambaçlı ve zahmetlidir.

S a n a y i :

İskilipte deri ve kösele sanayii inkişafa müsaittir.

İyi tiftik keçisi ve kuzey ormanlarında av hayvanla-

rı bulunmaktadır. Bugün belediye tarafından kasaba dışında rüzgâr ve akar su yönünden uygun bir mahale

(Çorum yolu üzerine) alınmış olan toplu bir halde 20 kadar tabakhanesi vardır. Tesisat, elektrik kuvveti ol- mamasından henüz iptidaîdir.

Bugün kasaba içinde fabrika veya imalâthane yoktur. 30 adet kadar mutaflık yapan tezgâh, 650 dük- kân ve 15 kadar mağaza vardır. İmar plânında bunlar umumiyetle yerlerinde bırakılmış, demirciler, bakır- cılar gibi küçük sanat erbabı hayvan pazarı tarafına alınmıştır.

S a ğ l ı k :

Şehirde başlıca trahom, F r e n g i ve B e 1- s o ğ u k l u ğ u ile az miktarda v e r e m ve s 1 t- m a hastalıkları vardır. Hiç biri ile mücadele yapıl- mamaktadır. Çocuklarda yaz ishalleri zayiata sebep olmakta, bir dispanserden başka hastane bulunmamak- tadır. Buna şimdi yeni imar plânında kasaba güneyin- de, şimal rüzgârlarına karşı mahfuz ve 50 yataklı bir hastahane ilâve edilmiştir.

T a r i h i :

İskilip kuruluşu itibariyle eskidir. Tarihî bir ka- lesi vardır. Üzerindeki bazı mezar kovukları ve ka- bartmalar, milâttan evvelki devirlerden kalma oldu- ğunu göstermektedir. Bu kale yalçın bir kaya üzerin- de, şehre hâkim bir noktadadır. (Albümdeki 1, 2, 3 No. lu resimlerden, mürekkep panaroma buradan a- lınmıştır.)

Şehirdeki inşaat umumiyetle ahşap iskelet, kerpiç dolmadır. Bu sebepten kasabada eski tarihi olan mo- numental başka bir eser yoktur. Tarihî kıymeti olan (200 sene civarında eski) bir kaç ahşap ev zamanımı- za kadar kalabilmiştir ki muhafazaları gerekir. (İmar plânı, bunların zarar görmiyeceği şekilde hazırlanmış- tır). Bu meydana Arif Bey mahallesindeki tarihî Kay- makam evi, müze haline getirilmeğe değer bir eserdir.

M e v c u t y a p ı m a l z e m e s i :

Şehir kenarında bir taş ocağı ve tuğla, kiremit yapıları toprağı vardır. Bu topraktan faydalanan, bu-

jtc^** i;

j Q

s i İT'?-

I

DtPO

<uU

İ L '

3 >

6n muoc <c 0 ~ o Q j O o

—. I*

Eski evlerden detaylar ve zemin kat plânı

gün iki basit tuğla harmanı bulunmaktadır.

Bugün için yerleri zararsızdır, ileride daha cenu- ba inmeleri uygun olur .

N ü f u s d u r u m u v e i n k i ş a f s a - h a s ı :

İskilip kasabası nüfusu aşağıdaki sayım istatis- tiklerinde görüldüğü gibi çoğalmamaktadır.

Buna sebep; yol durumunun ihmale uğramış ol- ması dolayısiyle, Ankaraya ve diğer müsait şehirlere olan muhacerettir.

1927 nüfus sayımında 10520 1935 nüfus sayımında 10547 1946 nüfus sayımında 10453 nüfus kaydedilmiştir.

Kasaba iskân sahası - içindeki kayalık ve çay boy- larındaki bahçelerle beraber - 19 hektardır. Buna gö- re nüfus başına 111 m - saha isabet etmektedir.

Yeni imar plânında müstakbel imar sahası 164 hektar ve 50 sene sonraki müstakbel nüfus - faizi m ü - rekkep hesabile - 17420 olduğuna göre, nüfus başına isabet eden yeni imar sahası 94,1 m² olacaktır. Bu mik- tar yekten fazla gibi görünürse de bu saha içinde is- kâna uygun olmıyan kayalıklarla çay kenarındaki bah-

çelerin de dahil bulunduğu hatırlanırsa bu rakkam faz- lalığının mahallî hususiyetten doğduğu anlaşılır. Bu nüfus artışı ve saha inkişafı, imar plânlarında da gö- rüldüğü gibi kısmen kasaba uçlarında, giriş noktala- rında, kısmen eski iskân sahaları içindeki boşluk ve bahçelikleri doldurmak suretiyle temin edilmiştir. Ka- saba, dağlar arasına sıkışmış bir vadide bulunduğun- dan, başlı başına geniş bir inkişaf sahasından mahrum- dur.

B ö l g e l e r i n t a k s i m i :

İmar plânı kesin projesinde bölgeler şöyle taksim olunmuştur:

Halihazır ve müstakbel ikamet

bölgesi, yollar, meydanlar: 1124800 m² Ticaret ve küçük sanatlar bölgesi, pa-

zar yerleri: 60000 » Yeşil sahalar, park ve çocuk bahçeleri,

kale ve etrafı v.s.: 200000 » Çay boylarındaki kuzey bahçeleri, fidanlık: 120000 » Hastane sahası: 13000 » Resmî müesseseler:

Okullar: 41700 » Spor alanı, yüzme havuzu: 40500 » Yeni imar sahası toplamı: 1640000 m²

İskilip ahşap yapılarile karakteristik bir şehir ol- duğundan, eski şehir imkân nisbetinde muhafaza edil- miştir. Yolların büyük bir kısmı - zamanla nizamlan- mak şartile - yerlerinde bırakılmıştır. (Fotoğraf al- bümündeki 14,15,16 No. lu resimlere bakılması).

Ç a r ş ı v e p a z a r y e r l e r i : Çarşı ve ticarethane mmtakası bir kaç nokta müs- tesna aynen muhafaza edilmiştir. Mevcut pazar y e r - leri umumiyetle müstakbel inkişafa göre büyütülmek suretile oldukları yerde muhafaza edilmiştir. Bugün çok meyilli olan belediye önündeki pazar meydanı üç teras şeklinde tanzim edilmek suretile merdivenlerle birbirine bağlı üç düzlük elde edilmiştir. Bunlardan en üstteki yeşil saha olmak üzere banklarında oturup dinlenmek ve meydanı etrafile görebilmeğe elverişli- dir.

R e s m î b i n a l a r v e C u m h u r i y e t a l a n ı :

Hükümet binaları ise ayrı bir meydan etrafında olmak üzere daha aşağıdaki az meyilli sahada tertip- lenmiştir. Cumhuriyet anıtının bulunacağı bu alan, ay- ni zamanda resmigeçit alanıdır da.

Kale, olduğu gibi yeşil saha olarak bırakılmış, b ü - yük bir kaya bloku olan bu sarp tepenin etrafını bir yeşil şerit ve yol dolaşmaktadır. Bu suretle tarihî kıy- meti haiz eski Kayaiçi mabetleri meydana çıkmış ola- caktır, (Fotogr. No. 13, 20, 21). Küçük sanatlardan demirciler, bakırcılar, arabacılar ve nalbantlar gibi sanat erbabı, projede hayvan pazarı kuzey cihetine a- lmmış, yeni hanların da bu civarda inşaası uygun gö- rülmüştür. Mezbaha ve tabakhaneler, belediyenin gayretiyle şehrin dışına, (güney yönüne, çorum yolu- nun soluna) çay kenarlarına alınmıştır. Hâkim rüz- gârlar kuzeyden geldiğine göre bu tesislerle hayvan pazarının yerleri uygundur.

İskilipte elektrik yoktur. Bu hususta tasavvur o- lunduğu gibi pek uzak olmıyan K ı z ı l ı r m a k - tan faydalanmak münasip olur. Yeni yapılacak elek- trik ve emsali tesisatının keza tabakhanelerin bulun- duğu sahada inşaası gerektir.

Y o l l a r v e c i v a r a b a ğ l a n ı ş ı : İskilip aşağıdaki şemada görüldüğü gibi Ankara ve Samsunun hinterlandı durumundadır. İskilip - Çan- kırı yolu yapıldıktan sonra yaz kış Ankara ile motör- lü vasıta irtibatı temin edilmiş olacaktır. Civarla bağ-

lantı yollarının ikmalinden sonra İskilip mahsulünü kıymetlendirebilir. Ve inkişaf edebilir.

Kasaba bugün maalesef ihmal edilmiş ve yolsuz bırakılmış bulunduğundan çok geri ve yardımsızdır.

Kasaba içinde muhafaza edilen, onarılan ve yeni açılan yolların profilleri, «yol profilleri» paftasında, gösterilmiştir. Bu arada İskilip - Çankırı (Ankara) ve İskilip - Çorum yolları, 24 m. lik şehirler arası devlet yolu olmaktadır. Bu iki ana yol şehrin merkezinde birbiriyle birleşmekte ve düşünülen Ankara - Çorum transit yolunu teşkil etmektedir.

Y e n i y a p ı l a r :

İskilip zelzele mmtakası içinde olduğundan, yeni inşaat zelzele talimatnamesine uygun yapılmalı, İske- let yapı sistemi tercih olunmalıdır. Tanzim olunan nü- mune mahallesi ev tipleri bu esaslar dahilinde ve mahal- lî karakterde düşünülmüşlerdir.

inkişaf sahasında evler umumiyetle bitişik iki katlı sıra evler şeklinde, önde ve arkada bahçeleri bulunmak- tadır. Kenar ve bazı orta kısımlarda tek veya çift evler de düşünülmüştür.

Sokak cihetindeki ön bahçeler umumî yeşilliğe da- hil bulunduğundan alçak bir duvar, daha iyisi bir çit veya taflan gibi yeşil bir duvarla yoldan ayrılmış ol- malıdır. (Albümün sonuna ön bahçelere iyi bir nümu- ne olmak üzere Ankara Bahçeli evlerinden fotoğraflar ilâve olunmuştur.)

Y. Müh. Mimar Doçent Eyüp Kömürcüoğlu Teknik Üniversite - İstanbul

— Baş tarafı 102 nci sayfada —

karakterinde demir kepenkler tertip edilmiştir ki, bun- lar cephelere proporsiyon verdikten başka, arzu edilin- ce açılır. Arzu edince kapanır vaziyette yapılmıştır.

— Gündüz ferahlık

— Gece emniyet

— Güneşe karşı tahaffuz

— Kış geceleri soğuğa ve deniz gürültüsüne karşı

tahaffüz

— Pasif korunma icaplarına karşı daimî surette ha- zır bulunmayı temin etmektedirler.

Bodrumu olmayan bu binanın debara ihtiyacı ve ar- şivi çatı arasında temin edilmiştir.

Bina sıcak su kaloriferile teshin edilmektedir. Plâ- nın tetkikinden asgarî hacim ve para ile azamî randıman temin edilmeğe, kayb sahalardan içtinaba çalışılmış ol- duğu anlaşılmaktadır.

18 İNCİ VE 19 UNCU ASRIN YAPISI VE ESTETİK MESELELERİ

Y. Mimar Samim OKTAY

18 inci asrm ortalarında bütün dünyaya hâkim o- lan bir kaç san'at görüşü vardı:

1). — Alman idealizminden kuvvetlenen Neo - classicisme,

2). — Orta çağ hayranı romantizm,

3). — 17 nci asırdanberi devam eden gölge-ışık picturale san'at.

Hâdiseler ile fikirleri birbirine bağlıyan san'atm karakteri ile güzelliğin karakterini ayıran Kant, san'- atı idenin mahsus görünüşü sayan Hegel, san'atı birbiri- ne zıt müdrik ve gayrimüdrik unsurların terkibi ad- deden Schelling, idelerine bir muhteva eklemek ihti- yacını hissetmeden san'at realitesiyle temasa geçmek istiyen bütün diğer idealistler, Lessing, Schiller, Vin-

ckelment. San'atı prağmatik unsurundan tecrit ede- rek şekilci bir (Neo-classicisme)e sürüklediler. Bu üç ekolde tezahür eden sanat faaliyeti içinde; zihin yoru- lan mesele, san'at değildi. Yani bu san'at hâdisesi baş- ka hâdiselerin neticesi meydana gelmiştir. Bu gayeler, Fransada inkılâp şekline dökülen sosyal gaye ile A l - manyada idealizme müncer olan felsefî gayedir.

Xenocrate dahil Dante'ye Didorot'ya kadar san'- at felsefesi üzerine söylenen fikirlerde san'at hüküm- leri san'at mahsulüne sıkı bağlanmıştır. Ve fayda un- suru ile ideal unsuru arasında muvazenededir. Neo - Classique'lerde ve Romantique'lerde bu muvazene kay- bolur. Onlar kendilerini geçmiş san'ata hasrederler, hattâ idealistlerde bu muvazene ideal unsuru hesabına y o k olur.

İncelme zevkinde - ifrata giden ve 17 nci asrın - gölge-ışık sanatının devamı olan Rococo'nun hayranı snob bir zümre Fransız inkılâbından sonra mahvoldu.

Yalnız gölge - ışık bir teknik olarak diğer cereyanlara karıştı. 18 inci asrm sonlarına doğru, san'at ile beraber hareket eden ve o zamana kadar sarahat kesbetmemiş bir ilim sahası görülür. Bu suretle (san'atm muhtari- yeti) meydana çıkar. Yani; san'atm ve estetiğin felsefî ilmi bulunur. Fakat, bunun neticesi olarak, san'at ese- ri hakkında bir alâka duyulmaz. Bu esas unsur daha mevzuu bahis değildir. San'at kelimesi üzerinde düşü- nülmekle iktifa edilir, bitmiş bir san'at eseri üzerinde durulmaz. San'at eserinin bir kıymet gibi takdir edil-

mesi için 19 uncu asrm gelmesi ve hiç olmazsa ide- alizmin hafiflemesi lâzımdır.

Neo-Classique'lerin idee namına reddettikleri şey- leri romantique'ler tâdil ederek, yenileştirerek kabul

ettiler. Ona objektif Realite'yi ilâve ettikleri gün R e - alisme'e varmış oldular.

19 uncu asırda san'at ile fayda arasındaki münase- beti arttıran sebepler içtimaîdir. Ve san'at eserinin san- at fikrinden önce gelmesi, Neo-Classique'lerin idea- lizmde manilere rast gelmesinden sonra başlar. İdea- list estetik san'atkâra gerçekleştirilmesi müşkül ve ar- tık yaşamıyan bir insanî faaliyetin tarihi geç kalmış idesini tavsiye ediyor, tazeliğe taraftar gözükmüyordu.

Halbuki, içtimaî hayatta değişiklikler san'atı faydaya sürüklüyordu. Schelling'in düşüncelerinin son safhası bir taraftan dine, diğer taraftan positiv felsefeye mün-

kalip olurken, Hegel'cilerin (sol) u (Kari Marx) m (1848 beyannamesini) hazırlar. Hegel'in diyalaktiği, Marx doktrisinin temelini teşkil eder.

Fourien ve Saint Simon'un fikirleri mistik düşün- celerden pratik faaliyete kadar her şeyin iktisadî ve içtimaî olmasında temerküz ediyordu. Tefekkür mü- teassıp felsefenin zararına hâdiselerle Oguste Comte- un içtimaiyatına ve Prudhon'un Ütopisine refakat edi- yordu. Victore Cousin'de Quincy'nin sanatkârane fi- kirlerini Kant'çı Descartes'ci fikirlerle imtizaca uğra- şıyor, İngiliz Sensualizme'i güzel ile iyiyi karıştıran emprisme ile zamanın faydaya bağlı ve içtimaî bir son bulmağa gayret eden san'ata karşı mücadele ediyordu.

19 uncu asrın san'at tezadı şöyle bir şema teşkil edi- yordu.

1) — Formun mükemmeliyetine (lineariste Forme) mukabil, gölge-ışık (Pictural forme) mükemmeliyeti.

2). — Neo-Classique anlayışına karşı ifadeci an- layış.

3). — Gayede içtimaî olmak istiyen san'ata mu- kabul mücerret san'at,

1822 de Stendhal, Delacroix'ya classique san'at na- mına çatarken classique san'at ölmeğe yüz tutmuştu.

1830 da David'in talebesi Delacluz onu canlardır- mağa gayret eder ve mücadeleye yeniden girişir.

1820-1830 arası Neo-Classicisme ile Romantisme müca- (Devamı 141 inci sayfada)

T a r i h

Side (Eski Antalya) da Tiyatro

A N T A L Y A

Y. Mimar Naci MELTEM

Antalyada kısa süren ikametim sırasında bu şe- hir ve civarında bulunan başlıca eski devirlere ait bazı eserleri görmek fırsatını Antalya lisesi tarih öğretmeni bay Süleyman Fikri neşriyatında «Antalya livası tari-

hi» isimli kitap sayesinde kaçırmamış oldum.

Aşağıda okuyacağınız satırlar, sathî bir görüşün aksettirilmesinden ibaret olup çok eski bir medeniye-

te sahne olmuş bulunan bu havalide eski eserleri gör-

Antalya limanının umumî görünüşü

mek isteyen san'at sevenlere ve bu sahadaki turistle-

lerin ilmî esasa dayanan malûmat sahibi olabilmeleri için mütehassıslarca yayınlanacak kılavuzların bir an evvel intişar etmesi temennisi ile yazılmıştır.

Kaleden görünüş

Side — Antalya (Antalya)

Surlar limanı, Bizans, Arap, Selçuki, Osmanlı devrine ait eserler :

Parga — yol, sur, akropol, stadyum, giymnasiyum, hastahane, tiyatro, Diyana mabedi, Bizans ve Osmanlı devrine ait eserler.

Sillyum (Hisar) kale, surlar, malzemeler, hara- beler.

Aspendos (Belkis harabeleri) - Tiyatro Viyaduc, Agora. Bizans devrine ait eserler (Vasilikon, nimefeon).

Antalya şehir ve kalesi Milâttan 156 sene evvel B e r - gama hükümdarlarından, İkinci Atal Philadelph tara- fından tesis edilerek şehir Antalya tesmiye olunmuş- tur. Son zamanlarda, bazı surların yıktırılması sıra- sında heykel sütun parçaları, kitabeler, bulunmuş ol- ması on dokuz asırlık, bir maziye malik olan bu sur- ların inşasından evvel dahi, bu mevkide bir şehir bu- lunmuş olduğuna bir işaret sayılmaktadır.

Eski şehir, üç sıra sur ile mahdut bulunmakta imiş, Plân I.

Surların cenup tarafında sahilde dört köşe kaide üze- rine inşa edilmiş, üst kısmı dairevi, ve hangi devirde y a - pılmış olduğunu ispata yarayan bir kitabesi bulunmı- yan ve şimdiye kadar fener mi, bir Romen mezarı ola- rak mı, yapılmış olduğu hakkında bir kanaate de va- rılamıyan sura muttasıl bir kule mevcuttur. Romalılar zamanında eski surlara ilâve suretile iki kapı yapıl- mıştır.

Teverius kapısı: Bu kapı, şimdi tophane kapısı is- mi ile anılan mevkide bulunmakta iken 1844 senesin- de Mazhar Paşa tarafından yıktırılmış olup, kapıdan eser kalmamıştır. Bu kapının üzerinde Zeus veya Po- seidon'a ait bir heykel mevcut bulunmakta olduğu ri- vayet edilir.

Adrianos kapısı: Halen mevcut olan bu kapı kıs- men toprağa gömülü, sütunları alınarak yerine taşdan payeler konmuş ve hey'eti umumîye harabiyete yüz tutmuştur. Bu kapı daha önceleri uzun zaman top- rak altında kalmış 1892 senesinde, evvelce Petesburg sefaretinde bulunmuş olan mutasarrıf Turhan Paşa zamanında temizlenerek meydana çıkarılmıştır. E v - velce kornişinde romen yazısı bulunduğu ve bunların İstanbul veya İspanya müzesine nakledildiği söylen- mektedir. İtalyan müverrihlerine bu kapıdan geçen yol üzerinde mühim eserler mevcut bulunmaktaymış.

Şehri çevreliyen surların vaziyeti plânda gösteril- miştir.

L i m a n : Güney, doğu, kuzey rüzgârlarına kar- şı mahfuz bulunan liman vasati 185 metre genişliğinde ve küçük tonajdaki gemileri barındırmağa elverişli- dir (R. 2). İlk çağlarda, Antalya şehri Orta Asyanm en büyük ve en zengin sahil şehirlerinden biri olup, gayet vasî bir ticaretgâh olmakla beraber, buraya Mı- sır, Suriyeden pek çok tüccarın gelmesi, buranın Hin- distan, Arabistandan gelen ıtriyat, baharat, kuru ka- ranfil, tarçın, halı ve saire masnuat ve eşyanın bir de-

posu halinde bulunması, din kisvesi altında hareket eden haçlıların, tamah nazarlarını çekmiş ve 383 se- nesinde muhtelif haçlı donanması şehir hizasına ka- dar gelmiş, on kadar kadırga ilerliyerek, denizden ge- lecek tehlikeyi önlemek için limanın ağzında gerili ola- rak bulundurulan cesim zinciri kırmış ise de, iki kat sur ve iki kat su hendeği ile muhafaza edilen kaleyi zapta muvaffak olamamış ve civarda tahribat yaptık- tan sonra, bu zinciri alıp götürmüştür. Bu zincir, bu- gün Romada Sen Piyer Kilisesi müştemilâtından olan hazne kısmında bulunmaktadır.

Selçuki devrine ait eserler :

1187 senesinde Antalyada, Selçukileri buluyoruz.

Selçukîler Antalyada pek çok bina, köprü, kale tesis, medrese, cami, mescit, imaret yapmışlar, eski surları tamir etmişlerdir.

Antalya şehrinde kalmış Selçuki devrine ait eser- ler :

Karatayı Camii : — Kitabesinden anlaşıldığına göre, kapı 648 hicrî senesinde (13 üncü asır) yapılmış- dır. Bu binanın minaresi bulunmadığına göre ilk tesi- sin de ne maksatla yapılmış olduğu ve kitabenin kapı veya bina heyeti umumîyesinden hangisine ait oldu- ğu, müphem kalmaktadır.

Yivlim veya Alâaddin Camii (Resim 3), camiin so- lunda bulunan minare kitabesine nazaran, Alâaddin Keykubat tarafından inşa ettirildiği anlaşılan bu minare nısıf dairelerden müteşekkil bir maktada dilimli ve açık mavi çini tuğla ile işlenmiştir. Halen şerefesinin üst kısmı mevcut olmayıp harap bir haldedir. Bu isim ile anılan camiin kıbleye müteveccih olmaması minare ile olan münasebeti hakkında kanaatbahis bir fikir vermi- yor.

T ü r b e : Ehramvarî sak'afli, gayet güzel yapıl- mış olan türbe kapısının üzerindeki kitabeye göre 777 senesinde (14 üncü asır) Mahmut Bin Yunus tarafın- dan yapılmıştır. Türbede mevlevîlerden Zincir Kıran Ahmet ve Mehmet isminde iki şahsın metfun bulundu- ğu rivayet olunur.

Bu eserlerden başka muhtelif mahallerde Selçukî- ler tarafından hanlar, kervan ve orduların takip ettik- leri yolların ehemmiyetli menzilerinde hem misafir- hane hem pazar ve lüzumunda erzak ve mühimmat deposu olarak kullanılmak üzere kervansaraylar ya- pılmış olduğu anlaşılmaktadır.

Osmanlı devrine ait eserler :

Murat Paşa Camii «ola daim Murat Paşanm-Rah- meti hak revanma vasıl» diye başlıyan kitabesine gö- re, bu camii 978 senesinde ( X V I asır) Murat Paşa ta- rafından yapılmıştır. Önce, tek şerefeli minaresi ta-

mir sırasında, iki şerefeli olarak yeniden bina edilmiş- tir, yüz bine yakın alevî katlettirerek cesetlerini ku- yulara doldurttuğu için tarihde Kuyucu lakabı ile anı- lan Murat Paşaya atfedilmektedir.

982 senesinde yazılan vakıfname çok zengindir:

P a ş a c a m i i : Tekeli Mehmet Paşa tarafından yaptırılmış olan bu cami en mamur ve muntazam bir camidir. Etrafının geniş ve mahdut bir bahçesi içinde bir havuzu vardır. 1879 senesinde tamir edilmiş hün- kâr mahfili ve havuz Abdul Mecid'in Rodos adasına giderken Antalyaya uğrayacağı için sonradan ilâve edilmiştir. Mihrabın munharif olması binanın bedes- ten olarak başlanmış olmasına atfedilmektedir.

Bundan başka Müslim ve Bali Bey camileri değeri olup 19 medrese bulunduğu eski kayıtlardan anlaşıl- maktadır.

Bizans devrine ait eserler :

Aya İrini Kilisesi, (Korkut Camii) :

Bizans tarzında olan bu bina bakayasında da Aya- sofya gibi daha eski devirlere ait bir mabedin tâdil ve ilâvesi ile meydana gelmiş olması muhtemeldir. Bina müteaddit büyük kemerler üzerine inşa edilmiş olup 1705 senesinde camiye tahvil edilmiş ve 1895 senesin- de çıkan bir yangında yanmış olduğundan elân harap bir haldedir.

Arap devrine ait eserler :

Kısası Embiya'mn 8 inci cüz'üne nazaran Abbasi- lerden Müktefibillah 291 senesinde (9 uncu asır) An- talyayı fethetmiştir.

Kısa süren Abbasî devrine ait bakayaya tesadüf edilmemektedir.

Perga :

Antalyanın şarkında ve on sekiz kilometre mesa- fede eski Panfelye kıtasının meşhur şehirlerinden bi- ri Perga şehrinin harabeleri bulunmaktadır. Şehir, kalesi, akropol, hastahane, hipodrom, gymnasiyum, ti- yatro, Diana mabedi, yolun iki tarafına sıralanmış ev- leri ile tam bir «çite» teşkil etmekte imiş.

Şehrin ortasından geçen büyük caddenin iki tane olduğu anlaşılmaktadır. Caddenin etrafında kaim ve yüksek sütunlar ve bir hizada temel bakayası vardır.

Buradan Antalyaya kadar uzanan bir yol mevcut ol- duğu fakat bunun zamanla toprak altında kalarak izi- nin kaybolduğu anlaşılmaktadır.

Kale :

Akropolün kible tarafında bulunmakta olup do- ğu, batı ve güney cihetinde kapıları vardır (Resim: 4).

Hipodrom : Tiyatronun şarkında ve ittisalinde on bin seyirci alabilecek vüsatte 250 metre tulûndedir.

Giymnasiyum: Tepeye muttasıl duvarla mahdut

Antalyadan diğer bir görünüş

büyük binanın şimdi yalnız duvarları kalmıştır, baka- yaya nazaran birinin bir cephesi geniş caddeye, diğe- ri ovaya nazırdır.

Akropol : Hipodromun kuzeyinde görülen tepe- de akropol bulunduğu anlaşılmıştır.

Hastahane : Ovanın ortasında cephesi doğuya dönük iki kemerli bir bina bakiyesi görülmektedir, bunun vaktile hastahane olduğu muhtemeldir.

Tiyatro : Roma İmparatorlarından Trayan za- manında yapılmış olan tiyatro'nun harabesine kuzey tarafındaki kapıdan geçmek suretile girilebilmektediv.

Bir miktar sıralar el'an mevcuttur.

Diana mabedi : Strabon'a nazaran, Diana mabe- di tepenin doğu tarafında bulunmakta imiş, mabet ha- len görülebilen, iki sütun ve taş yığınından ibarettir.

Pergada, Bizans, Osmanlı devrine ait eserler:

Kalede Bizanslılara ait bazı mebani bekayasma tesadüf olunmaktadır. Roma imparatoru Adrien namı- na yapılmış olan takızaferin bakayası görülmektedir.

Takın batı yönünde dört kapılı bir hamam harabesi mevcuttur.

Syllum :

Antalyadan 40, sahilden 12 kilometre mesafede bulunan ve Şatırlı kariyesinin doğusuna, Tekke k ö - yünün güneyine, Yanköyün güney-batısmda bulunan yüksek bir tepenin etraf ve üstünden bu isimdeki şeh- rin harabeleri görülür, kale gayet yüksek ve her tara- fı uçurumlu bir mevkidedir.

Şehrin I inci surları zelzeleden yıkılmış ve taşlar dağılmıştır. Duvar diplerinde birtakım üstü kapalı dehlizler görülmektedir.

ikinci surların yanında bir mahzen kapısı bulunur.

Buradan su akmaktadır. Kalenin batı yönündeki ısıtma pinari - namile anılan, çeşme Bizans devrine ait gibi görünüyor. Üst kalenin dibinde içerisinde on dokuz sütunu bulunan bir mahzen görünür.

Aspendos :

Antalyanm doğusunda ve elli kilometre kadar u- zağında köprü suyunun kenarında holh arasında Bel-

kis harabeleri namile anılan - Tiyatro, Agora, 50 kilo- metre mesafeden künk, boru ve kemerlerle gösteril- miş olan surları ile vaktile büyük bir şehir olan A s - pandos'un harabeleri vardır.

Bir rivayete göre şehir, Argos şehri ahalisi tara- fından tesis edilmiştir. Bu şehir halkı ile eski Antalya şehri arasına daimî bir münaferet mevcut imiş. Aspen- doslular güzel san'atlar ile müştagil oldukları halde, sidelıler harp, esir ticareti ile iştigal ederlermiş.

Tiyatro binası Antonen ve Lucius Vedus zaman- larında san'atkâr Zenon tarafından inşa edilmiştir. Bu binanın cephesi doğuya doğru olup üç kapılıdır. Bun- lardan maada, güney ve kuzey yönlerinde, birer ka- pı daha mevcuttur. Bu eser, mevcutları içinde masu- niyetini muhafaza edebilmiş olanıdır. Maalesef kabart- ma resimler köylüler tarafından nişangâh olarak kul- lanılmakta ve günden güne harab olmaktadır.

Binanın, içerisine girildiğinde evvelâ büyük bir (Proskenion} sahneye tesadüf olunur. Bu sahnenin iki tarafındaki merdivenler, binanın üst katma kadar çı- kar. Oyuncuların girip çıkmaları için Paradoslar «Vi-

tala Cuinet» coğrafyasındaki malûmata göre, bu mevkide Saba melikesinin sarayı var imiş. Tiyatro- nun üst tarafındaki tepede Bizanslılardan kalma ha- rap asarın, zenginlere ait köşkler olduğu, bunların önlerinde mozaik ufak döşeme taşlardan istidlal edile- biliyor. Bu tepede bulunan harap binalardan birinin ismi hükümdara ait manasına gelen (Vasilika) ve su- yun şehre döküldüğü mânasına gelen (Nimfeom) ter-

cüme ediliyor.

Binlerce sene önce, mühim bir medeniyete sahne olmuş bulunan, bu havalinin en kısa bir zamanda coğ- rafî vaziyetinin kendisine bahşettiği tabiî nimetlerle asrımızın teknik imkânlarını birleştirerek, bunları şu- urlu bir program dahilinde yekdiğeri ile telâfi imkâ- nını bulursak yurd için çok feyizli bir menba elde e - dilmiş olacağından şüphe edilemez.

Naci Meltem

ELAZIĞ - MAZGİRT yolunda <•Pertek» köprüsü.. Açıklığı 6,42 + 6,20 + 103,60 + 2 X 6,20 + 6,42 metre; uzunluğu 147.50 metre..

Y E N İ K Ö P R Ü L E R İ M İ Z

Cumhuriyet devrinde muhtelif sistem ve açıklıkta inşa edilen ve bedelleri Bakanlık bütçesinden ödenen betonarme köprülerin durumlarını, inşa mahallerine göre 3 devreye ayırmak suretile göstermek icabediyor.

I. inci devre: 1924-1944 arası; bu devrede inşa e- dilen köprülerin adedi 130, mecmuu tulleri 9106 m. ve bunlar için harcanan para miktarı (7.173.544) liraya baliğ olmaktadır,

Adapazar - Hendek yolunda Sakarya köprüsü.. Açılcugı 3X35,00 metre; uzunluğu 114,00 metre.

Siirt - Diyarbakır yolunda «Pnşur» köprüsü.. Açıklı.jı 2x8,00+50,40+8,00 metre; uzunluğu 76,00 metre.

II. inci devre: 1944-1949 arası; bu devrede inşa e- dilen köprü adedi 45 olup mecmuu tulleri 2183 m. ve sarfedilen para miktarı (5.718.427) Liradır.

III. üncü devre: 1949 yılı içinde ihaleye çıkarılıp da inşalarına başlanılan köprülerin sayısı 41 olup m e c - muu tulleri 3715 m. ve harcanan para miktarı ise (12.700.789) Liradır. Ayrıca 1949 yılı içinde mecmuu tulleri 2780 m. ye baliğ olacak 48 adet köprünün pro-

jesi hazırlanarak ihaleye çıkarılacaktır. Bu köprüler için (12.850.000) Lira sarfedilecektir.

Böylece Cumhuriyet devrinde inşa edilen köprüle- rin adetleri yekûnu 264, tulleri mecmuu 17784 m. ve sarfedilen para miktarı (38.460.544) Liraya baliğ ol- maktadır. Betonarme köprüler inşaası gün geçtikçe hız- lanmaktadır.

Bundan başka bu müddet zarfında bir çok sayıda tarihî köprüler esaslı surette tamir edilmişlerdir .

«Paşur» köprüsü kemer, kalıp ve iskelesi..

Aydın - Muğla yolunda <•Menderes» köprüsü- Açıklığı 15,9S+8XİG.25 + 15,98 metre; uzunluğu 171.42 metre.

«CLEVBLENDo de bir banka şube binası içinden bazı detaylar

Yabancı Memleketlerde Mimarî :

«CLEVELEND» DE U.S.A. KÜÇÜK BİR B A N K A ŞUBESİ

Mimarları: Garfield, Harrison, Robinson ve Schaffer.

«Clevelend» de bu banka şubesi modern v e sarih mimarisile nazarı dikkati çekmiştir. Plânı bir bankanın kullanışına uygun olduğu gibi. silindir şeklinde olan müşteri holünün dış ve iç mimarîsi ihtiyacı karşılayacak basit bir kompozisyondur.

Plân, banka ileride genişletildiği takdirde, yeni i n - şaat bina içinde çalışmaya mani olmıyacak şekilde y a - pılmıştır. Bu itibarla bu küçük şube binası aısanm arka tarafına konulmuş ve ilerideki inkişaf sahası bugün oto- mobil parkı gibi kullanılmıştır.

Binanın temelleri betonarmedir. Silindir şeklindeki hol örtüsü çelik konstrüksiyon olup, üzeri aliminyutn örtüdür. Holün tavanı, sese karşı mücerrit çeloteks ile kaplanmıştır. Çerçeveler ve kapılar ahşap, yer linolyum- dur. Teshin buharlıdır. Hararet termostratla ayarlan- maktadır.

(Architectural F o r u m ' d a n )

K A L İ F O R N İ Y A DA BİR OKUL P A V I Y O N U

Mevcut bir okula yapılan 4 sınıflı bu ilâve paviyon plânı ve sınıfların oryantasyonu itibarile okul binala- rında bir yenilik sayılmaktadır.

Sınıflar kuzey doğuya tevcih edilmiş, fakat koridor üzerinde cenuptan da aydınlatılmıştır. Her sınıfın önün-

(Arclıitectural Record) dan de rüzgârı kesen küçük bahçeler bilhassa duvarla tahdid edilmiştir.

Memleketimizin Ege ve Adana bölgeleri iklimine uygun olan bu inşa şekli, aydınlatma ve havalandırma bakımından güzel bir örnek teşkil etmektedir. İnşaat ah- şap olup çok basit olarak hal edilmiştir.