ARKfTEKT A Y L IK M İ M A R L I K. Ş E H İ R C İ L İK VE S Ü S L E ME S A N A T L A RI D E R O İ Sİ «^fi'-vfa''-'a . V ' '•

ARKfTEKT

A Y L I K M İ M A R L I K . Ş E H İ R C İ L İ K VE S Ü S L E M E S A N A T L A R I D E R O İ S İ

«^fi'-vfa''-'a . V ' ' •

« .

>H

r Bay Salim Süteı- Villâsı «Bursa»', Y. Mimar Muallim Ha- lit Femir, Y. Mimar, Muallim Feridun Akozan — «Steve- ııage> Okulu. İngiltere — uChingford» Essex okulu, Mi- mar H. Conolly — Mobilya Meselesi, Y. Mimar Zeki Sayâr

— İklimin kontrolü bir ağaçla başlar! — Mudanya imar plânı, Y. Mimar Muallim Halit Femir, Y. Mimar Muallim Feridun Akozan — Amerika Birleşik Devletlerinde Fab- rika mamulü hazır evler — Türk şehirciliği, Y. Müh. Kâ- zım Mirşan — Düşünen san'atkâr (H. Sauvage), çeviren:

Y. Mimar Naci Meltem — İngiltere'de Mimarî san'atma bir bakış — Hector Corfioto, Londra Üniversitesi (Bart- lct Mimarî okulu doçenti) — Mimarî tarihinin bugünkü kaynakları, Brion'dan. Çeviren: Y. Mimar Behçet Unsal

— Kanunlar, talimatnameler — Bibliyografi — Haber- ler — Piyasa Fiyat Cetveli

V J

3-4

X X ne» Y ı l . 1 9 5 O I s t a n b u I . F a t ı 2 5 O k u r u ş

I . C . I .

OLUKLU ALÜMİNYUM LEVHALARI

r - İ . ' "i

I. C . I. oluklu alüminyum levhaları bilhassa sı- cak iklimli memleketler için ideal bir yapı mal- zemesidir. Harurî şuaları yüksek nisbette akset- tirme hassası dolayısile binayı sıcak havalarda serin, soğuk havalarda ise sıcak tutar.

Bu levhaların hafif olması nakliye masraflarını kıstığı gibi işlenmesinde ve kurulmasında da büyük bir kolaylık sağlamaktadır. Ayrıca bu metalin mahiyeti ve fevkalâde sağlamlığı saye-

sinde, bakım masrafı gayet az ve levhaların ömrü uzun olmakta ve koruyucu boyaya da

ihtiyaç göstermemektedir.

I

Yukarıda görülen tipteki evler İngiltere'de Ca-, vvood W h a r t o n Şirketi tarafından inşa ve kur-

maya hazır kısımlar halinde Afrika'da Rhode- sia'ya sevk edilmekte olup, bu inşaatta I. C I.

Metal Divizyonunda imal edilen "KYNAL,, oluklu alüminyum levhalarına geniş yer verilmektedir.

İ M P E R İ A L . K E M İ K A L İ N D U K T K İ S ( T Ü R K E Y ) L İ M İ T E D JŞ HANKASI HANI, H A L A T A

YURT İMARININ EN ESASLI TEMELİ

İLLER BANKASI

Kapital: 200.000.000.— T.L.

1 — B A N K A İŞLEMLERİ :

MEVDUAT. Her türlü TİCARÎ ve T A S A R - RUF mevduatını müsait şartlarla kabul eder.

KREDİ: Müşterilerine uygun şartlarla Tİ- CARÎ KREDİLER sağlar. TEMİNAT MEK- TUPLARI verir.

SİGORTA: Gerek Özel İdare ve Belediyele- re, gerek özel ve tüzel kişiler ve ticarî firma- lar namına en müsait ve emin şartlarla SİGOR- TA İŞLERİNE delâlet eder.

2 — HARİTA, PLÂN VE ETÜDLER : Köy, kasaba ve şehirlerin imarı için gere- ken HARİTA, P L  N ve PROJELERİ ve bun- lara ait ke»şif ve ETÜDLERİ yapar ve yaptırır.

3 — TESİS VE Y A P I İŞLERİ :

Bankanın kurucu ortakları olan Özel İda- releri Belediyeler ve köy idarelerinin SU ve ELEKTRİK TESİSLERİNİ ve HER TÜRLÜ yapılarını yapar, yaptırır ve kontrol eder.

4 — MAKİNE VE ÂLETLER TEMİNİ : Kurucu ortak idarelere yurt içinde ve dı- şında MAKİNE ve ÂLETLER sağlar. Bunların MUAYENELERİNİ yapar. MONTAJLARINI kontrol eder.

5 — A R A Ç VE O R T A K L I K :

Yukarıda yazılı işlere ait gerekli tesisleri D O Ğ R U D A N D O Ğ R U Y A veya O R T A K L I K SURETİLE vücude getirir.

H O L L A N D A N A M L I B O Y A L A R I

TEOFLUX

SENTETİK BOYA

D ü n y a c a b ü y ü k ş ö h r e t i h a i z H o l l a n d a T E O L İ N v e T E O F L U K b o y a l a r ı ı ş r a r l a a r a y ı n ı z .

MÜMESSİLİ : TÜRHOL TİCARET LTD. Şti.

Telefon ; .20833

TEOLİN

VERNİKLİ BOYA

G E V A D Y Ü R Ü R

TOPLU, PERAKENDE VE T A A H H Ü T İŞLERİ SINAİ MÜESSESESİ

SİPARİŞLERİNİZİ Y A P M A D A N MÜESSESEMİZE BİR KERE

M Ü R A C A A T EDİNİZ

<- Hazır Mobilye Hazır Doğramalar —»

Her ebatta seri kapı ve pencereler

'Adres: İstanbul Cerrahpaşa Caddesi No. 13-17 Telefon: 23123

Çhhli. ZondSıcL, OnıAieAdasrı. . ZüSuA. 7rU£ana-. fi it&cus-

KABiROiT TECRİT MADDELERİ ve DÖŞEMELERİ

M. CAHİT GÜNDOĞDU

K A B İ R O İ T I : Kanaviçe veya amerikan bezi ile yapı- lan izolasyonlarda kullanılır. Metre murabbaına 1,5 - 2,00 kg. kullanılır.

K A B İ P L A S T : ^{M a}y * olup. soğuk sürülür. 1 m. kareye 2 kg. tatbik edilir. 3 atmosfer su taz- yikına dayanır.

K A B İ T Ü M : Çatılarda, kiremit altına kullanılan kar- ton bitümedir. Toplaı-ı 10-50 kg. ağır- lığında, 20 metre uzunluğundadır.

K A B İ L A S T İ K : Kauçuk, mayi veya pat halindedir. 90 derecei hararette yumuşamağa başlar.

Kanaviçe İle sürülebilir.

K A B İ L A K : Bilhassa, ahşap üzerine kullanılan tec- rit malzemesidir. Suludur. 1 metre murabbaı satha 1 -1,5 kg. sürülür.

SATIŞ YERLERİ :

İstanbul, Galata Rıhtım caddesi Fazlı han No. 6 ANKARA : Bay Mithat Kaynar. Sanayi Cad. Koloğlu

Ap. No. 1.

İZMİR :.Bay Memduh Akuzman (Kimyager). Kurtuluş

871 ci Kızlar ağası hanı No. 27/32.

D U R O T E K :

DUROTEKS • I İNŞAAT LEVHALARI İnşaatın dahileıı ve haricen her sahasında ve kontr- plâk yerine bilûmum marangoz işlerinde kullanılır.

Benzerine kıyasen daha sert, daha kesif, daha deko- ratif oiup suya ve rütubete mukavimdir.

DUROTEKS - II TECRİT LEVHALARI Ağaç elyafından yapılmış olup sıcağa, soğuğa, rü- tubete ve sese karşı en mükemmel tecrid malzeme- sidir. İnşaatçıların izolasyon için kullanacağı yegâ- ne levha DUROTEKS - II tecrid levhasıdır.

Türkiye Umumî Mümessili:

GENEL SANAYİ TEÇHİZATI T.A.O.

İstanbul • Galata Hezaran Caddesi No. 77 Telefon: 44510

KALORİFER ve SIHHÎ T E S İ S A T EVİ

K u r u l u ş u 1 8 9 5

TERMOSİFON Y E M E K O C A Ğ I H A V A G A Z I L A V A B O KALORİFER KAZANI E L E K T R İ K

B A N Y O R A D İ Y A T Ö R F İ L T R E M U S L U K S O B A L A R C İ H A Z L A R I MALZEME SATIŞI VE FENNÎ TESİSAT MÜTEAHHİTLİĞİ

uAutocrat» mazut yakıcı cihazları satış deposu

TELEFON : 21280

O R İ J İ N A L İ S V E Ç M A L I

L E V H A L A R I

F A Y A N S YERİNE :

B A N Y O L A R D A ANTRELERDE

B ü t ü n d e k o r v e e ş y a i ş l e r i n d e

kullanılır

Beyaz, yeşil, kırmızı, mavi gri renkler ve

Siyah, yeşil, kırmızı somaki taklidi Mavun, ceviz, Meşe cilâlı ağaç taklidi Satış Y e r i : DEMİR T O P R A K A. Ş.

Galata, Gümrük cad. 221 — Telef.: 44128 - 42793

DUVAR VE DÖŞEME KAPLAMALARINIZIN GARANTİSİ İÇİN

M A R K A L I EN YÜKSEK KALİTE ÇİNİLERİ KULLANINIZ.

Uzun bir çalışma sonunda HOB Fabrikasının hususi çarklara tavsiye ettiği dört kenar ölçülerinde mili- metrenin onda biri kadar hata bulunmıyan

«KALİBRE,) evsafta fayansları, bilhassa meraklı inşaat sahipleriyle Mimar ve Mühendislerimizin

dikkatine ehemmiyetle arzederiz.

BİNDİRME ve FUGALI T A R Z için İDEALDİR.

Kataloğ ve nümunelerimizi isteyiniz:

N. Z A L O N İ S Telefon : 49331 Galata, Aslan Han, 4/7 Telgraf: Zalonis

DURALİT

A V R U P A M A M U L Â T I K A P I ve P E N C E R E T A K I M L A R I G E L M İ Ş T İ R

Cinsinden presli inşaat levhaları

K. M A L H A S

H I R D A V A T M A Ğ A Z A S I

TERSANE CADDESİ No. 19 Telefon : 41404

Y E N l S İ S T E M AĞIRLIKSIZ, İPSİZ O L A R A K

kullanılan

P E N C E R E M A K A R A L A R I

B E T O N D E M İ R İ

6 ve 8 m/m

S U B O R U S U

Siyah ve galvanizli

S A Ç L E V H A

Siyah ve galvanizli

İthalâtı ve Toptan Satışı

İ S T İ K B A L T İ C A R E T T. A. S.

Galata, Omerâbid han kaı 4 No U • 12. 40497 - 43639

M E Ş H U R

YUNAN «IRAKUS» ve «OLÎMPOS»

FABRİKALARIN

Türk Normlarına uygun ÇİMENTOLARI

Mart ayından itibaren teslim edilebilir.

Türkiye Yegâne Satıcısı :

DANTAS TİCARET TÜRK ANONİM ORTAKLIĞI - İstanbul

Müracaat yerleri:

İstanbulda :

Balıkpazarı, Maksudiye Han. 43/45.

Telefon: 25441 - 20898 Telgraf: DANCAVUR -

İSTANBUL

İzmırde :

Şükrükaya Bulvarı No. 1

Telefon: 3275 Telgraf: OMSER -

İZMİR

DİKKAT: Türkiyenin herhangi bir limanına teslimat yapılabilir.

TÜRKİYE İMAR BANKASI

T. A. Ş.

Sermayesi : 1 , 5 0 0 , 0 0 0 T. L.

İhtiyat Akçeleri : 442.440

KURULUŞU : 1928

MEVDUATTAN:

Vadelilere % 6

Tasarrufa % 4i

FAİZ VERİR.

Vadeli mevduat faizleri arzu edenlere her ay ödenir.

Yeni Postane arkasında, Aşir Efendi caddesi İmar Han No. 35/37.

TELF.: 24528

A D O L U

ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ Türkiyenin en büyük sigorta şirketi

Türkiye İş Bankası A. Ş. ve T. C. Ziraat Bankası Kurumu Sermayesi tamamen ödenmiş : 1.000-000

İhtiyatları : 13.718.464

20 sene zarfında tediye etmiş olduğu hasar tazminatı:

YANGIN H A Y A T

NAKLİYAT KAZA

Sigortalarınız için en müsait şartları

«ANADOLU» da bulabilirsiniz.

MUAMELÂT MERKEZİ : Galata Yolcu Salonu

karşısında Anadolu Sigorta Hanı (eski Hüdaven- ANKARA ŞUBESİ: Ulus Meydanı Koç Han,

digâr han) K a t ; 2 N q y TELEFON: 10109

TELEFON: Müdür: 44039, Santral: 44653/2/1

Galata Bürosu: 43949 Türkiye Iş Bankası ve T. C. Ziraat Bankası şube Fen Müşavirliği: 43954 ^{v e} ajansları şirketin acenteleridir.

Posta Kutusu: 1845

ICDİDŞSEIlJÎ

YALI

İKRAMİYESİ

T. C. ZİRAAT BANKASI

Vadesiz Tasarruf Hesapları

1950 yılı ikramiyeleri:

İSTANBUL ve A N K A R A ' d a

8 ^{E v} '

Ayrıca:

200.000 Liralık

P A R A İKRAMİYELERİ.

Ev kazanan isterse bedelini alabilir.

ACELE 150 LİRALIK F.İR HESAI* AÇTIRINIZ

Her 15 lira için ayrı bir kura numarası

verilecektir.

10 Mart, 15 Mayıs, çekilişlerinde yalnız para ikrami- yeleri; 30 Haziran, 31 Temmuz, 29 Ağustos, 30 Eylül, 28 Ekim, 30 Aralık, çekilişlerinde ise, bazılarında iki ev olmak üzere hem ev, hem para ikramiyeleri vardır.

İkramiyeye giriş şartlarını Bankalarımızdan

F E N K A

•

FENNİ KALORİFER VE SIHHİ TESİSAT İSLERİ

* Tesisat Projeleri

* Sıcak sulu ve tulumbah Kalorifer tesisatı

* Sıcak sulu Kalorifer tesisatları

-k Yüksek ve alçak tazyikli Buhar tesisatı

•k Sıhhî ve Banyo tesisatı.

En kısa zamanda birinci sınıf malzeme ile teslim edilir. Yapılan işler garantilidir .

ÖMER T A V İ L O Ğ L U ve HRANT P A P A Z Y A N KOLL. ORTAKLIĞI G A L A T A , TÜNEL CADDESİ No : 59/1

TELEFON : 4021§

K A R G İ B İ

K A R renkli «SNOWCRETE» markalı İngiliz beyaz çimentosu tedricî surette donmakta olup, mozaik, cephe ve sıva işlerinde tercih edilmektedir. Her renkte ve açık tonlarda sıva yapmağa imkân verir.

Buna ilâveten mukavemeti çok yüksek olup supersiman ayarındadır.

N. Z A L O N İ S Telefon : 49331 Galata, Aslan Han, 4 / 7 Telgraf: Zalonis

Sayın mimarlarımızın MERMER veya GRANİT gibi taşların restoresinde kullandıkları H1 tipi, S E C O kalemi.

İ S V E Ç

FAGERSTA BRUKS A K T İ E B O L A G Fabrikaları mamulâtı olan S E C O sert maden

uçlu torna kalemleri ile sert maden (VİDİA) uçları cihanşümul bir şöhrete maliktir.

CFBGERSTB)

SECO

Türkiye Mümessili:

OKLAR LİMİTED ŞİRKETİ Galata, Bankalar caddesi 132 - 134

Tel: 41085 Telgraf: OKLARLİMİT - İstanbul

HASSAS

P E R G E L TAKIMLAR

Satış Yeri: Galata

Mertebani Sok. No. 15 (Tünelin yanında)

MİMAR, MÜHENDİS, MÜTEAHHİT VF, İNŞAAT

SAHİPLERİNİN DİKKAT NAZARINA:

Türkiye mümessili: İZZET B A R A Z Galata, Bankalar Caddesi, N A Z L I HAN Telefon: 42588 Tel. Adresi: RAPİD ve kapı storları

imal eden Almanyalım memleketimizce maruf

C. LEİNS uııd Cie Stuttgart

bulüne başlamıştır.

B İ N LEBCE Tl.

E V V E L . . .

pLtfoeu oje

BL'Sp'N DE;

BiTüM MAMULÂTIj

YEKLERE ESEDİ ÖMÜ5?

M^mtba

RECEP Ç E T İ N K A Y A Hematekt Kimyevi Fabrika

Galata, Azapkapı Tersane caddesi No. 261

HEMATEKT

Saf bitumden mamul, çatı, taraça, cephe ve temellerde katiyyen su ve rutubet geçirmez en emniyetli

tecrit maddesidir.

Almanyadaki fabrikasının formüllerile imal etmekte olduğumuz H e m a t e k t tecrit maddesi, 25 senedenberi memleketimizde, Nafıa

işlerile diğer bir çok resmi ve hususi müessesatın mühim tecrit iş- lerinde ve vagon damlarında memnuniyetle kullanılmaktadır.

HEMATEKT Hariçten gelen en birinci tecrit maddeleri ayarında Türkiyede imal edilen yegâne tecrit maddesidir.

Telgraf Telefon Posta kutusu

Hemtaş - Galata 41996

1554

HEMATEKT

Memleketimiz için bir varlıktır.

MUFASSAL MALÛMAT İÇİN BROŞÜRÜMÜZÜ İSTEYİNİZ.

H A Z N E D A R

T ı ı i i a , flte; t ı i l ı ı ı , Kiremit Fabrikaları ve Kireç Oralıları Ltd. Sir

S E R M A Y E S İ : 1 0 0 . 0 0 0 T. L.

^ E n yüksek »uhunet derecelerine m ü t e h a m m i l ateş t u ğ l a l a r ı gp Memleketimizde fennî usuller

ile çalışan yegâne ve birinci fabrikadır.

$$ DELİKLİ V E DELİKSİZ V E PRESE İ N Ş A A T T U Ğ L A L A R I MARSİLYA TiPi ve MAHYELİK

KİREMİT

SÜZMELİK ve SIVA KİRECİ

FABRİKA

Haznedar Çiftliği civarında Tel: 16 - 71 Teigraf: Haznedar İstanbul

SATIŞ YERİ

llhami N. Pamir Ticaretevi

Eminönü Tel: 21612

A L T I N T O P

ZERON Peştemalcıyan, S A V A Aslanoğlu ve

Y U V A K İ M Damyanidis ŞU.

İ N Ş A A T MALZEMESİ

HIRDAVAT - M A K İ N A - A L Â T ve EDEVAT

ir Avrupa mamulâtı kapı - Pencere - Kilit - İspanyolet ve Kolları.

ir Avrupa mamulâtı, Vasistas pencerc istoru ve sürme kapı takımları

ir Avrupa Mobilya kulp ve aksamları ir Doğrama ve marangoz makine ve el âletleri.

ir Bilûmum hırdavat âlât ve edevatı.

Galata Kürekçiler No. 8 Telgraf: ZESAYU

Dünyanın meşhur SIKA - Maddesinin muhterii oları ve bu sahada 30 senelik bir imalât tecrübesine sahip b u - l u n » «Kaspar Winkler und Cie, Zürich, İSVİÇRE. Fabri- kası tarafından imal edilen:

B I N D A I v e 8 1 N 0 A 4

YAPILARINIZ İÇİN MALZEME ALMADAN BİR KERE MAĞAZAMIZA UĞRAMANIZ

MENFAATİNİZ İKTİZASINDANDIR.

Rutubete karşı tecrit maddeleri Rütubeti geçirmez, zamanla bozulmaz.

Beton ve sıvada kullanılır, yağmur, deniz ve fabrika sularile muhtelif asitler ve kükürt ihtiva eden sulara karşı betonun mukavemet etmesini temin eder. Çimento harca üstün bir sertlik verir, mukametini arttırır, hacminin büyüme ve küçülmesini ve rutubetli yerlerde mantar pey- da olmasını önler

LUKA KEÇECİOĞLU

VAHİD TUNAŞAR

T E K N İ K H I R I ' A V A T

BİLUMUM DOĞRAMA, M A R A N G O Z ALETLERİ KAPI, PENCERE VE M O B İ L Y A TAKIMLARI

T İ C A R E T E V İ

Galata, Tersane Mahmudiye Cad. Nd 55-57

i s t a n b u l

Telefon : 43346

İZZET BAYSAL

ve Kardsşl Koli. firkati

SIHHİ TESİSAT ve KALORİFER MALZEMESİ

BANYO, LAVABO, HELÂ, T E R M O S ı F O N REZERVUAR ve EMSALİ

| Su, gaz ve kalorifer

| Dökme ve kurşun borular D Radyatör, kazan ve malzemesi;

| Bateriler, musluk ve sifon çeşitleri

| Yangın hortumları ve teferruatı

Mahmudiye c a d d e s i No. S5 İstanbul • Galata

TELEPOM : 4 4 3 6 * TELflR. ; İBKOL

H A K İ K İ

Tecrit malzemesini ASFALT EVİ'nde bulabilirsiniz.

Mahmudiye Caddesi :77 Galata, Tel: 41988

LÜKS MANTAR PARKELERİMİZ

GELMİŞTİR.

- S -

Kataloğ ve numunelerimizi isteyiniz:

N. ZALONİS Telefon : 49331 Galata, Aslan Han, 4 / 7

Tegraf: Zalonis

PHILIPS P H I L I P S R A D Y O F A B R İ K A L A R I

M A M U L Â T I N D A N

SıYAH ve CEVİZ

RENG İN DR

BAKALİTDEN

HIRDAVAT MALZEMESİ

Satış yeri:

G A L A T A - İ S T A N B U L Telgraf adresi: E L M A K - İstanbul

TELEFON : 41072

fcjÖ

SAĞLAMLIK VE ZARAFET HUSUSUNDA DİĞERLERİNDEN ÜSTÜNDÜR, İNŞAAT VE ZEVK SAHİPLERİNE TAVSİYE EDERİZ.

SOĞUK ve SICAK SU — GAZ — MAZOT KALORİFER — SIHHÎ TESİSATLARDA

BİR YENİLİK

R A İ

LEHİMLERE R A K O R L A R A RAPTEDİLEN

BORULARI

işçiliği basit, seri ve ucuz ve her türlü ârızaya kaışı garan- tilidir. Hususî surette Paris'ten gelen RAS Fabrikalarının mühendisleri tarafuıdan Fermeneciler, Su İskele sokak — Galata'daki depomuzda izahat verilir ve tecrübeleri yapılır.

Türkiye Mümessili

İ N T A Ş, İTHALÂT — İHRACAT — İNŞAAT TEAHHÜDAT T.A.Ş.

Eski Gümrük sokak No. 40

Emek Han kat 2

SOĞUK TUTKAL

( SÜTERKAL) İle: Tayyare, Gemiler aksamına, Arabalara, Karoseri, Vagonlara.

Mobilyalara, Kaplamalara. Balıçe Mobilya- larına, Tahta, Demir, Caır., Porselen, Taş;

Beton, Mantar, Deri, Muşanıba, Kâğıt ve bilcümle doğrama işlerini yapıştırır.

Suya karşı görülmemiş bir metanet, yüksek bir yapıştırma hassası en tasarruf- lu ve kullanılması ve hazırlanması en kolay bir madde. Sıcağa muhtaç değildir. Açlkta kullanılabilir. Tahtaları yapıştırmadan evvel ısıtmak lâzım değildir

Emsalinden Daha Mükemmel ve Daha Ucuzdur.

Bursa Süttozu Fabrikası Kollektif Şirketi Kimyevi Sanayi Şubesi «SÜTERKAL» Soğuk Tutkal

Telgraf : SÜT — BURSA. Telefon : 2222

2223

h u s e y i n

Mahmudiye Caddesi. 21 - G A L A T A Telefon: 49046. Telg.: GÜLEK - İst.

•k Bilûmum inşaatın doğrama ve demir aksamında kullanılan her çeşit malzeme ve takımlarının

k Mobilya, kulp ve kitlelerinin

En yeni Avrupa çeşitlerini ve

•fa Makine, Motör, El âletlerini

k Karabük mamulâtı bilûmum demirleri

MAĞAZAMIZDA BULABİLİRSİNİZ.

MODERN MOZAİK EVİ

6 A R Â B İ S Ç İ N A R

MOZAİK VE ÇİNİ İŞLERİ, BASAMAK

L A V A B O

Galata, Bankalar Cad. Yanık Kapı Sok. No. 20 İ S T R M B U L — Telefon: 43728

c İSTANBUL SERGİSİ

İstanbul Sergisi sahasında sergi idaresi tarafından yapılmakta olan büyük çarşıdaki küçük pavyonlar kira- lanmaya başlamıştır.

Gerek bu çarşıda gerek diğer sahalarda yer almak istiyenlerin her gün saat ondan on yediye kadar Bah- çekapıda Dördüncü Vakıf Hanın üçüncü katında otuz altı numarada Sergi Bürosuna müracaatleri rica olunur.

6 9 5 6

Ön görünüş

B U R S A ' D A B A Y S E L İ M S Ü T E R E V İ

Mimarları: Halit Femir ve Feridun Akozan G. S. Akademisi Y. Mimarî şubesi muallimlerinden r

A H K Î Î £ K I ^{M I M A R L I K} ' Ş E H İ R C İ L İ K V E S Ü S L E M E S A N A T L A R I D E R G İ S İ İ M T İ Y A Z S A H İ B İ : Z E K İ S A Y A R U. N E Ş R İ Y A T M Ü D Ü R Ü . A B İ D I N M O R T A Ş A D R E S : A N A D O L U H A N N O ; 3 3 E M İ N Ö N Ü İ S T A N B U L T E L : 2 1 3 0 7

s a y i =219-220

H A N

S E R İ : IV. Y I L ı 1950

J

Çekirge yolu üzerinde, Çelik Palas otelinin yanın- da inşa edilmiş olan bu büyük ev, önünde bulunan ge- niş ova ve manzaraya göre plân ve cephe tertibini al- mıştır. Binanın zemin katı, salonlar ve oturma odaları ile servislerine tahsis edilmiş olup üst katta yatak oda- ları, ev sahiplerine mahsus gündüz odaları ve sofa bulunmaktadır. Binanın zemin katında kısmen ve su- basman kısmında da tamamen kesme Bilecik somaki-

sinden duvar yaptırılmıştır. Diğer duvarlar tuğla ve üzeri sıvalıdır. Binada kalorifer ve sıcak su bulun- maktadır. Kalorifer radyatörlerinin pencere altlarına konduğu kısımlar, izolasyonu temin etmek ve dolayı- siyle cephede malzeme ve renk tesiri elde etmek ga- yesiyle, haricen cilâlı çam kaplanmıştır. Binanın üç cephesinde manzara ve ışık temini gayesiyle geniş pen- cereler ve büyük camlar düşünülmüştür. Kat döşeme-

Villanın muhtelif dış görünüşleri

Zemin kat plânı

Kabul salonunun görünüşü

leri parkedir, orta salondan üst kata çıkan merdiven meşeden yapılmıştır. Mobilyalar ve halılar binanın mimarları tarafından tertip olunarak imal ettirilmiş- tir. Villa en itinalı ve zengin malzemelerle imal olun- muştur, tekmil yatak odalarında gömme dolaplar ve lavabolar vardır. Banyo gömme olup, yer seramik ve duvarlar mavi renkli fayanslarla kaplıdır.

Teşkilâtlı olarak düşünülen mutfak seramik ve fayansla kaplıdır. Salonlarda ve mutfakta aspiratör tesisatı yapılmıştır. Lüks olarak inşa edilmiş bulunan bu ev mefruşatiyle birlikte takriben 250.000 liraya mal olmuştur.

ÇEKieeC CAUPE51

Merdiven ve salondan bir görünüş

Okulun girişi

S T E V E N A G E ' D E K İ O K U L

Mimarları: F.R.S. Yorke, E. Rosenberg ve G.S. Mardall Vilâyet mimarı: C.H. Aslin - Hertfordshire vilâyeti

(The Architects' Journal) 1949 dan

U m u m i M a l û m a t : Hertfordshire Vilâye- ti Meclisinin yaptırdığı 450 öğrenci istiabmdaki bu or- ta modern-okul (1) binasmda gençler ve yetişkinler için de bir sosyal faaliyetler merkezi - «Toplum Mer- kezi» - vardır. Sahne tertibatı da bulunan toplantı sa- lonu 500 kişi alır ve hem okulun, hem de Toplum Mer- kezinin faydalanabileceği şekilde yapılmıştır.

P l â n : Binanın plânı esas itibariyle H şeklin- dedir; batıya doğru uzanan bir kanat da vardır. Dört

(1)) Orta modern-okul, İngiliz orta öğretiminin ayrıldığı üç çeşit orta okuldan biridir. Grammar Sç&ool'a nisbetle .daha pratik-

tedrisâtta bulunur. Vaziyet plânı

c u

STAC E

CMAlffjs T—

ı — r İ T

M

o

Toplantı salonunun içten görünüşü, plânı ve kesiti

köşe bir avluya bakan toplantı salonu bu kanattadır.

Maden ve tahta işleri çok gürültü yaptığı ve bu sebep- le okul binasının diğer kısımlarından tecrit edilmele- ri gerektiği için, bu işlere ayrılan atölye odaları da bu kanada konmuştur. Binanın topluluk faaliyetlerine ay- rılmış olan kısımlarına ana methalden bir merdiven- le doğrudan doğruya gidilir ve bu kısmın odaları tam yemek salonu ile mutfağm üzerindedir. Toplum Mer- kezi, bir oyun salonu ile oturma salonundan, bir kü- tüphaneden, c a f e t e r i a ' dan (2) ve münakaşa odaları ile bir sergi yerinden ibarettir. Binanın okula

(2) Cafeteria, yemek yiyenlerin kendi hizmetlerini kendileri gördüğü garscnsuz lokanta.

ait kısımlarına hiç girmeden, ana methalden Toplum Merkezine geçmek kabildir.

Binanın mihrak noktasını teşkil eden ana met- halden öteye, sırasiyle toplantı salonu, yemek salonu ve idare bloku uzanır. Bunların üst katında kütüpha- ne ve münakaşa odası vardır. Dershanelere bu ana methalden de gidilebilir; aradaki bir holden geçilir ve zemin seviyesi değişir. İki katlı dershane bloku H plâ- nının aradaki ufkî kısmını teşkil eder. Palto odalariy- le lâvaboların hem dershanelere yakın olmaları, hem de gerektiği kadar bol ışık ve hava alabilmeleri prob- lemi, dershane blokuna muvazi olarak iki katlı ayrı bir blok inşası suretiyle halledilmiştir. Lavabolar bu bloktadır. İki blok arasında kalan yere de palto oda- lariyle bir koridor konmuş ve bunların üstü birinci

Okulun bir başka görünüşü

Okulun bahçeden görünüşü ile sınıfların pencere elemanları

Foyernin girişi

Bir sınıfın içi

- 1 o : o G Y.

_

Yukarıda, dikiş ve ev idaresi sınıfları, aşağıda, bioloji ve köy bilgisi sınıfları ünitesi

kat seviyesinde bir damla örtülmüştür. Böylece iki blokun üst katları arasındaki yer boş kalmıştır. Birin- ci katta bloktan bloka üç köprü vardır. Bu inşa tarzı, her iki katta da dershanelerin iç taraftaki duvarlarına tavan hizasında pencereler açılmasını mümkün kıl- mıştır.

H plânının doğu tarafındaki bacağında, zemin kat- ta, biyoloji lâboratuvarları, ev idaresi odaları ve so- yunma odaları ve duşlariyle birlikte dershane blokun- dan iyice tecrit edilmiş bulunan bir jimnastikhane bu- lunmaktadır. Birinci katta ise fen laboratuvarları, gü- zel sanatlar ve el sanatları odaları, bir tatbikat odası ve ev işleri öğretimi için de bir apartman dairesi bu- lunmaktadır.

Y a p ı : Yapının esası hafif, çelik karkastır.

Kaynaklı kafes kirişlerden ve 8 kadem 3 pus eb'adın- da bir İzgaraya oturtulmuş geniş filençli 6 X 6 pus çek- me çelik direklerden ibarettir. Damlar ve zeminler için önceden dökülmüş beton levhalar kullanılmıştır. Dam betonları, izolasyon levhaları üzerine yayılmış üç ta- baka ziftli çatı malzemesiyle ve onun üzerine de son bir granit veya mermer parçaları tabakasiyle örtül- müştür. Tavanlar «wood wool» (prese talaş tahta)dan ve elyaflı tahtadan (3) yapılmıştır; bunlar zemin ka- tında, tavanın kafesli kirişlerinin hemen altına, ilk katta da damın beton levhalarının altma yerleştiril- miştir.

Pencerelerin bulunduğu dış duvarlarda 6 pus ge- nişliğinde bir boşluk vardır; bunun dış cidarı beton levhalarla örtülmüş, iç cidarı da yanmış kömürden bloklarla örülmüştür. Pencereleri olmayan yan duvar- lar alelâde tuğladandır.

İ ç s a t ı h l a r : Yerler; dershanelerle kori- dorlar: odun elyafından sentetik bloklar. Palto oda- ları: beton kareler. Yıkanma yerleri: mozayik. Ana methal ve giriş holü: Harnton taş döşeme. Duvarlar:

Dershanelerin iç tarafı duvar çıkıntısı yüksekliğinde, 2 kadem 3 pusa kadar, fayansla kaplıdır, oradan yu- karısı sıvadır. Uzunlamasına duvarlardan birinde, ha- rita gibi şeylerin raptedilip asılabilmesi için mantardan bir levha vardır. Her dershanenin arka duvarı, san- dalyelerin iz bırakmaması için bir kumaşla kaplıdır.

Lâvaboların bulunduğu duvarlar çıkıntı yüksekliğin- de fayanstır ve zemin katındaki koridorun bir duvarı, düz çini panolarla köğıt asmak için mantar panolardan, diğeri de flinit ve kireçten mürekkep cilâlı bloklar- dan yapılmıştır. Maden ve tahta işleri odalarının du- varları da cilâlı flinit-kireç bloklardandır ve parlak madenden muharrik bölme duvarları vardır :

S e r v i s l e r : Elektrik servisi normal ışık ve enerji tesisatından mâda, telefonları, saatleri ve uzak-

(3) Odun hamuru veya diğer elyaflı maddeler sıkıştırılarak yapılmış sun'ı tahta.

tan kontrollü radyolar sistemini de ihtiva etmektedir.

Bütün kablolar bakır kaplıdır ve teshin borularının, kanalların veya doğrudan doğruya zemin sıvasının içi- ne yerleştirilmiştir. Dershaneler, ışığı yayan opal kar- puzlu madenî reflektörlerle aydınlatılır. Kara tahta- ları aydınlatmak için de köşe reflektörleri kullanılır.

I s ı t m a : Termostatik kontrollü mazon yakan kazanlar, zemin sıvasına gömülü düşük ısılı bakır bo- binleri ısıtır. Mundan başka, daha yüksek hararetli bir tesisat palto odalarını, yıkanma yerlerini, atölyeleri ve idare odalarını ısıtır. Toplantı salonu ile palto oda- larına ve mutfağa kısmî bir hava kontrolü tesisatı kon- muştur; binanın bu kısımlarından bozuk hava elektrik vantilâtörleriyle dışarı çıkarılmaktadır. Stevenage'da- ki okulun plânlarının hazırlanmasında ve inşasında T. R. Evans, R. R. Tomahin, C. A. Kitehen ve Mis P.

Whiting asistanlık etmişlerdir.

İnşatın umumî müteahhidi Gilbert Arh.Ltd. Şir- ketidir.

P L Â N L A R I N TAFSİLÂTI VE N O T L A R T o p l u m M e r k e z i B ö l ü m ü : Gençler ve yetişkinler için Oyun Odasında bir bi- lârdo masası ve bir tarafta da seyirciler için yüksek- te oturma yerleri vardır. Ayni zamanda masa tenisi ile diğer oyun masaları, sandalye ve kanapeler temin edilmiştir. Oyun odasının dış tarafında bir balkon ve helezonî bir yangın merdiveni vardır. Hafif yiyecek- ler için bir de cafeteria konmuştur. Bununla mutfak arasında bir servis elevatörü vardır.

Yedek oyun odasının bir bilârdo masası, bir ızga- ralı ocağı, rafları, dolapları, sandalyeleri ve bitişiğin- de bir de eşya odası vardır. Müdüriyet, komite ve dos- ya odaları da bu bölümdedir.

Münakaşa odası ayni kattaki sergi yerinin öte ta- rafındadır ve projeksiyonlu veya epidiaskoplu toplan- tılar tertibi için gereken tesisatı vardır. Bu odaya raf- lar ve eşya teşhiri için camlı dolaylar da konmuştur.

Duvarların bir kısmı da teşhir edilecek şeyleri rapte- debilmek için mantar levhalarla yapılmıştır.

K ü t ü p h a n e :

Diğer müesseselerden ödünç alınmış kitaplarla kıymetli eserlerin muhafazası için 12 pus genişliğinde ve cem'an 144 kadem uzunluğunda, alt kısımları ka- paklı dolap şeklinde camlı rafları vardır. Diğer kitap- lar için de cem'an 360 kadem uzunluğunda alçaltılıp yükseltilebilen ve zeminden azamî 7 kadem yüksek- liğinde raflar da bulunmaktadır. Dergiler, pencere ö- nünde bulunan 10 kadem boyunda bir masanın yanın- da hususî bir rafa yerleştirilmiştir. Haritalar, görüle- bilmeleri için, üstü camlı büyük gözlerde muhafaza e- dilmektedir. Kütüphaneci için bir katalog kitabı, bir yazı masası ve diğer mutat eşya temin edilmiştir. Kü-

tüphane umumî bir şekilde aydınlatılmaktadır, ayrıca lâmbaları yoktur. 30 çocuğa yetecek kadar çalışma ma- saları ve sandalyeler vardır.

E v i ş l e r i O d a s ı v e A p a r t m a n D a i r e s i :

Pratik Çalışmalar Odasında altı iş masası ile 4 X 2 kadem eb'adında bir tecrübe masası ve havagazi ve e- lektrik ocakları bulunmaktadır. Üç büyük dolabı, bir sıra rafları, ayrıca küçük dolaplarla bir ilân tahtası vardır.

Apartman Dairesi, bir oturma odasiyle bir yatak odasından ve banyo ile mutfaktan ibarettir. Hizmetçi için bir dolap ve ayrıca bir kaç çamaşır dolabı vardır ve halı ve resimlere varıncaya kadar tam möbledir.

M a d e n v e T a h t a İ ş l e r i S ı n ı f l a - r ı :

Maden İşleri Odası: 9 kadem uzunluğunda ve 2 ka- dem 9 pus genişliğinde üç masa ve her masada 6 men- gene. Ayrıca 4 X 3 kadem eb'adında bir prova masası.

9 X 2 kadem eb'adında üzeri maden kaplamalı ve lehim işleri için iki havagazi musluğu bulunan bir iş tezgâhı.

Bu tezgâhın üzerinde elle muharrik bir maden kesme makinesi. Bundan başka bir garaj mengenesi, bir bo- ru mengenesi ve diğer bir çeşit mengene için 6 kadem uzunluğunda ve 2 kadem genişliğinde üstü maden kap- lamalı bir tezgâh. 24 pus kutrundaki lehim ocağının körüğü için bir elektrik prizi. 2 kadem uzunluğunda, 1 kadem 9 pus genişliğinde ve 10 pus derinliğinde bir musluklu küvet, 3 X 3 kadem eb'adında bir demirci o- cağı, iki örs, 4 kadem yüksekliğinde ve 1 kadem 8 pus genişliğinde bir torna tezgâhı, 3 kadem yüksekliğinde ve 1 kadem 8 pus genişliğinde diğer bir torna tezgâhı, bir dikme makap, motörlü bileyi makinesi, bir elek- trikli demir testeresi.

Tahta İşleri Odası: Üzerinde mengeneleriyle 10 adet çalışma tezgâhı. 5 kadem yüksekliğinde 2 kadem 6 pus genişliğinde ve 2 kadem 6 pus derinliğinde, her iki öğrenciye bir malzeme v e âlet dolabı. 4 X 3 kadem eb'admda bir prova tezgâhı. 2 kadem boyunda üstü maden kaplamalı, zamk şişeleri için bir masa. Bir mus- luklu küvet. 4 kadem uzunluğunda bir yapıştırma ma- sası ve yine 4 kadem uzunluğunda bir bileyi masası.

3 kademe 1 kadem 6 pus eb'adında 4 bıçkı taburesi.

Öğretmen odasında kitap dolapları, hususî âletler, teçhizat vesaire..

E v İ d a r e s i S ı n ı f l a r ı :

Nakış-Dikiş Odası: 4 kademe 3 pus eb'admda 10 adet masa. 6 X 3 kadem eb'admda açılır kapanır bir biç- ki masası. Süzdürme tahtasiyle birlikte bir bulaşık musluğu. 8 kadem uzunluğunda ve 2 kadem derinli- ğinde dolaplar. Ütü ve dikiş makineleri için 4 adet

prib. Elbise provası için önü perdeli bir hücre. 11 ka- dem uzunluğunda, elbise asacak yeri bulunan bir yük- lük. Bir büyük dolap ve raflar.

Ev İdaresi Odası: 3 havagazi ocağı. Bir adet demir havagazi sobası. Bulaşık yalağı yanında sabit bir ha- vagazi tenceresi. Üç elektrik ocağı. Bir adet sabit elek- trik tenceresi. Bir kurutma dolabı, bir buz dolabı ve diğer vasıtalar için elektrik prizleri. 5 kadem 3 pusa 2 kadem 6 pus eb'adında çekmeceli 10 adet yemek pi- şirme masası. Dolaplar ve her iki çocuğa bir hamur tahtası. 6 X 3 eb'admda açılır kapanır bir masa.

B i y o l o j i L â b o r a t u v a r ı :

Biyoloji Lâboratuvarı'nda sabit ve seyyar masa- lar, havagazi muslukları, duvar boyunca uzun bir tez- gâh, su muslukları ve bir müşahede kovanı bulunmak- tadır. Öğretmen için bir tecrübe masası ve bir kara tahta vardır. Okulun sayaçlarından bir kısmı öğretim- de kullanılmak maksadiyle bu lâboratuvara konmuş- tur. Projeksiyonla resim ve seri-fotoğraf filimleri gös- termek için bir ekran da yapılmıştır. Bitişiğinde bir buz dolabı, bir radyatörü ve kuluçka makineleri için elektrik prizleriyle, nümunelerin hazırlandığı bir oda vardır.

Köy Bilgisi Lâboratuvarı'nda havagazi muslukla- rı ve düşük voltajlı prizleri bulunan sabit ve seyyar masalar, duvar boyunca su muslukları ve uzun tezgâh- lar ve bir de tecrübe masası vardır. Ayrıca projeksi- yonla fotoğraf filmleri göstermek için bir ekran ve radyoya bağlı bir hoparlör. Bitişiğindeki hazırlık oda- sından, saksıların konduğu barakadan ve limonluktan geçilerek tecrübe bahçesine çıkılır. Bahçede bir ha- vuzla bir meteoroloji istasyonu vardır. Âletler, hay- vanlar ve hayvan yemleri için de ayrı ayrı barakalar yapılmıştır.

G ü z e l S a n a t l a r v e E l S a n a t l a r ı O d a s ı :

Sanat Odasınm duvarlarının pencereleri büyük- tür, güney duvarının pencereleri de yükseğe yapılmış- tır. İçi tahta süzgeçli ve arka duvarı fayans kaplı iki musluk yalağı, üzerinde 6 pus genişliğinde bir raf ve altında paletlerle küvetleri koymak için tahta raflar, Çiçek saksılarını ve vazolarını koymak için yere göm- me kapaksız bir sandık. Kuzey batıya bakan pencere- nin aydınlattığı duvarda resim vesaire raptetmek için 2 kadem 6 pusa 6 kadem 9 pus yüksekliğinde mantar levha, üstünde, resim koymak için bir ray; kalem, fır- ça ve boya koymak için 2 kadem genişliğinde ve 1 ka- dem 6 pus derinliğindeki çekmeler küvet biçimidir ve yerlerinden çekilip çıkarılabilir. Resim tahtaları ve resim tahtaları için parmaklıklı raflar, masalar, seh- palar ve tabureler kolayca kaldurulup üstüste istif e- dilebilir.

T o p l a n t ı S a l o n u :

Mesahası 3 000 kadem, oturacak yeri 500 dür.

Salonun zemini düz, sahne de düz ve zeminden 3 ka- dem yüksekliktedir. Birbirine merbut kırma sandal- yeler kaldırılıp sahne altındaki 6 kadem yüksekliğin- deki boşluğa istif edilebilir. Fuayye, vestiyer ve erkek ve kadınlar için ayrı tuvaletler. Sahneyi aydınlatan iki projektör de dahil olmak üzere bütün lâmbalar yan duvarlara, sahne ağzından biraz uzağa konmuştur.

Sahnenin ağzı 20 kadem genişliğinde ve 12 kadem yüksekliğindedir. Konserler için sahne ağzını daha da yükseltmek mümkündür. Sahne 24 kadem 6 pus derin- liğindedir ve 20 kadem genişliğindedir; ön tarafta 5 kadem genişliğinde, perdenin dışında kalan platform

kısmı vardır. Harçla sıvanmış arka duvarın tavan kıs- mı kubbeli ve yanları müdevverdir. Sahneden salona inen merdivenler parça parça inşa edilmiştir ve yer- lerinden çıkarılabilir. Sahneye ışık, sahne ağzının 3 kadem yukarısından ve arkadaki müdevver duvarın hemen önünde, yerden verilmektedir. Sahnenin ön kıs- mında, yerde, ışık toktur. Sahnenin arkasında, salon- daki ışıkları da kontrol eden bir tevzi tablosu. Sahne- nin iki tarafında 10 kadem uzunluğunda kulisler; ay- rıca eşya, dekor vesaireyi koymak için bir tarafta 5, diğer tarafta 10 kadem uzunluğunda diğer kulisler. Bu kulislerin yüksekliği 15 kademdir. Sahne zemini âlelâ- de tahtadandır. Perde önündeki platformun üstünde, muhtelif kullanılış şekilleri için ayarlanabilen açılır kapanır bir reflektör vardır.

Okulun görünüşü

«The Architects' Journal» d en

CHİNGFORD'DAKİ (ESSEX) OKUL BİNASI

M i m a r ı : H. C o n o l l y Vilâyet Mimarı tarafından yapılmıştır.

Chingford'un Longshaw caddesinde inşa edilmiş bulunan Friday Hill ilkokulu, bir ilkokuldan maada Küçükler Okulu (1) ile bir ana sınıfı da ihtiva etmek- tedir. Bina 360 ilkokul öğrencisiyle 200 küçükler oku- lu öğrencisi ve 40 ana sınıfı çocuğu için yapılmıştır.

Harpten önce başlanmış olan yeni bir iskân mmtaka- smdadır. Başlangıçta, okul arazisi dahilinde oyun sa- halarının da tesisi tasarlanmıştı; fakat hem civardaki çocuk nüfusunda meydana gelen değişiklik, hem de 1944 Eğitim Kanununun icapları dolayısiyle okul ara- zisinin buna kâfi gelmiyeceği anlaşılmış ve bu saha- lar başka bir yerde yapılmıştır.

P l â n :

İki dershane bloku münkesir bir hat teşkil edecek şekilde tertip edilmiş ve diğer müştemilât, arada oyun sahaları bırakacak şekilde yer almıştır. İlkokul kısmı güneyde açıkhava dersleri için yapılmış bir taraçaya açılan dokuz dershaneden müteşekkildir. Erkek ve kız-

lar için ayrı ayrı palto odaları ve musluklar kuzey cep- Okulun vaziyet plânı

heye konmuştur. Öğretmen odalariyle toplantı salonu güneyde ayrı bir kanat teşkil eder. Yine güneye bakan küçükler okulu dershaneleri bloku, bu okulun palto odalarını, yıkanma yerlerini ve öğretmen odalarını ih- tiva eden diğer bir blokla ilkokul kısmına bağlanır.

Dershanelerin doğu tarafında küçükler okulunun top- lantı salonu vardır. Ana sınıfı kısmı ilkokul kısmının doğusunda ,daha yüksekçe araziye yapılmıştır ve bir mutfağı vardır.

Y a p ı :

Binanın arkası hafif çeliktendir, iyi cins standard Londra tuğlalariyle örülmüştür. Dam düzdür ve çe- liktendir, ve üç katlı ziftli keçe ile örtülmüştür. Bu bi- nanın bir hususiyeti de payanda ve kapı pencere aksa- mı için prese çelik kullanılmasıdır. Tavanlar sun'î pre- se tahtadan süspansiyon sistemindedir. Zemin seviye- sinin değiştiği noktalarda basamak kullanılmamış, ze- min meyilli yapılmıştır. Palto odalarının daha iyi ha- valandırılabilmesi için tavan sırasında pencereler kon- muştur.

İ ç S a t ı h l a r :

İç satıhlar iyi cins düzgün tuğladandır ve çok par- laktan mata kadar çeşitli cins yağlı boya ile boyan- mıştır. Bütün koridor duvarları düzgün, parlatılmış çimentodur. İç dekorasyonun esas rengi gridir, çeşitli parlak renkler buna ilâve edilmiştir. Dış duvarların renk kompozisyonu firuze mavisiyle beyazdır. Güneş ışığını azaltmak için bütün dershane bloku boyunca bir saçak yapılmıştır. Ana sınıfını ileride, açılır kapanır sürgülü bir bölme ile bölmek imkânı vardır. Okul bi- nasının güney tarafı çimenlik olacak ve dershane blo- kunun ufki hatlariyle tezat teşkil etmek üzere bu sa- haya çiçek açan ağaçlar dikilecektir. Dershane pence- relerinden kolayca görülebilen noktalara da küçük boyda nebatlar dikilecek ve çiçek tarhları yapılacak- tır.

Vilâyet mimarı Deniş Senior ve Vilâyet mimar muavini de E. T. Ashley Smith'dir. Umumî müteahhit- ler Chamberlain Industries, Ltd .dir.

tScıle: Jf'-l'0*l (1) 5 - 7 yaşındaki çocuklar için ilkokul (mütercim).

M O B İ L Y A M E S E L E S İ

Yazan: Zeki S A Y Â R

Ev davası gibi, bir de Mobilya meselesi, bütün memleketleri ilgilendiriyor. Her memlekette, küçüğün- den kalabalığına, fakirinden, zenginine kadar, bütün aileler fırsat buldukça daha iyi mobilya temin etmek için gayret sarfediyorlar.

İyi mobilya temini, bilhassa bizim memleketimiz- de hemen, hemen imkânsızdır. Çünkü, mesken dâvası gibi mobilya meselesi de, bizde, tamamen, bâkir bir hal- dedir. Memleketimizde rahat, sağlam ve zevkli mobil- ya yapılamıyor. Yerli mobilyalarımız, hiç de tatmin edi- ci değildir.

Memleketimize senelerce evvel getirilmiş olan, b u - gün kıymettar bir eşya gibi elden ele geçen, eski İngi- liz, Fransız mobilyaları, hem mahdut, hem de pa- halı satılıyor. Esasen eski stil mobilya bizi ilgilendir- miyor. Çünkü az olduğu gibi, çok da pahalıdır.

Memleketin çokluğunu teşkil eden, büyük halk ta- bakasının mobilya ihtiyacmı karşılamak için, ne ya- pılması icab ettiğini düşünmek ve ona göre tedbir al- mak icap etmektedir.

Halbuki, bu konu ile bugüne kadar,hiç kimse uğ- raşmamıştır. Halk ev eşyasını çok pahalı tedarik ediyor.

Çok pahalı aldığı bu mobilyalar ise, her bakımdan f e - na malzeme ile imal ediliyor.

Bizde mobilya ağacı ıslâh v e terbiye edilmemiş bir halde kullanıldığı için, bunlarla yapılan mobilyalar ek- seriya çarpılmakta ve dağılmaktadır. Çok iyi mobilya sanatkârlarımız olduğu halde, mobilya malzemesine lâ- yık olduğu ehemmiyeti vermiyoruz.

Mobilyacılar ekseriya başka memleketlerden getir- dikleri katalogların taklitlerini yapmakla meşguldürler.

Mobilya ile uğraşan dekaratörlerimiz henüz hiç dene- cek kadar azdır. Bu itibarla yapılan mobilyalar ekseri- ya zevksiz birer imalâttan ibaret kalmaktadır.

Büyük mobilya fabrikalarımız yoktur. Mobilyacıla- rımız ekseriya küçük atölyelerde münferiden çalışan küçük sermaye sahipleridir. Mevcut bir kaç mobilya fabrikası ise, ancak zengin tabakaya iş yapmakla meş- güldürler.

X V I ncı yüzyıla ait bir iskemle (Torino civil Müzesi)

İçlerinde birkaç nesil önce kurulmuş, memlekette isim bırakmış bir iki fabrika var ise de, bunların ima- lâtı da günümüzün Avrupa stillerinden müteessirdir.

Memlekette, büyük halk kütlesinin ihtiyacına cevap verecek ucuz, sağlam ve zevkli mobilya imal edecek, ne teknik bir teşekkül, ne de büyük sermayeli birkaç fab- rika mevcut değildir. Yeni ev kuran genç çiftleri, çocuk- ları doğan ve nihayet büyüyen aileleri bir defa göz önü- ne getirerek, mobilya ihtiyaçlarını teminde karşılaştık- ları maddî zorlukları düşünürsek bu davanın ehemmi- yetini anlamış oluruz.

Bir yemek odası, bir yatak odası için istenilen pa- ranın orta halli bir aile için ekseriya ağır bir yük olduğu

hakikattir. Memleketimizde, ne için ucuz ve iyi m o - bilya yapılmadığının sebeplerini şu noktalarda arama- lıyız:

1 — Malzemesizlik

2 — Teknik ve sanat bilgisizliği 3 — Sermaye ve kredi noksanı

Mobilyanın en mühim elemanı ağaçtır. Mobilya yapılmağa yarayan ağaçların birçoğu memleketimizde bulunduğu gibi, mühim bir kısmı da idhal edilmektedir.

Bizde evvelâ ağacı kurutacak fırın tesisatı yoktur. B u - nun temini lâzımdır. Masif mobilyadan başka, kaplama işleri için geniş bir idhal serbestisi lâzımdır.

Mobilya imalâtı için kaplamalar, tutkal, ispirto, gom- lak, (ponze) taşı gibi malzemeden idhal edilenlerin g ü m - rük resimlerini tenzil etmek icap eder. 5228 numaralı

Marsilyada, Le Carbuoies tarafından yapı- lan büyük blok apartmanların iç tefrişatı.

Bu mobilyaların kompozisyonları m:mar tarafından yapılmıştır.

yapı teşvik kanunu yalnız çam kerestesini gümrükten muaf tutmuştur. Halbuki, ev kadar mobilyaya da ihti- yacı olan memleketin, bu ihtiyacı için, mobilyalık k e - reste ve yukarıda isimleri geçen malzemenin de, ucuz temini için himaye ve muafiyetlere ihtiyacı vardır.

Ucuz mobilya temini için ikinci noksan, san'at ve teknik bilgisizliktir. Bu da, bu sahada çalışan elemanla-

rın yetiştirilmesile kabil olacaktır. Gerek halk için y a - pılacak mobilyalar gerekse Devlet Büroları için yapıl- makta olan mobilyaların projelerinin sıkı bir tetkike ihtiyaçları vardır.

Mobilya davası Devletin ele alması icap eden bir konu mudur ?

Kalıplanmış ve kıvrılmış kontrplakeden masa ve iskemleler ile diğer küçük mobilya parçaları

İsviçrede seri olarak yapılmış bir oturma odası

Önümüzde, bazı misallere nazaran, buna evet diye cevap verebiliriz.

Mobilya meselesinde birinci maddede işaret ettiği- miz, yani, ucuz malzeme temini işinden itibaren ucuz mobilya yapabilmek için seri mobilya tipleri hazırlamak ve bunların tatbiklerini temin etmek hususunda devlete

düşen bir vazife vardır.

Mesken davası yanında, Halk tipi ucuz mobilyalar imalinde şimal memleketleri ileri adımlar atmışlardır.

Bunlardan, bilhassa Hollanda ve İsveçi zikretmek ka- bildir. isviçre de halk mesken inşaatı yanında, tip m o - bilya imalâtını da görüyoruz. 1948 de, Fransa hüküme- ti halkın mobilya ihtiyacına çare olmak üzere yeni

«Fransız mobilya» sı yaratılması için kanun ve karar-

Goed Wonen'den

Seri üzerine imal ed.lmiş küçük mobilya aksamı

Cari Axel Acking Habitation'dan Goed Wonen'den

name neşretti. Bu sayede büyük mikyasta ucuz, güzel ve sağlam mobilyalar elde etmek gayesini istihdaf et- mekte idiler.

H er şeyi, devletten beklemek doğru değildir. Biz de devlet halk tipi mobilyalar yapsm ve satsın demiyo- ruz. Fakat, mobilya imalâtını rasyonel bir şekle sokmak için devlete düşen vazifeler olduğunu burada kaydet- mek mecburiyetindeyiz.

Devletin alâkadar olmasiyle mobilya imalâtımız g e - nişleyebilir ve ucuzlatılabilir.

Aklımıza ilk gelen, mobilya malzemesi ithalinde k o - laylık teminidir. Bina teşvik kanununda, inşaat keres- tesine yapıldığı gibi, meselâ Mobilya imaline yarayan bilhassa fırınlanmış keresteyi, kaplamaları, mobilya furnitürlerini, madenî hırdavat malzemesini gümrükten muaf tutmak ilk ve esaslı bir tedbir olacaktır.

İkinci tedbir, küçük sermayeli mobilya atölyelerine kredi teminidir. Malî bir müessesenin İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerdeki mobilya atölyelerine kredi vermesi, hem imalâtı genişletir, hem fiyatları u - cuzlatır.

Üçüncü tedbir, kötü katalogları kopya eden mo- bilya sanatkârlarına rehberlik edecek mobilya dekora-

törlerini, mobilya yaratıcılarını iş başına getirmektir.

Mobilya kreasyonu ile başka memleketlerde, mimarlar bile meşgul olmaktadırlar. Bazı mimarlarm yarattıkları güzel mobilya aksamına mimarî literatürde, hemen dai- ma tesadüf kabildir.

Dekoratörlerimizin, mobilya ve ağaç işlerile meş- gul diğer sanatkârlarımızın, zarif ve rahat mobilya y a - ratmaları ve imalâta koymaları lâzımdır.

Mobilya dekoratörlerini, bu hususta teşvik etmek ve mesleklerini hayatlarını kazandıracak bir seviyeye ulaştırmak, yine memleket mobilyası için elzemdir. Bu sebeple, mobilya ressamlarını, dekoratörleri teşvik lâ- zımdır. Bu da, sık, sık yapılacak sergilerde yeni kreas- yonlara mükâfatlar vermek suretile kabildir. Şim- dilik, İstanbul ve İzmir fuarlarmda, mobilya seksiyon- ları açmak ve mükâfatlar koymakla, bu da bir dereceye kadar kabili temindir.

Velhasıl, mobilya meselesi üzerinde durmak m e c - buriyetindeyiz. Halkımız güzel, sağlam ve ucuz mobil- yasızlıktan muztariptir. Mobilyacılarımızın güzel k o m - pozisyonlar vermesi lâzımdır. Halkın zevki selimi, iyi ve güzeli intihapta geç kalmıyacaktır.

Zeki Sayar

UCUZ EVLER PROJE MÜSABAKASI

İdaremiz tarafından yaptırılacak ucuz ev- ler için mimar ve mühendisler arasında bir pro-

je müsabakası yapılacaktır. Müddet 25/5/950

tarihine kadardır. Diğer şartları gösteren vesi-

ka, Belediye Zabıt ve Muamelât Müdürlüğün-

den alınır.

İ K L İ M İ N K O N T R O L Ü B İ R A Ğ A Ç L A B A Ş L A R

Bu 1949 örnek evinde her türlü rahatlık vardır.

Sebebi de örnek evin iklim kontrolü hakkımdaki bü- tün yeni kanunları göz önünde tutmuş olmasıdır. Bu evde oturacak olan talihli insanlar - k i m olacakları he- nüz belli değil - yazın gündüz olsun, gece olsun sıcak- tan rahatsız olmıyacaklardır. Bu eve komşularından daha evvel ilkbahar gelecek, nisanın ortasında henüz evlerinin önünden geçen insanlar kürk manto giyerler- ken onlar evin arkasındaki hususi taraçalarmda güneş banyosu yapabileceklerdir. Onların evine kış ayni ka- sabadaki bütün komşularından daha geç gelecektir.

Eğer rüzgârsız ve güneşli bir havada olursa şükran gü- nü yemeğini bahçede yiyebilirler. Çünikü bu ev hava- nın hoşa gitmeyen keskin derecelerini yumuşatır.

Bu nasıl yapılabiliyor? Rüzgârların, güneşin isti- kametlerini doğru olarak tâyin etmek, büyük bir ağa- cı maharetle havaya karşı silâh olanak kullanmak su- retiyle.

Gerçekte d e bu ağaç evin iki tarafa doğru uzayan plânında bir anahtar noktasıdır. Bu ağaç yazın eve v e taraçaya 30 metre kutrunda bir daire halinde gölge ya- yarak serinlik verir. Bununla beraber kışın yaprakla- rını döker ve evin başlıca odasına güneşin girip orayı ısıtmasına engel olmaz. Kısacası bu ağaç kış v e yaz tersine vazifeler görerek evin rahatlığını temine hiz- met eder. Üstelik de tesadüfen orada bulunan bu ağa- cın gördüğü hizmetler bedavadır. Tabiatın bu lütfûn- dan en iyi şekilde faydalanabilmek için, başlıca odaları ve ta-raçayı gürgen ağacının şimaline yapmak lâzımdır, bu da yapılmıştır. Büyük odaya bir bakmız!

Fakat evin sol tarafının da batıdan gelen (en sı- cak) güneşe karşı muhafaza edilmesi lâzım geldiği gi- bi sokaktan görünmemesi ve evin batıdan gelen kış rüzgârlarına karşı da muhafaza edilmesi icabeder.

Mimar Mr. Schmidlin en münasip çareyi buldu.

Evin servis kısmmı esas kısmının batısına koyarak rüzgâra siper ve gölgelik yaptı. Böylece evin bu gibi kısımlarını arsanın batı tarafına koymakla caddenin de nispeten yakınına koymuş oıldu. Eğer bu arsada ta- biatın ikinci bir hediyesi olmamış olsaydı, bu akıllıca bir hareket almıyacaktı. Bereket versin ki, burada iki sıra halinde sık dallı çam ağaçları vardır. Dokuz met-

Bu yazı Amerikan. «House BeautifuU dergisinin inşa ettirdiği

«Örnek ev» münasebetile aynı dergide yazılmıştır. Çok alâka çekici bulduğumuz makaleyi okuyucularımıza takdim ediyoruz.

Örnek evin görünüşü.

re boyundaki bu çam ağaçları evi sıcak batı güneşin- den koruduğu gibi caddeden görülmesine de mâni olur.

Aşağıdaki arsanın plânından da görüldüğü gibi, ev ta- mamiyle bu tarzda kurulmuştur.

Bu havalide iklim kontrolunda başlıca gaye kışlar çok uzun sürdüğünden dışarıda oturulacak zamanı mümkün olduğu kadar uzatmaktır. Yapılacak şeyler- den en önemlisi rüzgâr almayan, fakat bol güneş alan noktalar bularak dışarıda kar olduğu zamanlarda bile burada oturabilmektir. Bu evin dört taraçası vardır, her biri ayrı bir cepheye açılır. Sayfanın yukarısında ve gösterilen kış taraçasıdır, güneye bakar ve batı istikametine açılmıştır. Bu, güneşin en sı- cak geldiği istikamettir, bunun için (eğer rüzgâr esmiyorsa) dört taraça içinde burası en ılık olur. A r - kadaki taş duvarlar gün ışığını emerek orada oturan insanların üzerine ısıtırlar. Güneş cebi adını verebile- ceğimiz bu taraçanın yerleri koyu gri renkli taşlarla kaplanmıştır. Çünkü koyu renkler güneş ışığını daha fazla emer ve daha fazla muhafaza eder. Bu koyu renk- li taşlar nasıl olsa yazın insanı rahatsız etmez. Çünkü buraya bakan pencere bulunmadığı gibi, nasıl olsa ya- zın burada hiç kimse oturacak da değildir. Arsanın

Güneye bakan teras

büyüklüğünden ve biçiminden dolayı burası kışın tam mânıasiyle güneşlenebilecek bir ev olamaz. Bundan başka bu havali mümkün olan kış güneşinin ancak

%56 sini alır. Yani güneşten alabileceğiniz hararet miktarı güneşlenmenin hatırı için plânınızdıaki esaslı noktaları değiştirecek kadar mühim değildir. Bununla

"beraber ilkbahar ve sonbaharda çok daha güneş ışığı alıyoruz ( % 63 ve % 6 6 ) . Bunun mânası da bu zaman zarfında ısıtmak bakımından güneşin çok daha önem- li bir ıkaynak olmasıdır. Bununla beraber, ısıtmak kuv- veti her ne olur-sa olsun, yaz sıcakları müstesna, güneş ışığı insanın psikolojisi üzerine iyi bir tesir yapar. Bü- tün odalar gündüzün biraz olsun güneş görmelidir.

Eğer bu evi inceliyecek olursanız bu cihetin dikkate alındığını, büyük odanın gerçekten de çok güneş gören camla kaplı olan bir cephesi de dahil olduğu halde bü- tün odaların camlarının: .büyüklüğünü ve yerlerini tâ- yin ederken bu noktanın gözönünde tutulduğunu gö- receksiniz.

Buradıa olduğu gibi evin servis kısmını arsanın gü- ney batı cihetine koymakla iç taraftaki kıymettar yer- den pek az kaybetmiş oluyoruz. Böylece otomobiller bahçenin içine girmeksizin ve kimseyi rahatsız etmek- sizin muayyen bir yerde dönüp dolaşarak giderler.

Böylece evin oturulan kısmı ile bahçe tamamiyle ses- siz, gözden ırak ve rahatsız edici kokulardan tecrid edilmiş bir vaziyettedir. Arsanın önündeki tabiat kay- naklarını, ön tarafta iki sıra halindeki çamları bir daha gözden geçiriniz, bunlar otomobil garajını ve avlusunu süslemek ve saklamak için kurnazca kullanılmıştır.

Bu ağaçlardan yalnız dört tanesini çıkararak otomobil- lere yol açtıktan sonra, çamlar burasını da ikamet edi- len kısım gibi gözden saklar.

İklim Kontrolunda Renk ve Işığın Rolü

Rengin insanlar üzerine olan tesiri hayatın iyi bi- linen olaylarından birisidir. Tıp bunu ruh hastalıkla- rında kullanıyor. Sanayide, yapılan eşyanın daha çok işe yarayabilmesi için renkten faydalanılıyor. Doktor- lar rengi iştiha açmak için kullanıyorlar.

Bununla beraber evimizi döşerken rengin fizyolo- jik tesirlerini dikkate almıyoruz. Yorulduğumuz za- man kabahati yalnız kendimize bulur, duygu organla- rımızın yorgun bir hale gelişini aslı olmayan sebepler- den ileri geliyor sanırız. Muhit ve manzara değiştirme- ye ihtiyacımız olduğunu sanırız, halbuki aslında renk değişikliğine ihtiyaç vardır.

Duygularımızla rengin ne alâkası olabilir? diye- ceksiniz. O halde evvelâ rengin ne olduğunu anlaya- lım. Filhakika biz her yerde renk görüyoruz, çünkü etrafımızdaki satıhlar ışık aksettiriyorlar. Gördüğü- müz renk bu sathın mahiyetine, ve ışığı aksettirme de- recesine bağlıdır. Çünkü bir satıh güneşin yedi ışığm-

Plân ve iklim şartlarının kontrolü.

dan bir kısmını emer, diğerlerini aksettirir. Ohalde biz rengi ışık hadleri dahilinde düşünmeliyiz. Bu etrafı- mızdaki ışığın mevcudiyetine bizim ışık muhitimiz diyelim.

Bizim ışık muhitimiz yalnız gözlerimize tesir yap- makla kalmaz. Ayni zamanda adalelerimiz, sinirleri- miz, heyecanlarımız üzerine de işler. Dr. Dareli Boyd Harmon ilkokul çocukları üzerinde yaptığı inceleme- lerle bunu ispat etmiştir. Onun kanaatine göre görme duygusu bütün vücudu harekete getirir. Alaca karan- lıkta ders çalışan bir çocuğa arkadan bakınız. Coğraf- ya. kitabını okuyabilmek için nasıl öne doğru eğiliyor.

Halbuki pencerenin yanında Oıturan çocuğun yazı ma- sasına güneş ışığı geliyor. O .da bu ışık karşısında anor- mal bir hareket yaparak ışığa intibak etmeye çalışıyor.

Hem de bunu yalnız gözleriyle değil, başiyle, sırtiylıe ve omuzlariyle de yapıyor. Çocuk, yazıları bozmaya çalışan ışığa değil kitabına, bakmak için gayret sarfet- m,eye mecbur oluyor. Bundan maada, gözleri kitabın beyaz sayfalarından etrafında bulunan karanlık yazı masasına geçerken her seferinde yeni bir intibak ya- pıyor.

Böyle bir gerginlik gözlerin bozulmasınla sebep oluyor. Dr. Harmon araştırmasını 160,000 Texas'lı okul çocukları üzerinde yaptı. Birinci sınıfta, okul dersleri- ni yaparken karşılaşılan görme güçlüğü %18 olduğu halde üçüncü sınıfta %40 a, son sınıfta da %82 ye çı- kıyor. Demek ki, bir yerde bir yanlışlık yapılıyor!

Dr. Harmon'un ayni tetkikleri bu arada vücudtun da nekadar İstırap çektiğini gösteriyor. Muhitteki ışı- ğın zayıf oluşu vücudun anormal bir gayret sarfetme- sine, tabiî olmayan hareketler yapmasına sebep olur.

Bu hal çocuğun büyümesi için ve hastalıklara karşı koymak için sarfedeceği gıdayı boşu boşuna harcamış olur. Bunun neticesi olarak ta görmekte güçlük çeken, her 100 çocuktan 62 sinde gıdasızlık, 71 inde kronik hastalanmaya tesadüf edilmiştir. Dr. Harmon diyor ki:

«İşte %70 imizde daha kırk yaşında iken başlayan, kronik olarak meydana çıkan, teşhisi güç hastalıkların sebeplerinden biri de budur. Bu hastalıklar' orta yaş ve ihtiyarlık zamanlarımızı bize zehir ederler.»

Bu şartlarla mücadele etmek için Dr. Harmon sı- nıfların eşyaları ile meşgul olmaya başladı. Yakından bakarak çalışan çocukların iyi görmelerine çok elve-

rişli bir tarzda ışık tertibatı yaptı. Evvelâ fazla ışıktan gözleri koruyarak işe başladı. Madenî veya camdan abajurlar kullanarak ışığı muhtelif yerlerde kırıp faz- la parlıyaraık göz kamaştırmasınla mâni oldu. Bütün odaya muvazeneli bir şekilde ışık tevzi etti.

Harmon'un tekniği daha da ilerilere kadar gitti.

Sınıfın duvarlarında bir çok renkler vardı. Doktor bu renkleri değiştirdi. Kara tahta sarı yeşil olmuştu, te- beşir ise sarıydı. Sıralar tabiî renkte tahtadandı. Dö- şemeler açık renkti. Bu renkler sınıfı daha güzelleştir- mişti. Bundan başka bu açık renk muhitin çocuklar üzerinde mühim başka bir tesiri daha vardı, böyle ay- dınlık bir yerde fiziki ve psikolojik yorgunluk ta ol- muyordu.

Altı ay zarfında görüş güçlükleri ve gıda prob- lemleri hemen yarıya inmişti. Kronik hastalıklar da

%30 a düştü. Altı ayda, çocuklar bu açık renkli yeni muhite çabucak alıştılar, ve on ayda öğrenemiyecekle- rini öğrendiler. Tabiatiyle bu sınıfı döşeme tekniği ev- lerimize doğrudan doğruya tatbik edilemez. Fakat onun gerisinde bulunan esas prensipler tatbik edilir. Bu prensiplerde^ bazıları bize yabancı değildir. Şurasını biliyoruz ki, sıcak renkler kuzeydeki odalara, soluk soğuk renklerde güneydeki odalara daha çok yakışır.

Bir renk nekadar güzel olursa olsun yanında ona uy- gun başka bir renk daha olmadıkça bıkkınlık verir.

Şunu da biliriz ki, birbirine zıt parlak renkler bir ara- ya geldiği zaman bir odayı kalabalık gösterir.

Fakat renklerin tesiri hakkında pek de fazla bir şey bilmiyoruz. Kıpkırmızı renkli oda döşiyereik ken- dimizi yarmakta İsrar ederiz. Işıkları emerek bir oda- yı %50 daha fazla aydınlatmaya ihtiyaç gösteren k o y u yeşil rengi kullanmaktan çekinmeyiniz. Keskin ve tah- rik edici renk tezatlariyle döşenmiş taraçalarda istira- hat etmeye çalışırız. Sebebini bilsek te bilmesek te bu gibi yerlerde asla rahat edemeyiz.

Peık iyi bilmediğimiz bazı hakikatleri daha öğren- memiz lâzım: Güneş renklerinin ortasında bulunan sarı - yeşil insanın dikkatini en çok çeken renklerdir;

yüksek frekanslı, kısa dalgalı mavi gibi renkler gözün retina tabakasının ön tarafında temerküz etmeye te- mayül ederler, geriye çekilici bir tesir yaparlar; uzun dalgalı kırmızı renkler retinanın arka tarafında mih- raklanır, ilerleyici bir tesir yaparlar.

Bizim odamız bahis mevzuu olunca acaba bunun mânâsı nedir? Bunlardan şu neticeleri çıkarabiliriz;

geriye çekilici renkler bir odayı daha geniş gösterir.

Halbuki ilerletici renkler duvarları içeri doğru çeker ve tavanı alçaltır.

Şu halde daima hoşunuza giden rengi seçemezsi- niz. Renklerin ne gibi tesirler yaptığım da düşünme- niz lâzım gelir. Meselâ kırmızı bir rengin enerji dal- gaları o kadar harekete getirici bir tesir yapar ki buna körler bile cevap verebilir. Mavi ışık sakinleştirici bir

(Devamı 83 üncü sayfada). .

Mudanya imar plânı

M U D A N Y A İMAR PLÂNI

Muallim Yüksek Mimar Halit Femir ve Feridun Akozan

Bursanın iskelesi olan Mudanya, takriben 5000 sayfiye evleri vardır. Mudanyada endüstri mevcut de- nüfuslu şirin bir kasabadır. Kasaba Bursanın sayfiye ğildir, ancak ufak yağhaneler vardır,

ve plâjı olup, bir çok varlıklı Bursalının yalıları ve Bu esaslar nazarı itibara alınarak imar plânı ha-

zırlanmıştır. İleride kasabanın endüstri mahallinden ziyade plaj ve sayfiye şehri olarak inkişaf etmesi uy- gun görülmüştür. İskelenin karşısına Mütareke âbi- desi meydanı, etrafında turistik otel, ve bürolar inşa edilecektir. Ayrıyeten kasabada mütareke binasının karşısında hükümet meydanı vücude getirilmiştir.

Bundan başka oteli havi iki plâj mahalli, spor sitesi, çarşı ve sayfiye ile yeni ikamet mahalleleri düşünül- müştür.

Ekonomik durumu nazarı itibara alınarak mevcut yolların muhafazasına kabil olduğu nisbette gayret e- dilmiştir, ancak yer yer meydancıklar tesis olunmuş- tur. Deniz sahilinden herkesin istifade edebilmesi için,

iskele meydanından hükümet meydanına kadar olan kısmın geniş bir sahil gezinti caddesi olması uygun gö- rülmüştür; Hükümet meydanından Arnavut köyüne doğru sahiı kısmı yalılara ve plâja tahsis olunmuştur.

Tarihî âbide ve eski karakteristik mimariyi havi evler aynen muhafaza olunmuştur. Kasabanın en güzel man- zaralı yeri olan Tepecikte bir Zafer âbidesi inşa edile- cektir.

tesir yapar. Fakat çok fazla mavi renk ve ışık ruhu da, vücudu da yorar, keder vericidir. Yeşil rahatlaştı- rır, sizi kendinizle yalnız bırakır.

Renkler birbirleri üzerine de tesir yaparlar. Sarı harekete getirir, mavi gevşetir. Bununla beraber mavi ile sarı bir araya geldikleri vakit, muayyen nisbetler içinde olursa gri rengi meydana getirir, gri gibi taraf- sız ve tesirsiz bir renk havası yaratırlar. Hattâ kırmızı bile şeftali rengi ile karıştırılacak olursa dinlendirici bir tesir uyandırabilir. Hatırlanacak olan noktalardan birisi de şudur: bir rengi kendisini tamamlayanlarla tezat haline sokarsanız onu kuvvetlendirmiş, karıştı- racak olursanız o rengi yumuşatmış olursunuz. Beyaz ilâve etmek suretiyle her hangi bir rengi soğutur, si- yah ilâve etmek suretiyle herhangi bir rengi ısıtırsınız.

Bunun sebebi de beyazın ışıkları aksettirmesi, siyahın da emmesidir.

Şimdi, nadir olarak dikkate aldığımız hayatî bir noktaya gelelim. Herkesin kendine mahsus bir renk A M E R İ K A BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE

F A B R İ K A M A M U L Ü HAZIR EV TİPİ

U m u m î M a l û m a t :

Bu mamul hazır ev örneği banyodan, mutfaktan ve mutfakla boru teshin tesisatının teferruatından mü- teşekkil bir nüveden ibarettir. Yemek-Oturma oda- siyle yatak odası bu nüvenin iki tarafına karşılıklı o- larak konur. Bu odaların zeminini, tavanını ve duvar- larını teşkil eden levhalar bu nüveye menteşelenir ve kırılarak kapanır. Kapanmış şekliyle ev 8 kadem ge- nişliğinde, 23 kadem uzunluğunda ve 18 kadem yük- sekliğindedir. Otomobilin arkasına bağlanan bir ara- baya konularak bu hazır ev kurulacağı yere getirilir ve muvakkat destekler üzerine oturtulur. Açılıp ge- nişletilen kısımların çelik zemin kirişleri, daha önce- den temel ayakları için açılmış bulunan 8 çukurun ü- zerine uzatılarak hep bir hizada olmak üzere birbirine bağlanır. Önceden dökülüp hazırlanmış beton direk- ler bu zemin kirişlerinden yerdeki çukurların içine sarkıtılır ve beton ayaklar hemen yerine dökülür. Ev henüz muvakkat destekler üzerindeyken, levhalar ma- karalı iplerle çekilerek açılır. Levhaların ek yerleri civatalanır, yatak ve oturma odalarının dolapları ku- rulur ve yerlerine oturtulur. Boru ve elektrik tesisa- tı servise hazır olmak üzere raptedilir, tamamlanır.

Y a p ı :

Evin kurulacağı yerin hazırlanması 20 iş saati tu- tar. Temeller, önceden hazırlanmış 8 X 8 pus kalınlığın- da beton direklerden ibarettir. Evin esas yapısı, 8 pus genişliğinde ve bir kadem uzunluğu 6.3 libre ağırlığın- da çelik kirişlerden bir çerçeve üzerine istinat eder; bu