Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 8/17, 24 Şubat 2017)
Geçen hafta neler oldu?
*** Referandum mitinglerine başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan Anayasa değişikliğine karşı çıkanları "gafiller" olarak niteldi. “Hayır” diyenleri terör örgütüyle birlikte hareket etmekle suçlamayı sürdüren Erdoğan CHP ve HDP’li seçmenden de cumhurbaşkanlığı sistemine “evet” demesini beklediğini söyledi.
*** Son haftalarda ABD’li yetkililer üst üste Türkiye’ye gelirken iktidar bu görüşmeleri ilişkilerde yeni sayfanın açılması olarak yorumluyor. Ancak yapılan açıklamalar dışında gündemde tutulan konularla ilgili somut hiçbir gelişme elde edilemedi.
*** Ele geçirildiği açıklanan El-Bab’dan sonraki hedefin Rakka olduğunu ilan eden hükümet, koalisyonu PYD konusunda ikna etmeyi henüz başaramadı. Dışişleri Bakanı, Rakka’da Sünni Arap halkın YPG yerine IŞİD’i tercih edeceğini iddia etti. Hem Suriye'de hem de Irak'ta sahada ve masada olduğu iddiasındaki Ankara yeniden PYD’nin elindeki Menbiç’e yönelik operasyonu gündeme getirdi.
*** HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ'ın milletvekilliği düşürüldü. 30 Ocak’ta tahliye edilen HDP Diyarbakır Milletvekili İdris Baluken yeniden tutuklandı. Tutuklu vekillerin sayısı 13’e yükseldi. HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş 5 ay hapse mahkum oldu.
*** Başbakan Yıldırım, KHK'larla yapılan ihraçlar hakkında “Hatalar olabilir... Kurunun yanında yaş da yanıyor olabilir" dedi, itirazlarla ilgili OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulduğunu söyledi. Yıldırım’ın işaret ettiği inceleme komisyonu hakkında hukukçular “etkin ve etkili bir hak arama yolu” olmayacağı görüşünde.
*** CHP’li vekilleri ‘terör örgütü propagandası’ yapmakla suçlayan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, CHP lideri Kılıçdaroğlu’na “Adamlarını derle topla...Burada bu millet istiklal mücadelesi yapıyor. Kimin tarafındasın, neyin tarafındasınız siz?” diyerek seslendi.
*** Medyanın “terörle mücadelede milletin yanında olmasını, milleti desteklemesini arzu ettiklerini” söyleyen Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ise bir kez daha basın organları ve gazetecileri “ayağınızı denk alın” diyerek tehdit etti.
*** Urfa Viranşehir'de adliye personelinin kaldığı binaya bombalı araçla saldırı düzenlendi. 1'i çocuk iki kişi hayatını kaybetti.
*** Mardin’de 11 Şubat’ta sokağa çıkma yasağı ilan edilen 9 köyden biri olan Kuruköy’de üç kişinin öldürüldüğü, köylülere işkence yapıldığı iddia edildi. Bölgede incelemelerde bulunmak isteyen insan hakları savunucularına ve milletvekili Feleknas Uca’ya izin verilmedi. Abluka altında tutulan köyden haber alınamıyor.
*** HSYK, 227 hakim ve savcıyı meslekten ihraç etti. Böylece darbe girişiminin ardından ihraç edilen hakim ve savcı sayısı 3 bin 886’ya yükselmiş oldu.
*** İnsan hakları ihlâlleriyle ilgili yıllık raporunu yayımlayan Af Örgütü, 2016’nın “sefalet ve korku yılı” olduğunu açıkladı. Raporun Türkiye bölümünde, ifade özgürlüğünün
“keskin biçimde kötüye gittiği”, işkence ve kötü muamelede artış olduğu, soruşturmaların ise sonuçsuz kaldığı belirtildi. OHAL'in muhalif sesleri susturmak için kullanılan bir araç olduğu vurgulandı. Erişim için tıklayınız.
*** RSF, Cumhuriyet Gazetesi’ne yönelik soruşturma kapsamında tutuklanan ve 117 gündür cezaevinde iddianame bekleyen gazetenin yazarı ve yayın danışmanı Kadri Gürsel’i UNESCO’nun Guillermo Cano Dünya Basın Özgürlüğü Ödülü’ne aday gösterdi.
---
Tutuklu vekillerin sayısı 13’e yükseldi, Demirtaş’a 5 ay ceza, Yüksekdağ’ın vekilliği düşürüldü
HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ'ın milletvekilliği, hakkındaki kesinleşmiş hapis cezası gerekçe gösterilerek düşürüldü. 4 Kasım 2016’da tutuklanan 30 Ocak 2017’de tahliye edilen HDP Diyarbakır Milletvekili İdris Baluken savcılığın itirazı üzerine tekrar tutuklandı. Tutuklu vekillerin sayısı 13’e yükseldi.
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, geçtiğimiz yıl Ağrı'nın Doğubayazıt İlçesinde yapılan Newroz kutlamasındaki konuşması nedeniyle ‘Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini ve devletin kurum ve organlarını aşağılamak’tan beş ay hapis cezasına mahkum oldu. Doğubayazıt 2. Asliye Ceza Mahkemesi, “suça eğilimli kişiliği ve pişmanlık göstermemesi” gerekçesiyle Demirtaş’ın cezasını ertelemedi.
Bu hafta haklarında dava açılan HDP’li vekillere Meral Danış Beştaş ve Altan Tan da eklendi. Beştaş’ın 23 yıla kadar, Tan’ın ise 38 yıl 6 aya kadar hapsi istendi. Bianet’in hazırladığı “HDP’li Vekillere Tutuklama ve Gözaltıların Kronolojisi” için tıklayınız.
Koruköy’de neler oluyor?
Halkların Demokratik Partisi (HDP), Mardin’de 11 Şubat Cumartesi günü sokağa çıkma yasağı ilan edilen 9 köyden biri olan ve akıbeti konusunda bilgi alınamayan Mardin
Nusaybin’e bağlı Koruköy için uluslararası kurumlara acil bir çağrıda bulundu.
Koruköy’de üç kişinin öldürüldüğü, 39 kişinin gözaltına alındığı, gözaltına alınanlara işkence yapıldığı iddia ediliyor. Ancak iddialar doğrulanamıyor. Abluka altında tutulan köyden haber alınamıyor. HDP’li vekillerin de içerisinde yer aldığı bir heyetin köye girişine izin verilmedi.
İnsan Hakları Derneği(İHD) de konuyla ilgili bir basın açıklaması yaptı. İHD ve Diyarbakır Barosu'ndan bir heyetle birlikte yasağın olduğu köye gitmek istediklerini ancak engellendiklerini belirten İHD Başkan Yardımcısı avukat Gülseren Yoleri, köylerde evlerin yakıldığı ve insanlara işkence yapıldığı yönünde duyumlar olduğunu söyledi. Yoleri, “1995 yılında bu köy tamamen boşaltılmış, insanlar 2002’de tekrar geri dönmüşler. Şimdi aynı köy bir kez daha yerle bir ediliyor” dedi.
Müjdat Gezen Sanat Merkezi kundaklandı
İstanbul Kadıköy'de bulunan Müjdat Gezen Sanat Merkezi saldırıya uğradı. Yaptığı açıklamada olayın kundaklama olduğunu söyleyen Müjdat Gezen, Akit gazetesi ve televizyonunun kendisini hedef gösterdiğini belirtti. Gözaltına alınan saldırgan, Gezen’in, Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamit’in beşinci kuşak torunu olan Nilhan Osmanoğlu hakkındaki konuşmalarını beğenmediği için binayı yaktığını söyledi. Serbest bırakılan saldırgan savcılığın itirazı üzerine tutuklandı.
Yurdatapan’a ceza veren mahkeme Hasan Cemal’ın yazısını dayanak gösterdi
Nöbetçi Yayın Yönetmenliği kampanyası katıldığı için ceza verilen Şanar Yurdatapan hakkındaki gerekçeli karar açıklandı. Yurdatapan’ı ertelemeli 1 yıl 3 ay hapis ve 6 bin TL adli para cezasına mahkum eden İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, terör örgütünün ülke genelinde yayın yapan Özgür Gündem gazetesi aracılığıyla meşru gösterilmeye
çalışıldığını savundu, yargılanan bir diğer Nöbetçi Yayın Yönetmeni Hasan Cemal’in gazetede 15 Haziran 2016 yayınlanan yazısını da kararına dayanak gösterdi.
Cemal yazısında genel yayın yönetmenliğiyle ilgili olarak biraz da ironik bir biçimde
“...Epeyce özlemişim o masayı. Ben konuşuyorum, herkes dinliyor! Çünkü o koltuk diktatörlük koltuğudur. Herkes ağzına bakar, son söz senindir. Gazete mutfağında kral
‘ahçıbaşı’dır...” demişti. Mahkeme; bu ifadenin Yurdatapan’ın bilgisi dışında gazetenin şekillendirilemeyeceğini, basılan yazı ve haberlerden sorumlu olduğunu gösterdiğini savundu.
Öte yandan bu hafta cezaevindeki gazetecilere Özgür Gelecek Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Aslı Ceren Aslan da eklendi. Aslan, Suriye ve Rojava’daki gelişmeleri takip etmek için gittiği Urfa’da ‘sınır ihlali’ ve ‘örgüt üyeliği’ suçlamalarıyla tutuklandı.
Oda TV davası kapsamında tutuklu yargılanıp 13 ayın ardından serbest kalan gazeteci Ahmet Şık, 2012 yılında tahliye edildiği Silivri Cezaevi'nin önünde yaptığı "Bu komployu kuran, yürüten polisler, savcılar, hakimler bu cezaevine girecek" açıklaması üzerine hakkında Silivri 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan davada savunma yaptı.
Açıklamasıyla ilgili şikayetçi olduğunu söyleyen 39 hakim ve savcıdan, 30'unun ya tutuklu, ya da firar etmiş durumda olduğunu belirten Şık, “Ben gazeteciyim. Hakikati yazmaya çalışıyorum. Bu komployu yapanlar buraya girecek dedim. Getirdiğim tespit doğru çıktı” dedi. Duruşma 26 Nisan 2017’ye ertelendi.
Enver Aysever, 27 Kasım 2015 tarihli Birgün gazetesinde yayımlanan yazısında TBMM Başkanı İsmail Kahraman'a hakaret ettiği gerekçesiyle 10 bin 620 lira adli para cezasına mahkum oldu. Ayrıca sekiz Nöbetçi Genel Yayın Yönetmeninin yargılanmasına da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşma 4 Temmuz 2017’ye ertelendi.
Akademisyenleri hedef alan Erdoğan eleştiri hakkını kullanmış
Prof. Baskın Oran’ın, ‘Barış Bildirisi’ni imzalayan akademisyenleri “alçak, zalim, vatan haini, ahlaksız” gibi sözlerle hedef alan Cumhurbaşkanı Erdoğan’a açtığı hakaret davasını reddeden Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi gerekçeli kararını açıkladı. Mahkeme, Erdoğan’ın bildiriye karşı eleştiri ve karşı görüş bildirme hakkını kullandığını ve Cumhurbaşkanı’nın “devletin başı olarak devlete yönelik eleştirilere karşı kullandığı ifadelerin doğal olup hayatın akışı gereği” olduğunu savundu.
Söz konusu açıklamaların tazminat gerektirmeyeceğine hükmeden mahkeme böylece adeta Erdoğan'a “hakaret özgürlüğü” tanırken, ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ tutuklamaları ise hız kesmiyor. Bu hafta iki kişi daha sosyal medya paylaşımlarında Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla tutuklandı.
Sosyal medya operasyonları: Barbaros Şansal hakkında dava açıldı
Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar sebebiyle tutuklanan modacı Barbaros Şansal hakkında ‘halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek’ suçundan 3 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
İddianameyi kabul eden İstanbul 43. Asliye Ceza Mahkemesi, Şansal’ın “tutukluluk halinin devamına” karar verdi. Davanın ilk duruşması 16 Mart 2017 tarihinde görülecek.
Şansal hakkında ‘Türk milletini alenen aşağılamak’ suçlamasıyla ayrı bir soruşturma daha yürütülüyor.
Öte yandan Anadolu Ajansı’nın derlediği verilere göre 15 Temmuz 2016’dan bu yana 22 bin 88 sosyal medya kullanıcısı hakkında ‘terör propagandası’ iddiasıyla işlem yapıldı. 3 bin 894 kişi gözaltına alınırken, 1743’ü tutuklandı, 1328’i adli kontrolle olmak üzere 2 bin 151 kişi serbest bırakıldı. 18 bin 194 kişinin gözaltına alınması için de savcılık talimatı bekleniyor. Ayrıca 47 bin 849 hesapla ilgili de tahkikat yürütülüyor.
Savcıdan ‘Hayır’ diyenlere tehdit
Antalya Cumhuriyet Başsavcıvekili Cevdet Kayafoğlu, Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımda "PKK anayasa referandumunda 'hayır' çağrısı yapmış. Sandıkta 'hayır' diyecek olanlar PKK ile aynı muameleyi göze alıyorlar demektir” dedi. Tepkiler üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), Kayafoğlu hakkında inceleme başlattı.
Rektör ‘Barış bildirisi’nin ihraç kriteri olduğunu açıkladı
Son yayımlanan KHK’yla 22 akademisyenin ihraç edildiği Marmara Üniversitesi’nin Rektörü Mehmet Emin Arat, bu isimlerin tek kritere göre belirlendiğini ve bu kriterinde
‘Bu suça ortak olmayacağız’ başlıklı bildiri olduğunu söyledi. Arat; “Sonuçta ortada bir metin var ve o metin içinde suç unsuru olup olmadığı hususunda değerlendirildi. Burada metnin kendisi bir kriterdir” dedi.
KÜRDSİAD kapatıldı
Diyarbakır 14. Asliye Ceza Mahkemesi, Kürdistan Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (KÜRDSİAD) fesh edilmesine karar verdi. Mahkeme, KÜRDSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Abdülbaki Karadeniz’i, 'Dernekler kanununa muhalefet' suçundan 10 ay hapis ve 820 lira adli para cezasına mahkum etti. Hapis cezası ertelendi.
Diyarbakır Valiliği’nin suç duyurusu üzerine açılan davanın iddianamesinde savcılık, dernek tüzüğünde Kürt ve Kürdistan ifadelerinin geçtiğini ve derneğin anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları gerçekleştirmek amacıyla kurulduğunu iddia etmişti.
CHP broşürüne soruşturma açıldı,
Cumhuriyet gazetesi yazarlarının tutuklanmasına tepki olarak Kırklareli'de “Beraber Yürüdüler Onlar Bu Yollarda” başlıklı bir broşür dağıtan CHP Lüleburgaz İlçe Başkanı Özgür Kaya hakkında soruşturma başlatıldı. Kaya; Fethullah Gülen, Recep Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül’ün fotoğraflarının yer aldığı broşür nedeniyle ‘Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılamak’ ile suçlanıyor.
Ege Üniversitesi’nde öğrencilere açılan soruşturmalar
Ege Üniversitesi’nde üç ayrı protesto gösterisi nedeniyle açılan soruşturmalar kapsamında 15 öğrenci 1 ay ila 6 ay arasında değişen uzaklaştırma cezaları aldı. Kampüs girişindeki turnikeleri, “tecavüz yasası” olarak tepki gösterilen cinsel istismar suçuyla ilgili düzenlemeyi ve laiklik bildirisi dağıtan Halkevleri üyelerinin tutuklanmasını protesto ettikleri için haklarında soruşturmalar açılan öğrenciler, "Yükseköğretim kurumuna ait mahallerde yetkililerden izin almadan toplantılar düzenlemek" ile suçlandı.
Şiddetsiz Eylem Atölyesi'nde “Yaratıcı Direniş” tartışıldı
Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim ve Şiddetsizlik Merkezi’nin birlikte organize ettiği Şiddetsiz Eylem Atölyelerinin üçüncüsü “Yaratıcı Direniş” başlığıyla yapıldı. 19 Şubat Pazar günü Kadıköy kargART’da biraraya gelen katılımcılar Şiddetsizlik Eğitim ve Araştırma Merkezi'nden Hilal Demir ve İstanbul Onur Yürüyüşü komitesinden LGBTİ aktivisti Görkem Ulumeriç ile birlikte “Yaratıcı eylemler ne işe yarar?, Kampanyaların neresinde yer alır ve nasıl düzenlenebilir?” sorularına cevap aradılar.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
Gündemden uzak kalmayın
Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin.
OHAL’de Meclis ve Yaşam
Mardin’in Nusaybin ilçesi Doğanlı ve Kuyular Mahallelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Nusaybin'e bağlı Koruköyü'nde üç kişinin öldürüldüğü, 39 kişinin gözaltına alındığı, gözaltına alınanlara işkence yapıldığı iddia ediliyor; iddialar doğrulanamıyor çünkü köy abluka altında ve haber alınamıyor.
HDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan hakkında beş ayrı suçtan 17,5 yıldan 38,5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. HDP Eşgenel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın hakkındaki mahkumiyet kararının onanmasının ardından, Meclis'te okunan Başbakanlık tezkeresiyle Yüksekdağ’ın vekilliği düşürüldü.
İfade Özgürlüğü
Özgür Gelecek Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Aslı Ceren Aslan, Suriye ve Rojava’daki gelişmeleri takip etmek için gittiği Urfa’da ‘sınır ihlali’ ve ‘örgüt üyeliği’ suçlamalarıyla tutuklandı.
Suriye
TSK desteğindeki ÖSO, El Bab’ın merkezinde kontrolü sağladıklarını duyurdu.
1 Uluslararası Karikatürist Hakları Ağı’ndan Musa Kart için…
Ağ, 115 gündür hakkında iddianame olmaksızın cezaevinde tutulan karikatürist Musa Kart için bu karikatürü yayınladı. Cezaevini gösteren tabelada “İfade Özgürlüğü Müzesi”
yazıyor.
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Geçtiğimiz hafta 21 Şubat'ta görülen, kapatılan Özgür Gündem Gazetesi’nde Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği yapan Ertuğrul Mavioğlu, Faruk Eren, Celal Başlangıç, Ömer Ağın, İhsan Çaralan, Celalettin Can, Fehim Işık ve Öncü Akgül'ün birleştirilmiş davası 4 Temmuz'a ertelendi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• Eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar, Cumhuriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Erdem Gül, ve davası birleştirilen CHP Milletvekili Enis Berberoğlu hakkında görülen MİT TIR'ları Davası 1 Mart tarihinden İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
• Televizyon programında 'Çocuklar ölmesin' dediği için "terör örgütü propagandası" suçlaması ile yargılanan Ayşe Öğretmen ve ona destek veren 38 sivil itaatsizin davası 1 Mart saat 14:00'te Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
