G ü z e l San'atlar A k a d e m i s i Yüksek M i m a r î şubesi
D i p l o m a projeleri
Bu sene Akademinin Yüksek Mimamrlık şube-sinden dokuz genç diploma almıştır. Bu gençlere diploma projesi olarak küçük bir şehircilik mevzuu verilmişti. Bu mevzu ilerideki satırlardan da anlaşı-lacağı veçhile, mimar namzetlerinin tahsil zamanında edindiği mimarlık bilgilerini en iyi ölçecek mahiyette bir kül teşkil etmiştir. Bu sene jüri heyeti Maarif Vekilliğinin yeni ihdas ettiği ve Vekâleti temsil eden
iki azanın da iştirâkile teşkil edilmiştir. Jüriye Vekâlet namına Profesör Mimar A. Gab-riel ile Mimar Şevki Balmumcu ve Akademi tarafın-dan davet edilen Mühendis Ziya Kocainan âza ola-rak iştirâk etmişlerdir.
Konkur projesinin mevzuu :
Halkevi binası ve mahallenin umumî menazırı gürUnUşü Feridun A. Kozan I I g ^ i ' : F R T I M S I F A A A
• i ifei ii
merkezleri kurulduğundan şehrin nüfusu birdenbire artmış ve şehrin tevzii icap etmiştir.
Bu sebepten dolayı, eski şehir merkezinden fazla uzakat o l m a m a k şartile yeni mahallelerin tesisi icabetmektedir. (Haritada işaretli
Şehrin yanından süratli akar bir nehir geçmek-tedir. Bu nehir genişçe bir vadi içindedir.
Şehir tevzi programı şu kısımlardan ibarettir: 1 — K â f i miktarda yeşil . 've serbest sahalar ve bahçeler. Tercihen eski şehir merkezi civarın-dan şehir haricine kadar' uzanan yeşillik sahaları düşünmek ve bunları nehrin iki tarafına yapılması şayanı tavsiye olan park ve bahçelere bağlamak icabeder.
2 — Takriben 6000 nüfus için yeni ikamet mahalleleri tesis etmek. Bu mahallelerin yeni ve kendilerine mahsus merkezleri olacaktır.
Banka şubesi, Halkevi 5 sınıflı ilkokul
Bu binalar resmi meydan etrafında olacaktır. Gençlik âbidesi ve onun etrafkındaki meydan resmi meydana münasip bir şekilde bağlanacaktır. ( B u husus bu iki meydanın birbirlerine yakın olmalarını icabettirmez.)
1000 i oturmak ve saçak altında, 3000 i ayakta ve açıkta olmak üzere cem'an 4000 kişilik yeri havi olacaktır.
Ayrıca I futbol antrenman, sahası, 2 voleybol, 1 basketpol sahası,
6 tenis sahası ve müştemilâtı
1 yükme ve atlama müsabakalarına mahsus üzeri örtülü tribünlü havuz
1 açık hava yüzme havuzu ve müştemilâtı grup içine alınacaktır:
1 atış poligonu
Spor sahasının münasip bir yerinde açıkta ve içerde oturma yerlerini hava olmak üzere bir lokanta yapılacaktır.
4 — Sinema ve içtimaî toplantı binaları resmî meydana yakın bir yerde bulundurulacaktır.
5 — icap eden yerlerde camiler ve mescitler düşünülecektir.
İstenilen : A . — Proje
1 ) 1 :2500 mikyasında vaziyet plânı 2 ) Resmî meydan ve üzerindeki binaların
plân ve cepheleri I :200 mikyasında 3) Spor sahası 1 :500 plân
Tribün, yüzme müsabakası havuzu, a-çıkta yüzme havuzu plân ve birer gö-rünüş ve makta ile 1 :200 m . 4) İkamet mahallelerine ait 3 imar tipi I :
500 mikyasında,
1 blok amele (60 m2 oturma sahası) 1 blok küçük memurlar (-90 m2) 1 blok daha yüksek memurlara ( 1 1 0 m ' )
ait olmak üzere münferit veya sıra ev-leri, her tip azamî 2 kat. 5) Bir küçük memur evi projesi plân,
cep-he ve maktalar ile 1 : 100 mikyasında. Ev dört oda, hizmetçi odası, mutbak, banyo ve müştemilâttan ibarettir. 6) Resmî meydanın üzerinde bulunan bir
binanın cephesine ait bir detay. J3u
de-Sıra ev tiple.il
tay hiç olmazsa 1 cephe aksini ihtiva etmeli ve lâzım olan makta ve plânlar-la tamamplânlar-lanmış oplânlar-lacaktır. Mikyas heye-ti umumiye için l : 20, daha büyük detaylar için 1 : 1 e kadar, a. — 5 ci m a d d e d e projesi istenilen eve ait keşif dosyası. Bu keşif b i l û m u m masarifi ihtiva etmeli ve A k a d e m i d e gösterilen usulde yapılmış olmalıdır.
c. — A y n i eve ait mukavemet hesapları. Bi-nanın duvarları tuğla, zemin kat döşemesi betonar-me, zemin kat tavanı betonarbetonar-me, birinci kat tavanı ve çatı ahşaptır. Çatı örtüsü kiremittir.
d. — Maket hiç bir surette kabul edilmez. U-m u U-m î koU-mpozisyona ait kısU-mı izoU-metrik kuş bakış-ları yapılacaktır. Resim eb'adı 5 0 / 7 0 cm.
Ayrıca 6 adet kısmî görünüş yapılabilir, fa-kat mecburî değildir. Resim eb'adı 2 5 / 3 0 cm.
Proje için kullanılacak resim tekniği serbesttir. D i p l o m a konkuru vazifesi:
6 Şubat 1940 saat 10 da profesör odasında verilen ve 21 Mayıs 1940 saat 17 de profesör oda-sında teslim alınacaktır.
Feridun A. Kozan
U M U M İ M Ü L Â H A Z A T Mimarî şubesi şefliği atölye profesörleri A r i f Hikmet H o l tay ve Sedad H a k k ı Eldem ile şehir-cilih profesörü Seyfi A r k a n ı n iştirak ettikleri gö-rüşmeler neticesinde 1940 senesi diploma konkuru projesi olarak Konya-Aksarayınm bir üçüncü tevsî kısmının .tanzimini esas mevzuu olarak vermiştir.
Bu suretle varmak istediğimiz neticeyi izah e-delim :
1. — Talebelerin hacimli ( ü ç bulutlu) düşün-melerini, mimarî ile tabiatın alâkasını ve tatbikatta binayı tek başına olmayıp heyeti umumiyenin bir cüz'ü olarak ta-savvur etmelerini temin etmek. 2. — Detay'ın münferit binaya, münferit
bi-nanın mahalle içinde bloklara ve bü-tün ikamet mahallelerinin resmî mey-dan, halkevi, banka, postane, spor
sa-haları gibi u m u m î inşaata nazaran mik-yaslarının nazarı itibare alınmasını te-min.
3. — Bugün Tiirkiyede mevcut mimarîye müteallik bütün problemlerin göz ö-nünde bulundurulması lüzumunu : a ) Îdarî merkezler,
b ) Mektep, çocuk bahçeleri gibi terbi-yevî müesseseler,
c) Kullanılan yeşil saha olarak her tür-lü spor sahaları,
d ) Evleriyle beraber yapı adalarının teşkili, bir evin detaylarıyl.e beraber keşif ve betonarme hesabatı gibi esasları nazarı itibare alarak projenin etüd e-dilmesi lüzumunu talebeye telkin etmek.
hînmuştur. Bununla beraber istiyen ameleye ye küçük memurlara tevsî mmtakasının münasip ma-hallerinde münferit arsalar temin olunmuştur. Muh-telif ikamet tipleri demir yolu istasyonuna nazaran doğru bir şekilde tertip edilmiştir.
Resmî meydan ile bütün umumî binalar gayet iyi düşünülmüş olup güzel avlu ve iç mahal kom-pozisyonları göstermektedirler. Spor mıntakası muh-telif müsabaka yerleri ve binalarıyle hal edilmiş güzel bir kompozisyondur. Umumî banyolar için çay P R O J E L E R İ N İ Z A H I
bu-üzerinde bir açık plaj düşünülebilirdi, fakat bu pro-je sahibi kısım,, çayın şehirden çıkış mahalin.de ol-duğundan suyun temiz olmıyacağı fikrindedir. Bunun için umumî banyolara daimî tasfiye edilmiş, sulu ha-vuzlar temini göz önünde tutulmuştur.
Bütün proje gayet iktisadî esaslı düşünülmüş ve en ince teferruatına kadar güzel bir tarzda iş-lenmiştir. Proje, spiritüel, derin düşünceli, olgun bir elden çıkmıştır.
M u h i t t i B i
Yukarıda izah edilen projeden esas farkı, bu projede idarî ve spor merkezlerinin birleştirilmiş olması ve bu suretle bir umumî merkezin tesisidir. Eski şehir bölgeleriyle tevsî kısmının irtibatı iyi halledilmiştir. İktisadî bakımdan proje muvaffak olmuştur. Ye:şil sahaların işgal ettiği mahaller nehir kenarında, şehir haricine giden yollar üzerinde ve spor sahasında çok isabetli tertip edilmiştir.
Projenin en kuvvetli kısmı, üç buutlu düşünce-de ve istikbaldüşünce-de yapılacak imar hakkındaki kabili-yetindedir. Muhittin Binan mimarîsinin adeta bir şairidir. Projede gösterilen teferruatı da çok güzel-dir. Muhittin memleketin millî mimarîsine çok bağ-lanmıştır ve bu suretle mimarîsi vatan lisanını ko-nuşmaktadır.
H ı f z ı K u p t a n Projede tevsî kısmıtun mafsafında (istasyon meydanında) büyükçe bir hata vardır. Mahalle ade-ta demiryolu isade-tasyonundan ayrılmıştır. Bundan başka mahalle iyi tanzim edilmiş olup, güzel hatları göstermektedir. Resmî meydan, yazı levhası ve heykel tezyinatiyle, sakin tesirli bir mahiyette dü-şünülmüştür.
Umumî vaziyet plânı
R ı z a A ş k a n
Proje fevkalâde geniş ve etraflı düşünülmüş olup, tatbikatı bilen, teferruata dahi lâyikiyle ehem-miyet veren bir mimarın eseri olduğunu göstermek-tedir. Şehirciliği ve seyri sefer imkânları çok doğru olan bir projedir. Yukarıda izah edilen projeden farklı olarak proje sahibi burada bütün tevsî kıs-mından geçen esas yolu kabul edip, resmî meydan ve gençlik meydanlarını adeta bu yolun bir geniş-lemesi olarak tasavvur etmiştir. Resmî meydan mil-lî bayramlarda resmi geçit sahası olarak tertip
edil-miştir. Meydanın şark tarafında bulunan binalar bir sıra halinde birleştirilse veya muntazam taksimatlı bir tarzda yapılsa idi meydanın ahengi artırılıjıış o-lurdu. Gençlik ve istasyon meydanları çok muva-fıktır.
İkametgâh tipleri esaslı etüd edilmiş ve iktisa-dîdir. Bu tipler halkın muhtelif malî imkânla.rına göre arsa büyüklüğü ve şehri öz bölgesiyle istasyon bölgesine yakınlığı itibariyle doğru tanzim
edilmiş-tir.
N e c a t i E r s a n
Vaziyet plânı iyi olan bu proje, teknik ve ikti-sadî cihetten de muvafıktır. Proje sahibi, amelelerin bilhassa demiryolu istasyonuna yakın ikamet ederek fazla masraf etmeden süratle endüstri sahalarındaki vazifelerine gidebilmelerini düşünmüştür. Memur
ikametgâhları, eski şehrin öz bölgesine daha yakın olan şimal kısmında yapılmıştır. Meydanların ve spor sahalarının tanzim ve teferruatında tenkidi mu-cip bir nokta yoktur. Bina cepheleriyle detaylar faz-la etüd edilmesine muhtaçtırfaz-lar.
H a s a n F e t h i A r g u n
Bu projeyi yapan bütün diğer projelerden farklı bir şehircilik tanzimini tecrübe ederek, bilhassa is-tasyon kısmında blok evlerin inşasında doğru olan sı-ra şeklinde tertip etmiştir. Fakat bu tecrübede sanat bakımından muvafık bir tarzı bulamamıştır.
'aziyet plânı a patiotis
K o n s t a n t i n S k a r p a t i o t i s
Projenin kuvvetini çok güzel bir şehircilikte buluyoruz. Tanzim güzel, iktisadî ve herhangi
İ h s B i n b a ş ı E t e n Projenin heyeti umumiyesi yapanın sanat
ka-biliyetini ifade eder ve teferruatına kadar güzel iş-lenmiştir. Proje kurşun kalemle çizilmiş olduğundan neşredilmek üzere klişe yaptırılmasına imkân yok-tur.
N e r i m a n B i r c e Sakin ve umumiyetle doğru bir proje. Resmî meydanın ve ikametgâhların bazı kısımları zarif düşünülmüştür. Proje sanata kabiliyetli ince bir el göstermektedir.
