Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi İstatistikleri

(1)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 1 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Haziran 2020 Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi İstatistikleri

Periyodik Rap or Son Gelişmel er

Cari İşlemler Dengesi

TCMB tarafından açıklanan ödemeler dengesi istatistiklerine göre 2020 yılının Ocak ayında 2.033 milyon dolar açık veren cari denge 2021 yılının aynı ayında 1.867 milyon dolar açık verdi.

Böylece 2020 yılı Aralık ayında 36.765 milyon dolar olan 12 aylık cari işlemler açığı, 2021 yılı Ocak ayında 36.599 milyon dolara geriledi.

Cari açığın gerilemesinde; dış ticaret açığının bir önceki yılın Ocak ayına göre 1.404 milyon azalarak 1.913 milyon dolara gerilemesi etkili oldu.

Hizmetler dengesi kaynaklı girişler bir önceki yılın aynı ayına göre 1.118 milyon dolar azalarak 455 milyon dolara geriledi.

2020 yılı Ocak ayında 383 milyon dolar olan birincil gelir dengesi kaynaklı net çıkışlar 2021 yılı Ocak ayında 472 milyon dolara yükseldi.

İkincil gelir dengesi kaynaklı net girişler ise, bir önceki yılın aynı ayına göre 31 milyon dolar azalarak 63 milyon dolar oldu.

Ocak 2021

Cari İşlemler Dengesi, m$ - Ocak

Aylık 2020 2021

İhracat 14.872 14.826

İthalat -18.189 -16.739

Ticaret Dengesi -3.317 -1.913

Hiz. Gelir 3.999 2.421

Hiz. Gider -2.426 -1.966

Hiz. Dengesi 1.573 455

Birincil Den. -383 -472

İkincil Den. 94 63

Cari Denge -2.033 -1.867

12 Aylık 2020 2021

İhracat 183.115 168.387

İthalat -201.927 -204.817

Ticaret Dengesi -18.812 -36.430

Hiz. Gelir 64.014 33.069

Hiz. Gider -28.445 -24.685 Hiz. Dengesi 35.569 8.384 Birincil Den. -12.571 -8.773

İkincil Den. 827 220

Cari Denge 5.013 -36.599

-71,1%

23,2%

-33,0%

-8,2%

Yıllık Değ.

-0,3%

-8,0%

-42,3%

-39,5%

-19,0%

A.D.

Yıl. Değ.

-8,0%

1,4%

93,7%

-48,3%

-13,2%

-76,4%

-30,2%

-73,4%

Cari İşlemler Dengesi, m$ - Aylık

2019 2020 2021 Aylık

Değ.

Yıllık Değ.

Ocak -287 -2.033 -1.867 -42,3% -8,2%

Şubat -123 -1.376

Mart -321 -5.407

Nisan -646 -5.275

Mayıs 953 -4.026

Haziran -282 -3.054 Temmuz 1.795 -1.977 Ağustos 3.104 -4.251 Eylül 2.616 -2.478

Ekim 2.706 -25

Kasım -19 -3.630

Aralık -2.737 -3.233

Ocak -287 -2.033 -1.867 -8,2%

Cari İşlemler Dengesi, m$ - 12 Aylık

2019 2020 2021 Aylık

Değ.

Ocak -15.040 5.013 -36.599 -0,5% A.D.

Şubat -10.767 3.760

Mart -6.471 -1.326

Nisan -1.903 -5.955 Mayıs 4.791 -10.934 Haziran 7.690 -13.706 Temmuz 11.553 -17.478 Ağustos 12.172 -24.833 Eylül 12.177 -29.927 Ekim 11.104 -32.658 Kasım 8.812 -36.269 Aralık 6.759 -36.765 Kaynak: TCMB

-6.990 -4.396 -4.617 -5.214 -5.741 -3.181 -2.068 2.485 2.611 3.779 2.273 -684 -287 -123 -321 -646 953 -282 1.795 3.104 2.616 2.706 -19 -2.737 -2.033 -1.376 -5.407 -5.275 -4.026 -3.054 -1.977 -4.251 -2.478 -25 -3.630 -3.233 -1.867

Oca.18 Şub.18 Mar.18 Nis.18 May.18 Haz.18 Tem.18 Ağu.18 Eyl.18 Eki.18 Kas.18 Ara.18 Oca.19 Şub.19 Mar.19 Nis.19 May.19 Haz.19 Tem.19 Ağu.19 Eyl.19 Eki.19 Kas.19 Ara.19 Oca.20 Şub.20 Mar.20 Nis.20 May.20 Haz.20 Tem.20 Ağu.20 Eyl.20 Eki.20 Kas.20 Ara.20 Oca.21

Aylık Cari İşlemler Dengesi, m$

-45.307 -47.693 -49.401 -51.464 -52.730 -52.321 -50.083 -47.579 -40.861 -34.142 -28.331 -21.743 -15.040 -10.767 -6.471 -1.903 4.791 7.690 11.553 12.172 12.177 11.104 8.812 6.759 5.013 3.760 -1.326 -5.955 -10.934 -13.706 -17.478 -24.833 -29.927 -32.658 -36.269 -36.765 -36.599

12 Aylık Cari İşlemler Dengesi, m$

(2)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 2 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

2021 yılı Ocak ayında 14,8 milyar dolar ihracat yapılırken, 16,7 milyar dolar ithalat yapıldı ve ticaret açığı 1,9 milyar dolar oldu. 2,4 milyar dolar hizmet geliri elde edilirken 2 milyar dolar hizmet gideri kaydedildi ve hizmet dengesi 455 milyon dolar fazla verdi. Birincil ve ikinci gelir dengesinin 409 milyon dolar açık vermesiyle 2021 yılı Ocak ayı cari açığı 1,9 milyar dolar olarak kaydedildi.

2020 Ocak ayında 2 milyar dolar açık veren cari dengenin, 2021 Ocak ayında 1,9 milyar dolar açık vermesinin temel sebebi hizmet dengesi 1,2 milyar dolar azalırken dış ticaret dengesinin 1,4 milyar dolar artmasıdır. Hizmet geliri 2020 yılının aynı ayına göre 1,6 milyar dolar azalarak 2,4 milyar dolar olurken hizmet giderleri 460 milyon dolar azaldı. Böylece hizmet dengesi kaynaklı net girişler 1,2 milyon dolar gerileyerek 455 milyon dolar oldu. Bu gelişmeler neticesinde 2021 Ocak ayında cari açık bir önceki yılın aynı ayına göre 166 milyon dolar azalarak 1,9 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Ocak 2021’de 12 aylık ticaret dengesi 36,4 milyar dolar açık verirken hizmetler dengesi 8,4 milyar dolar fazla verdi. 8,6 milyar dolar birincil+ikincil gelir dengesi açığıyla beraber 12 aylık cari açık 36,6 milyar dolar oldu.

Cari Denge Ocak 2021'de -1.867 m$ Oldu

Cari Denge Oca.21'de önceki yılın aynı ayına göre 0.166m$ Arttı

12 Aylık Cari Denge Ocak 2021'de -36.599 m$ Oldu

(3)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 3 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Cari açığın temel olarak nasıl finanse edildiğini gösteren ödemeler dengesi istatistiklerine göre 2021 Ocak ayında 1,9 milyar dolar olan cari açıkla beraber, 293 milyon dolarlık yapancıların pay satışı, diğer yatırımlardan 3,4 milyar dolarlık çıkış ve 172 milyon dolarlık çıkış gerçekleşen net varlık edinimi hesabıyla beraber toplamda 5,7 milyar dolarlık döviz çıkışı gerçekleşmiştir. Çıkan bu dövize karşılık yabancıların tahvil alımından 5,3 milyar dolar ve doğrudan yatırımlardan 194 milyon dolar döviz girdisi olmuştur. 3,8 milyar dolar net hata ve noksan sonrasında ise TCMB’nin rezervlerinden 3,6 milyar dolarlık döviz girişi yaşanmıştır.

Son 12 aylık dönemde ise 36,6 milyar dolar olan cari açıkla beraber yabancıların 4,2 milyar dolarlık pay senedi satışıyla beraber toplamda 40,8 milyar dolarlık döviz çıkışı gerçekleşmiştir. Çıkan bu dövize karşılık yapancıların 4,6 miyar dolarlık tahvil alımının yanı sıra 4,1 milyar dolarlık doğrudan yatırımlardan döviz girdisi olurken büyük bir kısmı TCMB’nin yükümlülüklerinin artmasıyla oluşan diğer yatırımlar hesabından 7,1 milyar dolar giriş olmuştur. 479 milyon dolar net hata ve noksan sonrasında ise TCMB’nin rezervlerinde 25,6 milyar dolarlık azalma yaşanmıştır. Bir başka deyişle son 1 yıldaki 36,6 milyar dolarlık cari açığımız TCMB’nin rezervlerinden karşılanmış ve rezervler 25,6 milyar dolar azalmıştır.

Ödemeler Dengesi, m$ Ocak 2021

Son 12 Aylık Ödemeler Dengesi, m$ Ocak 2021

(4)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 4 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Altın hariç cari işlemler hesabı, 2020 Ocak ayında 395 milyon dolar açık vermişken 2021 yılının aynı döneminde 960 milyon dolar açık vermiştir.

Türkiye de, yıllar itibariyle ekonomik ve sosyal gelişmeler nedeniyle enerji tüketimi artmakta buna karşın yerli enerji kaynaklarımızın sınırlı olması sebebiyle enerji arzımız aynı hızda artırılamamaktadır. Bu durum ülkemizi enerjide dışa bağımlı hale getirmekte ve cari dengemizi olumsuz etkilemektedir. Ayrıca enerji ithalatının cari işlemler dengesine olan etkisi sadece miktar değişimlerinden değil fiyat değişimlerinden de kaynaklanmaktadır. Buna bağlı olarak petrol fiyatlarındaki dalgalanma ve tüketilen enerjiyle yükseliş gösteren Türkiye'nin enerji ithalatı 2020 yılı Ocak ayında 4,1 milyar dolar iken 2020 yılında petrol fiyatlarında önceki yıla göre yaşanan sert düşüş ve koronavirüs salgını nedeniyle kapanan ekonomilerin enerji talebini düşürmesinin de etkisiyle 2021 yılı Ocak ayında 2,6 milyar dolara gerilemiştir.

2020 yılı Ocak ayında 1,4 milyar dolar fazla veren enerji hariç cari işlemler hesabı ise 2021 yılı Ocak ayında 270 milyon dolar fazla vermiştir. Enerji ithalatımız düşerken cari açığımızın bozulmasının sebebi hizmet gelirlerimizin salgın nedeniyle azalmış olmasıdır.

Enerji ithalatı cari denge üzerinde baskı unsuru olmaya devam ederken Aralık 2020’de 907 milyon dolar fazla veren altın ve enerji hariç cari denge Ocak 2021’de 1,2 milyar dolar fazla vermiştir.

-8.000 -6.000 -4.000 -2.000 0 2.000 4.000 6.000 8.000

Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 Oca.15 Nis.15 Tem.15 Eki.15 Oca.16 Nis.16 Tem.16 Eki.16 Oca.17 Nis.17 Tem.17 Eki.17 Oca.18 Nis.18 Tem.18 Eki.18 Oca.19 Nis.19 Tem.19 Eki.19 Oca.20 Nis.20 Tem.20 Eki.20 Oca.21

Altın & Enerji Hariç Cari İşlemler Hesabı, Aylık m$

Cari İşlemler Hesabı Altın Hariç CİH Enerji Hariç CİH Altın ve Enerji Hariç CİH

-80.000 -60.000 -40.000 -20.000 0 20.000 40.000 60.000

Ara.13 Şub.14 Nis.14 Haz.14 Ağu.14 Eki.14 Ara.14 Şub.15 Nis.15 Haz.15 Ağu.15 Eki.15 Ara.15 Şub.16 Nis.16 Haz.16 Ağu.16 Eki.16 Ara.16 Şub.17 Nis.17 Haz.17 Ağu.17 Eki.17 Ara.17 Şub.18 Nis.18 Haz.18 Ağu.18 Eki.18 Ara.18 Şub.19 Nis.19 Haz.19 Ağu.19 Eki.19 Ara.19 Şub.20 Nis.20 Haz.20 Ağu.20 Eki.20 Ara.20

Altın & Enerji Hariç Cari İşlemler Hesabı, 12 Aylık m$

Cari İşlemler Hesabı Altın Hariç CİH Enerji Hariç CİH Altın ve Enerji Hariç CİH

(5)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 5 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Dış Ticaret Dengesi

2021 yılı Ocak ayında ihracat bir önceki aya göre %15,8 azalarak 14,8 milyar dolara ve ithalat %20,1 azalarak 16,7 milyar dolara geriledi. Böylelikle 2020 yılı Aralık ayında 3,4 milyar dolar açık veren dış ticaret dengesi Ocak 2021’de 1,9 milyar dolar açık verdi. Dış ticaret açığı aylık %42,9, yıllık %42,3 azaldı.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2020 Ocak ayında %82 seviyesindeyken 2021 Ocak ayında %89’e yükseldi. Aralık 2020’de ise %84 seviyesinde idi.

12 aylık ihracat ve ithalat sırasıyla 168,4 ve 204,8 milyar dolar olması sonucunda 12 aylık dış ticaret açığı 36,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Dış Ticaret Dengesi, m$ - Aylık

2021 İhracat İthalat Denge Karş.

Oranı

Aylık Değ.

Ocak 14.826 16.739 -1.913 89% -42,9%

Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Dış Ticaret Dengesi, m$ - Aylık

2019 2020 2021 Aylık Değ.

Ocak -1.256 -3.317 -1.913 -42,9% -42,3%

Şubat -734 -1.943

Mart -747 -4.354

Nisan -1.540 -3.844 Mayıs -353 -2.746 Haziran -2.386 -2.060 Temmuz -2.289 -1.959 Ağustos -1.404 -5.370 Eylül -672 -3.750

Ekim -753 -1.283

Kasım -944 -3.856 Aralık -3.673 -3.352

Ocak -1.256 -3.317 -1.913 -42,3%

Dış Ticaret Dengesi, m$ - 12 Aylık

2019 2020 2021 Aylık Değ.

Ocak -34.180 -18.812 -36.430 -3,7% 93,7%

Şubat -30.012 -20.021 Mart -26.137 -23.628 Nisan -22.302 -25.932 Mayıs -16.000 -28.325 Haziran -13.715 -27.999 Temmuz -10.888 -27.669 Ağustos -10.568 -31.635 Eylül -10.498 -34.713 Ekim -12.368 -35.243 Kasım -14.334 -38.155 Aralık -16.751 -37.834 Kaynak: TCMB

82%

88%

75%

70%

78%

87% 88%

70%

81%

93%

81%

84%

89%

Karşılama Oranı

91% 90%

88% 87%

85% 86% 86%

84% 83% 83%

81% 82% 82%

Karşılama Oranı

(6)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 6 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

-250.000 -200.000 -150.000 -100.000 -50.000 0 50.000 100.000 150.000 200.000

İhracat, İthalat, Karşılama Oranı & Dış Ticaret Dengesi, 12 Aylık m$

Dış Tic. Dengesi İhracat İthalat Karşılama Oranı

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

-25.000 -20.000 -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000

İhracat, İthalat, Karşılama Oranı & Dış Ticaret Dengesi, Aylık m$

Dış Tic. Dengesi İhracat İthalat Karşılama Oranı

(7)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 7 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Hizmetler Dengesi

2020 yılı Ocak ayında 1,6 milyar dolar net fazla veren hizmetler dengesi 2021 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %71,1 azalarak 455 milyon dolar net fazla verdi. Hizmetler dengesi üzerinde koronavirüs salgınının olumsuz etkileri görülmeye devam ediyor. Yaz aylarının sona ermesi ve vaka sayılarının artmasıyla birlikte alınan tedbirlerin etkisiyle hizmetler dengesi ocak ayında bir önceki aya göre %26,8 oranında azaldı.

Koronavirüs salgını nedeniyle Nisan ve Mayıs aylarında sıfır olan seyahatin, Haziran ayı itibariyle salgının kontrol altına alınmasıyla ülkelerin sınırlarını açmalarının etkisiyle Ağustos ayında önceki aya göre %211 artış görüldü.

Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, Ocak 2021’de önceki yılın aynı ayına göre 739 milyon dolar azalarak 487 milyon dolara geriledi. Seyahat, alınan tedbirlerin etkisiyle ocakta önceki aya göre %21,1 azaldı.

Hizmetler Dengesi, m$ - Aylık 2021 Bak. ve

On. Taşım. Seyahat İnşaat Sig. ve

Emk. Finansal Fikri Mülk. Telkom.Diğ. İş Hiz. Kiş. Kült.

ve Eğ.

Resmi Hiz.

Hiz.

Denge Aylık

Değ.

Ocak 26 358 487 12 -57 -11 -144 17 -206 4 -44 455 -26,8% -71,1%

Hizmetler Dengesi, m$ - 12 Aylık 2021 Bak. ve

On. Taşım. Seyahat İnşaat Sig. ve

Emk. Finansal Fikri Mülk. Telkom.Diğ. İş Hiz. Kiş. Kült.

ve Eğ.

Resmi Hiz.

Hiz.

Denge Aylık

Değ.

Ocak 583 5.151 8.441 252 -1.122 -590 -1.949 -128 -1.923 86 -69 8.384 ^-11,8% ^-76,4%

Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak: TCMB

-1.000 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000

Aylık

Seyahat Taşımacılık Hizmetler Dengesi

(8)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 8 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Finans Hesabı

Finans hesabı altındaki doğrudan yatırımlar kaleminde 2020 Ocak ayında 829 milyon dolar net giriş yaşanırken 2021 yılı Ocak ayında 194 milyon dolarlık giriş yaşandı.

Portföy yatırımlarında Ocakta 4.830 milyon dolarlık net giriş olmuştur. Alt kalemler incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senetlerinde 293 milyon dolar net satış ve devlet iç borçlanma senetlerinde (DİBS) 924 milyon dolar net alım yapmıştır.

Diğer yatırımlarda ise 3.392 milyon dolarlık giriş gerçekleşti.

2020 yılı Aralık ayında 6.734 milyon dolar artan rezerv varlıklarda, 2021 yılı Ocak ayında 3.570 milyon dolar artış gözlendi.

-

Finans Hesabı, m$ - Aylık

2021 Doğ. Yat. Port. Yat. Diğer Yat.

Rezerv Değ.

Finans Hesabı

Ocak 194 4.830 -3.392 -3.570 -1.938

Finans Hesabı, m$ - Aylık

2019 2020 2021 Aylık

Değ.

Ocak -2.311 -794 1.938 A.D. A.D.

Şubat 2.143 25

Mart -1.350 -9.562

Nisan 2.699 -5.600 Mayıs 1.829 -5.151 Haziran -2.394 -2.009 Temmuz 1.247 -4.991 Ağustos 1.869 -7.407

Eylül 360 -2.342

Ekim 1.292 1.285

Kasım -3.088 -1.052 Aralık -988 -2.261

Ocak -2.311 -794 1.938 A.D.

Finans Hesabı, m$ - 12 Aylık

2019 2020 2021 Aylık

Değ.

Ocak -5.127 514 -37.127 -9,1% A.D.

Şubat -175 2.850

Mart 1.560 -8.855

Nisan 10.328 -13.105 Mayıs 14.608 -20.955 Haziran 14.436 -24.793 Temmuz 13.918 -27.390 Ağustos 8.280 -36.044 Eylül 6.925 -40.255

Ekim 6.107 -39.330

Kasım 2.960 -41.674 Aralık 1.308 -40.847 Kaynak: TCMB

829 376 881 28 140 3 291 430 465 49 304 935 194

1.Doğrudan Yatırımlar

-1.222 324 -5.477 -2.331 -2.592 -1.403 272 -1.961 -495 2.895 1.297 5.208 4.8302.Portföy Yatırımları

-1.747 2.275 -2.431 -702 10.320 -4.298 3.145 1.336 -1.259 -46 -694 2.852 -3.392

3.Diğer Yatırımlar

2.934 -3.000 16.589 8.605 -2.717 7.707 1.283 7.602 3.631 -4.183 145 -6.734 -3.570

4.Rezerv Varlıklar

(9)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 9 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

12 AYLIK FİNANS HESABI ALT KALEMLERİ, m$

0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000 16.000

1.Doğrudan Yatırımlar

-20.000 -10.000 0 10.000 20.000 30.000 40.000

2.Portföy Yatırımları

-30.000 -20.000 -10.000 0 10.000 20.000 30.000 40.000

3.Diğer Yatırımlar

-30.000 -20.000 -10.000 0 10.000 20.000 30.000 40.000

4.Rezerv Varlıklar

(10)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 10 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

Net Hata ve Noksan Hesabı

Ödemeler dengesi; bankalar, TÜİK ve Merkez Bankası verilerinden oluşmaktadır. Kamu sektörüne ilişkin kalemlerde çoğunlukla hata beklenmediği gibi, bankacılık sektörüne ilişkin verilerin de(kur oynaklığının ortaya çıkardığı hesaplama hataları dışında) veri toplama yöntemindeki iyileşmeler nedeniyle, büyük ölçüde doğru olduğu varsayılmaktadır. Dolayısıyla, bankacılık dışı özel sektörün döviz varlıklarındaki değişimin büyük ölçüde net hata noksana yansıdığı düşünülmektedir. Net hata ve noksan (NHN), tanım gereği, ölçüm hataları ve tablodaki verilerin eksik veya fazla derlenmesinden kaynaklanmaktadır. Net hata ve noksan hesabının ödemeler dengesinde hangi kalemlerden kaynaklandığı net olarak ölçülememekle birlikte, bazı kuvvetli tahminler yapılabilmektedir. NHN oluşmasının sebepleri aşağıdaki gibi özetlenebilir;

 Zaman uyumsuzluğu (İthalat veya ihracat için malın hareketi ile ödemenin farklı bilanço dönemlerine yansıması gibi)

 Beyan hataları (gümrük işlemlerine ilişkin beyanat hataları gibi)

 Ödemeler dengesindeki çeşitli kalemlerden elde edilen gelirlerin sistem dışına (yastık altına- kasalara) çıkarılması veya finansman esnasında sistem dışından kaynak kullanılması şeklindeki kayıt dışı işlemler,

 Bazı verilerin (turizm ve bavul ticareti) anketler yoluyla elde edilmesindeki hatalar.

Sonuç olarak;

Net hata ve noksan hesabının pozitif olması ülkeye kaynağı bilinmeyen bir döviz girişinin olduğunu, negatif olması ise hangi kalemler ile olduğu bilinmeyen döviz çıkışını gösterir.

Buna göre net hata ve noksan kaleminde 2020 yılı Ocak ayında 1.247 milyon dolar giriş görülürken 2021 Ocak ayında ise 3.823 milyon dolar giriş yaşandı.

Net Hata ve Noksan, m$ - Aylık

2019 2020 2021 Aylık Değ.

Yıllık Değ.

Ocak -2.052 1.247 3.823 290,5% 206,6%

Şubat 2.267 1.403

Mart -1.028 -4.152

Nisan 3.346 -322

Mayıs 882 -1.121

Haziran -2.111 1.045 Temmuz -565 -3.016 Ağustos -1.244 -3.147

Eylül -2.250 137

Ekim -1.413 1.311

Kasım -3.068 2.581

Aralık 1.751 979

Net Hata ve Noksan, m$ - 12 Aylık

2019 2020 2021 Aylık Değ.

Ocak 9.840 -2.186 -479 -84,3% -78,1%

Şubat 10.524 -3.050

Mart 7.961 -6.174

Nisan 12.158 -9.842 Mayıs 9.771 -11.845 Haziran 6.697 -8.689 Temmuz 2.308 -11.140 Ağustos -3.936 -13.043 Eylül -5.291 -10.656

Ekim -5.032 -7.932

Kasım -5.887 -2.283 Aralık -5.485 -3.055 Kaynak: TCMB

1.247 1.403 -4.152 -322 -1.121 1.045 -3.016 -3.147 137 1.311 2.581 979 3.823

Net Hata ve Noksan, Aylık, m$

-15 -10 -5 0 5 10 15

Ara.13 Mar.14 Haz.14 Eyl.14 Ara.14 Mar.15 Haz.15 Eyl.15 Ara.15 Mar.16 Haz.16 Eyl.16 Ara.16 Mar.17 Haz.17 Eyl.17 Ara.17 Mar.18 Haz.18 Eyl.18 Ara.18 Mar.19 Haz.19 Eyl.19 Ara.19 Mar.20 Haz.20 Eyl.20 Ara.20

Net Hata ve Noksan, 12 Aylık, milyar $

(11)

BMD Araştırma

11 Mart 2021 11 / 16

Cari İşlemler & Ödemeler Dengesi

(Milyon ABD Doları) Oca.20 Şub.20 Mar.20 Nis.20 May.20 Haz.20 Tem.20 Ağu.20 Eyl.20 Eki.20 Kas.20 Ara.20 Oca.21

I- CARİ İŞLEMLER HESABI -2.033 -1.376 -5.407 -5.275 -4.026 -3.054 -1.977 -4.251 -2.478 -25 -3.630 -3.233 -1.867

Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi (A+B+C) -2.127 -1.245 -5.141 -5.314 -3.988 -2.991 -2.055 -4.394 -2.672 -47 -3.736 -3.306 -1.930 Mal ve Hizmet Dengesi(A+B) -1.744 -464 -3.930 -4.166 -2.941 -2.395 -1.658 -3.775 -2.160 555 -2.924 -2.730 -1.458 A. DIŞ TİCARET DENGESİ -3.317 -1.943 -4.354 -3.844 -2.746 -2.060 -1.959 -5.370 -3.750 -1.283 -3.856 -3.352 -1.913 Mal İhracatı 14.872 14.672 13.397 8.898 9.619 13.213 14.747 12.252 15.968 17.239 15.953 17.603 14.826 Mal İthalatı 18.189 16.615 17.751 12.742 12.365 15.273 16.706 17.622 19.718 18.522 19.809 20.955 16.739

B. HİZMETLER DENGESİ 1.573 1.479 424 -322 -195 -335 301 1.595 1.590 1.838 932 622 455

Hizmet Gelir 3.999 3.713 2.699 1.319 1.292 1.716 2.232 3.268 3.790 3.950 3.060 3.609 2.421 Hizmet Gider 2.426 2.234 2.275 1.641 1.487 2.051 1.931 1.673 2.200 2.112 2.128 2.987 1.966

C. Birincil Gelir Dengesi -383 -781 -1.211 -1.148 -1.047 -596 -397 -619 -512 -602 -812 -576 -472

D. İkincil Gelir Dengesi 94 -131 -266 39 -38 -63 78 143 194 22 106 73 63

1. Genel Hükümet 93 -87 -32 56 -73 -81 14 88 126 -39 25 13 48

2. Diğer Sektörler 1 -44 -234 -17 35 18 64 55 68 61 81 60 15

II- SERMAYE HESABI -8 -2 -3 -3 -4 0 2 -9 -1 -1 -3 -7 -18

III- FİNANS HESABI -794 25 -9.562 -5.600 -5.151 -2.009 -4.991 -7.407 -2.342 1.285 -1.052 -2.261 1.938

1. Doğrudan Yatırımlar -829 -376 -881 -28 -140 -3 -291 -430 -465 -49 -304 -935 -194

2. Portföy Yatırımları 1.222 -324 5.477 2.331 2.592 1.403 -272 1.961 495 -2.895 -1.297 -5.208 -4.830

2.1. Net Varlık Edinimi 580 634 2.194 -1.317 -2.070 -1.138 -622 707 791 -139 599 30 172

2.2. Net Yükümlülük Oluşumu -642 958 -3.283 -3.648 -4.662 -2.541 -350 -1.254 296 2.756 1.896 5.238 5.002

2.2.1. Hisse Senetleri -333 -687 -1.063 -847 -1.009 -31 -467 -1.007 -213 -146 1.279 269 -293

2.2.2. Borç Senetleri -309 1.645 -2.220 -2.801 -3.653 -2.510 117 -247 509 2.902 617 4.969 5.295

2.2.2.1 Merkez Bankası 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2.2.2.2 Bankalar 226 -508 -15 -1.029 -44 -73 520 274 86 29 5 712 837

2.2.2.3 Genel Hükümet -498 2.198 -2.118 -1.013 -3.157 -2.427 -390 -502 424 2.230 607 4.252 4.424

2.2.2.4 Diğer Sektörler -37 -45 -87 -759 -452 -10 -13 -19 -1 643 5 5 34

3. Diğer Yatırımlar 1.747 -2.275 2.431 702 -10.320 4.298 -3.145 -1.336 1.259 46 694 -2.852 3.392

4. Rezerv Varlıklar -2.934 3.000 -16.589 -8.605 2.717 -7.707 -1.283 -7.602 -3.631 4.183 -145 6.734 3.570

IV- NET HATA VE NOKSAN 1.247 1.403 -4.152 -322 -1.121 1.045 -3.016 -3.147 137 1.311 2.581 979 3.823

ÖDEMELER DENGESİ ALTINCI EL KİTABI- AYRINTILI SUNUM (*) Aylık

Aylık Yıllık (Milyon ABD Doları) Oca.20 Şub.20 Mar.20 Nis.20 May.20 Haz.20 Tem.20 Ağu.20 Eyl.20 Eki.20 Kas.20 Ara.20 Oca.21 Değişim Değişim I- CARİ İŞLEMLER HESABI 5.013 3.760 -1.326 -5.955 -10.934 -13.706 -17.478 -24.833 -29.927 -32.658 -36.269 -36.765 -36.599 -0,5% -830,1%

Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi (A+B+C) 4.186 2.997 -1.698 -6.382 -11.395 -14.086 -17.810 -25.223 -30.426 -33.070 -36.695 -37.016 -36.819 -1% -980%

Mal ve Hizmet Dengesi(A+B) 16.757 15.818 11.145 6.314 899 -2.399 -6.520 -14.472 -20.323 -23.482 -27.468 -28.332 -28.046 -1% -267%

A. DIŞ TİCARET DENGESİ -18.812 -20.021 -23.628 -25.932 -28.325 -27.999 -27.669 -31.635 -34.713 -35.243 -38.155 -37.834 -36.430 -4% 94%

Mal İhracatı 183.115 183.385 180.346 173.785 166.353 167.647 166.312 165.064 165.584 166.306 166.126 168.433 168.387 0% -8%

Mal İthalatı 201.927 203.406 203.974 199.717 194.678 195.646 193.981 196.699 200.297 201.549 204.281 206.267 204.817 -1% 1%

B. HİZMETLER DENGESİ 35.569 35.839 34.773 32.246 29.224 25.600 21.149 17.163 14.390 11.761 10.687 9.502 8.384 -12% -76%

Hizmet Gelir 64.014 64.515 63.256 60.257 56.563 52.584 47.708 43.201 40.114 37.436 35.980 34.647 33.069 -5% -48%

Hizmet Gider 28.445 28.676 28.483 28.011 27.339 26.984 26.559 26.038 25.724 25.675 25.293 25.145 24.685 -2% -13%

C. Birincil Gelir Dengesi -12.571 -12.821 -12.843 -12.696 -12.294 -11.687 -11.290 -10.751 -10.103 -9.588 -9.227 -8.684 -8.773 1% -30%

D. İkincil Gelir Dengesi 827 763 372 427 461 380 332 390 499 412 426 251 220 -12% -73%

1. Genel Hükümet 651 647 517 586 620 542 452 485 530 421 355 103 58 -44% -91%

2. Diğer Sektörler 176 116 -145 -159 -159 -162 -120 -95 -31 -9 71 148 162 9% -8%

II- SERMAYE HESABI -2 -3 -5 -7 -5 -4 -19 -37 -32 -32 -34 -39 -49 26% 2350%

III- FİNANS HESABI 2.825 707 -7.505 -15.804 -22.784 -22.399 -28.637 -37.913 -40.615 -40.622 -38.586 -39.859 -37.127 -7% -1414%

1. Doğrudan Yatırımlar -6.331 -6.214 -6.170 -5.779 -5.763 -5.157 -4.844 -4.620 -5.080 -4.570 -4.500 -4.731 -4.096 -13% -35%

2. Portföy Yatırımları 8.798 10.279 16.336 14.204 16.290 15.553 15.373 15.997 16.604 10.949 11.581 5.485 -567 -110% -106%

2.1. Net Varlık Edinimi 5.771 6.047 8.230 4.590 2.581 1.541 -284 -317 327 603 1.453 249 -159 -164% -103%

2.2. Net Yükümlülük Oluşumu -3.027 -4.232 -8.106 -9.614 -13.709 -14.012 -15.657 -16.314 -16.277 -10.346 -10.128 -5.236 408 -108% -113%

2.2.1. Hisse Senetleri -1.227 -2.050 -2.559 -3.328 -4.199 -4.422 -4.977 -5.472 -5.805 -5.459 -4.435 -4.255 -4.215 -1% 244%

2.2.2. Borç Senetleri -1.800 -2.182 -5.547 -6.286 -9.510 -9.590 -10.680 -10.842 -10.472 -4.887 -5.693 -981 4.623 -571% -357%

2.2.2.1 Merkez Bankası 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - -

2.2.2.2 Bankalar -1.960 -2.481 -4.003 -5.580 -5.563 -4.314 -2.379 -2.181 -2.073 -349 -328 183 794 334% -141%

2.2.2.3 Genel Hükümet -86 604 -151 903 -1.885 -4.442 -7.473 -7.826 -7.551 -4.392 -4.634 -394 4.528 -1249% -5365%

2.2.2.4 Diğer Sektörler 246 -305 -1.393 -1.609 -2.062 -834 -828 -835 -848 -146 -731 -770 -699 -9% -384%

3. Diğer Yatırımlar 236 -3.563 -4.389 -5.147 -13.938 -8.191 -10.123 -12.391 -11.580 -8.754 -6.532 -8.751 -7.106 -19% -3111%

4. Rezerv Varlıklar 122 205 -13.282 -19.082 -19.373 -24.604 -29.043 -36.899 -40.559 -38.247 -39.135 -31.862 -25.358 -20% -20885%

IV- NET HATA VE NOKSAN -2.186 -3.050 -6.174 -9.842 -11.845 -8.689 -11.140 -13.043 -10.656 -7.932 -2.283 -3.055 -479 -84% -78%

Kaynak: TCMB

ÖDEMELER DENGESİ ALTINCI EL KİTABI- AYRINTILI SUNUM (*) 12 Aylık