Ekonomi Bülteni. 30 Ocak 2012, Sayı: 5. Yurtdışı Gelişmeler. Yurtiçi Gelişmeler. Finansal Göstergeler. Haftalık Görünüm

Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012, Sayı: 5

 Yurtdışı Gelişmeler

 Yurtiçi Gelişmeler

 Finansal Göstergeler

 Haftalık Görünüm

Ultra Gevşek Para Politikaları Ne Zaman Sona Erecek ?

Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel

Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy

Yurtdışı Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012

 FED politika faizini 2014 sonlarına kadar değiştirmeyeceğini belirtti. ABD Merkez Bankası FED, iki gün süren toplantının ardından faiz kararını açıkladı. 9’a karşı 1 ret oyu ile alınan kararda FED politika faizini değiştirmeyerek

%0-0.25 aralığında tuttuğunu belirtti. FED daha önceki mevcut aşırı düşük politika faizini (%0-0.25) 2013 ortalarına kadar da bu seviyelerde tutmayı düşündüklerini belirten söylemini değiştirerek 2014 sonlarına kadar faizlerde her- hangi bir değişiklik olmayacağını dile getirdi.

 IMF ekonomik tahminlerini aşağı yönlü revize etti. Uluslararası Para Fonu (IMF) 2012 ve 2013 yılları için olan ekonomik tahminlerini aşağı yönlü revize ettiğini duyurdu. Kuruluş küresel büyüme tahminini 2012 yılı için %4’ten

%3.3’a indirirken 2013 yılı tahminin %3.9 olduğunu dile getirdi. IMF 2012 yılında Euro Bölgesi için %0.5’lık bir da- ralma öngördüğünü belirtirken, 2013 yılında ise tekrar %0.8 büyüyeceğini dile getirdi. GOÜ’ler için ise 2012 tahmini

%6.1’den %5.4 indirildi.

 ABD’de İşsizlik Maaşı Başvuruları 21 bin arttı. 21 Ocak itibariyle ABD haftalık işsizlik maaşı başvuruları verisi bir önceki haftaya göre 21 bin kişilik bir artış göstererek 370 bin olan piyasa beklentisinin çok az üzerinde 377 bin ola- rak gerçekleşti.

 ABD’de dayanıklı tüketim malları siparişleri beklentilerin üzerinde arttı. Dayanıklı tüketim malları siparişleri Aralık ayında %2 olan piyasa beklentilerinin üzerinde %3 olarak bir artış gösterdi. Kasım ayı verisi ise %3.8’den % 4.3’e yukarı doğru revize edildi. Beklentilerin üzerinde gerçekleşen artışta uçak, otomobil ve şirket ekipmanlarına olan talep artışı etkili oldu. 2010 yılında ise artış %15.5 olarak gerçekleşmişti.

 ABD’de Yeni Konut satışlarında düşüş yaşandı. Yeni Konut Satışları Aralık ayında 320K olan piyasa beklentile- rinin altında 307K olarak gerçekleşti. %2 gerileyen konut satışları son dört ay içerisinde ilk defa düşüş yaşamış oldu. Aralık ayı verilerin açıklanmasının ardından 2011 yılı ABD tarihine 1963’den beri en düşük konut satışları- nın yapıldığı yıl olarak geçti.

 Apple beklentilerin üzerinde kar elde etti. Apple’ın bilançosu piyasa beklentilerinden daha olumlu geldi. Şirketin son çeyrekteki karı geçen yılın aynı dönemine göre %100’e yakın arttı ve 13.1 milyar $’a yükseldi. Karın beklentile- rin üzerinde gerçekleşmesinin ardından Apple hisseleri %6.8 oranında primlendi ve Apple, ExxonMobil’i geçerek dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketi unvanını kazandı.

 S&P dört Fransız bankasının notunu düşürdü. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Fransa’da 4 bankanın notunu indirme kararı aldı. Karar Fransa’nın AAA notunun Ocak başlarında düşürülmesinin sistematik bankalar üzerindeki olumsuz etkilerine dayandırılarak alındı. Kuruluş yaptığı açıklamada Societe Generale ve Cre- dit Agricole gibi ülkenin en üst sırada yer alan ve BPCE gibi daha küçük ölçekli bankalarının uzun vadeli kredi no- tunu bir basamak indirerek “A” seviyesine çektiğini ve görünümü ise durağan olduğunu belirtti.

 Yunanistan’da borç takası görüşmeleri sürüyor. FED açıklamalarıyla yaşanan rallilerin ardından gündemin ikin- ci sırasına düşen Yunanistan borç takası görüşmeleri devam ediyor. Özel sektör kreditörlerini temsil eden IIF baş- kanı Charles Dallara görüşmeler için Yunanistan’a döndü ve görüşmelere devam edildi. Yaklaşık olarak ülkenin 100 milyar € tutarındaki borcun silinmesi düşünülen görüşmelerde vadesi uzatılacak tahvillerin faiz oranları üzerin- de müzakereler yoğunlaşıyor. Görüşmeler sırasında açıklamalarda bulunan Deutsche Bank CEO’su anlaşmaya yakın olunduğunu ve saç tıraşı oranının %70’e yakın olduğunu dile getirdi. Haberlerin ardından Yunan bankacılık endeksinde günlük bazda %15’i geçen kazanımlar elde edildi.

 İrlanda Uluslararası piyasalarda borçlanmaya başladı. İrlanda 2010 Kasım ayından bu yana ilk defa uluslarara- sı tahvil piyasalarına dönüş yaptı. 52 milyar € tutarında devlet tahvili takası (swap) gerçekleşti. 11.8 milyar € tuta- rındaki Ocak 2014 vadeli İrlanda tahvillerinin yaklaşık 3’te 1 kadarı olan 3.52 milyar € Şubat 2015 vadeli tahvillerle takas edildi. İrlanda’nın 2014 vadeli tahvilinde getiri %4.9 iken swaplanan yeni tahvilde getiri %5.15 oldu.

 Hindistan MB karşılık oranlarını düşürdü. Hindistan Merkez Bankası para politikasını gevşetici bir hamle ile zo- runlu karşılık oranlarını %6’dan %5.5’e indirdi. Hindistan Merkez Bankası’nın bu hareketinin piyasalara 320 milyar Rupee (6.4 milyar $) ek likidite sağlaması bekleniyor.

Yurtiçi Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012

TCMB PPK Kararları, Ocak 2011

24 Ocak’ta yapılan toplantıda alınan kararlar ve yorumlar şu şekilde oldu,

 MB haftalık repo faiz oranını %5.75 düzeyinde sabit tutuldu. Banka Ekim ayında gerçekleştirdiği toplantıda gecelik borç verme faiz oranını %9’dan %12.5’a yükseltmesinin ardından, bu ay bu oranlarda bir değişikliğe gitmedi ve MB’nin borç alma ve borç verme faiz aralığı olan faiz koridoru %5-12.5 aralığında sabit kaldı. Piyasa Yapıcı (PY) bankaların da gecelik borçlanma faizi değişmeyerek %12 seviyesinde kaldı.

 25 Ocak’tan itibaren günde 50 milyon $ olarak gerçekleştirdiği döviz satım ihalelerini durdurma kararı aldı. 21 Şu- bat 2012’de gerçekleşecek PPK toplantısına kadar “Normal” ve “İstisnai” gün uygulamasının devam edeceği nor- mal günlerde miktar yönetimiyle (%5.75)’den 3-7 milyar TL arasında fon sağlanacağı belirtildi.

 Cuma günleri gerçekleşen 1 ay vadeli (28 gün) repo ihalelerinin üst sınırı 20 milyar TL’ye çıkarıldı. Böylece her bir ihaleye ilişkin üst sınır 5 milyar TL’ye yükseldi .(Önceki: 3 milyar TL)

 Bir sonraki toplantıya kadar gerekli gördüğü günlerde gün içi döviz satım ihaleleri açabileceğini dile getirirken bu ihalelerde satılabilecek en yüksek tutarı toplam 500 milyon $ olarak belirledi. (Önceki: 1.35 milyar $)

 MB yılın ilk PPK toplantısının ardından açıkladığı tutanakta Aralıkta ayında kullandığı aynı ifadelerle iç ve dış talep- teki dengelenmenin devam ettiğini tekrar vurgulanırken, Aralık ayında olduğu gibi net ihracatın büyümeye katkısına değindi. Cari işlemler açığındaki düzelmenin ise daha da belirginleştiğini dile getirdi.

 Enflasyon tarafında son çeyrekteki birikimli fiyat artışları nedeniyle kısa vadede enflasyonun yüksek seyrinin süre- ceğine dikkat çekildi. Tüketici kredilerindeki yavaşlama ve iç piyasa siparişlerindeki ivme kaybı referans gösterile- rek İç talep kaynaklı büyümenin ise önümüzdeki dönemde ılımlı seyir izlemesinin beklenildiği dile getirildi. Enflas- yonda ikincil etkilerin sınırlı kalacağına ve 2012’nın son çeyreğinde enflasyonun da düşüşün belirginleşeceği belir- tildi.

 Mevcut sıkılaştırıcı para politikasının bir süre daha sürmesinin gerekliliğine bu ayda dikkat çekilirken, faiz koridoru- nun sağladığı esneklik açısından gerekliliğinin devam ettiği ve etkin bir şekilde kullanılacağı vurgulandı ve kısa va- dede para politikasında radikal bir değişikliğe gitmeyeceğinin sinyali verilmiş oldu.

Kapasite Kullanım Oranı, Ocak 2012

 Merkez Bankası tarafından yılın ilk ayına ilişkin Kapasite Kullanım Oranı (KKO) açıklandı. KKO oranı %74.7 oldu ve bir önceki aya göre %0.8’lık bir azalışı işaret etti. Ge- çen yılın aynı dönemine göre %0.1’lık bir artış gerçekleş- tiren KKO’da mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite oranı ise bir önceki aya göre 0.3 puan artarak %76.9 ola- rak gerçekleşti.

 Sektör bazında KKO’ları incelediğinde 2011 yılında kötü performans sergileyen tütün ve medya sektörlerinin 2012 yılına da kötü bir başlangıç yaparak negatif olarak ayrıştı- ğı görülüyor. Ocak ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre makine ve ekipmanlardaki artış dikkat çekiyor. Mal gruplarına göre incelediğinde ise “Ara Malları”nın %76.9

ile ilk sıradaki yerini korurken, “Gıda ve İçecekler” grubunun %71 ile en düşük KKO’na sahip mal grubu olduğu gö- rülüyor.

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012

Haft a lı k v e A ylı k G e tiri

Artan risk iştahına paralel finansal varlık fiyatları yükselmeye devam ediyor.

P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı

USD libor faizlerinin yönünü aşağı çevirmesi piyasaların normale dönmeye başladığına işaret ediyor.

IMKB, GOÜ hisse senedinden pozitif ayrıştı...

Not: Tüm veriler rapor tarihinde saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

1.10 0.55

0.27 0

0.4 0.8 1.2 1.6 2 2.4

Aralık 08 Ağustos 09 Mart 10 Ekim 10 Haziran 11 Ocak 12 3 Aylık USD Libor

1 Aylık USD Libor 12 Aylık USD Libor

USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%)

0.55 0.20

1.08

0 1 2 3

Aralık 08 Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%)

1.2 1.4 0.3 0.9 1.3 1.0 1.2 2.4 0.9

2.0 -1.2

2.0 3.1

3.8 1.5

2.8 4.6 3.3

3.5 3.8 -0.4

5.7 6.6 4.2 3.6

7.4 4.9

8.3 11.3 4.7

9.8 0.4

8.5 7.7 7.1

9.2 11.7 9.2 5.2

7.9 6.7 5.2

-4 0 4 8 12

MSCI Global G-7 Ortalama ABD-S&P ABD-DJ Indus EU-DJ Stoxx 50 UK-FTSE 100 Fr-Cac40 Ger-Dax Jp-Nikkei225 MSCI Emerging Meks-Bolsa Br-BovespaPol-WIG Cz-Prague Rus-Micex Mac-Bux Tr-Imkb100 Çin-Shangai Hindistan-Sensex Kore-Kospi Endonezya-JCI

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%)

0.3

2.0 3.5 1.7

1.8

3.4 2.0 1.4

0 1 2 3 4

ABD-S&P MSCI EM MSCI TR EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

DIBS End.

5 Günlük Değ (%, $ Bazında)

4.2

9.8 7.9 0.6

6.3 8.2 1.6

1.8

-2 0 2 4 6 8 10 12

ABD-S&P MSCI EM MSCI TR EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

DIBS End.

1 Aylık Değ (%, $ Bazında)

50 100 150 200

Eylül 08 Temmuz 09 Mayıs 10 Mart 11 Ocak 12

MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi

Hisse Senedi Endeksleri (Eylül 2008=100)

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012

Tahv il P iy a s a la rı

Gösterge tahvil getirisi hızla %9.5 civarına indi...

Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı

Risk iştahı artarken ABD Dolar’ı ve Yen değer kaybediyor...

Emtia endeksleri nihayet yükselmeye başladı.

Not: Tüm veriler rapor tarihinde saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

2.0 -0.2

5.2 3.5 3.3

1.6 1.4

8.7 13.4 4.2

-4 0 4 8 12

Top. Endeks Enerji Değ. Maden Tem. Maden Tarım

Emtia Endekslerinde Değişim (%)

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

200 500 800 1100

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000

Ekim 07 Mayıs 08 Aralık 08 Ağustos 09 Mart 10 Ekim 10 Mayıs 11 Ocak 12 Baltic Dry Index

Container Index

(Endeks) Baltik Kuru Yük ve Container Endeksi (Endeks)

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22

2008 2009 2010 2011 2012

Haftalık Repo Oranının Uygulanmaya Başlaması Gösterge Faiz Oranı

12.5%

5.0%

5.75%

Politika Faiz Oranları (%)

Haftalık Repo Oranının Uygulanmaya Başlaması

Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru

12.5%

5.0%

5.75%

Politika Faiz Oranları (%)

0 300 600 900

Dec-08 Dec-09 Dec-10 Dec-11

TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB EM CDS Spreads and Ratings (5 Year; Fitch, LT FX)

1.7 0.9 0.0

2.7 1.0

2.4 4.9 3.8 2.7 1.9 0.7

0.6 0.3 1.2

6.6 3.2

4.9 4.5

4.7 3.2

8.3 6.7

0 2 4 6 8 10

EURO GBP JPY TRY KRW ZAR HUF PLN CZK MXN BRL

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)

100

110

120

Ağustos 11 Ekim 11 Kasım 11 Aralık 11 Ocak 12

GOÜ Para Birimleri (Eylül 2011=100)

TL EM Average

DeğerleniyorDeğer Kaybediyor

Haftalık Görünüm

DenizBank Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012

Ultra Gevşek Para Politikaları Ne Zaman Sonra Erecek ?

2011’in sonunda 2012’ye ilişkin tahminler yapılırken, birçok analistin ağız birliği etmişçesine söylemleri 2012’nin ilk çey- reğinin AB kaynaklı riskler nedeni ile oldukça kötü geçeceğine yönelikti. Fakat Aralık ayının sonlarına doğru hava bir an- da değişti ve son 1.5 aylık süreçte finansal piyasalarda önemli bir ralli yaşandı. Tüm fitili ateşleyen ECB’nin 21 Aralık’ta 523 AB bankasına kullandırdığı 489 milyar €’luk %1 faizli 3 yıl vadeli kaynak oldu. 28 Şubat’ta aynı operasyonun ikincisi yapılacak ve analistlerin yaptığı hesaplamalar (hem bankaların likidite ihtiyacını hem de ECB alınan kaynak karşılığında verilmesi gereken teminatlara bakılıyor) ikinci ihalede de 400 milyar € civarı bir kredi daha kullandırılacağına işaret edi- yor. Bu o kadar etkili oldu ki S&P’nin Fransa dahil 9 AB ülkesinin kredi notunu indirmiş olması dahi olumlu havayı değiş- tiremedi.

ECB’nin zaten gevşek para politikası takip ettiği ve devamının geleceği bir dönemde FED’den nasıl açıklamalar geleceği çok önemliydi. FED de ECB’ye katıldı ve 2014’e kadar faizlerde bir artış olmayacağını söyledi. Buna ek olarak FED piya- salara QE3 havucu verdi.

Toplantı’dan çıkan ana mesajların neler olduğuna baktığımızda:

1- FED mevcut koşullar dahilinde faizleri 2014 yılı sonuna kadar değiştirmeyi öngörmüyor: Daha önceden piyasa- ların beklentisi faizlerin 2013 ortalarına kadar mevcut sevi-

yelerinde (%0-%0.25 arası) kalacağına yönelikti. 2014 yılı Kurul üyelerinin görüşlerinin ortalaması. Üyelerin üç tanesi bu yıl ve üç tanesi ise 2013’te politika faizinin arttırılacağı- nı düşünüyor. Hatta 2013 sonuna kadar politika faizinin yaklaşık 200 bps arttırılarak %2 civarına çıkmış olacağını tahmin eden iki üye var. Buna karşılık politika faizinin 2016 yılına kadar değiştirilmeden devam edeceğini düşü- nen de başka iki üye var. Yani özetle FED üyeleri arasın- da faizlere ilişkin net bir görüş yok. Diğer taraftan faizlerin uzun süre düşük seviyede götürülmesi gerektiğini düşü- nen üyelerin sayısının daha ağır basmış olması piyasaları memnun etti.

2– QE3 Gerekirse Hazırda Tutuluyor: Toplantı tutanak- larında olmasa da ardından FED Başkanı Bernanke’nin yaptığı basın toplantısında ekonomik dinamiklerin halen istenilen seviyelerde olmaması nedeniyle üçüncü bir para- sal gevşemeyi (QE3) olasılık dahilinde tutmaya devam etmesi de piyasalar tarafından oldukça olumlu yorumlan- dı. Zira son dönemde ABD’den gelen istihdam, konut ve öncü büyüme verileri ekonomik aktivitenin toparlanmaya devam ettiğine işaret ediyordu ve bu nedenle QE3 beklen- tileri önemli ölçüde rafa kalkmıştı.

3– Twist’e Devam: FED daha önce yaptığı iki parasal genişlemenin (QE1 ve QE2) ardından geçen yıl Eylül ayında 400 milyar $’lık “Twist Operasyonu” yapacağını duyurmuştu. Bu plan uyarınca aktifindeki 3 yılın altındaki tahvilleri, 6-30 yıl vadeli olanlarla halihazırda değiştiriliyor.

Toplantıda bu programın devamının geleceği ifade edildi.

Bu yolla uzun vadeli faizler düşürülerek özellikle yatırımların ve konut sektörünün canlandırılması hedefleniyor.

3 3

5 4

2

2012 2013 2014 2015 2016

FED'in Faizleri Hangi Yıl Artacak?

(17 FED Üyesinin Görüşlerinin Dağılımı)

50 100 150 200 250 300

800 1,200 1,600 2,000 2,400 2,800 3,200

Ocak 07 Eylül 08 Mayıs 10 Ocak 12

FED (Sol Eksen) ECB (Sol Eksen) BOE (Sağ Eksen)

(Milyar $/€)

Bilanço Büyüklükleri

Haftalık Görünüm

DenizBank Ekonomi Bülteni

30 Ocak 2012

Özetle, başta FED ve ECB olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının bu gevşek para politikaları global ekonomik aktivite tam anlamıyla toparlanana kadar devam edecek ki bu hafta açıklanan hem FED toplantı tutanakları hem de IMF beklentileri ekonomik toparlanmanın kısa zamanda gerçekleşmeyeceğine işaret ediyor. Bu ortamda AB para politikasını gevşettikçe, kur hareketleri nedeni ile rekabet avantajı kaybetmek istemeyen ABD de yeni parasal gevşeme hamleleri yapıyor (bu nedenle €/$ paritesi 1.31’i aşmış durumda)... buna karşın ECB yeni parasal gevşeme hamlelerine hazırlanı- yor...Örneğin 28 Şubat’ta yapacağı ikinci banka fonlama

operasyonu ya da %1 olan politika faizini önümüzdeki aylarda %0.5’e çekecek olması bunlardan birkaçı ola- cak…

Geçen haftaki raporumuzda yazdığımız üzere, 2011 sonu itibarı ile tüm olumsuz senaryo beklentileri zaten fiyatlara yansımıştı, bunun üzerine gelebilecek her olumlu gelişme ve/veya merkez bankalarının para politikasını gevşetme hamleleri bol likiditeyi GOÜ’lere yönlendirecek. Beklentile- rimizi doğrular biçimde yandaki grafikte de görülebileceği üzere son 1.5 aylık dönemde GOÜ’lerin hem hisse senedi endeksleri, hem de para birimleri önemli ölçüde değerlen- di...ABD ve AB merkez bankalarının yarattığı bu karşılıklı gevşeme spiriline GOÜ’lerin de önümüzdeki dönemlerde katılacak olması, en iyi ihtimalle varlık fiyatlarındaki hızlı

artışı yavaşlatmaya destek olabilecek. Özetle, merkez bankalarının bu hamleleri 2012’in finansal piyasalar açısından daha olumlu bir yıl olacağına işaret ediyor...

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

0% 4% 8% 12%

Hisse Senedi ve Para Birimi Getiri (%)

( 19/12/2011-25/01/2012)

Para birimi

Hisse Senedi

Türkiye

Venezuela Malezya

Rusya

Çek Cum.

Polonya G. Afrika Meksika

Brezilya

Hindistan G. Kore

Filipinler