HAFTALIK RAPOR
08 Ekim 2012
2012 yılı tahminlerimizi revize ediyoruz
2012 yılı üçüncü çeyrek verilerinin netleşmeye başlaması ile birlikte yılsonuna ilişkin beklentilerimizde revizyona gidiyoruz. Bu haftaki raporumuzda, Türkiye ekonomisinin temel makroekonomik göstergelerine ilişkin beklentilerimizde yaptığımız değişiklikleri ve gerekçelerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Açıklanan öncül veriler yılın üçüncü çeyreği için yılın ilk yarısının bir miktar altında bir performansa işaret etmektedir.
Ayrıca yılın son çeyreğindeki yeni fiyat düzenlemelerinin gerek büyüme gerek enflasyon açısından olası etkileri de beklentiler açısından önemli görünmektedir. Raporumuzda detaylı şekilde ele alacağımız gelişmelere göre, 2012 yılı büyüme beklentimizi mevcut ve gelecek döneme dair öncül göstergeler ışığında
%3.5’ten %3.1’e revize ediyoruz. Enflasyonda ise %7.2 olan yılsonu beklentimizi korumaya devam ediyoruz.
İşsizlik oranı tahminimizi ise son açıklanan olumlu rakamlar ışığında %8.7’ye çekiyoruz. Son olarak dış ticaret açığı beklentimizi 89 milyar dolara çekerken, buna bağlı olarak cari işlemler açığı beklentilerimizi 58 milyar dolara revize ediyoruz.
Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin veriler %3.5 olan yılsonu büyüme tahminimiz üzerindeki aşağı yönlü riskleri arttırdı.
2011 yılını %8.5’lik güçlü bir büyüme performansı ile kapatan Türkiye ekonomisinde 2012 yılında önemli bir yavaşlamanın ortaya çıktığı görülmektedir. Gerek yurtiçinde alınan bir takım politika önlemleri gerekse küresel ekonomilerdeki toparlanmanın gerçekleşmemiş olması yılın ilk yarısında büyümedeki yavaşlamaya kaynaklık etmiştir. Büyüme oranı yılın ilk çeyreğinde %3.3, ikinci çeyreğinde ise %2.9 seviyesine gerilemiştir.
2012 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin açıklanan öncül göstergelerin de ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın devam ettiğini işaret etmesi yıl sonu için %3.5 olan büyüme beklentimiz üzerindeki aşağı yönlü risklerin artmasına neden olmuştur. Üçüncü çeyrekte başta Euro Bölgesi olmak üzere uluslararası piyasalardaki belirsizliklerin devam etmesi yurtiçi talep daralması ile birlikte yavaşlamada etkili olmuştur. Yukarıdaki grafiklerde de görüldüğü gibi reel kesim güven endeksi ve satın alma Yöneticileri (PMI) endeksi gibi göstergeler de yılın üçüncü çeyreğinde yavaşlamanın devam edeceği beklentilerimiz desteklemektedir. Yurtiçi büyüme üzerinde önemli bir role sahip olan ihracatın performansı da dikkat çekicidir. Altın ihracatı son dönemde dış ticaret dengesi üzerinde önemli yapısal değişimlere neden olurken, söz konusu etkiyi dışladığımızda ihracatın da gerilediği görülmektedir. Bu durum yurtiçi üretimdeki
48 50 52 54 56 58
100 105 110 115 120
Grafik-1
Kaynak: TCMB
Reel Kesim Güven Endeksi (Mevsimsellikten Arındırılmış) PMI (sağ eksen)
8.4 6.9
4.7
0.7
-4.8
9.2 8.5
3.1
-6 -4 -2 0 2 4 6 8 10
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TCMB
Reel GSYİH (%) Grafik 3
-30 -20 -10 0 10 20 30
Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12
Kaynak: TUİK
Altın Hariç İhracat (yıllık, y-y % değ.) Grafik 2
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2 yavaşlamanın önemli bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çerçevede yılın üçüncü çeyreğinde
büyümenin ikinci çeyreğin bir miktar altında da olsa yakın bir seviyede gerçekleşmesini bekliyoruz. Son açıklanan bazı göstergeler ekonomide bir kıpırdanmanın başladığına işaret etmektedir. Kredi büyümesinin bir miktar ivme kazanması, Eylül ayı PMI’ında beklentinin üzerinde artış gibi göstergeler yılın son çeyreğinde ekonomide daha ılımlı bir seyrin görülebileceğine işaret etmektedir. 2012 yılı Haziran ayında yürürlüğe giren yeni teşvik programını etkilerinin yılın son çeyreğinde daha fazla görülmeye başlanabilecek olması ve özellikle kentsel dönüşüm uygulamalarının inşaat sektöründe neden olabileceği olası canlanma da büyüme performansı açısından dikkat çekici olabilecektir. Yurtdışı tarafında ise gelişmiş ülke merkez bankalarının yeni parasal genişleme önlemlerinin küresel piyasalarda risk algılamalarını bir miktar azalttığı görülüyor. Bu durumun ülke ekonomilerine somut yansımalarının da görülmeye başlaması yılın son çeyreğindeki hafif toparlanmayı destekleyebilecektir. Yılın kalan bölümündeki ekonomik performansta yeni atılan vergi düzenlemelerinin iç talep üzerindeki etkilerinin ne boyutta olacağı da önemli olacaktır. Sonuç olarak, yılın üçüncü çeyreğini %2.6, dördüncü çeyreğini ise %3.7 büyüme ile tamamlayacağımızı düşünüyoruz. Böylece 2012 yılı büyümemiz %3.1 olacaktır.
İşgücü piyasasındaki olumlu seyir dikkat çekiyor.
İşsizlik oranı 2012 yılının ilk çeyreğinde çift haneli seviyelerde seyretmeye devam etmesine karşın Haziran ayı itibarıyla %8’e gerileyerek rekor düşük seviyeleri görmüştür. İşsizlik oranının hızlı bir gerileme kaydetmesinde özellikle inşaat ve hizmetler sektörlerinin genel trendinin üzerinde istihdam yaratması etkili olurken, ilk altı aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre %9.8 gerileyen işsiz sayısındaki belirgin toparlanma dikkat çekmektedir. Bu gelişmelere bağlı olarak %10.4 ile çift hanelere işaret eden yıllık işsizlik oranı beklentimiz üzerindeki riskler de artmıştır. Türkiye ekonomisinin işgücü piyasasındaki bu toparlanma küresel ölçekte de öne çıkarken, işsizlik oranının yılın ilk altı ayındaki performansına bağlı olarak 2012 yıllına ilişkin işsizlik oranı beklentimizi %8.7’ye çekiyoruz.
Yılsonu enflasyon beklentimizi değiştirmiyoruz.
2011 yılının Aralık ayından 2012 yılının Nisan ayına kadar çift haneli seyrini devam ettiren TÜFE geçen yıldan gelen baz etkisi ile Mayıs ayında belirgin bir düşüş göstermiştir. Ancak sonrasında gıda ve enerji fiyatlarına bağlı olarak dalgalı bir eğilim sergileyerek Eylül ayı itibarıyla %9.19 seviyesine yükselmiştir.
Açıklanan Eylül ayı rakamlarında son vergi ve fiyat düzenlemelerinin enflasyon üzerindeki etkisinin sınırlı kaldığı gözlenirken, bu etkinin büyük oranda Ekim ayına yansıyacağı söylenebilir. Son yapılan düzenlemelerin enflasyona 0.96 puan katkı yapmasını bekliyoruz. Böylece Ekim ayında enflasyonun aylık bazda genel trendinin üzerinde bir aylık artış yaşaması mümkün görünmesine karşın, yıllık bazda enflasyonun belirgin bir gerileme yaşayacağını düşünüyoruz. Geçen yılın son çeyreğinde hem vergi düzenlemelerinin hem de gıda fiyatlarının hareketine bağlı olarak hızlı bir yükseliş yaşayan enflasyon bu yılın son çeyreği için olumlu baz etkisi oluşturmaktadır. Geçen yıldan gelen baz etkisi ile yıllık enflasyonda Ekim ayında başlamasını beklediğimiz bu aşağı yönlü hareketin yılsonuna kadar devam etmesini bekliyoruz. Son
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
TÜFE (y-y,%)
2011 2012
Kaynak: TÜİK, VakıfBank Grafik 5
6 8 10 12 14 16
Ç1 2005 Ç3 2005 Ç1 2006 Ç3 2006 Ç1 2007 Ç3 2007 Ç1 2008 Ç3 2008 Ç1 2009 Ç3 2009 Ç1 2010 Ç3 2010 Ç1 2011 Ç3 2011 Ç1 2012
İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK Grafik 4
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3 yaşanan enflasyonist gelişmelerin ardından yıl sonunda enflasyonun %7.2 oranında gerçekleşeceğine ilişkin
beklentimiz üzerindeki riskler artmış görünmesine karşın, Ekim ve Kasım aylarında genel trendin üzerinde yaşanmasını beklediğimiz aylık enflasyon artışlarının ardından Aralık ayında daha belirgin düzeltmenin yaşanacağı ihtimali ile %7.2 olan yıl sonu enflasyon beklentimizi koruyoruz.
Ilımlı çekirdek enflasyon göstergeleri TCMB’nin para politikası açısından önemli görünüyor.
TCMB yayımladığı son “Aylık Fiyat Gelişmeleri”
Raporu’nda, 22 Eylül’de alınan bazı ürünlerdeki ÖTV artışı kararının ve 1 Ekim’den geçerli olan doğalgaz ile elektrik fiyatları artışlarının tüketici enflasyonuna tam yansıması durumunda yılsonu enflasyonuna etkisini %1.16 olarak hesaplamıştır (ÖTV artışı: 0.66 puan, doğalgaz-elektrik fiyatları artışı: 0.5 puan). TCMB enflasyon beklentisini oluştururken, doğalgaz ve elektrik fiyatlarındaki artışları önceden beklentilerine dahil ettiğini belirtmesine karşın diğer vergi düzenlemelerinden gelen 0.66 puanlık kısım TCMB’nin Ekim ayında yayımlayacağı son Enflasyon Raporu’nda beklentisini yukarı yönlü revize edeceğine işaret etmektedir. Bu çerçevede enflasyonda beklenenin altında bir düşüşle karşılaşılabileceği ihtimaline karşın çekirdek enflasyon göstergelerinin ılımlı seyrini devam ettirmesi ile TCMB’nin bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısında faiz koridorunun üst bandında 100 baz puanlık indirime gideceği beklentimizi koruyoruz. Ancak son fiyat ayarlamalarının enflasyon beklentilerinde önemli bir bozulmaya yol açıp açmayacağı önem kazanmaktadır. 2012 yılı sonuna kadar faiz koridorunda ek bir daraltma söz konusu olabilecek olmasına karşın, enflasyon gelişmeleri son dönemde öne çıkan bekle-gör politikasının etkili olmasına neden olabilecektir.
Cari işlemler açığının yılsonunda 58 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
2011 yılı Ekim ayında yıllık bazda 106.7 milyar dolar seviyesine kadar ulaşan yıllık dış ticaret açığı izleyen süreçte kademeli olarak düzelmiştir. Son dönemde dış dengelenme sürecinin etkisini artırması ile yıllık dış ticaret açığı Ağustos ayı sonu itibariyle 90.7 milyar dolara kadar gerilemiştir. Dış ticaret açığındaki söz konusu düşüşte başlıca etken olarak iç talep koşullarındaki yavaşlamanın ithalatta neden olduğu ivme kaybı karşımıza çıkmaktadır. Buna ek olarak, petrol fiyatlarında küresel büyümeye ilişkin endişelerin nedeni ile bir miktar düşüş görülmesi de dış ticaret dengesi açısından olumlu bir tablo çizmiştir. 2012 yılında dış ticaretin performansı açısından altın ticareti de dikkat çekici bir hale gelmiştir. Yılın ilk sekiz aylık bölümünde gerçekleştirilen 9.3
4 6 8 10 12 14
TCMB Faiz Oranları (%)
Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Borç Verme
Borç Alma Kaynak: TCMB
Grafik 6
60 70 80 90 100 110 120
Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12
Kaynak:Reuters
Petrol Fiyatları ($/varil) Grafik 8
0 20 40 60 80 100 120
Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12
Kaynak: TCMB
Dış Ticaret Açığı (yıllık milyar $) Grafik 7
2010 Ort.
2011 Ort. 2012 Ort.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4 milyar dolarlık altın ihracatı dış ticaret açığındaki daralmayı hızlandıran bir gelişme olmuştur. Son açıklanan
göstergelerin yılın üçüncü çeyreğinde de ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın devam ettiğini göstermesi dış ticaret açığındaki toparlanmanın devam edeceğine işaret etmektedir. Buna ek olarak ithalatımız içinde önemli bir paya sahip olan petrolün fiyatının da 2012 yılı ortalamasının altında seyrettiği dikkat çekmektedir. Yılın son çeyreğinde ise ekonomik aktivitedeki olası bir canlanma dış ticaret üzerinde bir baskı yaratabilecektir. TL’nin değerinde de önemli bir değişim olmayacağı varsayımı altında yılsonu dış ticaret açığı beklentimizi 93 milyar dolardan 89 milyar dolara düşürüyoruz.
Dış ticaret açığı beklentimizde yaptığımız aşağı yönlü revizyon çerçevesinde 2012 yılı cari işlemler açığı beklentimizi de düşürüyoruz. 2011 yılında 77.1 milyar dolar ise Gayri Safi yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH)
%10’una ulaşan cari işlemler açığında kademeli toparlanma devam etmektedir. 2012 yılında 65 milyar dolar seviyesinde olan önceki cari işlemler açığı tahminimizdeki aşağı yönlü revizyonda TL’de beklediğimiz değerlenmenin gerçekleşmemesi ve petrol fiyatlarındaki gevşeme etkili olmuştur. 2012 yılı Temmuz ayı itibariyle yıllık bazda 61.4 milyar dolara gerileyen cari işlemler açığındaki düşüşün üçüncü çeyrek rakamlarında belirgin bir şekilde devam etmesini bekliyoruz. Yılın son çeyreğinde ise bir miktar hız yatay bir seyir izlemesini beklediğimiz cari işlemler açığının 2012 yılında 58 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Büyüme ve cari işlemler beklentilerimiz çerçevesinde 2012 yılında cari işlemler açığının GSYİH’ya oranının ise %7.3 seviyesinde gerçekleşeceğini bekliyoruz.
VAKIFBANK EKONOMİK ARAŞTIRMALAR 2012 YILI TAHMİNLERİ
Eski Tahminimiz Yeni Tahminimiz
Büyüme (y-y, %) 3.5 3.1
İşsizlik Oranı (%) 10.4 8.7
TÜFE (y-y, % ) 7.2 7.2
Dış Ticaret Dengesi (milyar $) -93.0 -89.0
Cari İşlemler Dengesi (milyar $) -65.0 -58.0
7.3
0 2 4 6 8 10 12
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TCMB, TÜİK
Cari İşlemler Açığı / GSYİH (%) Grafik 9
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
5
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti
08.10.2012 Türkiye Bankacılık Sektör Verileri (Ağustos) -- --
TCMB Beklenti Anketi (Ekim 1. dönem) -- --
Almanya Dış Ticaret Dengesi (Ağustos) 16.1 mlyr € 15.2 mlyr €
Sanayi Üretim Endeksi (Ağustos, a-a) %1.30 -%0.80
Japonya Cari İşlemler Dengesi (Ağustos) 625.4 mlyr Yen 425.5 mlyr Yen 09.10.2012 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Ağustos, y-y) %3.40 %2.50
Fransa Dış Ticaret Dengesi (Ağustos) -4.3 mlyr € -5 mlyr €
İtalya GSYİH (2.çeyrek,y-y) -%2.50 -%2.60
İngiltere Dış Ticaret Dengesi (Ağustos) -7.15 mlyr Str -8.5 mlyr Str
10.10.2012 ABD Haftalık Mortage Verileri 1020.4 --
Bütçe Dengesi (Eylül) 191 mlyr $ 0 mlyr $
Japonya Makine Siparişleri (Ağustos, y-y) %1.70 -%4.80
11.10.2012 Türkiye Cari İşlemler Dengesi (Ağustos) -3.8 mlyr $ -1.1 mlyr $
ABD Dış Ticaret Dengesi (Ağustos) -42 mlyr $ -44 mlyr $
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 367 bin 374 bin
Almanya TÜFE (Eylül, y-y) %2.10 %2.10
Fransa TÜFE (Eylül, y-y) %2.40 %2.40
12.10.2012 ABD ÜFE (Eylül, y-y) %2.00 %1.90
Michigan Üniv. Tük. Güv. End. (Ekim, öncül) 78.3 77.8
Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Ağustos, y-y) -%2.30 -%4.30
Fransa Cari İşlemler Dengesi (Ağustos) -2.5 mlyr € --
İtalya TÜFE (Eylül, y-y) %3.40 %3.40
Haftalık Veri Takvimi (8-12 Ekim 2012)
6
TÜRKİYE
Sektörler (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%) (2012)
2011 II.
Çeyrek 2011
III.
Çeyrek 2011
IV.
Çeyrek 2012
I.
Çeyrek 2012
II.
Çeyrek
Tarım 5.7 6.5 4.9 5.8 5.4 3.5
Sanayi 26.0 9.3 9.5 5.3 2.8 3.4
İnşaat 5.8 13.1 10.3 7.0 2.7 0.4
Ticaret 13.4 13.7 10.6 3.2 0.7 1.2
Ulaş. ve Haber. 15.4 12.1 11.4 6.6 5.1 3.9
Mali Kur. 11.6 9.2 12.9 6.8 4.5 3.6
Konut Sah. 4.7 1.7 1.3 2.3 1.7 1.7
Eğitim 2.1 4.1 6.9 5.4 4.5 4.5
Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3 3.3 6.8 7.8 4.9 4.1
Vergi-Süb. 8.7 10.8 10.1 4.8 2.5 1.4
GSYİH 100 9.1 8.4 5.0 3.3 2.9
Kaynak: TÜİK
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
2.9-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4
Reel GSYİH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0
2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
7
Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%)
2011 II.
Çey.
2011 III.
Çey.
2011 IV.
Çey.
2012 I.
Çey.
2012 II.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har. 67.8 8.3 7.8 3.4 0.2 -0.5 Dev. Nihai Tük. Har. 10.0 9.0 10.3 -4.3 5.5 4.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 25.8 29.0 15.0 1.3 1.5 -7.4
Kamu Sektörü 3.2 -0.2 0.3 -9.5 2.1 -4.0
Özel Sektör 22.6 35.1 18.2 3.9 1.4 -7.9
Mal ve Hiz. İhracatı 25.8 0.5 10.2 6.6 11.9 19.8 Mal ve Hiz. İthalatı 28.3 18.9 6.8 -5.1 -6.0 -3.6
GSYİH 9.1 8.4 5.0 3.3 2.9
Kaynak:TÜİK
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Sanayi Üretim Endeksi
-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0
Nis.06 Eyl.06 Şub.07 Tem.07 Ara.07 May.08 Eki.08 Mar.09 Ağu.09 Oca.10 Haz.10 Kas.10 Nis.11 Eyl.11 Şub.12 Tem.12
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
Kaynak:TÜİK -40.0
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0
2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
Kaynak: TCMB
8
-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00
Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
Sektörler
Yıllık Değişim Oranı (%)
Temmuz Ayı
2011 2012
Petrol Ürünleri 3.2 -7.7
Tekstil -11.0 11.1
Gıda 5.0 2.3
Kimyasal Madde 2.3 5.1
Ana Metal Sanayi 1.0 6.9
Metalik Olm. Diğ. Mineral 5.7 -2.5
Taşıt Araçları 35.1 -7.9
Elektrikli Teçhizat 13.1 -4.4
Giyim -3.8 3.1
Kaynak: TÜİK
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Şub.01 Ağu.01 Şub.02 Ağu.02 Şub.03 Ağu.03 Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12
Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Sanayi Sipariş Endeksi
100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0
Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)
Kaynak:TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0
Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12
Aylık Sanayi Ciro Endeksi
Kaynak:TÜİK
9
Kapasite Kullanım Oranı
74.3
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
45 55 65 75 85 95
Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları
Yatırım Malları
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları
0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
52.2
30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00
60.00 PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters 90
95 100 105 110 115 120 125 130
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
10
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
9.18
6.67
0 2 4 6 8 10 12 14
Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
4.03
-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0
Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
0 5 10 15 20 25 30 35
Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12
Gıda Enerji Tüfe
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE
-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0
May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12
Tarım Sanayi İmalat Sanayi
Kaynak:TCMB
-1 0 1 2 3
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Ev Eşyası
Eğitim Yıllık
Aylık
Kaynak: TCMB
500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300
100 120 140 160 180 200 220 240 260
Şub.05 Eyl.05 Nis.06 Kas.06 Haz.07 Oca.08 Ağu.08 Mar.09 Eki.09 May.10 Ara.10 Tem.11 Şub.12 Eyl.12
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
11
Türk- İş Mutfak Enflasyonu
İTO Enflasyon Göstergeleri
5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
Kaynak:İTO
69.5
40 50 60 70 80 90 100
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
Kaynak: TCMB
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
-4 -2 0 2 4 6 8
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
Kaynak: Türk-İş
12
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
8 8.9
8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0
Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000 28,000 29,000
Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12
İşgücü Arzı İstihdam Edilenler
Kaynak: TÜİK
35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0
Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12
İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0
Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12
Tarım Sanayi
İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000
Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12
İş Arayanların Sayısı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
İşkur İstatistikleri
92 94 96 98 100 102 104 106 108 110 112
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)
İşsizlik Oranı İşgücü Durumu
13
1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TCMB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
14
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
0 5000 10000 15000 20000 25000
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
İthalat
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İhracat
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB
15
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
65 75 85 95 105 115
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Krediler CNBC-e Güven Endeksleri
0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi
Kaynak: CNBC-e
0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00
Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
Bireysel ve Ticari Krediler
-5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00
Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
16
-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge
-35.00 -15.00 5.00 25.00 45.00 65.00
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
Kaynak:TCMB, VakıfBank
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0
200.0 250.0 300.0 350.0 400.0
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150
200 250 300 350 400
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
17
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
Ara.03 Nis.04 Ağu.04 Ara.04 Nis.05 Ağu.05 Ara.05 Nis.06 Ağu.06 Ara.06 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Nis.08 Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
Para Arzı
0 5 10 15 20 25 30 35
Ocak 2004 Ağustos 04 Mart 05 Ekim 05 Mayıs 06 Kasım 06 Haziran 07 Ocak 08 Ağustos 08 Mart 09 Ekim 09 Mayıs 10 Aralık 10 Temmuz 11 Şubat 12 Eylül 12
Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0.0
50.0 100.0 150.0 200.0 250.0
0 5 10 15 20 25 30
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
50000000 70000000 90000000 110000000 130000000 150000000 170000000
100000000 300000000 500000000 700000000 900000000
Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12
M2 (bin TL) M3 (bin TL)
M1 (bin TL-sağ eksen)
Kaynak:TCMB
18
2012-IMF Beklentisi
(Temmuz 2012) Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge /GSYH (%)
İşsizlik Oranı (%)
Borç St./GSYH (%)
Gelişmiş Ülkeler 1.4 2.0 -0.35 7.92 107.85
Gelişmekte Olan Ülkeler 5.6 6.3 1.66 -- 33.64
Tüm dünya 3.5 3.98 -- -- --
ABD 2.0 1.89 -3.27 8.16 106.60
Euro Bölgesi -0.3 1.86 0.75 10.87 89.96
Almanya 1.0 1.91 5.18 5.58 78.87
Fransa 0.3 1.95 -1.93 9.93 89.02
İtalya -1.9 1.82 -2.22 9.50 123.36
Macaristan 0.0 5.00 3.26 11.50 76.25
Portekiz -3.3 2.65 -4.16 14.43 112.40
İspanya -1.5 1.69 -2.14 24.20 79.04
Yunanistan -4.7 0.80 -7.39 19.37 153.24
İngiltere 0.2 2.00 -1.73 8.26 88.37
Japonya 2.4 0.15 2.17 4.50 235.83
Çin 8.0 3.50 2.27 4.00 22.03
Rusya 4.0 6.20 4.77 6.00 8.37
Hindistan 6.1 8.55 -3.23 -- 67.57
Brezilya 2.5 4.96 -3.22 6.00 65.10
G.Afrika 2.6 5.50 -4.82 23.81 39.38
TÜRKİYE 2.3 8.56 -8.78 10.33 36.04
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYİH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD 2.1 1.7 -3.14 0.25 70.3
Euro Bölgesi -0.4 2.6 0.31 0.75 -25.90
Almanya 1 2.10 5.74 0.75 91
Fransa 0.30 2.40 -2.23 0.75 -27.80
İtalya -0.90 3.40 -3.19 0.75 86.20
Macaristan -1.30 6.00 1.09** 6.50 -49.50
Portekiz -3.30 3.20 -9.98** 0.75 -56.00
İspanya -1.30 3.50 -4.60** 0.75 -36.80
Yunanistan -5.50 1.20 -9.98** 0.75 -75.60
İngiltere -0.50 2.50 -1.92 0.50 -28.00
Japonya 3.20 -0.40 2.05 0.10 40.50
Çin 7.60 2.00 5.15** 6.00 99.40
Rusya 4.00 6.60 5.47 8.25 --
Hindistan 5.50 10.31 -3.27** 8.00 --
Brezilya 0.49 5.28 -2.11 7.50 113.20
G.Afrika 3.00 5.00 -2.82** 5.00 -1.00
Türkiye 2.90 9.19 -6.35** 5.75 91.10
*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.
**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Beklentiler
19
2010 2011 En Son Yayımlanan
2012 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi
GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 098 799 1 294 893 349 630 (2012, 2Ç) --
GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) 9.2 8.5 2.9 (2012, 2Ç) 3.1
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 3.4 (Temmuz 2012) --
Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 75.4 74.0 (Eylül 2012) --
İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 8.0 (Haziran 2012) 8.7
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %) 6.40 10.45 9.18 (Eylül 2012) 7.2
ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 4.03 (Eylül 2012) --
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1 133,885 148,455 154,830 (21.09.2012) --
M2 587,815 665,642 707,042 (21.09.2012) --
M3 616,201 700,491 749,438 (21.09.2012) --
Emisyon 44,368 49,347 55,122 (21.09.2012) --
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 80,696 78,330 94,800 (28.09.2012) --
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma) 1.50 5.0 5.0 (28.09.2012) --
TRLIBOR O/N 6.54 10.89 6.46 (28.09.2012) --
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı 47,101 77,089 3,856 (Temmuz 2012) 58,000
İthalat 185,544 240,834 18,736 (Ağustos 2012) --
İhracat 113,883 134,971 12,874 (Ağustos 2012) --
Dış Ticaret Açığı 71,661 105,858 5,862 (Temmuz 2012) 89,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku 352.8 368.8 384.9 (Ağustos 2012) --
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 120.5 149.5 143.2 (Ağustos 2012) --
Kamu Net Borç Stoku 317.6 290.5 289.9 (2012 I. Çeyrek) --
Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2010 Ağustos 2011 Ağustos
Bütçe Gelirleri 26,251 32,256 30,250 (Ağustos 2012) --
Bütçe Giderleri 23,163 29,495 31,822 (Ağustos 2012) --
Bütçe Dengesi 3,088 2,761 -1,572 (Ağustos 2012) --
Faiz Dışı Denge 6,192 8,443 4,217 (Ağustos 2012) --
