HAFTALIK RAPOR 26 Kasım 2012
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
TCMB son toplantısında faiz indirim sinyali verdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz haftaki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında beklentilerimize paralel olarak faiz koridorunun üst bandı olan borç verme faiz oranında 50 baz puan indirime giderken, bununla birlikte son dönemde aktif bir politika aracı olarak kullandığı rezerv opsiyon katsayılarını da (ROK) hem altın hem döviz için artırmıştır. TCMB faiz koridorunun alt bandı olan borç alma faiz oranını ve politika faiz oranını ise sabit bırakmıştır. Ancak önümüzdeki dönemde gerekirse borç alma faiz oranında ve politika faiz oranında indirime gidebileceğini bir kez daha ifade etmiştir. Bu haftaki çalışmamızda TCMB’nin son kararı detaylı bir şekilde incelendikten sonra önümüzdeki dönem para politikası görünümü ele alınacaktır.
TCMB Kasım ayı toplantısında faiz koridorunun üst limiti olan borç verme faiz oranını beklentilerimize paralel 50 baz puan indirerek %9.5 seviyesinden %9 seviyesine çekmiştir. TCMB faiz koridorunun alt limiti olan borç alma faiz oranını ise %5 düzeyinde sabit tutmuş, böylece faiz koridorunu 50 baz puan daraltmıştır. TCMB politika faiz oranını ise değişikliğe gitmeyerek %5.75 seviyesinde bırakmıştır. TCMB, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranını ise %9’dan %8.5’e, geç likidite penceresi uygulaması çerçevesindeki borç verme faiz oranını da %12.5’ten %12’ye düşürmüştür.
TCMB, işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen olumlu seyrin etkisiyle enflasyonun yılsonunda son Enflasyon Raporu’nda tahmin edilenden daha düşük bir düzeyde gerçekleşebileceğini belirtirken, orta vadeli enflasyon görünümü açısından enerji fiyatlarındaki artışların ise yakından takip edildiğini söylemiştir. Enflasyonun özellikle geçmiş trendinin altında seyreden işlenmemiş gıda fiyatlarının desteği ile yıl sonunda TCMB’nin beklenti aralığının alt sınırı olan %6.9 seviyesine yakın çıkacağına yönelik işaretler de artmıştır. 2013 yıl sonuna ilişkin ise %5.3 seviyesinde olan TCMB tahmininin ulaşılabilir olduğunun altı çizilmiştir. Ancak düşük seyreden işlenmemiş gıda fiyatlarında yükselişlerin daha sert olabileceği ihtimali 2013 yılı enflasyonu üzerinde bir risk oluşturabilecektir. Diğer yandan TCMB, küresel büyüme oranlarındaki zayıflamaya rağmen ihracatın artmaya devam ettiğinin altını çizerek, cari işlemler açığının kademeli olarak zayıflamaya devam ettiğini Kasım ayında da belirtmiştir.
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
10.2011 11.2011 12.2011 01.2012 02.2012 03.2012 04.2012 05.2012 06.2012 07.2012 08.2012 09.2012 10.2012 11.2012
TCMB Faiz Oranları (%)
Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Borç Verme
Borç Alma Politika Kaynak: TCMB
Grafik 1
10.6 10.4
10.4 11.1
8.3
8.9 9.1 8.9
9.2 7.8
6.9 7.9 7.4
4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
TÜFE (y-y,%) 2012
TCMB Beklentisinin Alt Sınırı TCMB Beklentisinin Üst Sınırı
TCMB Beklentisinin Orta Noktası Grafik 2
Kaynak: TCMB
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2
200 300 400 500 600 700 800
1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2 2.1 2.2 2.3
Sepet (0.5*USD+0.5*EUR)
Faiz Koridoru Genişliği (Baz puan, Sağ Eksen)
Kaynak: Bloomberg Grafik 6
Son dönemde finansal istikrara ilişkin vurgularını artıran TCMB faiz koridorunu daraltmaya devam ederken, aktif bir politika aracı olarak kullandığı ROK’ları da artırmıştır. TCMB, Türk Lirası yükümlülüklerin döviz olarak tutulabileceği %40’lık ilk dilimden sonra gelen dilimlerde 0.1 puanlık artırıma gitmiştir. Hali hazırda yararlanma oranı %90.5 olan bu imkanın, yapılan değişiklik sonucunda aynı oranda kullanılmaya devam edilmesi halinde TCMB döviz rezervlerinde yaklaşık 0.5 milyar dolar artış olması beklenmektedir. TCMB ayrıca ROK’ları Türk lirası yükümlülüklerin altın olarak tutulabileceği bütün dilimlerde 0.2 puan artırmıştır. Altın imkanından yararlanma oranı %90.2 olup, değişikliklerden sonra bu imkanın aynı oranda kullanılması durumunda TCMB altın rezervlerinin yaklaşık 1.8 milyar dolar değerinde 33.1 ton artması beklenmektedir.
TCMB Başkanı Başçı, mevcut durumda 117.4 seviyesinde olan reel kur endeksinin 120-125 arasında kalması durumunda kısa vadede tepki vereceklerini kaydederken, 130 sınırını geçmesi durumunda ise ellerindeki tüm araçları kullanıp kuvvetli politika tepkisi verebileceklerini belirtti. Bu durumda TCMB’nin, %5.75 düzeyinde olan politika faizi ile birlikte, %5 seviyesindeki koridorun alt bandında ve ayrıca zorunlu karşılıklarda bir düzenlemeye gitmesi mümkün olabilir. TCMB ayrıca bu görüşünü gerek geçtiğimiz haftaki Kasım ayı PPK toplantısından sonra yayımladığı toplantı özetinde gerekse bir sonraki gün ekonomistler toplantısında yineleyerek bu konudaki tavrını ortaya koymuş ve piyasaya net bir mesaj vermiştir.
TCMB Kasım ayı toplantısında faiz koridorunu beklentilerimize paralel olarak 50 baz puan daraltırken son dönemde aktif bir politika aracı olarak kullandığı ROK’ları ise artırmaya devam etmiştir. TCMB böylece faiz koridorunun genişliğini 400 baz puan ile 2011 yılının Eylül ayındaki seviyesine dek çekmiştir. Yılın son ayında ise TCMB’nin gerek borç verme gerekse borç alma faiz oranında 50’şer baz puan indirime giderek faiz koridorunu 400 baz puan olarak korumasını bekliyoruz. Geçmiş dönemler incelendiğinde, faiz koridorunun 2009-2010 döneminde 250 baz puana kadar gerilediği görülmesine karşın bu dönemde 0.0
0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0
10 20 30 40 45 50 55 60
Rezerv Opsiyon Katsayıları (Döviz)
Ekim PPK Kasım PPK
Kaynak: TCMB Grafik 3
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5
5 10 15 20 25 30
Rezerv Opsiyon Katsayıları (Altın)
Ağustos PPK Kasım PPK
Kaynak: TCMB Grafik 4
131.7 131.9 131.4
117.4
80 90 100 110 120 130 140
Oca.03 Ağu.03 Mar.04 Eki.04 May.05 Ara.05 Tem.06 Şub.07 Eyl.07 Nis.08 Kas.08 Haz.09 Oca.10 Ağu.10 Mar.11 Eki.11 May.12
Reel Efektif Döviz Kuru (TÜFE Bazlı)
Kaynak: TCMB
130 seviyesine gelmesi durumunda
«Güçlü Politika Tepkisi»
Geçmişte 130 seviyelerinde tepe değerini gördü.
120-125 aralığında
«Ölçülü Politika Tepkisi»
Grafik 5
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3 sepetin (0.5$+0.5€) ortalama 1.82 seviyelerinde olduğu ve halihazırda sepet bazında kurun bu seviyelerin
üzerinde seyrettiği değerlendirildiğinde TCMB’nin faiz koridorunu daraltmaya devam etmeyeceğini düşünüyoruz. Ancak özellikle enflasyonun TCMB’nin yıl sonu beklentisinin orta noktası olan %7.4’ün altında gerçekleşeceğine yönelik güveni artarsa faiz koridorunun üst bandı olan borç verme faiz oranında 100 baz puan, alt bandı olan borç alma faiz oranında 50 baz puan indirime giderek koridoru daraltmaya devam etmesi mümkün olabilir. Son dönemde mali uçurum riskinin ve Euro Bölgesi’ne ilişkin belirsizlik ortamının devam etmesinin risk alma iştahında yarattığı gerileme ile sepetin yeniden 2.02-2.05 seviyelerine yükseldiği görülmektedir. Gerek Moody’s’in Türkiye için mevcut notunu ve görünümünü koruduğuna işaret eden açıklamaları gerekse Fitch’in kararının piyasalarda satın alınması halihazırda sepetin 2 seviyesinin altına gerilemesi ihtimalinin zayıfladığına işaret etmektedir. Bu nedenle TCMB’nin Aralık ayı toplantısında politika faiz oranında bir değişikliğe gitmeyeceğini düşünüyoruz. Ancak 2013 yılının ilk çeyreğinde ABD’nin içinde bulunduğu mali uçurum tartışmalarının olumlu şekilde sonuçlandırılması ve Moody’s’in olası bir not artırım sinyali fon akımlarının artmasına neden olarak kurlar üzerinde bir baskı oluşturabileceğinden TCMB’nin söz konusu dönemde politika faiz oranında 50 baz puanlık bir indirime gitmesi mümkün olabilir. TCMB’nin halihazırda
%5.66 seviyelerinde bulunan ağırlık ortalama fonlama maliyetini indirmeye devam ederek %5.50 seviyelerine çekmesi politika faiz oranında 25 baz puanlık bir indirimin sinyali olarak algılanabilir.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti
26.11.2012 Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Kasım) 74.9 --
ABD Chicago FED İmalat Endeksi (Ekim) 0.00 --
İtalya Tüketici Güveni (Kasım) 86.4 86.5
27.11.2012 ABD Dayanıklı Mal Siparişleri (Ekim) %9.8 -%0.3
Richmond FED İmalat Endeksi (Kasım) -7 --
Tüketici Güveni (Kasım) 72.2 73.0
Fransa Tüketici Güveni (Kasım) 84 83
28.11.2012 ABD Haftalık Mortgage Verileri 846.1 --
Yeni Konut Satışları (Ekim) 0.389 milyon 0.390 milyon
Euro Bölgesi M3 Para arzı (Ekim) %2.7 %2.8
Almanya TÜFE (Kasım, y-y) %2.1 %1.9
Japonya Perakende Satışlar (Ekim, y-y) %0.4 -%0.7
29.11.2012 Türkiye Finansal İstikrar Raporu ( 2012-II) -- --
ABD GSYH (3.çeyrek, ç-ç) %2 %2.8
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (3.çeyrek, ç-ç) %1.3 %1.3
İnşaat İzinleri (Ekim) 866 bin --
Haftalık İşsizlik Başvuruları 410 bin 395 bin
Euro Bölgesi İş Dünyası Güven Endeksi (Kasım) -1.62 -1.60
Almanya İşsizlik Oranı (Kasım) %6.9 %6.9
İtalya İş Dünyası Güven Endeksi (Kasım) 87.6 87.7
İngiltere Para Arzı (Ekim) %0.20 --
Japonya PMI İmalat Endeksi (Kasım) 46.9 --
İşsizlik Oranı (Ekim) %4.2 %4.2
TÜFE (Ekim, y-y) -%0.1 %0
Sanayi Üretimi (Ekim, a-a, öncül ) -%4.1 -%2.2
30.11.2012 Türkiye Dış Ticaret Dengesi (Ekim) -6.8 milyar dolar -7.5 milyar dolar
ABD Chicago PMI İmalat Endeksi (Kasım) 49.9 51
Euro Bölgesi İşsizlik Oranı (Ekim) %11.6 %11.7
TÜFE (Kasım, y-y, öncül) %2.5 %2.4
Fransa ÜFE (Ekim, a-a) %0.3 %0.4
İtalya TÜFE (Kasım, y-y,) %2.8 %2.7
ÜFE (Ekim, y-y) %2.6 %2.7
Haftalık Veri Takvimi (26-30 Kasım 2012)
5
TÜRKİYE
Sektörler (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%) (2012)
2011 II.
Çeyrek 2011
III.
Çeyrek 2011
IV.
Çeyrek 2012
I.
Çeyrek 2012
II.
Çeyrek
Tarım 5.7 6.5 4.9 5.8 5.4 3.5
Sanayi 26.0 9.3 9.5 5.3 2.8 3.4
İnşaat 5.8 13.1 10.3 7.0 2.7 0.4
Ticaret 13.4 13.7 10.6 3.2 0.7 1.2
Otel.veLokantalar 5.3 7.6 7.9 9.3 2.5 4.1
Ulaş. ve Haber. 15.4 12.1 11.4 6.6 5.1 3.9
Mali Kur. 11.6 9.2 12.9 6.8 4.5 3.6
Konut Sah. 4.7 1.7 1.3 2.3 1.7 1.7
Eğitim 2.1 4.1 6.9 5.4 4.5 4.5
Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3 3.3 6.8 7.8 4.9 4.1
Vergi-Süb. 8.7 10.8 10.1 4.8 2.5 1.4
GSYH 100 9.1 8.4 5.0 3.3 2.9
Kaynak: TÜİK
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
2.9-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4
Reel GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0
2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
6
Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%)
2011 II.
Çey.
2011 III.
Çey.
2011 IV.
Çey.
2012 I.
Çey.
2012 II.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har. 67.8 8.3 7.8 3.4 0.2 -0.5 Dev. Nihai Tük. Har. 10.0 9.0 10.3 -4.3 5.5 4.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 25.8 29.0 15.0 1.3 1.5 -7.4
Kamu Sektörü 3.2 -0.2 0.3 -9.5 2.1 -4.0
Özel Sektör 22.6 35.1 18.2 3.9 1.4 -7.9
Mal ve Hiz. İhracatı 25.8 0.5 10.2 6.6 11.9 19.8 Mal ve Hiz. İthalatı 28.3 18.9 6.8 -5.1 -6.0 -3.6
GSYH 9.1 8.4 5.0 3.3 2.9
Kaynak:TÜİK
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Sanayi Üretim Endeksi
-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0
Haz.06 Kas.06 Nis.07 Eyl.07 Şub.08 Tem.08 Ara.08 May.09 Eki.09 Mar.10 Ağu.10 Oca.11 Haz.11 Kas.11 Nis.12 Eyl.12
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
Kaynak:TÜİK -40.0
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0
2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-30 -20 -10 0 10 20 30
Haz.07 Eyl.07 Ara.07 Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
Kaynak: TCMB
7
-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00
Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
Sektörler
Yıllık Değişim Oranı (%)
Eylül Ayı
2011 2012
Petrol Ürünleri 1.0 15.5
Tekstil 6.6 8.7
Gıda 9.5 8.1
Kimyasal Madde 9.4 1.5
Ana Metal Sanayi 8.8 6.5
Metalik Olm. Diğ. Mineral 10.6 2.9
Taşıt Araçları 13.1 0.4
Elektrikli Teçhizat 27.4 -4.2
Giyim 2.9 9.1
Kaynak: TÜİK
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Nis.01 Eki.01 Nis.02 Eki.02 Nis.03 Eki.03 Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12
Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Sanayi Sipariş Endeksi
100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0
Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)
Kaynak:TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0
Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12
Aylık Sanayi Ciro Endeksi
Kaynak:TÜİK
8
Kapasite Kullanım Oranı
74.9
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
45 55 65 75 85 95
Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları
Yatırım Malları
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları
0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
52.5
30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00
60.00 PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters 90
95 100 105 110 115 120 125 130
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
9
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
7.8
6.11
0 2 4 6 8 10 12 14
Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
2.57
-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0
Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
0 5 10 15 20 25 30 35
Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12
Gıda Enerji Tüfe
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE
-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0
Şub.06 Haz.06 Eki.06 Şub.07 Haz.07 Eki.07 Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12
Tarım Sanayi İmalat Sanayi
Kaynak:TCMB
0 1 2 3
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Ev Eşyası
Eğitim Yıllık
Aylık
Kaynak: TCMB
500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300
100 120 140 160 180 200 220 240 260
Şub.05 Eyl.05 Nis.06 Kas.06 Haz.07 Oca.08 Ağu.08 Mar.09 Eki.09 May.10 Ara.10 Tem.11 Şub.12 Eyl.12
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
10
Türk- İş Mutfak Enflasyonu
İTO Enflasyon Göstergeleri
5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
Kaynak:İTO
59.4
40 50 60 70 80 90 100
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
Kaynak: TÜİK
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
-4 -2 0 2 4 6 8
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
Kaynak: Türk-İş
11
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
8.8 9.2
8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0
Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
19,000 21,000 23,000 25,000 27,000 29,000
Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12
İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi)
Kaynak: TÜİK
35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0
Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12
İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0
Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12
Tarım Sanayi
İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000
Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12
İş Arayanların Sayısı (kişi)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
İşkur İstatistikleri
92 94 96 98 100 102 104 106 108 110 112
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)
İşsizlik Oranı İşgücü Durumu
12
1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TCMB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
13
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
0 5000 10000 15000 20000 25000
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
İthalat
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İhracat
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB
14
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
65 75 85 95 105 115
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Krediler CNBC-e Güven Endeksleri
0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi
Kaynak: CNBC-e
0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00
Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
Bireysel ve Ticari Krediler
-5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00
Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
15
-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge
-35.00 -15.00 5.00 25.00 45.00 65.00
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
Kaynak:TCMB, VakıfBank
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0
200.0 250.0 300.0 350.0 400.0 450.0
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150
200 250 300 350 400
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
16
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
Şub.04 Haz.04 Eki.04 Şub.05 Haz.05 Eki.05 Şub.06 Haz.06 Eki.06 Şub.07 Haz.07 Eki.07 Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
Para Arzı
0 5 10 15 20 25 30 35
Ocak 2004 Ağustos 04 Mart 05 Ekim 05 Mayıs 06 Kasım 06 Haziran 07 Ocak 08 Ağustos 08 Mart 09 Ekim 09 Mayıs 10 Aralık 10 Temmuz 11 Şubat 12 Eylül 12
Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0.0
50.0 100.0 150.0 200.0 250.0
0 5 10 15 20 25 30
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
50000000 70000000 90000000 110000000 130000000 150000000 170000000
100000000 300000000 500000000 700000000 900000000
Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12
M2 (bin TL) M3 (bin TL)
M1 (bin TL-sağ eksen)
Kaynak:TCMB
17
2012-IMF Beklentisi
(Ekim 2012) Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge /GSYH (%)
İşsizlik Oranı (%)
Borç St./GSYH (%)
Gelişmiş Ülkeler 1.29 1.69 -0.37 8.03 109.86
Gelişmekte Olan Ülkeler 5.28 6.18 1.34 -- 34.41
Tüm dünya 3.28 3.90 -- -- --
ABD 2.17 1.58 -3.11 8.23 107.18
Euro Bölgesi -0.41 2.08 1.13 11.17 93.63
Almanya 0.94 2.15 5.43 5.21 83.03
Fransa 0.12 1.92 -1.73* 10.14 89.97
İtalya -2.29 1.52 -1.47 10.55 126.33
Macaristan -1.02 5.40 2.62 10.93 73.99
Portekiz -3.00 2.27 -2.87 15.47 119.07
İspanya -1.54 3.28 -1.97 24.90 90.63
Yunanistan -6.00 0.40 -5.81 23.83 170.73
İngiltere -0.38 2.20 -3.31 8.13 86.68
Japonya 2.22 -0.17 1.59 4.51 236.56
Çin 7.83 2.80 2.31 4.10 22.16
Rusya 3.69 6.71 5.21 6.00 11.03
Hindistan 4.86 12.99 -3.83 -- 67.59
Brezilya 1.47 4.97 -2.57 6.00 64.08
G.Afrika 2.59 5.30 -5.47 24.38 41.25
TÜRKİYE 3.00 7.50 -7.50 9.44 38.50
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD 2.3 2.2 -3.09 0.25 72.2
Euro Bölgesi -0.6 2.5 0.43 0.75 -26.90
Almanya 0.9 2.10 5.65 0.75 91
Fransa 0.10 2.10 -1.95 0.75 -29.80
İtalya -0.90 2.80 -3.26 0.75 86.40
Macaristan -1.50 6.00 1.22** 6.25 -50.70
Portekiz -3.40 2.10 -6.45 0.75 -61.10
İspanya -1.60 3.50 -3.53 0.75 -35.80
Yunanistan -5.50 0.90 -9.81 0.75 -77.50
İngiltere -0.10 2.70 -1.92 0.50 -30.00
Japonya 0.10 -0.30 2.03 0.10 39.70
Çin 7.40 1.70 2.76 6.00 106.10
Rusya 2.90 6.50 5.34 8.25 --
Hindistan 5.50 9.14 -3.44 8.00 --
Brezilya 0.49 5.45 -2.11 7.25 116.40
G.Afrika 3.00 5.60 -2.82** 5.00 -1.00
Türkiye 2.90 7.80 -6.38** 5.75 85.73
*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.
**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Beklentiler
18
2010 2011 En Son Yayımlanan
2012 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 098 799 1 294 893 349 630 (2012, 2Ç) --
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 9.2 8.5 2.9 (2012, 2Ç) 3.1
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 6.2 (Eylül 2012) --
Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 75.4 74.9 (Ekim 2012) --
İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 8.8 (Ağustos 2012) 8.7
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %) 6.40 10.45 7.80 (Ekim 2012) 7.2
ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 2.57 (Ekim 2012) --
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1 133,885 148,455 152,404 (09.11.2012) --
M2 587,815 665,642 711,123 (09.11.2012) --
M3 616,201 700,491 752,780 (09.11.2012) --
Emisyon 44,368 49,347 56,115 (09.11.2012) --
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 80,696 78,330 99,112 (16.11.2012) --
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma) 1.50 5.0 5.0 (23.11.2012) --
TRLIBOR O/N 6.54 10.89 5.43 (23.11.2012) --
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı 47,101 77,089 2,697 (Eylül 2012) 58,000
İthalat 185,544 240,834 19,838 (Eylül 2012) --
İhracat 113,883 134,971 13,013 (Eylül 2012) --
Dış Ticaret Açığı 71,661 105,858 6,825 (Eylül 2012) 89,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku 352.8 368.8 391.3 (Ekim 2012) --
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 120.5 149.5 145.4 (Ekim 2012) --
Kamu Net Borç Stoku 317.6 290.5 275.8 (2012 II. Çeyrek) --
Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2010 Ekim 2011 Ekim
Bütçe Gelirleri 19,368 22,633 27,345 (Ekim 2012) --
Bütçe Giderleri 21,203 24,574 31,749 (Ekim 2012) --
Bütçe Dengesi -1,835 -1,941 -4,404 (Ekim 2012) --
Faiz Dışı Denge 0,351 0,769 -0,681 (Ekim 2012) --
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
V
ek
Vakıfbank Ek
konomik.arastirm
Cem Eroğ
Nazan Kı Ümit Üns Emine Öz Naime Do Fatma Öz Sinem Ul
Bu rapor Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi
konomik Ar
malar@vakifbank
ğlu lıç sal zgü Özen oğan Eriş zlem Kanbur lusoy
Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası T ması nedeniyle do amacıyla hazırlan
lerde daha önced
aştırmalar
k.com.tr
Müdür Müdür Yard Müdür Yard Uzman Uzman Yard Uzman Yard Uzman Yard
Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya do mış olup, hiçbir k den bilgilendirme
dımcısı dımcısı
dımcısı dımcısı dımcısı
tarafından güven verilerin doğrulu laylı olarak oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs
cem.eroglu@va nazan.kilic@vak umit.unsal@vak emineozgu.ozen naimedogan.eri fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@
nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak zararlardan nerisi olarak yoru men veya tamam
akifbank.com.tr kifbank.com.tr kifbank.com.tr n@vakifbank.com is@vakifbank.co nbur@vakifbank vakifbank.com.t
nılan kaynaklard rhangi bir garanti dolayı sorumlul umlanmamalıdır.
men değişiklik yap
Vak m.tr
m.tr .com.tr r
an sağlanan bilg vermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi
kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021 021 021
giler kullanılarak h bu rapor ve için ektedir. Bu rapo r Bankası T.A.O. b
ptir.
mik Araştırmalar 2‐398 18 98 2‐398 19 02 2‐398 18 99 2‐398 18 90 2‐398 18 92 2‐398 18 91 2‐398 19 05
hazırlanmıştır.
ndeki bilgilerin or sadece bilgi bu raporda yer
r