HAFTALIK RAPOR 3 Eylül 2012
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
İşsizlik Oranı Gerilemeye Devam Ediyor
Mayıs ayında Türkiye istihdam piyasası olumlu bir performans sergilemiş ve işsizlik oranı %8.2 ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yeni nüfus projeksiyonlarına göre işsizlik oranlarını açıklamaya başladığı 2005 yılından bu yana en düşük seviyeye gerilemiştir. Ancak mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik rakamlarına bakıldığında, yatay bir hareket görülmektedir. Bu haftaki raporumuzda Türkiye Mayıs ayı istihdam piyasası gelişmeleri incelendikten sonra, uluslararası karşılaştırma yapılacak ve son olarak önümüzdeki döneme ilişkin işsizlik beklentimiz ele alınacaktır.
Mayıs ayında işsizlik oranı %8.2’ye geriledi.
Mayıs ayında işsizlik oranı geçen senenin aynı dönemine göre 1.2 puan düşerek %8.2'ye gerilemiştir.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise bir önceki aya göre değişmeyerek %9.0 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranında yıllık bazda kaydedilen belirgin gerilemeye rağmen mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranının bir önceki aya göre değişmemesi işgücü piyasasındaki toparlanmanın daha çok mevsimsel faktörlere bağlı olduğuna işaret etmektedir. Tarım dışı işsizlik oranı da bir önceki yıla göre 1.6 puan azalarak %10.4 seviyesine gerilemiştir.
Tarım dışı işsizlik oranının manşet işsizlik oranına göre daha belirgin bir düşüş kaydetmesi, işgücü piyasasındaki toparlanmanın tarım sektöründen ziyade diğer sektörlerdeki artışlarından kaynaklandığını göstermektedir.
Mayıs ayında olumlu bir performans sergileyen istihdam piyasasına sektörel bazda bakıldığında, hizmetler sektörünün işsizlik oranındaki gerilemede en önemli rolü oynadığı görülmektedir. Hizmetler sektöründe istihdam Mayıs ayında 2011 yılının aynı ayına göre %6 oranında artarken bu sektör, toplam istihdamın da %48.8’ini karşılamıştır. Aylık bazda ise turizmde görülen artışın da etkisiyle %6 oranında artan hizmetler sektörü istihdamının mevsimsel etkilerden arındırıldığında bir önceki aya göre değişmediği görülmektedir. Hizmetler sektöründen sonra Mayıs ayında istihdamda ikinci en yüksek paya sahip olan sektör ise %25.2 ile tarım sektörü olmuştur. Tarım sektöründe istihdamın geçen üç ayda yıllık bazda azaldığı görülürken, Mayıs ayında yeniden yükselmeye başlamış olması olumlu görünmektedir. Mayıs ayında sürpriz şekilde %5.9 oranında büyüyen sanayi üretimine karşın, sanayi sektöründe istihdamın Mayıs ayında da gerilemeye devam ettiği görülmektedir. Ayrıca sanayi sektörünün toplam istihdam içindeki payı %18.8 ile hem geçen yılın aynı ayına göre hem de bir önceki aya göre gerilemiştir. Mayıs ayında toplam istihdam içinde %7.2 ile en küçük paya sahip olan inşaat sektöründe ise istihdam bir önceki yılın aynı ayına
8.2 9
7.5 9.5 11.5 13.5 15.5 17.5
Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK Grafik 1
-4 -2 0 2 4 6 8 10
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs
Sektörel İstihdam Gelişimi (y-y,%)
Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler
Kaynak: TÜİK Grafik 3
1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TCMB Grafik 2
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2 göre %3.3 artmıştır. İnşaat sektörü istihdamı aylık bazda ise %12 ile sert bir yükseliş göstermiştir. Mevsimsellikten arındırıldığında ise inşaat sektörü istihdamının aylık bazda %0.8 oranında düşüş yaşadığı görülmektedir. Özellikle hizmetler ve inşaat sektöründeki bu durum, istihdamda sektörel bazda görülen iyileşmede mevsimsel etkilerin ağırlıklı rol oynadığını göstermektedir. Yaz aylarında hizmetler, inşaat ve tarım sektörlerinde işgücü hareketliliğinin arttığı göz önünde bulundurulduğunda, işsizlikteki olumlu performansın yaz ayları boyunca devam etmesi beklenebilir. Ancak sanayi istihdamı açısından önemli bir gösterge olabilecek kurulan kapanan şirket istatistiklerine bakıldığında, Haziran ayında kurulan kapanan şirket farkının 2008 yılının Aralık ayından sonraki en düşük seviyesine gerilediği görülmektedir. Bu durum önümüzdeki dönemde sanayi istihdamının seyri açısından risk oluşturabilecektir.
Türkiye işsizlikte olumlu bir performans sergiliyor.
Küresel krizle birlikte istihdam piyasalarında başlayan bozulma, Euro Bölgesi’ndeki borç kriziyle birlikte tetiklenmiş ve özellikle Euro Bölgesi ülkelerinin işsizlik oranlarında ciddi yükselişler görülmüştür. Ancak bölge içindeki ülkeler arasında istihdam piyasaları bakımından önemli farklılıklar dikkat çekmektedir. Euro Bölgesi ekonomisinin lokomotifi olarak tanımlanan ve bölgenin en büyük ekonomisi olan Almanya’da bozulmanın kısa süreli olduğu görülürken, İrlanda’da işsizlik oranındaki ciddi artışların devam ettiği görülmektedir.
İşsizlik oranlarının kriz öncesi ve kriz sonrası dönemlerde nasıl hareket ettiğini görebilmek için, Türkiye işsizlik oranı ile seçilmiş ülke işsizlik oranları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Yandaki grafikte Türkiye’nin işsizlik oranı 2005 bazlı olduğundan, seçilmiş ülke işsizlik oranları 2005=100 olacak şekilde endekslenerek Türkiye işsizlik oranı ile karşılaştırılmıştır. Grafik-4’teki endekslenmiş işsizlik oranları incelendiğinde, kriz öncesinde işsizlik oranı %4.6’nın üzerine çıkmayan İrlanda’da işsizlik oranının diğer ülkelere nazaran daha hızlı arttığı görülmüştür. İspanya işsizlik oranındaki artışın İrlanda’ya göre daha sınırlı olduğu görülürken, İspanya’yı takip eden ve Euro Bölgesi borç krizinin ilk patlak verdiği ülke olan Yunanistan’da da sert artışlar yaşandığı görülmektedir.
Öte yandan Türkiye’nin bu çalışmada seçilmiş ülkeler arasında, Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’nın ardından en düşük işsizlik oranına sahip ikinci ülke olduğu görülmektedir. Başta ABD olmak üzere pek çok ülkenin istihdam piyasasında kriz sonrasında toparlanma görülmesine karşın işsizlik oranlarının hala kriz öncesi seviyelerinin üzerinde olduğu görülmektedir. Bunun en temel nedeni yapısal bir olgu olan işsizliğin ekonomi düzelse dahi toparlanmasının zaman almasıdır. Krizin ardından reel sektörün yatırım yaparak istihdamı destekleme yönünde yeni adımlar atabilmesi ekonomiye güven tesisinin sağlanması ile mümkün olabilmektedir. Küresel krizin ardından başlayan Euro Bölgesi borç krizi özellikle Avrupa’da ekonomiye dair algılamaları bozarak işsizlik oranı açısından olumsuz bir ortam yaratmıştır. Bu nedenle Euro Bölgesi ülkelerinin pek çoğunda işsizlik oranı hâlihazırda küresel kriz sonrası seviyelerin de üzerinde seyretmektedir. Örneğin İspanya’nın işsizlik oranının kriz öncesi seviyesinden 16.6 puan, kriz sonrası seviyesinin ise 6.7 puan üzerinde olduğu dikkat çekmektedir. Ekonomik açıdan oldukça zor durumda olan bir diğer Euro Bölgesi ekonomisi Yunanistan’ın işsizlik oranının da kriz öncesi seviyesinden 14.9 puan, kriz sonrası seviyesinden ise 13.8 puan daha yüksek olduğu görülmektedir. Aynı dönemlerde Türkiye’nin işsizlik oranı incelendiğinde ise işsizlik oranının kriz öncesine göre 1 puan, kriz sonrasına göre ise 4.8 puan gerilediği görülmektedir. Sonuç olarak Türkiye’nin istihdam piyasası uluslararası karşılaştırmalarda dikkat çekici bir performans sergilemiştir. İşsizlik oranındaki toparlanmanın boyutu kadar çok hızlı bir şekilde gerçekleşmiş olması da önemli görünmektedir. Bu hızlı değişimin olumlu yönde devam etmesi işsizlik oranında yapısal bir dönüşümün de sinyali olabilir.
0 50 100 150 200 250 300 350
Oca.05 Eyl.05 May.06 Oca.07 Eyl.07 May.08 Oca.09 Eyl.09 May.10 Oca.11 Eyl.11 May.12
İşsizlik Oranı (Endekslenmiş*)
Almanya Euro Bölgesi Fransa
İngiltere İspanya İtalya
Yunanistan ABD Türkiye
Portekiz İrlanda
Kaynak: Bloomberg
*2005=100 olacak şekilde endekslenmiştir.
Grafik 4
Kriz Öncesi
Kriz Sonrası
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3 İlk 5 ayda İstihdam beklentilerden olumlu bir performans sergiledi.
Türkiye ekonomisinin küresel kriz sonrasında yakaladığı güçlü büyüme performansı işgücü piyasalarında da kendisini göstermiş ve olumlu bir seyrin ortaya çıkmasına katkı sağlamıştır. Canlı makroekonomik yapı yeni iş olanaklarının yaratılmasına katkı sağlayarak istihdam düzeyinin istikrarlı bir şekilde yükselmesini ve 2010 yılının başından 2011 yılı sonuna kadar istihdamın ortalama %6.4 oranında büyümesini sağlamıştır. 2012 yılının ilk 5 ayında ise ortalama istihdam artışının %3.1 ile yavaşladığı dikkat çekmektedir. Ancak özellikle büyümenin de 2012 yılında belirgin şekilde hız kestiği dikkate alındığında, istihdamın artış hızındaki yavaşlamanın nispeten sınırlı kaldığı dahi söylenebilmektedir.
Güçlü büyüme performansına ve istihdamdaki artışa bağlı olarak 2011 yılında işsizlik oranı belirgin bir şekilde gerilemiştir. 2012 yılının ilk aylarında ise büyümedeki yavaşlama ile çift haneli seviyelere yükselen işsizlik oranı mevsimsel trendin üzerinde görülen olumlu hareketler ile son aylarda yeniden sürpriz bir toparlanma göstermiştir.
Mevsimsel olarak tarım ve turizm istihdamındaki artışın istihdamı ve işsizlik oranını olumlu etkilediği görülürken son dönemde işsizlik oranındaki bu sürpriz hareketlerin ardından 2012 yılı için %10.4 seviyesinde bulunan işsizlik oranı tahminimize ilişkin aşağı yönlü riskler de artmıştır. Ancak temel olarak 2 önemli nedenle işsizlik oranının son dönemdeki bu hareketine temkinli yaklaşılması gerekmektedir. Öncelikle manşet işsizlik oranında görülen bu toparlanmaya karşın mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı son 7 aydır %9-%9.3 aralığında daha yatay bir hareket sergilemiştir. Bu nedenle konjonktür dışı olumlu mevsimsel etkilerin sona erdiği yaz aylarından sonra işsizlik oranında genel trendinin üzerinde bir yükseliş yaşanması mümkün olabilir. Diğer önemli neden ise ekonomik aktiviteye ilişkin açıklanan öncül verilerin ekonomi için yılın üçüncü çeyreğinde yılın ilk iki çeyreğine oranla daha olumsuz bir tabloya işaret etmesi olarak ele alınabilir. Açıklanan veriler yılın ikinci yarısında olumlu işsizlik rakamlarının terse dönebileceğinin sinyalini vermektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin bu değerlendirmeler dikkate alındığında 2012 yılı işsizlik oranı beklentimizi %10.4 seviyesinde tutmaya devam ediyoruz.
-4 -2 0 2 4 6 8 10
Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12
Kaynak: TCMB
İstihdam Düzeyi (yıllık % değ.)
Grafik 6
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011
İşsizlik Oranı (%)
Gerçekleşen Tahmin Edilen
Kaynak: TÜİK, VakıfBank Grafik 5
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti
03.09.2012 Türkiye TÜFE (Ağustos, y-y) %9.07 %8.88
(açıklandı)
ÜFE (Ağustos, y-y) %6.13 %4.56
(açıklandı)
PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 49.4 --
Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 45.3 45.3
Almanya PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 45.1 45.1
04.09.2012 ABD ISM İmalat Endeksi (Ağustos) 49.8 50.0
PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 51.9 51.2
Euro Bölgesi ÜFE (Temmuz, y-y) %1.8 %1.6
05.09.2012 ABD Haftalık Mortgage Verileri -- --
Euro Bölgesi PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 47.5 47.5
Perakende Satışlar (m-m,%) %0.1 -%0.2
Almanya PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 48.3 48.3
Fransa PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 50.2 50.2
06.09.2012 Türkiye TCMB Beklenti Anketi (Eylül 1.dönem) -- --
ABD ADP Özel İstihdam (Ağustos) 163bin 140bin
Euro Bölgesi ECB Toplantısı ve Faiz Kararı (Eylül) %0.75 %0.75
2.çeyrek Büyüme Oranı Revize -%0.2 --
İngiltere BOE Toplantısı ve Faiz Kararı (Eylül) %0.50 %0.50
07.09.2012 ABD Tarımdışı İstihdam Verileri (Ağustos) 163bin 120bim
İşsizlik Oranı (Ağustos) %8.3 %8.3
Almanya Dış Ticaret Dengesi (Temmuz) 16.2mlyr€ 15.5mlyr€
Fransa Dış Ticaret Dengesi (Temmuz) -6.0mlyr€ -5.8mlyr€
Japonya Öncül Göstergeler (Temmuz) -2.6 --
Haftalık Veri Takvimi (3-10 Eylül 2012)
5 TÜRKİYE
Sektörler (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%)
2011 I.
Çeyrek 2011
II.
Çeyrek 2011
III.
Çeyrek 2011
IV.
Çeyrek 2012
I.
Çeyrek
Tarım 4.2 7.1 5.0 4.2 6.7 4.5
Sanayi 26.1 14.9 9.1 9.2 5.2 2.7
İnşaat 5.8 15.3 13.0 10.2 7.0 2.8
Ticaret 13.4 17.3 14.2 11.5 3.9 0.9
Ulaş. ve Haber. 15.3 12.4 12.4 12.0 6.8 4.7
Mali Kur. 12.2 10.0 9.2 12.9 6.8 4.8
Konut Sah. 4.8 2.0 1.8 1.3 2.5 1.8
Eğitim 2.3 4.1 4.1 6.9 5.4 4.5
Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.4 3.5 3.3 6.8 7.8 4.4
Vergi-Süb. 8.9 16.9 10.7 10.0 5.0 2.6
GSYİH 11.9 9.1 8.4 5.2 3.2
Kaynak: TÜİK
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 3.2
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4
Reel GSYİH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0
2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
6
Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%)
2011 I.
Çey.
2011 II.
Çey.
2011 III.
Çey.
2011 IV.
Çey.
2012 I.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har. 70.0 11.9 8.2 7.8 3.4 0.02 Dev. Nihai Tük. Har. 9.8 7.0 9.0 10.3 -4.3 5.5 Gay. Safi Ser. Oluş. 25.8 33.9 28.7 14.6 2.4 1.6
Kamu Sektörü 2.8 -0.9 -0.2 0.3 -9.4 2.1
Özel Sektör 23.0 39.8 34.7 17.7 5.2 1.6
Mal ve Hiz. İhracatı 24.9 8.7 0.5 10.2 6.7 13.2 Mal ve Hiz. İthalatı 28.3 26.9 18.9 6.8 -5.1 -5.0
GSYİH 11.9 9.1 8.4 5.2 3.2
Kaynak:TÜİK
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Sanayi Üretim Endeksi
-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0
Mar.06 Ağu.06 Oca.07 Haz.07 Kas.07 Nis.08 Eyl.08 Şub.09 Tem.09 Ara.09 May.10 Eki.10 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Haz.12
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
Kaynak:TÜİK -40.0
-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00
Mar.07 Haz.07 Eyl.07 Ara.07 Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
Kaynak: TCMB
7
-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00
Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
Sektörler
Yıllık Değişim Oranı (%)
Haziran Ayı
2011 2012
Petrol Ürünleri 10.0 -2.3
Tekstil -2.0 5.9
Gıda 13.7 -6.7
Kimyasal Madde -5.5 12.2
Ana Metal Sanayi 8.3 9.4
Metalik Olm. Diğ. Mineral 6.8 -0.3
Taşıt Araçları 13.1 -9.0
Elektrikli Teçhizat 6.8 8.3
Giyim 4.5 -4.0
Kaynak: TÜİK
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Haz.01 Oca.02 Ağu.02 Mar.03 Eki.03 May.04 Ara.04 Tem.05 Şub.06 Eyl.06 Nis.07 Kas.07 Haz.08 Oca.09 Ağu.09 Mar.10 Eki.10 May.11 Ara.11 Tem.12
Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Sanayi Sipariş Endeksi
100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0
Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)
Kaynak:TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0
Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12
Aylık Sanayi Ciro Endeksi
Kaynak:TÜİK
8 Kapasite Kullanım Oranı
74.3
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
45 55 65 75 85 95
Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları
Yatırım Malları
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları
0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
49.4
30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00
60.00 PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters 90
95 100 105 110 115 120 125 130
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
8.88
7.17
0 2 4 6 8 10 12 14
Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
4.56
-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0
Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
0 5 10 15 20 25 30 35
Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12
Gıda Enerji Tüfe
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE
-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0
Nis.06 Ağu.06 Ara.06 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Nis.08 Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12
Tarım Sanayi İmalat Sanayi
Kaynak:TCMB
-1 0 1 2 3
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Ev Eşyası
Eğitim Yıllık
Aylık
Kaynak: TCMB
500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300
100 120 140 160 180 200 220 240 260
Oca.05 Ağu.05 Mar.06 Eki.06 May.07 Ara.07 Tem.08 Şub.09 Eyl.09 Nis.10 Kas.10 Haz.11 Oca.12 Ağu.12
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
10 Türk- İş Mutfak Enflasyonu
İTO Enflasyon Göstergeleri
5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
Kaynak:İTO
69.1
40 50 60 70 80 90 100
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
Kaynak: TCMB
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
-4 -2 0 2 4 6 8
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
Kaynak: Türk-İş
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
8.2 9
8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0
May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000 28,000
May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12
İşgücü Arzı İstihdam Edilenler
Kaynak: TÜİK
35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0
May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12
İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0
May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12
Tarım Sanayi
İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000
Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12
İş Arayanların Sayısı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
İşkur İstatistikleri
92 94 96 98 100 102 104 106 108 110
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)
İşsizlik Oranı İşgücü Durumu
12
1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TCMB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
0 5000 10000 15000 20000 25000
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
İthalat
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İhracat
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB Kaynak:TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Kaynak: TCMB
14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
65 75 85 95 105 115
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Krediler CNBC-e Güven Endeksleri
0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi
Kaynak: CNBC-e
0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00
Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
Bireysel ve Ticari Krediler
-5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00
Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
15
-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge
-35.00 -15.00 5.00 25.00 45.00 65.00
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
Kaynak:TCMB, VakıfBank
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0
200.0 250.0 300.0 350.0 400.0
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150
200 250 300 350
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
16
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
Ara.03 Nis.04 Ağu.04 Ara.04 Nis.05 Ağu.05 Ara.05 Nis.06 Ağu.06 Ara.06 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Nis.08 Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
Para Arzı
0 5 10 15 20 25 30 35
Ocak 2004 Temmuz 04 Ocak 05 Temmuz 05 Ocak 06 Haziran 06 Aralık 06 Haziran 07 Aralık 07 Haziran 08 Aralık 08 Haziran 09 Aralık 09 Haziran 10 Aralık 10 Haziran 11 Aralık 11 Haziran 12
Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0.0
50.0 100.0 150.0 200.0 250.0
0 5 10 15 20 25 30
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
50000000 70000000 90000000 110000000 130000000 150000000 170000000
100000000 300000000 500000000 700000000 900000000
Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12
M2 (bin TL) M3 (bin TL)
M1 (bin TL-sağ eksen)
Kaynak:TCMB
17
2012-IMF Beklentisi
(Temmuz 2012) Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge /GSYH (%)
İşsizlik Oranı (%)
Borç St./GSYH (%)
Gelişmiş Ülkeler 1.4 2.0 -0.35 7.92 107.85
Gelişmekte Olan Ülkeler 5.6 6.3 1.66 -- 33.64
Tüm dünya 3.5 3.98 -- -- --
ABD 2.0 1.89 -3.27 8.16 106.60
Euro Bölgesi -0.3 1.86 0.75 10.87 89.96
Almanya 1.0 1.91 5.18 5.58 78.87
Fransa 0.3 1.95 -1.93 9.93 89.02
İtalya -1.9 1.82 -2.22 9.50 123.36
Macaristan 0.0 5.00 3.26 11.50 76.25
Portekiz -3.3 2.65 -4.16 14.43 112.40
İspanya -1.5 1.69 -2.14 24.20 79.04
Yunanistan -4.7 0.80 -7.39 19.37 153.24
İngiltere 0.2 2.00 -1.73 8.26 88.37
Japonya 2.4 0.15 2.17 4.50 235.83
Çin 8.0 3.50 2.27 4.00 22.03
Rusya 4.0 6.20 4.77 6.00 8.37
Hindistan 6.1 8.55 -3.23 -- 67.57
Brezilya 2.5 4.96 -3.22 6.00 65.10
G.Afrika 2.6 5.50 -4.82 23.81 39.38
TÜRKİYE 2.3 8.56 -8.78 10.33 36.04
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYİH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD 2.3 1.4 -3.14 0.25 60.6
Euro Bölgesi -0.4 2.4 0.31 0.75 -24.60
Almanya 1 2.20 5.74 0.75 95
Fransa 0.30 2.20 -2.23 0.75 -25.50
İtalya -0.90 3.50 -3.19 0.75 86.00
Macaristan -1.20 5.80 1.09** 6.75 -52.70
Portekiz -3.30 2.80 -9.98** 0.75 -48.70
İspanya -1.30 2.70 -4.60** 0.75 -39.70
Yunanistan -5.50 0.90 -9.98** 0.75 -65.20
İngiltere -0.50 2.60 -1.92 0.50 -29.00
Japonya 3.50 -0.40 2.05 0.10 39.70
Çin 7.60 1.80 5.15** 6.00 98.20
Rusya 4.00 5.60 5.47 8.00 --
Hindistan 5.50 9.84 -3.27** 8.00 --
Brezilya 0.49 5.20 -2.11 7.50 113.40
G.Afrika 3.00 4.90 -2.82** 5.00 -3.00
Türkiye 3.20 8.88 -6.35** 5.75 92.78
*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.
**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg
