HAFTALIK RAPOR 22 Haziran 2012

(1)

HAFTALIK RAPOR

22 Haziran 2012

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

TCMB faiz oranlarında değişikliğe gitmediği Haziran ayı toplantısında zorunlu karşılıklara ilişkin düzenlemeler yaptı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) son Para Politikası Kurulu toplantısında beklentilere paralel olarak faiz oranında değişikliğe gitmezken, zorunlu karşılıkların döviz ve altın cinsinden tutulabilecek oranlarında artırımına gitmiştir. Son dönemde küresel piyasalarda yaşanan gelişmeler gelişmekte olan ülke büyümeleri üzerindeki soru işaretlerini arttırırken, bu durumun Türkiye ekonomisine de yansıması önem kazanmaktadır. Bu haftaki raporumuzda öncelikle TCMB’nin kararları ele alınmış olup, kararların yansımaları incelenmiştir. İzleyen bölümde ise enflasyon ve büyüme beklentileri çerçevesinde küresel ekonomilerdeki gelişmeler ve bu gelişmelerin para politikaları yansımaları ele alınmıştır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Haziran ayı toplantısında faizlerde herhangi bir değişikliğe gitmeyerek politika faiz oranını beklentilere paralel olarak, %5.75 seviyesinde sabit bırakmıştır.

TCMB ayrıca borç alma ve borç verme faiz oranlarını %5 ve

%11.5 olarak sabit tutmuştur.

TCMB’nin toplantının ardından yaptığı açıklamada, önceki kararlara paralel olarak, yurtdışı koşulların para politikası duruşunda esneklik gerektirdiği vurgulanırken, enflasyonun bir süre daha hedefin üzerinde seyredecek olmasından dolayı temkinli duruşun korunacağı ifade edilmiştir. Bununla birlikte TCMB’nin gerekli görülen günlerde ek parasal sıkılaştırmaya gidebileceğini belirtmesi de önümüzdeki günlerde gerektiğinde istisnai gün uygulamasının devam edebileceğini ve efektif faiz oranının daha yukarı çekilebileceğini göstermektedir. TCMB’nin ikinci çeyrek büyümesi için ılımlı toparlanma ifadesini kullanması da dikkat çekmektedir.

TCMB, Haziran ayı toplantısında ayrıca TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tutulabilecek kısmının üst sınırına ilişkin Mayıs ayı toplantısından sonra beklentilerimize paralel ikinci bir ayarlamaya gitmiş ve söz konusu oranı %45’den %50’ye yükseltmiştir.

TCMB, beklentilerimiz dahilindeki 5 puanlık yükselişe karşın, döviz TL dönüşüm katsayısını 1.4 yerine 1.7 olarak belirlemiştir. Bu çerçevede, imkanın bankalarca tam olarak kullanılması durumunda TCMB rezervlerinin 2.7 milyar dolar artması, piyasaya ise 2.8 milyar TL likidite sağlanması beklenmektedir.

TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tutulabilecek kısmına ilişkin kararlar

Karar Tarihi Karar Döviz Rezervi

Artışı 05 Ekim 2011 %10’dan %20’ye 3.6 milyar dolar 27 Ekim 2011 %20’den %40’a 4.7 milyar dolar 29 Mayıs 2012 %40’tan %45’e 2.1 milyar dolar 21 Haziran 2012 %45’ten %50’ye 2.7 milyar dolar

TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların altın cinsinden tutulabilecek kısmına ilişkin kararlar

Karar Tarihi Karar Altın Rezervi Artışı 27 Mart 2012 %10’dan %20’ye 2.2 milyar dolar 21 Haziran 2012 %20’den %25’e 2.2 milyar dolar

4 6 8 10 12 14

10.2011 11.2011 12.2011 01.2012 02.2012 03.2012 04.2012 05.2012 06.20

TCMB Faiz Oranları (%)

Ağırlıklı Ort. Fonlama Maliyeti Borç Verme

Borç Alma Politika

Kaynak: TCMB

(2)

2 Katsayının beklentilerden yüksek olması, TCMB’nin piyasaya sağlayacağı TL likiditenin kısıtlı olacağını

göstermekte ve sıkı para politikasının devamının teyidi anlamına gelmektedir. Bununla birlikte, alınan kararın TCMB rezervlerine artış yönünde katkı yapacak olması da olumlu karşılanmaktadır. Ayrıca TCMB, Türk lirası zorunlu karşılıkların altın olarak tutulabilecek kısmına ilişkin üst sınırı da %20’den

%25’e yükseltmiştir. Böylece, sağlanan imkanın önceki uygulamayla aynı oranda kullanılması durumunda, TCMB rezervlerinde 2.2 milyar dolarlık bir artış olacak, piyasaya ise 2.8 milyar TL likidite sağlanacaktır.

Merkez Bankası’nın söylemlerinde fiyat gelişmelerinin enflasyon beklentilerinde bozulmaya yol açmaması önemli bir yer tutmaktadır. Bu çerçeve TCMB enflasyonun mevcut seyrinin yanında ekonomik aktörlerin enflasyona ilişkin bekleyişlerini de politika tasarımında göz önüne almaktadır.

Son dönemde TL’de görülen değerlenme ve uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının gerilemesi yıl sonu enflasyon beklentilerinin önemli ölçüde gerilemesini sağlamıştır. Bu durum TCMB’nin para politikası uygulamalarının enflasyon üzerinde olumlu yansımalarının görüldüğünü yansıtmaktadır.

Bunun yanında, küresel krizin ardından 2009 yılından itibaren görülen toparlanma sürecindeki aksamanın giderek belirginleştiği de göze çarpmaktadır. Özellikle Avrupa’da sorunlu ülkelerde yaşanan borç ve bankacılık sorunlarının giderek derinleşmesi ve bulaşıcı bir nitelik kazanması ile Avrupa’daki gelişmelerin ABD ekonomisine de büyüme kaynaklı endişeleri artırıcı şekilde yansımaya başlaması söz konusu süreci desteklemektedir. Uluslararası ekonomilerde yaşanan bu gelişmeler şu anda olmasa bile önümüzdeki dönemde Türkiye ekonomisinde de büyümeye ilişkin soru işaretlerini artırabilecektir. Bu sürecin devam etmesi TCMB’nin önümüzdeki dönemde enflasyondan daha çok büyümeye odaklanmasına yol açabilecektir. Avrupa ve ABD kaynaklı sorunların artması piyasalarda yeni bir parasal genişleme paketinin uygulamaya konulması beklentilerini güçlendirmiştir. Her ne kadar ABD Merkez Bankası son yaptığı toplantıda QE3 yerine vade uzatım programını (Operation Twist) genişleterek uzatmaya karar verse de sorunların daha fazla hissedilmeye başlanması ile önümüzdeki aylarda yeni bir parasal genişleme söz konusu olabilecektir. Avrupa tarafında ise İspanya ve İtalya kaynaklı sorunların artması ile ECB’nin Temmuz ayında 50 baz puanlık bir faiz indirimine gitmesi ve önümüzdeki dönemde yeni bir uzun vadeli kredi imkanı (LTRO) sağlaması söz konusu olabilecektir. İngiltere ve Japonya Merkez bankalarının da genişleyici politikalarına devam ettiği bir ortamda, yeni parasal genişleme uygulamalarının devreye girmesi gelişmekte olan ülkelere fon akışını hızlandırabilecektir. Bu durum görece güçlü konumda olan Türkiye ekonomisinde TL’nin değer kazanmasına yol açabilecek ve TCMB’yi daha yumuşak duruşa itebilecektir.

Sonuç olarak, TCMB Haziran ayı toplantısında gerek yurtiçindeki gerekse yurtdışındaki gelişmeleri de göz önünde bulundurmuş ve enflasyonun bir süre daha yukarı yönlü hareket edeceği beklentisiyle

3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

Kaynak: TCMB

Yıl Sonu Büyüme Beklentisi (%)

7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7

29.02.2012 29.03.2012 29.04.2012 29.05.2012 29.06.20 Kaynak: TCMB

Yıl Sonu TÜFE Beklentisi (%)

(3)

3 önümüzdeki dönemde de sıkı para politikasına devam edeceğini belirtmiştir. Ancak yukarıda da

bahsettiğimiz gibi, özellikle gelişmiş ülkeler kaynaklı küresel belirsizliklerin dünya ekonomileri üzerinde neden olduğu yavaşlama sinyalleri giderek artmaktadır. Böyle bir ortamda, söz konusu belirsizliklerin Türkiye ekonomisi üzerinde de önümüzdeki dönemde bir etki yaratması mümkün görünmektedir. Daha önce de bahsedildiği gibi, önümüzdeki dönemde küresel ekonomilerdeki olası bir yavaşlamaya bağlı olarak FED, ECB gibi büyük merkez bankalarının yeni bir parasal genişlemeye gitmeleri de mümkünken, bu durum GOÜ ekonomilerine olan ilgiyi artırabilecek ve TL’nin de değer kazanmasına yol açabilecektir. Söz konusu durumun oluşması, TCMB’nin halihazırda yürütmekte olduğu enflasyon odaklı sıkı para politikası üzerindeki enflasyonist baskıları azaltabileceğinden, izlenecek para politikasında büyümeye odaklanılmasına neden olabilecektir. Böyle bir durumda, TCMB’nin piyasalardaki genel beklentilerin aksine, Eylül veya Ekim aylarından önce borç verme faiz oranında bir indirime giderek, faiz koridorunu daraltması mümkün görünmektedir. Bu kapsamda, Vakıfbank olarak, politika faiz oranında yıl sonuna kadar bir değişiklik beklemezken, TCMB’nin halihazırda %11.5 olan borç verme faiz oranını yılsonuna kadar %9’a indirmesini bekliyoruz.

(4)

4

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti

25.06.2012 Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Haziran) 74.7 ‐‐

Reel Kesim Güven Edneksi (Haziran) 113.8 ‐‐

ABD Chicago FED Endeksi (Mayıs) 0.11 ‐‐

Yeni Konut Satışları (Mayıs) 0.343 mlyn 0.345 mlyn

Almanya Perakende Satışlar (Mayıs,a‐a%) %0.6 ‐%0.4

26.06.2012 ABD Case Shiller Konut Fiyat Endeksi (Nisan, y‐y) ‐%2.6 ‐%2.5

Conference Board Tüketici Güven Endeksi

(Haziran) 64.9 64.0

Richmond FED İmalat Endeksi (Haziran) ‐‐ ‐‐

İnşaat İzinleri (Mayıs) 0.78 mlyn ‐‐

Fransa Tüketici Güven Endeksi (Haziran) 90 89

İtalya Perakende Satışlar (Nisan) ‐%0.20 ‐‐

27.06.2012 ABD Haftalık Mortgage Verileri 941.5 ‐‐

Dayanıklı Mal Siparişleri (Mayıs) %0.0 %0.4

Bekleyen Konut Satışları (Mayıs) ‐%5.5 %1.1

Almanya TÜFE (Haziran,y‐y%) %2.2 %2.2

İtalya Tüketici Güven Endeksi (Haziran) 86.2 85.7

Japonya Perakende Satışlar (Mayıs, y‐y%) %5.8 %3.0

28.06.2012 ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 387bin ‐‐

Euro Bölgesi Güven Endeksleri (Haziran) ‐0.77 ‐0.85

Almanya İşsizlik Oranı (Haziran) %6.7 %6.7

İtalya TÜFE (Haziran,y‐y%) %3.5 %3.4

ÜFE (Haziran, a‐a%) %0.3 ‐%0.3

İngiltere Büyüme Oranı (2012 1.ç,%) ‐%0.1 ‐‐

Japonya PMI İmalat Endeksi (Haziran) 50.7 ‐‐

Hanehalkı Harcamaları (Mayıs) %2.6 %2.4

TÜFE (Mayıs,y‐y%) %0.2 %0.0

İşsizlik Oranı (Mayıs) %4.6 %4.6

Sanayi Üretim Endeksi (Mayıs,a‐a%) ‐%0.2 ‐%2.8

29.06.2012 Türkiye Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) ‐6.6 mlyr$ ‐6.7 mlyr$

ABD Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi

(Mayıs,a‐a%) %0.1 %0.2

Chicago PMI Endeksi (Haziran) 52.7 53.0

Euro Bölgesi TÜFE( Haziran, y‐y%) %2.4 %2.4

M3 Para Arzı (Mayıs) %2.5 %2.3

Fransa ÜFE (Mayıs, a‐a%) %0.0 ‐%0.5

Haftalık Veri Takvimi (25 – 29 Haziran 2012)

(5)

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

5 TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%)

2010 IV.

Çeyrek 2011

I.

Çeyrek 2011

II.

Çeyrek 2011

III.

Çeyrek 2011

IV.

Çeyrek

Tarım 8.4 4.5 7.1 5.0 4.2 6.7

Sanayi 24.2 11.3 14.9 9.1 9.2 5.2

İnşaat 5.9 18.7 15.3 13.0 10.2 7.0

Ticaret 12.8 13.4 17.3 14.2 11.5 3.9

Ulaş. ve Haber. 15.0 13.8 12.4 12.4 12.0 6.8

Mali Kur. 13.2 9.7 10.0 9.2 12.9 6.8

Konut Sah. 4.5 1.3 2.0 1.8 1.3 2.5

Eğitim 1.8 0.8 4.1 4.1 6.9 5.4

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.1 -0.7 3.5 3.3 6.8 7.8

Vergi-Süb. 8.5 13.5 16.9 10.7 10.0 5.0

GSYİH 9.3 11.9 9.1 8.4 5.2

Kaynak: TÜİK

Türkiye Büyüme Oranı

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 5.2

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4

Reel GSYİH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK

-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

(6)

6

Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%)

2010 IV.

Çey 2011

I.

Çey.

2011 II.

Çey.

2011 III.

Çey.

2011 IV.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har. 67.9 8.9 11.9 8.2 7.8 3.4 Dev. Nihai Tük. Har. 12.2 3.1 7.0 9.0 10.3 -4.3 Gay. Safi Ser. Oluş. 26.5 42.7 33.9 28.7 14.6 2.4

Kamu Sektörü 4.5 19.8 -0.9 -0.2 0.3 -9.4

Özel Sektör 22.0 49.5 39.8 34.7 17.7 5.2

Mal ve Hiz. İhracatı 24.9 4.2 8.7 0.5 10.2 6.7 Mal ve Hiz. İthalatı 27.2 25.4 26.9 18.9 6.8 -5.1

GSYİH 9.3 11.9 9.1 8.4 5.2

Kaynak:TÜİK

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)

Sanayi Üretim Endeksi

-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

Haz.06 Kas.06 Nis.07 Eyl.07 Şub.08 Tem.08 Ara.08 May.09 Eki.09 Mar.10 Ağu.10 Oca.11 Haz.11 Kas.11 Nis.12

Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

Kaynak:TÜİK -40.0

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK

-30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00

Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12

3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)

Kaynak: TCMB

(7)

7

-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00

Haz.06 Kas.06 Nis.07 Eyl.07 Şub.08 Tem.08 Ara.08 May.09 Eki.09 Mar.10 Ağu.10 Oca.11 Haz.11 Kas.11 Nis.12

Ara Malı İmalatı (y-y, %)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

Sektörler

Yıllık Değişim Oranı (%)

Nisan Ayı

2011 2012

Petrol Ürünleri 7.9 -8.2

Tekstil -1.8 5.2

Gıda 6.2 0.5

Kimyasal Madde 13.2 -5.2

Ana Metal Sanayi 8.1 5.8

Metalik Olm. Diğ. Mineral 4.2 0.3

Taşıt Araçları 26.6 -10.3

Elektrikli Teçhizat 13.1 3.2

Giyim -2.9 -2.2

Kaynak: TÜİK

Sektörel Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Nis.01 Kas.01 Haz.02 Oca.03 Ağu.03 Mar.04 Eki.04 May.05 Ara.05 Tem.06 Şub.07 Eyl.07 Nis.08 Kas.08 Haz.09 Oca.10 Ağu.10 Mar.11 Eki.11 May.12

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Kaynak: OSD, VakıfBank

Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Sanayi Sipariş Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12

Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)

Kaynak:TÜİK

Sanayi Ciro Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

Kaynak:TÜİK

(8)

8 Kapasite Kullanım Oranı

74.7

55 60 65 70 75 80 85

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Kaynak: TCMB

Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

PMI Endeksi

50.2

30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00

60.00 PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters 90

95 100 105 110 115 120 125 130

Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)

(9)

9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu

8.28

7.67 0

2 4 6 8 10 12 14

May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12

TÜFE (y-y, %)

Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

8.1

-5 0 5 10 15 20 25

May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12

ÜFE (y-y, %)

Kaynak: TCMB

0 5 10 15 20 25 30 35

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12

Gıda Enerji Tüfe

Kaynak: TCMB

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)

ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

-10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35

Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

-1 0 1 2 3

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Ev Eşyası

Eğitim Yıllık

Aylık

Kaynak: TCMB

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12

BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: Bloomberg

(10)

10 Türk- İş Mutfak Enflasyonu

İTO Enflasyon Göstergeleri

5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Kaynak: TCMB

Enflasyon Beklentileri

-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)

Kaynak:İTO

67.4

40 50 60 70 80 90 100

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti

Kaynak: TCMB

Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri

-4 -2 0 2 4 6 8

Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)

Kaynak: Türk-İş

(11)

11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

9.1 9.9

8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000 28,000

Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12

İşgücü Arzı İstihdam Edilenler

Kaynak: TÜİK

35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12

İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı

Kaynak: TÜİK

İşgücüne Katılım Oranı

42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12

Tarım Sanayi

İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12

İş Arayanların Sayısı

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

İşkur İstatistikleri

92 94 96 98 100 102 104 106 108 110

2005-I 2005-IV 2006-III 2007-II 2008-I 2008-IV 2009-III 2010-II 2011-I 2011-IV

Sanayi İstihdam Endeksi

Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

(12)

12

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)

Kaynak: TCMB

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı )

95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0

2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III

Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

)

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı

(13)

13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

İthalat

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İhracat

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000

-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB

Kaynak:TCMB

-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB

-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

(14)

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ

-15 -10 -5 0 5 10 15 20

Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

65 75 85 95 105 115

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Krediler CNBC-e Güven Endeksleri

)

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi

Kaynak: CNBC-e

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00

Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

Bireysel ve Ticari Krediler

-5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00

Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

(15)

15

-60 -50 -40 -30 -20 -10 0

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

-35.00 -15.00 5.00 25.00 45.00 65.00

Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)

Kaynak:TCMB, VakıfBank

-3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)

Kaynak:TCMB

300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0

200.0 250.0 300.0 350.0 400.0

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

200 250 300 350

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

(16)

16

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

-5 0 5 10 15 20 25

Oca.04 May.04 Eyl.04 Oca.05 May.05 Eyl.05 Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12

Reel Faiz Nominal Faiz

Kaynak:TCMB, VakıfBank 0

5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25 30 35

Ocak 2004 Haziran 04 Kasım 04 Nisan 05 Eylül 05 Şubat 06 Haziran 06 Kasım 06 Nisan 07 Eylül 07 Şubat 08 Temmuz 08 Aralık 08 Mayıs 09 Ekim 09 Mart 10 Ağustos 10 Ocak 11 Haziran 11 Kasım 11 Nisan 12 Borç Alma Faiz Oranı (%)

Borç Verme Faiz Oranı (%)

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0.0

50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)

50000000 70000000 90000000 110000000 130000000 150000000 170000000

100000000 300000000 500000000 700000000 900000000

Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12

M2 (bin TL) M3 (bin TL)

M1 (bin TL-sağ eksen)

Kaynak:TCMB

(17)

17

2012-IMF Beklentisi

(Nisan 2012) Reel Büyüme

(y-y. %)

Enflasyon (y-y. %)

Cari Denge /GSYH (%)

İşsizlik Oranı (%)

Borç St./GSYH (%)

Gelişmiş Ülkeler 1.4 1.81 -0.35 7.92 107.85

Gelişmekte Olan Ülkeler 5.7 6.21 1.66 -- 33.64

Tüm dünya 3.5 3.98 -- -- --

ABD 2.1 1.89 -3.27 8.16 106.60

Euro Bölgesi -0.3 1.86 0.75 10.87 89.96

Almanya 0.6 1.91 5.18 5.58 78.87

Fransa 0.5 1.95 -1.93 9.93 89.02

İtalya -1.9 1.82 -2.22 9.50 123.36

Macaristan 0.0 5.00 3.26 11.50 76.25

Portekiz -3.3 2.65 -4.16 14.43 112.40

İspanya -1.8 1.69 -2.14 24.20 79.04

Yunanistan -4.7 0.80 -7.39 19.37 153.24

İngiltere 0.8 2.00 -1.73 8.26 88.37

Japonya 2.0 0.15 2.17 4.50 235.83

Çin 8.2 3.50 2.27 4.00 22.03

Rusya 4.0 6.20 4.77 6.00 8.37

Hindistan 6.9 8.55 -3.23 -- 67.57

Brezilya 3.0 4.96 -3.22 6.00 65.10

G.Afrika 2.7 5.50 -4.82 23.81 39.38

TÜRKİYE 2.3 8.56 -8.78 10.33 36.04

Reel Büyüme (y-y) (Çeyreklik)

(%)

Enflasyon (y-y) (Aylık)

(%)

Cari Denge/GSYİH*

(Yıllık) (%)

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven Endeksi

ABD 2 1.7 -3.14 0.25 64.9

Euro Bölgesi -0.1 2.4 0.31 1.00 -19.60

Almanya 1.2 2.20 5.74 1.00 100

Fransa 0.30 2.30 -2.23 1.00 -16.00

İtalya -0.90 3.50 -3.19 1.00 85.30

Macaristan -0.70 5.30 1.09** 7.00 -52.60

Portekiz -2.20 2.70 -9.98** 1.00 -52.20

İspanya -0.40 1.90 -4.60** 1.00 -33.20

Yunanistan -5.50 0.90 -9.98** 1.00 -75.80

İngiltere -0.10 2.80 -1.92 0.50 -29.00

Japonya 2.80 0.40 2.05 0.10 40.70

Çin 8.10 3.00 5.15** 6.56 103.00

Rusya 4.90 3.60 5.47 8.00

Hindistan 5.30 10.22 -3.27** 8.00

Brezilya 0.75 4.99 -2.11 8.50 114.60

G.Afrika 2.10 5.70 -2.82** 5.50 5.00

Türkiye 5.20 8.28 -6.35** 5.75 92.12

*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.

**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

Beklentiler

(18)

18

2010 2011 En Son Yayımlanan

2012 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi

GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 098 799 1 294 893 339 755 (2011, 4Ç) --

GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) 9.2 8.5 5.2 (2011, 4Ç) 3.5

Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 1.8 (Nisan 2012) --

Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 75.4 74.7 (Mayıs 2012) --

İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 9.9 (Mart 2012) 10.4

Fiyat Gelişmeleri

TÜFE (y-y. %) 6.40 10.45 8.28 (Mayıs 2012) 7.2

ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 8.1 (Mayıs 2012) --

Parasal Göstergeler (Milyon TL)

M1 133,885 148,455 140,966 (08.06.2012) --

M2 587,815 665,642 670,583 (08.06.2012) --

M3 616,201 700,491 715,065 (08.06.2012) --

Emisyon 44,368 49,347 51,391 (08.06.2012) --

TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 80,696 78,330 79,958 (15.06.2012) --

Faiz Oranları

TCMB O/N (Borç Alma) 1.50 5.0 5.0 (21.06.2012) --

TRLIBOR O/N 6.54 10.89 11.00 (21.06.2012) --

Ödemeler Dengesi (Milyon $)

Cari İşlemler Açığı 47,101 77,089 4956 (Nisan 2012) 65,000

İthalat 185,544 240,834 19,273 (Nisan 2012) --

İhracat 113,883 134,971 12,676 (Nisan 2012) --

Dış Ticaret Açığı 71,661 105,858 6,597 (Nisan 2012) 93,000

Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)

Merkezi Yön. İç Borç Stoku 352.8 368.8 375.9 (Mayıs 2012) --

Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 120.5 149.5 144.9 (Mayıs 2012) --

Kamu Net Borç Stoku 317.6 290.5 290.5 (2011 IV. Çeyrek) --

Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2010 Mayıs 2011 Mayıs

Bütçe Gelirleri 24,866 27,132 29,131 (Mayıs 2012) --

Bütçe Giderleri 19,054 24,298 27,719 (Mayıs 2012) --

Bütçe Dengesi 5,812 2,834 1,412 (Mayıs 2012) --

Faiz Dışı Denge 7,976 6,899 6,996 (Mayıs 2012) --

Türkiye Makro Ekonomik Görünüm