HAFTALIK RAPOR 05 Kasım 2012

HAFTALIK RAPOR

05 Kasım 2012

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul Eylül ayında dış ticaret açığı 6.8 milyar dolar oldu.

Eylül ayında dış ticaret açığı 6.8 milyar dolar olmuş, ve bir önceki yılın aynı ayına göre %34.7 oranında azalmıştır. 12 aylık kümülatif toplamda dış ticaret açığındaki toparlanma Eylül ayında da devam etmiş, dış ticaret açığının yıllık artış hızı -%17.1’e gerilemiştir. Eylül ayında da ihracatımızda altın ihracatı belirleyici olurken, ithalattaki yavaşlama devam etmiştir. Bu haftaki raporumuzda, Eylül ayı dış ticaret rakamları ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.

TÜİK tarafından açıklanan dış ticaret verilerine göre, Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %34.7 gerileyen dış ticaret açığı 6.83 milyar dolar ile beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleşmiştir (VakıfBank beklentisi: 6.4 milyar dolar, piyasa beklentisi: 6.6 milyar dolar). Genel olarak değerlendirildiğinde 2012 Eylül ayı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %21 artarak 13 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, ithalat ise %6.4 azalarak 19.8 milyar dolar olmuştur. İthalatın yıllık artış hızına baktığımızda 2011 Ekim ayından beri düzenli bir düşüş olduğu görülmekteyken, ihracattaki artış hızında dikkat çekici bir gelişme görülmemektedir. Bu durumun, küresel ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın ithalatı etkilemesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Böylece on iki aylık toplamda dış ticaret açığı Ağustos ayındaki 90.7 milyar dolar seviyesinden Eylül ayında 87.1 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. Eylül ayında toplam ihracatı destekleyen en önemli kalem İran'ın yerini alan Birleşik Arap Emirlikleri'ne yapılan altın ihracatı olurken, en fazla ithalat yapılan fasıl ise 5.11 milyar dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar faslı olmuştur. İhracatta Birleşik Arap Emirlikleri’ni 1.12 milyar dolar ile Almanya takip ederken, en çok ithalat yapılan ülke ise daha önceki aylara göre değişmeyerek Rusya olmuştur.

Son aylarda ihracat açısından en dikkat çekici kalem olan kıymetli taşlar ve metaller fasılası Eylül ayında da ihracat performansı üzerinde belirleyici olmuştur. 2011 yılının Eylül ayında 273 milyon dolar seviyesinde olan kıymetli taşlar ve metaller ihracatı 2012 yılının aynı ayında 1.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Ancak kıymetli taşlar ve metaller kaleminin ihracatında Eylül ayında belirgin bir yavaşlama olduğu görülmektedir. Söz konusu kalemin toplam ihracatımız içindeki payı Ocak ayından beri genel olarak artmakta iken, Eylül ayında Ağustos ayındaki %18 seviyesinden %12 seviyesine gerilemiştir. Bu kalemin ihracatının yıllık -120

-70 -20 30 80 130

Mar.07 Tem.07 Kas.07 Mar.08 Tem.08 Kas.08 Mar.09 Tem.09 Kas.09 Mar.10 Tem.10 Kas.10 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12

Dış Ticaret Açığı (Milyar $) Dış Ticaret Açığı (y-y,%)

Kaynak: TÜİK

Son on iki aylık toplam rakamları kullanılmıştır.

Grafik 1

-200 0 200 400 600 800 1000

0 5 10 15 20

May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12

Kıymetli Taşlar İhracatının Toplam İhracat İçindeki Payı

Kıymetli Taşlar İhracatı (y-y, %) (Sağ eksen)

Kaynak: TÜİK Grafik 3

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40

Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12

İhracat (y-y, %) İthalat (y-y, %)

Kaynak: TÜİK

Son on iki aylık toplam rakamları kullanılmıştır.

Grafik 2

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

2

57.3 57.7

50.1 48.9 47.8 47.5

43.2

30 35 40 45 50 55 60

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012*

Kaynak: TÜİK

*: Ocak-Eylül

AB Ülkelerinin Altın Hariç İhracat İçindeki Payı (%)

Grafik 5

artışı da Ağustos ayında %867 seviyesindeyken, Eylül ayında %492 olmuştur. Kıymetli taşlar ve metaller kaleminde Eylül ayında bir gerileme görülse de, ihracat performansımızı olumlu etkilemeye devam ettiği söylenebilir. Söz konusu kalem göz ardı edildiğinde ihracat büyümesinin yılın ilk dokuz aylık dönemi itibariyle

%3.2’ye gerilemesi, söz konusu kalemin ihracat performansı üzerindeki etkisini kanıtlamaktadır.

Eylül ayı rakamları ile ihracat ortaklarımızın yapısal değişimi daha belirgin bir hale gelmiştir. Önemli finansal ve makroekonomik sorunlar yaşayan Avrupa ülkelerinin ihracatımız içindeki payları 2012 yılının ilk dokuz aylık bölümünde ciddi ölçüde gerilemiştir. 2006 yılında toplam ihracatımızın %56’sını gerçekleştirdiğimiz AB ülkelerinin payı 2011 yılı itibariyle %46.2’ye kadar düşmüştür. Söz konusu ülkelerdeki sorunların derinleşerek devam etmesi, ekonomik aktivitelerindeki daralmanın sürmesi 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde söz konusu ülkelere yapılan ihracatın payının %38.3’e kadar gerilemesine yol açmıştır. 2011 yılı Ekim - 2012 yılı Ağustos döneminde TL’nin euro karşısında %11 değer kazanması da Avrupa ülkelerine yapılan ihracatın toplam ihracatımız içindeki payının düşüşünde önemli rol oynamıştır. Söz konusu durum en önemli ticaret ortaklarımızdan biri kanalı ile Türkiye ekonomisi üzerinde bir risk unsuru olarak görünse de ihracat yaptığımız ülkeleri çeşitlendirme amacıyla atılan adımlar sürecin daha az sıkıntı ile atlatılmasına katkı sağlamıştır. Son dönemde ihracat açısından önemli olan altın ihracatının önceki TÜİK açıklamalarında genel olarak Körfez ülkeleri ile yapıldığı dikkate alındığında söz konusu ihracatı içeren kalemi dışladığımız zaman Avrupa Birliği ülkelerinin payındaki düşüşün daha sınırlı olduğunu görüyoruz.

İthalatın alt gruplarındaki yavaşlama Eylül ayında da devam etmiştir. Yıllık bazda sermaye ve tüketim malları ithalatında gerileme görülürken, ara malı ithalatının yıllık artış hızı %3.5’e kadar düşmüştür.

Tüketim malları ithalatında görülen yavaşlamanın ivme kazanması yurtiçi iç tüketimdeki zayıf görüntüye ilişkin bir diğer önemli gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır. Sermaye (yatırım) malları ithalatının gerilemeye devam etmesi ise üretim kanalıyla ekonomik aktivitedeki aşağı yönlü risklerin arttığına işaret etmektedir. Eylül ayı ithalatında en büyük kalem olan mineral yakıtlar ve yağlar ithalatı

%4.4 oranında artarken, motorlu kara taşıtlar ithalatı ise %14.1 gerilemiştir.

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Nis.08 Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12

Alt Gruplar Göre İthalat (yıllıklandırılmış, y-y,

%)

Ara Malı Sermaye Malı Tüketim Malı Kaynak: TÜİK

Grafik 6

56.0 56.3

48.0

46.0 46.3 46.2

38.3

30 35 40 45 50 55 60

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012*

Kaynak: TÜİK

*:Ocak-Eylül

AB Ülkelerinin Toplam İhracat İçindeki Payı Grafik 4 (%)

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

3 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış

ticaret verileri ihracattaki yavaşlamanın sürdüğünü gösterirken, ithalatta artışa işaret etmektedir. Eylül ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %18.6 oranında azalmıştır. Söz konusu ayda mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat bir önceki aya göre %6.8 gerilerken, ithalat ise %4.1 artış göstermiştir.

Sonuç olarak, Eylül ayında dış ticaret açığının beklentilerin bir miktar üzerinde gelmesine karşın dış dengedeki düzelmenin devam ettiğini göstermiştir. Başta ihracat olmak üzere altın ticaretini içeren kıymetli taşlar ve metaller grubu dış ticaret performansı üzerindeki etkisini devam ettirmiştir. Özellikle yılın ilk dokuz aylık bölümünde %13.7 olan yıllık ihracat artışının söz konusu grubu ihmal ettiğimizde %3.2’ye gerilemesi ihracattaki artışın yapısal olarak değil altın ihracatı gibi özel bir durumdan kaynaklandığına işaret etmektedir. İhracatın bu görünümü yılın üçüncü çeyreğinde ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın devam ettiği görüşümüzü de desteklemektedir. İthalat tarafından baktığımızda, yılın son çeyreğinde ekonomik aktivitede bir miktar canlanma beklememize karşın, ara ve sermaye malları ithalatındaki yavaşlamanın sürmesi büyüme üzerindeki aşağı yönlü risklerin arttığını göstermektedir. TL’nin not artırımı beklentileri ile değer kazanmasının yansımaları ile de dış ticaret dengesindeki toparlanmanın yılın son çeyreğinde etkisini kaybedebileceği varsayımı sonucunda 2012 yılında dış ticaret açığının 89 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.

-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0

Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12

Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Dış Ticaret (a-a, %)

İhracat İthalat

Kaynak: TÜİK Grafik 7

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

4

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti

05.11.2012 Türkiye TÜFE (Ekim, a-a) %1.03 %1.96 (açıklandı)

ÜFE (Ekim, a-a) %1.03 %0.17

(açıklandı)

ABD ISM İmalat Dışı Endeksi (Ekim) 55.1 54.7

06.11.2012 Euro Bölgesi ÜFE (Ekim, y-y) %2.7 %2.6

PMI Hizmetler Endeksi (Ekim) 46.2 46.2

Almanya PMI Hizmetler Endeksi (Ekim) 49.3 49.3

Sanayi Siparişleri (Eylül) -%1.3 -%0.5

Fransa PMI Hizmetler Endeksi (Ekim) 46.2 46.2

Japonya Öncül Gösterge (Eylül) 0.6 --

07.11.2012 ABD Mortgage Endeksi 808.8

Euro Bölgesi Perakende Satışlar (Eylül, y-y) -%1.3 -%1.0

Japonya Cari İşlemler Dengesi (Eylül) 454.7 milyar 774.5 milyar

Makine Siparişleri (Eylül, y-y) -%6.1 -%4.9

08.11.2012 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Eylül,y-y ) -%1.52 --

Bankacılık Sektör Verileri (Eylül) -- --

TCMB Beklenti Anketi (Kasım 1. dönem) -- --

ABD Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -44.2 milyar -45 milyar

Haftalık İşsizlik Başvuruları 363 bin 370 bin

Euro Bölgesi Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Kasım) %0.75 %0.75

Almanya Dış Ticaret Dengesi (Eylül) 18.3 milyar 16.8 milyar

Fransa Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -5.3 milyar -5 milyar

İngiltere Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Kasım) %0.50 %0.50 09.11.2012 ABD Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi

(Kasım, öncül) 82.6 83

Almanya TÜFE ( Ekim, y-y) %2.1 %2.1

İngiltere Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -9.84 milyar -8.9 milyar

Japonya Güven Endeksi (Ekim) %40.1 --

Haftalık Veri Takvimi (5-9 Kasım 2012)

5

TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%) (2012)

2011 II.

Çeyrek 2011

III.

Çeyrek 2011

IV.

Çeyrek 2012

I.

Çeyrek 2012

II.

Çeyrek

Tarım 5.7 6.5 4.9 5.8 5.4 3.5

Sanayi 26.0 9.3 9.5 5.3 2.8 3.4

İnşaat 5.8 13.1 10.3 7.0 2.7 0.4

Ticaret 13.4 13.7 10.6 3.2 0.7 1.2

Ulaş. ve Haber. 15.4 12.1 11.4 6.6 5.1 3.9

Mali Kur. 11.6 9.2 12.9 6.8 4.5 3.6

Konut Sah. 4.7 1.7 1.3 2.3 1.7 1.7

Eğitim 2.1 4.1 6.9 5.4 4.5 4.5

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3 3.3 6.8 7.8 4.9 4.1

Vergi-Süb. 8.7 10.8 10.1 4.8 2.5 1.4

GSYİH 100 9.1 8.4 5.0 3.3 2.9

Kaynak: TÜİK

Türkiye Büyüme Oranı

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4

Reel GSYİH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK

-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

6

Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%)

2011 II.

Çey.

2011 III.

Çey.

2011 IV.

Çey.

2012 I.

Çey.

2012 II.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har. 67.8 8.3 7.8 3.4 0.2 -0.5 Dev. Nihai Tük. Har. 10.0 9.0 10.3 -4.3 5.5 4.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 25.8 29.0 15.0 1.3 1.5 -7.4

Kamu Sektörü 3.2 -0.2 0.3 -9.5 2.1 -4.0

Özel Sektör 22.6 35.1 18.2 3.9 1.4 -7.9

Mal ve Hiz. İhracatı 25.8 0.5 10.2 6.6 11.9 19.8 Mal ve Hiz. İthalatı 28.3 18.9 6.8 -5.1 -6.0 -3.6

GSYİH 9.1 8.4 5.0 3.3 2.9

Kaynak:TÜİK

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)

Sanayi Üretim Endeksi

-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

May.06 Eki.06 Mar.07 Ağu.07 Oca.08 Haz.08 Kas.08 Nis.09 Eyl.09 Şub.10 Tem.10 Ara.10 May.11 Eki.11 Mar.12 Ağu.12

Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

Kaynak:TÜİK -40.0

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0

2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK

-30 -20 -10 0 10 20 30

May.07 Ağu.07 Kas.07 Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12

3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)

Kaynak: TCMB

7

-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00

Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12

Ara Malı İmalatı (y-y, %)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

Sektörler

Yıllık Değişim Oranı (%)

Ağustos Ayı

2011 2012

Petrol Ürünleri 7.6 0.5

Tekstil -3.3 0.3

Gıda 2.4 -1.7

Kimyasal Madde 3.1 -1.9

Ana Metal Sanayi 0.3 10.7

Metalik Olm. Diğ. Mineral 3.6 -10.1

Taşıt Araçları 1.4 -22.4

Elektrikli Teçhizat 20.9 -11.8

Giyim -1.5 -1.6

Kaynak: TÜİK

Sektörel Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Mar.01 Eyl.01 Mar.02 Eyl.02 Mar.03 Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Kaynak: OSD, VakıfBank

Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Sanayi Sipariş Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12

Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)

Kaynak:TÜİK

Sanayi Ciro Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

Kaynak:TÜİK

8

Kapasite Kullanım Oranı

74.0

55 60 65 70 75 80 85

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Kaynak: TCMB

Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

PMI Endeksi

52.5

30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00

60.00 PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters 90

95 100 105 110 115 120 125 130

Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

9

ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu

7.8

6.11

0 2 4 6 8 10 12 14

Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12

TÜFE (y-y, %)

Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

2.57

-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0

Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12

ÜFE (y-y, %)

Kaynak: TCMB

0 5 10 15 20 25 30 35

Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12

Gıda Enerji Tüfe

Kaynak: TCMB

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)

ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0

Şub.06 Haz.06 Eki.06 Şub.07 Haz.07 Eki.07 Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

0 1 2 3

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Ev Eşyası

Eğitim Yıllık

Aylık

Kaynak: TCMB

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

Şub.05 Eyl.05 Nis.06 Kas.06 Haz.07 Oca.08 Ağu.08 Mar.09 Eki.09 May.10 Ara.10 Tem.11 Şub.12 Eyl.12

BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: Bloomberg

10

Türk- İş Mutfak Enflasyonu

İTO Enflasyon Göstergeleri

5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Kaynak: TCMB

Enflasyon Beklentileri

-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)

Kaynak:İTO

64.7

40 50 60 70 80 90 100

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti

Kaynak: TCMB

Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri

-4 -2 0 2 4 6 8

Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)

Kaynak: Türk-İş

11

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

8.4 9.1

8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000 28,000 29,000

Tem.08 Kas.08 Mar.09 Tem.09 Kas.09 Mar.10 Tem.10 Kas.10 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12

İşgücü Arzı İstihdam Edilenler

Kaynak: TÜİK

35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0

Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12

İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı

Kaynak: TÜİK

İşgücüne Katılım Oranı

42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12

Tarım Sanayi

İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12

İş Arayanların Sayısı

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

İşkur İstatistikleri

92 94 96 98 100 102 104 106 108 110 112

2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I

Sanayi İstihdam Endeksi

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

12

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)

Kaynak: TCMB

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı

95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0

2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I

Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

13

DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

İthalat

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İhracat

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000

-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB

Kaynak:TCMB

-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB

14

TÜKETİM GÖSTERGELERİ

-15 -10 -5 0 5 10 15 20

Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

65 75 85 95 105 115

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Krediler CNBC-e Güven Endeksleri

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi

Kaynak: CNBC-e

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00

Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

Bireysel ve Ticari Krediler

-5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00

Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

15

-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

-35.00 -15.00 5.00 25.00 45.00 65.00

Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)

Kaynak:TCMB, VakıfBank

-3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)

Kaynak:TCMB

300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0

200.0 250.0 300.0 350.0 400.0

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

200 250 300 350 400

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

16

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

-5 0 5 10 15 20 25

Şub.04 Haz.04 Eki.04 Şub.05 Haz.05 Eki.05 Şub.06 Haz.06 Eki.06 Şub.07 Haz.07 Eki.07 Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12

Reel Faiz Nominal Faiz

Kaynak:TCMB, VakıfBank 0

5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25 30 35

Ocak 2004 Ağustos 04 Mart 05 Ekim 05 Mayıs 06 Kasım 06 Haziran 07 Ocak 08 Ağustos 08 Mart 09 Ekim 09 Mayıs 10 Aralık 10 Temmuz 11 Şubat 12 Eylül 12

Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0.0

50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

50000000 70000000 90000000 110000000 130000000 150000000 170000000

100000000 300000000 500000000 700000000 900000000

Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12

M2 (bin TL) M3 (bin TL)

M1 (bin TL-sağ eksen)

Kaynak:TCMB

17

2012-IMF Beklentisi

(Ekim 2012) Reel Büyüme

(y-y,%)

Enflasyon (y-y,%)

Cari Denge /GSYH (%)

İşsizlik Oranı (%)

Borç St./GSYH (%)

Gelişmiş Ülkeler 1.29 1.69 -0.37 8.03 109.86

Gelişmekte Olan Ülkeler 5.28 6.18 1.34 -- 34.41

Tüm dünya 3.28 3.90 -- -- --

ABD 2.17 1.58 -3.11 8.23 107.18

Euro Bölgesi -0.41 2.08 1.13 11.17 93.63

Almanya 0.94 2.15 5.43 5.21 83.03

Fransa 0.12 1.92 -1.73* 10.14 89.97

İtalya -2.29 1.52 -1.47 10.55 126.33

Macaristan -1.02 5.40 2.62 10.93 73.99

Portekiz -3.00 2.27 -2.87 15.47 119.07

İspanya -1.54 3.28 -1.97 24.90 90.63

Yunanistan -6.00 0.40 -5.81 23.83 170.73

İngiltere -0.38 2.20 -3.31 8.13 86.68

Japonya 2.22 -0.17 1.59 4.51 236.56

Çin 7.83 2.80 2.31 4.10 22.16

Rusya 3.69 6.71 5.21 6.00 11.03

Hindistan 4.86 12.99 -3.83 -- 67.59

Brezilya 1.47 4.97 -2.57 6.00 64.08

G.Afrika 2.59 5.30 -5.47 24.38 41.25

TÜRKİYE 2.97 6.49 -7.54 9.44 37.70

Reel Büyüme

(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYİH*

(%)

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven Endeksi

ABD 2.3 2 -3.09 0.25 72.2

Euro Bölgesi -0.4 2.6 0.43 0.75 -25.70

Almanya 1 2.10 5.65 0.75 90

Fransa 0.30 2.20 -1.95 0.75 -29.80

İtalya -0.90 2.80 -3.26 0.75 86.40

Macaristan -1.30 6.60 1.22** 6.25 -53.00

Portekiz -3.30 2.90 -6.45 0.75 -61.10

İspanya -1.60 3.50 -3.53 0.75 -35.80

Yunanistan -5.50 0.30 -9.81 0.75 -77.50

İngiltere -0.10 2.20 -1.92 0.50 -30.00

Japonya 3.20 -0.30 2.03 0.10 40.10

Çin 7.40 1.90 2.76 6.00 100.80

Rusya 4.00 6.60 5.34 8.25 --

Hindistan 5.50 9.14 -3.44 8.00 --

Brezilya 0.49 5.28 -2.11 7.25 116.40

G.Afrika 3.00 5.50 -2.82** 5.00 -1.00

Türkiye 2.90 7.80 -6.38** 5.75 88.81

*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.

**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

Beklentiler

18

2010 2011 En Son Yayımlanan

2012 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi

GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 098 799 1 294 893 349 630 (2012, 2Ç) --

GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 9.2 8.5 2.9 (2012, 2Ç) 3.1

Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 -1.5 (Ağustos 2012) --

Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 75.4 74.9 (Ekim 2012) --

İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 8.4 (Temmuz 2012) 8.7

Fiyat Gelişmeleri

TÜFE (y-y. %) 6.40 10.45 7.80 (Ekim 2012) 7.2

ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 2.57 (Ekim 2012) --

Parasal Göstergeler (Milyon TL)

M1 133,885 148,455 163,053 (19.10.2012) --

M2 587,815 665,642 716,450 (19.10.2012) --

M3 616,201 700,491 758,186 (19.10.2012) --

Emisyon 44,368 49,347 58,967 (19.10.2012) --

TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 80,696 78,330 96,678 (26.10.2012) --

Faiz Oranları

TCMB O/N (Borç Alma) 1.50 5.0 5.0 (26.10.2012) --

TRLIBOR O/N 6.54 10.89 5.47 (26.10.2012) --

Ödemeler Dengesi (Milyon $)

Cari İşlemler Açığı 47,101 77,089 1,181 (Ağustos 2012) 58,000

İthalat 185,544 240,834 19,838 (Eylül 2012) --

İhracat 113,883 134,971 13,013 (Eylül 2012) --

Dış Ticaret Açığı 71,661 105,858 6,825 (Eylül 2012) 89,000

Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)

Merkezi Yön. İç Borç Stoku 352.8 368.8 387.7 (Eylül 2012) --

Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 120.5 149.5 142.8 (Eylül 2012) --

Kamu Net Borç Stoku 317.6 290.5 275.8 (2012 II. Çeyrek) --

Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2010 Eylül 2011 Eylül

Bütçe Gelirleri 18,493 22,061 23,207 (Eylül 2012) --

Bütçe Giderleri 25,395 23,932 29,037 (Eylül 2012) --

Bütçe Dengesi -6,903 -1,871 -5,830 (Eylül 2012) --

Faiz Dışı Denge -2,906 1,151 -2,561 (Eylül 2012) --

Türkiye Makro Ekonomik Görünüm

V

ek

Vakıfbank Ek

konomik.arastirm

  Cem Eroğ

Nazan Kı Ümit Üns Emine Öz Naime Do Fatma Öz Sinem Ul

Bu rapor  Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi

konomik Ar

malar@vakifbank

ğlu  lıç  sal  zgü Özen  oğan Eriş  zlem Kanbur  lusoy 

 Türkiye Vakıflar  Vakıflar Bankası T ması  nedeniyle  do amacıyla hazırlan

lerde daha önced

aştırmalar 

k.com.tr

Müdür  Müdür Yard Müdür Yard Uzman  Uzman Yard Uzman Yard Uzman Yard

Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve  oğrudan  veya  do mış olup, hiçbir k den bilgilendirme

dımcısı  dımcısı 

dımcısı  dımcısı  dımcısı 

tarafından güven verilerin doğrulu laylı  olarak  oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs

cem.eroglu@va nazan.kilic@vak umit.unsal@vak emineozgu.ozen naimedogan.eri fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@

nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak  zararlardan  nerisi olarak yoru men veya tamam

akifbank.com.tr  kifbank.com.tr  kifbank.com.tr n@vakifbank.com is@vakifbank.co nbur@vakifbank vakifbank.com.t

nılan kaynaklard rhangi bir garanti dolayı  sorumlul umlanmamalıdır. 

men değişiklik yap

m.tr  .com.tr  r 

an sağlanan bilg vermemekte ve  uk  kabul  etmem  Türkiye Vakıflar  pma hakkına sahi

kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021 021 021

giler kullanılarak h  bu rapor ve için ektedir.  Bu  rapo r Bankası T.A.O. b

ptir.  

mik Araştırmalar 2‐398 18 98  2‐398 19 02  2‐398 18 99  2‐398 18 90  2‐398 18 92  2‐398 18 91  2‐398 19 05 

hazırlanmıştır. 

ndeki bilgilerin  or  sadece  bilgi  bu raporda yer 

r