Yurt Dışında Yapılan Araştırmalar

Bu bölümde diğer ülkelerde öğretmen maaşları ve öğretmenlik mesleğinin statüsü ile ilgili araştırmalar yer almaktadır.

Kellman (1996) tarafından Barbados’da yapılmış olan araştırmada, öğretmen niteliği, çalışma yılı ve hizmet içi eğitiminin genel öğrenci sınavına giren öğrencilerin başarısı üzerinde görülen etkileri incelenmiştir. Barbados’da öğretmen niteliği beş basamak halinde düzenlenmiştir. Her basamak bir sertifika ile belirlenerek öğretmenin niteliği belirlenmektedir. Bu araştırmada öğretmen niteliği ile öğrenci başarısı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalışma yılı ve hizmet içi eğitim ile öğrenci başarısı arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Van Houten (2000), tarafından Fransa’da yapılan araştırmada, profesyonelleşmenin yeni öğretmenlerin sosyalleşmesi üzerine etkisini ortaya konulmaya çalışılmıştır. Geniş bir literatür taramasının yapıldığı araştırmada, çoklu yöntem kullanılmıştır. Verileri toplamak için Fransa’nın dört ayrı bölgesinde, yeni mezun öğretmenler, IUFM yöneticileri, IUFM formatör öğretmenleri ve IUFM eğitimcileri seçilmiş ve tarama, görüşme ve gözlem teknikleri kullanılmıştır. Katılımcılardan bir kısmı profesyonelleşmeyi, öğrencileri hayata hazırlamak olarak görürken, diğer bir grup da işini en iyi yapacak şekilde donanıma sahip olmak şeklinde algıladıklarını ifade etmişlerdir. Katılımcıların bir kısmı statü arttıkça

öğretmenlerin profesyonelleşmesinin artacağı görüşünde olmalarına rağmen büyük bir kısmı statü ile profesyonelleşmenin ilişkisinin olmadığını düşündüklerini belirtmişlerdir. Ayrıca katılımcıların, toplumda öğretmenin görev yaptığı okula göre statüsünün belirlendiği görüşünde olduklarını sonucuna da ulaşılmıştır.

Bond (2001) tarafından A.B.D.'de yapılan araştırmada, öğretmen maaşlarının, öğretmenliğin tercih edilmesine ve öğretmenlerin işte kalmaları üzerine etkisinin olup olmadığı ve bunun öğrencilere yansıması literatür taramasıyla incelenmiştir. Araştırmada, A.B.D.'de öğretmenlerin maaşlarının neye göre belirlendiği ve öğretmenlerin diğer mesleklere göre durumu ortaya konulmuştur. Buna göre A.B.D.'de öğretmen maaşları, lisans ve yüksek lisans derecesine göre değişmektedir. Yüksek lisans yapmış öğretmenin maaşı, lisans mezununa göre % 30 daha fazladır. Ayrıca maaşlar, eyaletten eyalete farklılık göstermektedir. Araştırmada, öğretmenlerin maaşları ile diğer mesleklerin maaşları kıyaslanmış ve en düşük seviyede öğretmen maaşları olduğu belirtilmiştir. Öğretmen maaşları ile en yakın meslek grubunun maaşları arasında 8.000 Dolar, en yüksek gelir grubundakilerle aralarında ise yaklaşık 100.000 Dolar fark vardır. Öğretmen maaşlarının belirlenmesinde eğitim düzeyinin göz önüne alınması, öğretmenlerin başarısını olumlu şekilde etkilediği ve bunun öğrenci başarısını da artırdığı belirtilmiştir. Ayrıca bu araştırmada öğretmen kıdemi ile kaliteli eğitim vermeleri arasında yakından bir bağ olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Javam (2003), İran eğitim sistemi ve öğretmen eğitimi üzerine yapmış olduğu araştırma, tarama ve görüşme yöntemleri ile yapılmıştır. Araştırmada, İran eğitim sisteminin en kritik sorununun öğretmen yetiştirme olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada ortaya çıkan diğer bir sorun da öğretmen statülerinin düşük olmasıdır. Katılımcılar, bu sorundan dolayı pek çok zeki ve kaliteli adayın, öğretmenlik mesleğini tercih etmediğini belirtmişlerdir. Ayrıca araştırmada, öğretmenlerin maaşlarının arttırılması ve öğretmen adaylarının iyi yetiştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

McWhorter (2005), ABD’nin Texas eyaletinde, öğretmenlere verilen sertifikalar ile derecelendirilme belgelerinin, öğretmenlerin çalışma bölgesindeki

kalıcılığı ve mesleki performansı üzerindeki etkisini incelemiştir. ABD’de verilen bu sertifikalar, öğretmenlerin sınıf içindeki performanslarına ve yeterliklerine göre düzenlenmektedir. Texas dışında sertifika alanların çalışma yerindeki kalıcılığı ve mesleki performansı, Texas’ta sertifika alanlardan daha iyi çıkmıştır.

Hougaard (2005) tarafından ABD’de, yapılan araştırmada yeni öğretmenlerin mesleki gelişimlerine etki eden destekler analiz edilmiştir. Buna göre kurumları tarafından hizmet içi eğitimle desteklenen öğretmenlerin, çalıştıkları okullarda kalıcılıkları ve mesleki performanslarının arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Brundage (2005) tarafından ABD’de yapılan ve ilkokul öğretmenlerinin mesleki gelişimlerini etkileyen faktörlerin incelendiği araştırmada, profesyonelliğini geliştiren öğretmenlerin sınıf içi öğretme faaliyetleri için yenilikler bulacakları, kendi düşünce anlayışlarının değişeceği, bilgi ve beceri kazanımlarının olacağı ve öğretmenlikten zevk alacakları sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumun da öğretmenlerin motivasyonunu artıracağına dikkat çekilmiştir.

Lusschei’nin (2005) Meksika’da, iki eyalette yapmış olduğu araştırmada ise öğretmenlerin aldıkları eğitim ve ödüllerin, verdikleri eğitimin kalitesine etkisi incelenmiştir. Meksika’da 1992 yılına kadar öğretmen maaşlarını tek tip olarak düzenlemiştir. Maaşlar bu yıldan sonra çıkarılan Carrera Magisterial isimli programa göre çeşitlendirilmiştir. Bu sistem ile öğretmenlik kalite sertifikası (MC) verilmektedir. Araştırmada, öğretmenlerin sertifika gereği aldığı puanlar ile yaptıkları eğitim arasında bir ilişkinin olup olmadığına bakılmıştır. Buna göre öğretmenlerin sertifika puanları ile performansları arasında olumlu bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Aklog (2005) tarafından Etiyopya’da yapılan araştırmada, öğretmenlerin görev yaptıkları okullardaki iş doyum ve doyumsuzluklarını etkileyen faktörler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda; bayan öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre; ilkokul ve okulöncesi öğretmenlerin diğer öğretmenlere göre iş doyum düzeyleri daha yüksek çıkmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin almış oldukları unvanlarının iş doyum düzeylerini etkilediği ortaya çıkmıştır. Bu ülkede

öğretmenlerin almış oldukları unvanlar şunlardır: “Yeni Öğretmen, Ast Öğretmen, Öğretmen, Kıdemli Öğretmen, Uzman Öğretmen ve Başöğretmen”. Araştırmada başöğretmenlerden oluşan grup, en yüksek iş doyum düzeyine sahip grup olarak çıkmıştır. Araştırmada ayrıca, unvan düştükçe unvan verilmesine olan memnuniyetsizliğin arttığı tespit edilmiştir.

Kroçak (2006) tarafından ABD’de yapılan araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin statülerinin algılanması araştırılmıştır. Buna göre okul öncesi öğretmenlerin statüleri düşük olarak algılanmaktadır. Bunun nedenleri olarak şunlar belirlenmiştir; düşük ücret, eğitimin değeri, halkın önyargısı, eğitimin hiyerarşisi, öğretmenlerin kusurları, yapılan işin takdir edilmesi.

Yurt dışında yapılan bu araştırmalarda, öğretmenlerin ve eğitimin niteliğini artırmak için iki ana yolun tercih edildiği görülmektedir. Bunlardan birincisi, öğretmenlerin performanslarının değerlendirilerek maaşlarında artışa gidilmesi; ikincisi ise öğretmenlerin niteliğini artırmak için çeşitli kurs ve eğitimlerle sertifikalar verilmesi şeklindedir. Verilen sertifikaların da öğretmenlerin maaşlarına etki edecek şekilde düzenlendiği görülmektedir. Her iki yöntemde de maaş artışının olması dikkat çekicidir. Maaş artışı kişilerin kendilerini geliştirmesinde motivasyon sağlayıcı unsur olarak görülmüştür. Maaş artışı pek çok ülkede, öğretmenin statüsünü de artırmanın bir aracı olarak kullanılmıştır.