Yurt dıĢında yapılan AraĢtırmalar

Castro ve diğerleri (2004) tarafından, Head Start Programı’na aile katılımının aile, öğretmen iliĢkileri ve sınıf özellikleri açısından incelenmesi amacıyla bir araĢtırma gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmanın örneklemini 1131 aile ve 59 öğretmen oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın verileri görüĢmeler, anketler ve sınıf içi tespitler yoluyla toplanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda, aile katılımını etkileyen en güçlü etkenin, ailenin çalıĢma hayatı olduğu, aile katılımında sınıf düzeyinin de etkili olduğu ve tecrübeli öğretmenlerin aile katılımına daha çok yer verdikleri bulunmuĢtur.

Waanders, Mendez and Downer (2005) tarafından yapılan araĢtırmayla, okulöncesi eğitimde ailelerin katılımı ile ilgili etkenler incelenmiĢ ve bu konuda anne baba görüĢleri alınmıĢtır. AraĢtırmaya 154 aile katılmıĢtır. AraĢtırmanın verileri nitel veri toplama tekniklerinden görüĢme yöntemiyle toplanmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre ekonomik baskı ve sosyal düzensizlik gibi etkenlerin aile katılımını olumsuz etkilediği görülürken, ailenin eğitime duyarlılığı ve eğitim düzeyi gibi etkenlerin olumlu etkilediği görülmüĢtür.

Davies (1991), çocuğu tüm toplum eğitir düĢüncesinden hareketle “Öğrenci baĢarısı için okul-aile ve toplum iĢbirliğinin asgari Ģartları” isimli bir çalıĢma yapmıĢtır. AraĢtırmacı, öğretmen-öğrenci-aile ve toplum iliĢkilerinin öneminin sıklıkla vurgulanmasına karĢılık bu iliĢkilerin ön Ģartları konusunda bilgilerin azlığından yakınarak kendi kurduğu bir okulda çeĢitli yöntemler denemiĢtir. Öğrencilerin eğitimlerine iliĢkin sorumlulukların paylaĢımı ana fikrine dayalı bu yöntemlerin basında veli kavramının değiĢik biçimde anlaĢılmasını sağlama uygulaması da yer almaktadır. Davis’e göre veli kavramı bu güne kadar son derece dar anlam taĢıyan bir kavram olmaktan öteye gidememiĢtir. AraĢtırmacı veli kavramı içine ailenin komsularını ve hatta yakın çevredeki kurum ve kuruluĢların yetkilerini de dâhil etmiĢ ve bu kavramı yeni kapsamı ile çevreye kabul ettirmiĢtir. Okulu, özellikle dezavantajlı yetiĢkinlerin kendi bireysel ihtiyaçlarını da karĢılayabilecekleri

109 bir konumda düzenlenmiĢ yeni anlamıyla “veli merkezleri” oluĢturmuĢtur. Okul- çevre iliĢkilerinin geliĢmesi için özel çaba harcayan ve proje hazırlayan öğretmenleri ödüllendirmiĢ, ev ve kurum ziyaretlerini öğretmenlerin mutlak görevi haline getirmiĢtir. Olumlu sonuçların görülmesi üzerine geliĢtirilen bu model daha pek çok okulda da denenmeye baĢlamıĢtır.

D’Angelo ve Adler (1991), “ Çevrenin okula katılımının gerçekleĢtirilmesinde etkili olabilecek yöntemlerin ortaya çıkarılması” ile ilgili bir araĢtırma yapmıĢlardır. Bu araĢtırmada okul ile aile arasındaki engellerin ortadan kaldırılmasında iletiĢim stratejilerinin önemi ortaya konulmuĢtur.

Wilson (1982), okul-aile iletiĢimiyle okulun özellikleri ve iĢleyiĢi arasındaki iliĢkileri saptamak üzere yaptığı araĢtırmasında; okul-aile iletiĢiminde, aile ve öğretmenlerin algılarına dayanarak örgütsel özellikler ve iletiĢim süreci arasında var olan iliĢkiyi saptamayı ana amaç olarak belirlemiĢtir. AraĢtırmacı örneklemini ilkokul öğretmenleri ve velileri arasından seçmiĢtir. AraĢtırmanın sonucunda liderlik, karar verme, amaç oluĢturma süreci ile ana babaların okula ulaĢılabilirliği arasında anlamlı bir iliĢki bulunurken; bulgular, etkileme ve güdüleme süreciyle ana babaların okula ulaĢılabilirliği arasında olumlu bir iliĢkiyi desteklememiĢtir.

Dempsey (2002)’nin aile katılımının yararları ve engelleri üzerine yaptığı çalıĢmada Ģu sonuçlar elde edilmiĢtir. Aile katımının çocuğun akademik baĢarısı üzerinde etkili olduğu, akademik baĢarı için gerekli davranıĢ değiĢikliğinin oluĢması, ailenin tatmini ve ailenin bu tatminle okulla iĢbirliğine girmesi bulgular arasındadır.

Fausthornk (2003) anneler babalar ve öğretmenlerle uygulama yapmıĢtır. Örneklem grup random yoluyla seçilmiĢtir. 33 sorudan oluĢan bir anket formu kullanılmıĢtır. Okul-aile iĢbirliğinin çocuğun akademik baĢarısına etkisi ve ailelerin aile katılımına yönelik bakıĢ açıları üzerine yaptığı çalıĢma sonucunda okul ile aileler arasında aile katılımına yönelik, akademik baĢarı için ve eğitimde kullanılması gereken metod gibi konularda görüĢ ayrılıkları olduğu ortaya çıkmıĢtır (Fausthornk, 2003).

110 Endsley ve diğ.(1993)’de aile ve okul etkileĢimi ile ilgili olarak yaptıkları çalıĢmada; aileler, uzmanlar, yöneticiler, sınıflar ve okullar ile çalıĢmıĢlardır. ÇalıĢmada yer alan çocuk sayısı 1032 dir. ÇalıĢmanın verileri okul yöneticileri, personele uygulanan anket ve iki gözlem aracı yoluyla toplanmıĢtır. Bulgulara göre, personelin ailelerle girilen iletiĢime verdikleri değer yüksek olduğunda ve formal iletiĢime yüksek oranda girerlerse ailenin iletiĢim yoluyla katılımıda yüksek olmaktadır. Ayrıca programın kalitesi yüksek olduğunda formal aile katılımı oldukça belirgin düzeyde gerçekleĢmektedir. Formal iletiĢimi ya da katılım faaliyetini teĢvik eden yöneticiler diğer etkinlikleri destekleme eğilimindedirler. Bunun yanı sıra formal katılım etkinliklerine destek veren yönetici ve personel, aileler kaliteli informal sohbetler yapmaktadırlar. ÇalıĢmada aile katılım türlerinin çocuğun yer aldığı programlarla iliĢkili olduğu da çıkan sonuçlar arasında yer almaktadır (Endsley ve diğ. 1993)

Fantuzzo (2000)’da Africa-American aileler üzerinde aile katılım engelleri üzerine yaptığı çalıĢmada farklı sosyo-ekonomik seviyelerden aileler örneklem grubuna alınmıĢtır. 5’li likert tipinde 30 sorudan oluĢan okul katılımı engelleri anketi uygulamıĢtır. Öğretmen ve ailelere anket uygulaması yapılarak veriler elde edilmiĢtir. AraĢtırma sonuçlarında Africa-American ailelerin dil ve kültür farklılığı yanında sosyoekonomik nedenlerden dolayı aile katılım etkinliklerine sınırlı katıldıkları ortaya çıkmıĢtır (Fantuzzo, 2000).

Mcwayne ve diğerlerinin(2004)’de aile katılımını çok boyutlu olarak ele almak için sosyo-ekonomik seviyesi düĢük 307 aile örnekleme alınmıĢtır. AraĢtırmanın sonuçlarına bakıldığında aile katılımı ile çocukların sosyal yetenekleri arasında olumlu bir iliĢki bulunmuĢtur ( Mcwayne ve diğerleri, 2004).

Aile katılım çalıĢmalarının öğretmen eğitimindeki yeri üzerine Laloumi-vidali (1997), Yunanistan’da yapılan bir çalıĢmada 131 okul öncesi eğitim uzmanına anket uygulamıĢtır. ÇalıĢmada uzmanların iĢ birliği düzeyinde ailelerin katılımına yönelik duyarlılıkları incelenmiĢtir. Uzmanlar mesleklerine hazırlanırken ailelerle nasıl ortaklık yapabilecekleri konusunda eğitim almanın önemini belirtmiĢlerdir.

111 Yunanistan’da okul öncesi eğitimin ve bakımın toplumun iç sistemi olarak iĢlev göstermesinden dolayı, uzmanların ailelerin ihtiyaçları konusunda daha fazla bilgi edinmeleri gerektiği, ailelerinde ortaklığın yapısını anlama konusunda zorluklar yaĢamakta oldukları çalıĢmada ortaya çıkan bulgulardır. Ayrıca okul öncesi eğitim öğretmenliği eğitiminde, öğretmen adaylarına aile katılımı hakkında bilgi verilmediği ve ailelerinde bu ortaklığın önemi konusunda bilgilendirilmediği ulaĢılan bulgular arasındadır (Laloumi-vidali,1997).