Okul-Aile-Çevre iĢ Birliği Ġle Ġlgili Mevzuat

Okullarda yapılan eğitimin baĢarılı olması ve amaçlarına ulaĢabilmesi için öğrencinin ailesinin ilgi ve yardımına ihtiyaç vardır. Okulda baĢlayan birçok eğitsel çalıĢmalar öğrencinin ailesinde ve okul dıĢındaki çevresinde tamamlanır. Okul yönetimi ailenin katkısını sağlamak üzere öğrenci veli ve ebeveynlerinin bir araya gelerek birlik ve dernek kurmalarına yardımcı olur. Ancak okul müdürü bu kuruluĢları okul emrinde veya okula hizmet edecek kuruluĢlar olarak görmeden, aralarındaki iliĢkileri ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri ile belirli ilkelere göre düzenler (Kanun No:2908), (Tebliğler Dergisi, 29.07.1965, Sayı:1363).

Anne-baba çocuğun kiĢiliğinin oluĢmasında temel olan özdeĢleĢme modelleridir. Çocukların davranıĢları büyük ölçüde anne-babalar ile olan etkileĢimlerine bağlıdır. Dolayısı ile anne- babaların insanlar arası etkileĢim konusunda beceri sahibi olması gerekir. Buradan hareketle öğrencinin eğitilmesi konusu ele alınır alınmaz karĢımıza aynı zamanda anne- baba eğitimi konusu da çıkmaktadır. Çünkü öğrencilerin davranıĢlarının değiĢmesinde ve olgunluk kazanmasında aile eğitimi, okulda verilen eğitimden daha önemli yer tutmaktadır.

Görevi, öğrenciyi eğitmek olan öğretmenin hedefi aynı zamanda öğrencinin ailesi de olmalıdır. Öğretmenler için nitelikli eğitimde aileler ile iletiĢim ve iĢbirliği çok önemli bir yer tutmaktadır. Öğretmen - aile iĢbirliği ile ailelerin okula ve eğitime karĢı olumlu tutum takınmaları sağlanabilir. Ailelerde geleneksel hale gelmiĢ “okulla iletiĢim” konusu ele alındığında; aileler okula çoğunlukla; çocuklarıyla ilgili Ģikâyet, parasal yardım istenmesi, öğrencinin notunun bildirilmesi, uyarı vb. nedenlerle çağrıldıklarını düĢünmektedirler. Bunların sonucunda ailelerde beliren duygular, genellikle çekinme, korku, boĢ vermiĢlik ve öfke olmaktadır. Bu olumsuzlukları gidermek, anne ve babaların çocuklarının eğitiminde etkin rol almalarını sağlamak amacıyla belli aralıklarla toplantılar düzenlemek, toplantılara birlikte katılmalarını sağlamak en yararlı yöntemdir. Bu iĢbirliğini sağlamak amacıyla ilgi (b) yönetmeliğin 46’ıncı maddesinde belirtilen rehberlik ve psikolojik danıĢma hizmetleri yürütme komisyonunda; eğitim ortamında, öğrenciler, aileler, yöneticiler,

43 öğretmenler ve psikolojik danıĢmanlar arasında sağlıklı ve uyumlu iliĢkiler kurulabilmesi için gerekli önlemler görüĢülür ve yapılacak çalıĢmalar belirlenir. Bu amaçla ; resmi ve özel okullarda, okul- aile ve öğretmenler arasında iĢ birliğini gerçekleĢtirmek, velileri öğrencilerin geliĢim dönemleri hakkında bilgilendirmek, okula sahip çıkmalarını sağlamak ve etkin bir Ģekilde eğitim hizmetlerine katmak üzere bir eğitim-öğretim yılında en az iki kez olmak üzere okul idaresinin ihtiyaç duyduğu zamanlarda “veli toplantıları” yapılmaktadır. Veli toplantıları üç aĢamada ele alınabilir:

1. Genel veli toplantısı 2. Ģube veli toplantısı

3. Bireysel görüĢmeler (Veliler ile yapılacak özel görüĢmeler) Bu toplantılara okul yöneticileri, okul psikolojik danıĢmanları (rehber öğretmenleri), sınıf rehber öğretmenleri ve alan öğretmenlerinin iĢbirliği içinde katılımı sağlanmalıdır. Veli toplantılarında aĢağıda belirtilen hususlara uyulmalıdır:

1. Velilere gönderilen “veli toplantısı çağrı yazısında” toplantı gündemi belirtilmelidir. Gerekirse veliler telefonla da bilgilendirilerek toplantıya katılım sağlanmalıdır. Yapılan toplantının amaçları mutlaka gönderilen yazıda belirtilmelidir.

2. Okul bütün yapısıyla (bina, personel, eğitim olanakları vb.) velilere tanıtılmalı ve okulun istenilen düzeyde eğitim vermesi için okul ve veli beklentileri üzerinde konuĢulmalıdır.

3. Okulda uyulması gereken kurallar velilere de anlatılmalı, yönetmelikler tanıtılmalı, bu konularda da velilerin özen göstermesi istenmelidir.

4. Öğrenci baĢarılarının artırılmasına yönelik olarak, velilerle iĢbirliğinin sağlanması gerekliliği üzerinde durulmalı ve velilerin desteği ile bunun sağlanabileceği anlatılmalıdır.

44 5. Velilere; öğrencilerin bireysel farklılıkları anlatılmalı, her öğrencinin baĢarısının ya da baĢarılı olduğu alanların farklı olabileceği ve onlardan yeteneklerinin üstünde baĢarı beklemelerinin yanlıĢ olacağı dile getirilmelidir.

6. Velilerin, öğrenci geliĢim dönemlerine iliĢkin ayrıca bilgilenmek istedikleri konular varsa, psikolojik danıĢman tarafından saptanarak daha sonraki günlerde bu konularla ilgili seminerler düzenlenmelidir.

7. Velilere, öğrencilerin baĢarısızlıkları ve olumsuz özellikleri yerine, baĢarıları ve olumlu yanları gösterilmeli, anne ve babaların çocuklarıyla gurur duymaları sağlanmalı, okulu daha çok benimsemelerine olanak tanınmalıdır.

8. Öğrencilerin okul içindeki davranıĢ ve çalıĢmalarını izlemek amacıyla, velilerin okulu ziyaret etme gereği dile getirilmelidir.

9. Toplantılarda öğrencisi hakkında görüĢünü bildiremeyen, ya da özel görüĢmek isteyen velilere, daha sonra gerekirse psikolojik danıĢman, ilgili okul yöneticisi ile görüĢebileceği açıkça söylenmeli ve okula gelmeleri sağlanmalıdır.

10. Velilerin okul hakkındaki görüĢlerine önem verilmeli, bu görüĢler uygulanabilirliği ölçüsünde değerlendirilmelidir.

11. Okulun olanakları çerçevesinde öğrencilerin sosyal etkinliklere katılmaları için, veli desteğinin gerekliliği üzerinde durulmalı, bu etkinliklerin öğrencinin kendine güven duymasında ve baĢarı duygusunu kazanmasında önemli olduğu anlatılmalıdır.

12. Çocukların içinde bulunduğu yaĢ dönemlerinde arkadaĢlığın yeri ve önemi büyüktür. Velilere; arkadaĢlığın gerekli olduğu ancak, çocuğun arkadaĢları, hatta gerekirse arkadaĢlarının aileleri ile de iletiĢim kurarak onları tanımalarının gerekliliği anlatılmalıdır.

45 13. Velilere; çocuklarının gereksinimleri kadar harçlık vermeleri gerektiği anlatılmalı, az ya da gereğinden çok verilen harçlıkların çocukta istenmeyen bir takım davranıĢlara yol açacağı anlatılmalıdır.

14. Çocuğun davranıĢlarında her zamankinden farklı bir durum gözlendiğinde, okul görevlilerinin veliyi, velinin de okul görevlilerini bilgilendirmesi ve iĢbirliğine gidilmesi gerekliliği veliye aktarılmalıdır.

15. Veli toplantılarına tüm okul çalıĢanlarının katılımı sağlanmalıdır. Bu kapsamda;

a ) Okul yönetiminin; her dönem yapılacak toplantıların planlanması, toplantı saatlerinin belirlenerek velilere duyurulması, toplantılar için uygun yer ve ortamın sağlaması,

b ) Psikolojik danıĢmanların (rehber öğretmenler); rehberlik ve psikolojik danıĢma hizmetlerinin tanıtılması, bu hizmetlerden velilerin nasıl yararlanacağının bildirilmesi, öğrencilerin geliĢim dönemleri ile eğitimde velilere düĢen görev ve sorumluluklar konusunda velileri bilgilendirmesi.

c ) Sınıf ve sınıf rehber öğretmenlerinin ; sınıfın genel durumu, velilerle iĢbirliği ve yıl boyunca öğrencilerle yapılacak çalıĢmalar hakkında velileri bilgilendirmesi, bu konuda veli desteğinin gerekliliğini anlatması ve bireysel görüĢmelerin nasıl yapılacağı hakkında yöntemleri belirtmesi,

e ) Müdür yardımcılarının; okulun genel durumu hakkında velileri bilgilendirmesi (devam-devamsızlık vb.), gerekli durumlarda iĢbirliği yapılmasının önemini vurgulaması, gereklidir. Konuyla ilgili olarak anne babalara yönelik hazırlanmıĢ bir durum değerlendirme listesi ekte sunulmuĢtur. Veli toplantılarında bu listenin velilere verilmesi onlara çocuklarının eğitimi konusunda yararlı olacaktır. Bu Genelge hükümlerine uyulması ve okullara duyurulmasında gereken özenin gösterilmesi, öğrenci baĢarısının artmasını ve uygun bir eğitim ortamının oluĢmasını sağlayacaktır.(M.E. B.2002. Okul-Veli ĠĢbirliği Hakkında Genelge.)

46