Yozgat Ġle Ġlgili VermiĢ Olduğu Takrirler

1. “Yozgat Lisesinin 1921 Senesinde Yatılı Okula DönüĢtürülmesine Dair” Süleyman Sırrı Bey‟in verdiği takrirde Yozgatta pek muhteĢem bir binanın mevcut olduğunu, okul olarak kullanılan bu binanın eğitim-öğretim araçları ve yatılı gereçlerinin halkın yardımıyla temin edildiğini söylemiĢtir. Burada yatılı okul olarak eğitime devam edilmekte iken son zamanlarda bu mektebin yatılı kısmının kaldırılmasının sebebinin anlaĢılamadığını belirtmiĢtir. Yatılı eğitim, talebenin ihtiyacı ve talebenin dinlenmesi noktasında istenilen vasıflara sahip olan Yozgat Yatılı Lisesi‟nin 1921 senesi itibarıyla açılmasının gerekli olduğunu arz ve teklif etmiĢtir.1151 1149 GCZ, C. 4, s. 209; 24 Mart 1923. 1150 GCZ, C. 4, s. 225; 9 Nisan 1923. 1151 ZC, D. 1, C. 8, s. 178; 10 ġubat 1921.

Süleyman Sırrı Bey‟in bu teklifi Maarif Vekaletine havale edilmiĢ ve Maarif Vekaletinin verdiği cevapta bu kararın ancak bütçenin tasdiki ve mevcut okullar hakkında yapılan incelemelerden sonra verileceğini bildirmiĢtir.1152

2. Süleyman Sırrı Bey ve arkadaĢlarının “Yozgat Ġsyanında Methaldar Olan Dört KiĢinin Ġstiklal Mahkemesine Verilmesine Dair” takriri vardır. Bu takrir de Yozgat isyanına dahil olup birçok haneyi basarak insanların ölümüne sebep olan kiĢilerin alıkonularak Ġstiklal Mahkemesine teslim edilmeleri ve haklarında kanun hükmünün uygulanması istemiĢlerdir. Bu sebeple de bu takririn Müdafaa-i Milliye Vekaletine gönderilmesini talep etmiĢlerdir. Ancak bu takrir, Meclis Genel Kurulu tarafından Ģikayetname özelliği taĢıdığından Kavanin-i Mevzuat dairesinde görüĢülmesi için Heyet-i Vekileye havale edilmiĢtir. 1153

3. Süleyman Sırrı Bey, “Yozgat Ġsyanını TeĢvik Edenler Hakkında Yeniden Ġncelenme BaĢlatılması ve Suçluların Ġstiklal Mahkemesine Teslim Edilmesine Dair” vermiĢ olduğu takririn de Ģu hususlara yer vermiĢtir:

"Gaye ve milli maksadı kutsama ile bu yüce Meclis için ilk seçim yapılması ve üyesini en önce gerektiren ve vatanı savunma uğrunda kendini feda etmesi ve bunu söylemekte olan şerefli ordunun safları arasında ve Sakarya, İnönü muharebelerinde yüzlerce şehit vererek bu uğurda hiçbir fedakarlıktan geri durmayan ve kanaat ve şahsi meslekleri dolayısıyla halkın çoğunluğunun nefret nazarını kazanmış olan Çapanoğullarının değil isyanlarında, diğer hususlarda bile reislerine tabi olmayı kendileri için alçalma sayan seçim dairem ahalisi milletin nazarında asiler konumuna düşmüş ve o zavallı masum halk gelecekte tarihin sayfalarında lekeli bir sayfa işgal etmeye namzet bulunmuştur. İşte bu noktayı idrak ve tarihine karşı temize çıkarılmayı kendileri için hayat ve haysiyet meselesi olarak algılayan halk defalarca gerek meclis başkanlığına ve gerek meclis başkan yardımcısına başvurmuş ve soruşturma heyetinin atanmasını istemiş oldukları halde maalesef aldıran olmamıştır. Her tarafta yer yer meydana gelen isyan ve karmaşanın sebepleri ve sevk edenler hakkında soruşturma yapılması ve yapanları cezalandırma hususunda yüce

1152

ZC, D. 1, C. 9, s. 50; 10 Mart 1921.

1153

meclis tarafından az ve çok ilgi gösterildiği halde çapanoğulları isyanına karşı adeta kayıtsız kalınmış ve sanki Yozgat ve ahalisi ülkenin bir parçası değilmiş gibi ve sakinleri vatan evladı değilmiş gibi hiç kimseden bir şey sorulmamış ve Ankara istiklal mahkemesine yapılan başvurumuz dahi verimli olmamıştır. Cenabı Hakkın lütuf ve başarıya ulaştırması ve milletin yüce görüşü ve kahramanlığıyla kurulan bu yüce meclis ve hükümetine İngilizlerin aldatmaları ve onların maksatlarını, uğursuz ferdi hükümetin bağlılık icabı direktifi sonucu olarak isyan ve memleket dışında Hilafet ordusu adı altında beraber oldukları bir takım hırsız ve eşkıya ile Yozgat kasabasını ve ahalisini işgal ve bununla beraber Akdağ, Sorgun ve Alaca ahalisini ekmek parasına muhtaç bırakan ve Zile gibi ticaret yeri olan bir kasabayı kül yığını haline getiren ve cephede düşman karşısında vatanı savunan bir kısım kuvvetin isyanını bastırmak için geri alınarak cephenin zayıf bırakılması yüzünden Bursa‟yı o mukaddes şehri düşmanın istilasına pay olarak bırakan ve saltanatı kuran Osman Gazi Hazretlerinin münevver kabirlerinde Venizelos‟un oğluna fotoğraf aldırtan ve bu sebeplerle milletin yegane kurtuluş dayanağı ve geleceği olan şu yüksek kürsü başkanlığını siyah örtüyle örtüp yas tutmaya sebep olan hainlerin daha fazla yaşamalarına artık milletin tahammülü kalmamıştır. Buna binaen hızla beş kişiden oluşturulmuş bir heyetin seçilip atanmasıyla Ankara vilayeti Yozgat mutasarrıflığı ve Sivas kolordu kumandanlığı makamlarıyla Amasya İstiklal mahkemesi nezdinde var olan bütün vesikalar ve kayıtların alınması ve bu konuda soruşturma yapılmasıyla isyana sebep ve isyanda çalışan ve cinayet işleyenler hakkında kanun hükmü uygulanmak üzere istiklal mahkemesine bırakılıp teslim edilmelerini ve yüce meclisin her defa adaletli vicdanı ve en ince ayrıntısına kadar gözlemlemesini rica etmekte bulunan seçim dairem adına arz ve rica eylerim.” Bu takrir Meclis Genel Kurulu tarafından reddedilmiĢtir.1154

4. Süleyman Sırrı Bey, Yozgat Milletvekili Rıza Bey ile beraber “Yozgat Çiftçilerinden Talep Edilen Zahire Bedelinin Çiftçilerin Hükümetten Alacaklarına KarĢılık Gelmesine Dair”ortak bir takrir vermiĢtir. Bu takrirde Musali köyü ahalisi adına bir telgraf aldıklarını söyleyen Süleyman Sırrı Bey, bu telgrafta Ankara, Sivas, Yenihan ve Nokta anbarlarındaki memurların nakledilen ürünleri eksik teslim alıp

1154

vermelerinden kaynaklanan ve bu yüzden de halkın ödemek zorunda kaldığı “Noksan zahire bedelinin” halkın o sene yiyecek ve zahire sebebiyle ücret-i nakliyeden dolayı hükümetten alacaklarına karĢılık olmasını istediklerini ifade etmiĢtir. Ayrıca halkın buna rağmen borçları kalır ise harman zamanında verilmek üzere bu borçlarının ertelenmesini talep ettiklerini, bunca alacaklarına rağmen canını düĢmana siper eden halkn mallarına el konulmasının Meclisin politikasına da aykırı olduğunu ifade ederek mevcut takririn Müdafaa-i Milliye ve Maliye Vekaletlerine gönderilmesini istemiĢlerdir. Sonuçta Süleyman Sırrı Bey‟in bu takriri, Meclis Genel Kurulu tarafından kabul edilmiĢtir.1155