KATILDIKLARI OYLAMALAR
Kabul edenler: Feyyaz Ali Bey, Süleyman Sırrı Bey, Rıza Bey, Ahmet Bey,
5.2. Kullandıkları Ġzinler
Birinci Dönem Yozgat Milletvekillerinin Meclisin yasama çalıĢması içerisinde almıĢ oldukları izinler aĢağıda belirtilmiĢtir.
5.2.1. Süleyman Sırrı Bey
Süleyman Sırrı Bey‟in, 22 Ağustos 1921 yılında “Orduya girmek ve savaĢa bizzat katılmak üzere Meclise baĢvurusunu içeren ve BaĢkanlığa verdiği önergenin sureti Ģu Ģekildedir: “Bağımsızlığın savunulması ve vatanın korunması uğrunda çarpıĢan mukaddes ve milli ordunun safları arasında aciz bir nefer olarak bulunmak ve milli savaĢa fiilen katılmak, at ve silahımla derhal hareket etmek üzere emirlerine hazır bulunduğumun, yüce Meclisin izni ile cephede bulunan BaĢkumandan PaĢa Hazretlerine bildirilmesini ve alınacak cevabın tarafıma ulaĢtırılmasını rica ederim.” demiĢtir.931
Bu yazısına istinaden Büyük Millet Meclisi Reisi BaĢkumandan Mustafa Kemal, Garp Cephesi aynı zamanda Meclis Ġkinci BaĢkanı Adnan Bey‟e yazmıĢ olduğu yazıda, Yozgat Milletvekili Süleyman Sırrı Bey‟in Milli Mücadeleye katılma hususundaki isteklerinin uygun görülerek Süvari kıtasına ithal edilmek üzere Garp Cephesi emrine verildiği belirtilmiĢtir.932
931
ATASE, ĠSH, Kutu No:1419, Gömlek No:13, Belge No:13-1.
932
Meclisin 22 Ağustos 1921 tarihli 65. Oturumunda Süleyman Sırrı Bey‟e cephede çalıĢmak üzere Meclis kararınca izin verilmiĢtir. Bu isteği doğrultusunda 1. Fırka 11. Alay süvari eri olarak Batı Cephesinde Çekirdeksizköy ve Duatepesi muharebelerine katılmıĢtır.933
Süleyman Sırrı Bey, Süvari 1. Fırka, 11. Alay gönüllü efradından olarak 11 Eylül 1921 tarihinde BaĢkumandan Mustafa Kemal PaĢa hazretlerine yazmıĢ olduğu yazıda:
“DüĢmanın yağmur gibi yağan gülleleri altında hayatını önemsiz görerek çarpıĢan muzaffer ordunun bugün Çekirdeksiz Köyü ve Duatepesi‟nde gerçekleĢen büyük, kanlı savaĢta gösterdiği kahramanlık, tarihimize bir övünç sayfası daha ilave etmiĢtir. Bu kere Cenab-ı Hakk‟ın yardımı ve kumandanlığın gayretlerinin etkisi ile kazanılan Ģu zaferden dolayı tebriklerimi takdim ve Meclise ulaĢtırılmasını arz ve rica eder, saygılar sunarım PaĢa Hazretleri.”demiĢtir.934
Süleyman Sırrı Bey‟in cephede göstermiĢ olduğu hizmet ve kahramanlıklarından dolayı gerek Mustafa Kemal PaĢa935
gerekse de Büyük Millet Meclisi göndermiĢ olduğu yazıda Süleyman Sırrı Bey‟e tebriklerini bildirmiĢlerdir.936
Meclisin 18 Eylül 1921 tarihli 78. Oturumunda iki ay süre ile izinli sayılmıĢtır.937
Yine Meclisin 18 Mayıs 1922 tarihli 44. Oturumunda Süleyman Sırrı Bey‟e, üç ay daha izin verilmiĢtir.938
27 Eylül 1922 tarihli 109. Oturumda da yine meclis kararıyla izninin bir ay uzatılmasına karar verilmiĢtir. 939
Süleyman Sırrı Bey, izinli bulunduğu bir aylık süre zarfında
933
ZC, D. 1, C. 12, s. 69; Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi, Milli Mücadele ve TBMM I. Dönem
1919-1923, I. Dönem Milletvekillerinin ÖzgeçmiĢleri, C. III.,s. 978. Ayrıca Süleyman Sırrı Bey, Meclisin 12
Eylül 1921 tarihli 74. Oturumunda Duatepe muzaffariyeti hakkında meclise telgraf çekip, buradaki durum ile ilgili açıklamalarda bulunmuĢtur. (ZC, D. 1, C. 12, s. 186); Cepheyi Harpte hizmet etmek üzere izinli sayılması Muamelat Defterinde 25 Ağustos 1921 olarak belirtilmiĢtir.(I. Dönem MMD, s. 83); TBMM ArĢivi
NSD 437.
934 ATASE, ĠSH, Kutu No:1419, Gömlek No:16, Belge No:16-1; Samet Ağaoğlu, Kuva-yı Milliye Ruhu, s. 154-155.
935
ATASE, ĠSH, Kutu No:1419, Gömlek No:17, Belge No:17-1; Mustafa Kemal PaĢa 22 Ekim 1923 tarihinde göndermiĢ olduğu yazıda cephelerdeki baĢarılarından dolayı Süleymen Sırrı Bey‟in de Ġstiklal Madalyası ile ödüllendirilmesini istemiĢ, bu teklifi Meclis Genel Kurulu tarafından kabul edilmiĢtir. (ZC, D.2, C.3, s. 9-10.)
936
ATASE, ĠSH, Kutu No:1215, Gömlek No:4, Belge No:4-1.
937
ZC, D. 1, C. 12, s. 241; Muamelat Defterine göre Süleyman Sırrı Bey, 28 Eylül 1920tarihi itibariyle bir buçuk ay izinli sayılmıĢtır. (MMD, s. 83); TBMM ArĢivi, NSD 437; Ancak TBMM ArĢivi Sicil Dosyasında BMM BaĢkanlığının Evrak ve Tahrirat Müdüriyetine gönderilen 19 Eylül 1921 tarihli yazısında Süleyman Sırrı Bey‟in izni iki ay değil üç ay olarak ifade edilmiĢtir.
938
ZC, D. 1, C. 20, s. 241; MMD, s. 83; TBMM ArĢivi, NSD 437.
939
memleketi olan Yozgat‟ta bulunmuĢ ve 19 Ekim 1922 tarihinde Yozgat‟tan ayrılarak Ankara‟ya gitmek için hareket etmiĢtir.940
5.2.2. Bahri Bey
Bahri Bey‟e, 4 Kasım 1920 tarihi itibariyle bir ay izin verilmiĢtir. 941
Meclisin 8 Mart 1923 tarihli 7. Oturumunda Bahri Bey, dört ay süre ile izinli sayılmıĢtır.942 Bu izin süresi baĢlamadan önce Bahri Bey, 14 Mart 1923 ile 22 Mart 1923 tarihleri arasında Meclis tarafından görevli olarak bir hafta Ġstanbul‟a gönderilmiĢtir.943
5.2.3. Ahmet Bey
Ahmet Bey, 11 Eylül 1920 tarihi itibariyle 3 ay izinli sayılmıĢtır. 944
Yine 18 Eylül 1921 tarihinde üç ay izin verilmiĢtir. 945
Meclisin 23 Ocak 1922 tarihli Oturumunda Yozgat Milletvekili Ahmet Bey‟e izin verilmesine dair Divanı Riyaset Kararı olup, Ahmet Beyin 20 Ocak itibari ile yirmi gün izinli sayılması Meclis Genel Kurulu tarafından kabul edilmiĢtir.946
5.2.4. Feyyaz Ali Bey
Meclisin 17 Kasım 1921 tarihli 112. Oturumunda meclis kararınca Feyyaz Ali Bey‟e, üç ay izin verilmiĢtir.947
Feyyaz Ali Bey, 14 Mart 1923 ile 22 Mart 1923 tarihleri arasında Meclis tarafından Ġstanbul‟a görevlendirilmiĢ; ancak kendisi 13 gün gecikmeli olarak 4 Nisan 1923‟te Ankara‟ya geri dönmüĢtür.948
940
Yeni Yozgat Gazetesi, 19 Ekim 1922, No. 60, s. 3.
941
I. Dönem MMD, s. 91; TBMM ArĢivi, Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defteri, s. 121; Bahri Bey, 10 Kasım 1920 tarihinde iznini bir ay uzatmıĢtır. (TBMM ArĢivi, NSD 432).
942 ZC, D. 1, C. 28, s. 42; TBMM ArĢivi, NSD 432. Bahri Bey‟in bu izin süresi 22 Mart 1923 ile 23 Temmuz 1923 tarihleri arasındadır. (TBMM ArĢivi, Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defteri, sayfa numarası yazılmamıĢtır.)
943
TBMM ArĢivi, sayfa numarası yazılmamıĢtır.
944
MMD, s. 82; TBMM ArĢivi, NSD 431; ZC, D. 1, C. 4, s. 75;11 Eylül 1920; Ancak Ahmet Bey‟in 11 Eylül 1920 tarihli izni Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defterinde 16 Eylül 1920 olarak belirtilmiĢtir(TBMM ArĢivi, Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defteri, s. 121.)
945
ZC, D. 1, C. 12, s. 241; MMD, s. 82; BMM BaĢkanlığının, Evrak ve Tahrirat Müdüriyetine gönderdikleri yazıda Ahmet Bey‟e üç ay izin verildiği belirtilmiĢtir.(TBMM ArĢivi, NSD 431)
946
ZC, D. 1, C. 16, s. 120; TBMM ArĢivi, NSD 431; Ancak bu iznin 20 gün uzatılmasının baĢlangıç tarihi Muamelat Defterinde 25 Ocak 1922 olarak ifade edilmiĢtir. (MMD, s. 82).
947
ZC, D. 1, C. 14, s. 241; MMD, s. 85; TBMM ArĢivi, NSD 433.
948
TBMM ArĢivi, Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defteri, Rumuz: II, 2-b-2/8, Dönem I, Toplantı IV, 1923.)
5.2.5. Rıza Bey
Rıza Bey, 11 Eylül 1920 tarih itibariyle 2 ay izinli sayılmıĢtır. 949
Meclisin 18 Eylül 1921 tarihli 78. Oturumunda üç ay süre ile izinli sayılmıĢtır.950
Yine meclisin 13 Temmuz 1922 tarihli 73. Oturumunda 3 ay daha izin verilmiĢtir.951
Rıza Bey izinli olarak bulunduğu Akdağmadeni‟nden 19 Ekim 1922 tarihinde Ankara‟ya hareket etmiĢtir.952
949
MMD, s. 89; ZC, D. 1, C. 4, s. 75; 11 Eylül 1920. Ancak Rıza Bey‟in 11 Eylül 1920 tarihli izni Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defterinde 16 Eylül 1920 olarak belirtilmiĢtir. (TBMM ArĢivi, Milletvekilleri Mezuniyet ve Memuriyet Defteri, s. 122.)
950
ZC, D. 1, C. 12, s. 241; BMM BaĢkanlığının, Evrak ve Tahrirat Müdüriyetine gönderdikleri yazıda RızaBey‟e üç ay izin verildiği belirtilmiĢtir.(TBMM ArĢivi, NSD 436)
951
ZC, D. 1, C. 21, s. 365; MMD, s. 89.
952