MALÎ PİYASALAR
IV. 1.4. Yasal ve İdarî Düzenlemeler
I I Ocak 2005 tarih ve 25697 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanuna İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına İlişkin 2005/1 sıra numaralı Tebliğ” ile 24 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere süresinde ibraz edilen ancak karşılığı bulunmayan veya yetersiz kalan çekler için muhatap bankanın keşideei dışındaki hamiline ödemek zorunda olduğu mesuliyet tutarı. "350 Yeni Türk lirası" olarak belirlenmiştir.
Lnflasyon Muhasebe Uygulama Yönetmeliğine ilişkin 14 sayılı tebliğ ile ilgili olarak;
s BDDK'nın 3 Marl 2005 tarih ve 2005/4 sayılı Genelgesi ile enflasyon
muhasebesi uygulamasına İlişkin tereddütlere ilişkin açıklık getirilmiştir.
J BDDK'nın 28 Nisan 2005 tarih, 2005/5 sayılı Genelgesi ile enflasyon
muhasebesi uygulamasının sona erdiği duyurulmuştur.
11 Mayıs 2005 tarih ve 25812 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanmasına ve Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile "Vadeli Döviz
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Alım Taahhütleri" ile "Vadeli Döviz Satım Taahhütleri"mıı tanımları değiştirilmiş. İlkti t’işlem tanımı çıkarılmıştır.
30 Haziran 2005 tarih ve 25861 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan “Özel Finans Kurum ¡arının Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 20 Eylül 2001 tarihli ve 24520 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Finans Kurumlarının Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmeliğin 37.nct maddesi Özel finans kurumlarının. hesaplarını ve mali tablolarını. BDDK tarafından Kanunun 13, ün di maddesi uyarınca yürürlüğe konulan düzenlemelere uygun şekilde tutmaları, yayımlamaları ve ilgili mercilere göndermeleri zorunda oldukları şeklinde değiştirilmiştir.
Muhasebe Uygulama Yönetmeliği iie ilgili olarak;
V 27 Haziran 2005 tarih ve 25858 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamuya
Açıklanacak Mali Tablolar İle Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Standardı hakkında 17 Sayılı Tebliğde değişiklik yapılmıştır.
V 27 Haziran 2005 tarih ve 25858 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15
Sayılı Tebliğ-Konsolide Mali Tabloların Düzenlenmesi, Bağlı Ortaklık. Birlikte Kontrol Edilen Ortaklık ve İştiraklerin Muhasebeleştirilmesi Standardında Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğde değişiklik yapılmıştır.
V 27 Haziran 2005 tarih ve 25858 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel
Finans Kuramlarınca Kamuya Açıklanacak Malt Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Standardı hakkında 17 ve 10 Sayılı Tebliğ ile özel lînans kurumlarının düzenleyecekleri konsolide ve konsolide olmayan mali tabloların biçim ve içerikleri ile bunların açıklama ve dipnotlarıyla birlikte kamuya açıklanmasına ilişkin esaslar belirlenmiştir.
13 Ağustos 2005 tarih ve 25905 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Bankaların Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelikle Değişiklik yapılmasına Dair Yönetmelik ile 27/6/2001 tarihli ve 24445 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Bankaların Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmeliğin özkaynak ve konsolide özkaynak başlıklı 4‘üneü maddesinde yer alan sermaye benzen kredilerin özkaynak hesabında dikkate alınmasına ilişkin hükümlerde değişiklik yapılmıştır.
Bankacılık sisteminin aracılık maliyetlerinin azaltılması yolu ile bankaların daha etkin ve verimli çalışmasına katkıda bulunmak amacıyla bankaların Bankamız nezdinde tesis etlikleri zorunlu karşılıklara Faiz ödenmektedir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Z Yeni Türk lirası zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz oranının, bankaların
Yeni Türk lirası mevduatlara uyguladığı ağırlıklı ortalama basit faiz oranının
yüzde 75'i ile yüzde 8(Ti aralığında belirlenmesi ilkesi benimsenmiş olup,
bu çerçevede 25 Ağustos 2004'te yüzde 12,50 olarak belirlenmiş olan söz konusu oran, bankaların Yeni Türk lirası mevduat faiz oranlarındaki düşüş eğilimine paralel olarak 7 Şubat 2005 tarihinde yüzde 11,75'e. II Nisan 2005 tarihinde yüzde I I ’e ve 24 Mayıs 2005 tarihinden geçerli olmak üzere de yüzde 10,25'e düşürülmüştür.
Z Yabancı para zorunlu karşılık faiz oranlan ise, bankaların Bankamızda
serbest olarak bulundurdukları 2 gün ihbarlı döviz tevdiat hesabı faiz
oranları ile aynı düzeyde ve haftalık olarak belirlenmekte olup, söz konusu oranlar. 2-8 Ocak 2006 haftasında, ABD dolan cinsinden karşılıklar için
yüzde 2.045. Euro cinsinden karşılıklar için yüzde 1.115 olarak
belirlenmiştir,
1 Kasım 2005 tarih ve 25983 sayılı Mükerrer Resmî Gazete'de yayımlanan 19 Ekim 2005 tarih ve 541 ) sayılı Bankacılık Kanunu ile; 4389 sayılı Bankalar Kanunu ile ek ve değişiklikleri yürürlük ten kaldırılarak, bankacılık sektörüne geniş kapsamlı düzenlemeler getirilmiş, (inansal holding şirketleri ve katılım bankaları kanun kapsamına alınmış ve Bankamız Kamınu’nun bazı hükümleri değiştirilmiştir.
Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair;
z 24 Mart 2005 tarih ve 25765 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan tebliğ ile
özkaynaklar ve faiz dışı gelir hesaplarında değişiklik yapılmıştır.
Z 2 Kasım 2005 tarih ve 25984 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tebliğ ile
çeşitli konularda yeni defteri kebir hesaplan ile alt hesaplar açılırken, bazı yardımcı hesaplar çıkarılmış, yeni açıklamalar eklenmiştir.
16 Kasım 2005 tarih ve 25995 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2005/1 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğle;
Z 29 Mart 2002 tarih ve 24710 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmış olan
2002/2 sayılı Umumî Disponibilité Hakkında Tebliğ ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldın tarak, mevcut hali ile işlevini yitirmiş olan disponibilité uygulamasına son verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
S Bankaların likidite yönetimlerinin kolaylaştırılması ve bu yolla kısa vadeli
faiz oranlarının daha istikrarlı bir yapıya kavuşmasına katkı sağlanması ve bövlece kısa dönemli Yeni Türk lirası likidite değişikliklerinin faiz oranları üzerinde baskı yaratması olasılığının azaltılmasını leminen, mevcut uygulamada yarısı ortalama olarak tesis edilen Yeni Türk lirası zorunlu karşılıkların. 2006 yılı başından itibaren tamamının ortalama olarak tesis edilmesi uygulamasına geçilmiştir.
v' Bankamız kanununun zorunlu karşılıklar hakkında 4041 ııci maddesinin
müeyyide uygulamasına ilişkin hükmü. Avrupa Merkez Bankası
uygulamaları da dikkate alınarak, 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 168’inci maddesinin F bendiyle, zorunlu karşılıkların süresinde tesis edilmemesi veya eksik tesis edilmesi halinde faizsiz mevduat tutulmasına imkân verecek şekilde değiştirilmiştir. Bu hükme istinaden zorunlu karşılık tebliğinin yaptırım uygulamasına ilişkin maddesi, eksik tesis edilen; Türk parası zorunlu karşılıkların 2 katı tutarında Yeni Türk lirası cinsinden, yabancı para zorunlu karşılıkların 3 katı tutarında ABD doları cinsinden mevduatın. Bankamız nezdinde açılan bloke hesaplarda karşılıkların eksik tesis edildiği süreler dikkate alınarak faizsiz olarak tutulması, bunun yapılmaması durumunda ise eksik tutarlara tesis süresi esas alınarak cezai
faiz uygulanması şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
•s Zorunlu karşılık yükümlülüklerinin hesaplandığı tarihlerde,
yükümlülüklerinden kaçındığı tespit edilen bankalarla bu yola başvurmayan bankalar arasında oluşan haksız rekabeti önlemek amacıyla, yapılan inceleme ve denetimlerde, zorunlu karşılık yükümlülüklerinin hesaplandığı tarihlerde yükümlülüklerinden kaçındığı tespit edilen bankalardan, zorunlu karşılık yükümlülüklerinin hesaplanmasında tek bir güniin esas alınması yerine, iki yükümlülük hesaplama tarihi arasındaki günlere ilişkin yükümlülüklerin ortalamasının esas alınmasının istenebilmesi sağlanmıştır,
'Y Bankaları zorunlu karşılıklardan kaçınmak amacıyla işlem yapmaya
yöneltmemek için, yurt dışı merkez ve şubelere olan yükümlülüklerin (net), yurt dışı şubeler adına Türkiye'den toplanan mevduat/katılım fonu tutarına kadar olan kısırımın yurt içi pasif toplamından indirilmesi imkânı getirilmiştir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankaxt 2005 y ılı Ocak- kastm döneminde menkul k iv met ihraçları yüzde 65.3 oranında artarak l~,~ mdvar YTL tutarında gerçekleşmiştir 2005 y ılı Ekim ayı itibarıyla, kanın kesimi menkul kıymet stokunda 2004y ılı sonuna göre yüzde<) oranında artış kaydedilmiştir.