Bilgi Yönetimi Tanımı

Bilgi yönetimi, herhangi bir organizasyonda bilginin üretilmesi, onaylanması, yayımlanması, dağıtılması ve kullanılması işlemlerinin aynı sistem üzerinde düzenli ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesidir (Doğan ve Kılıç, 2009:90). Bilgiye ilişkin olarak bir çok bilim adamı tanımlar üretmiştir. Bu tanımlardan bazıları tablo 2.5.’de sıralanmaktadır.

Tablo 2.5. Farklı Kaynaklara Göre Bilgi Yönetimi Tanımları

Kaynak Tanımlar

Petrash(1996) Bilgi yönetimi; en iyi kararın verilebilmesi için doğru zamanda, doğru

kaynaktan doğru bilginin toplanmasıdır.

(Wiig, 1997) Bilgi yönetimi; örgütlerin sahip oldukları beceri ve yetenekler ile tecrübeleri

yoluyla elde ettikleri ortak akıl ve bilgileri tanımlamak ve işlemektir.

O’Dell(1997) Bilgi yönetimi; değer yaratmak için bilginin kullanılması, anlaşılması ve

bulunması için sistematik yaklaşımların uygulanmasıdır.

Bassi(1997) Bilgi yönetimi; örgütsel performansı geliştirebilmek için bilginin yaratılması,

ele geçirilmesi ve kullanılmasını içeren süreçtir.

Brooking(1997) Bilgi yönetimi; insan merkezli değerlerin yönetilmesi için gerekli taktikler ve

stratejiler ile ilişkili eylemlerdir. Beijerse(1999)

Bilgi yönetimi; stratejik bir motivasyonla çalışanların gelişimini

kolaylaştırmak; bilgi ve verilerin yorumlanmasında çalışanların yeteneklerini kullanarak örgütsel hedeflerin başarılmasıdır.

Bailey ve Clarke(2000)

Bilgi yönetimi; yöneticilerin örgütsel ve bireysel faydaları ortaya çıkarmak için bilgiyi elde etmesi, iletmesi ve kullanılmasını sağlamasıdır.

Smith (2002) Bilgi yönetimi; modern dünyanın hızla artan belirsizlik ve karmaşıklığı

karşısında, işletmelerin yaşamını ve performansını artırmaya çalışmasıdır. Barutçugil

(2002)

Bilgi yönetimi; bilgiyi örgütsel performansı artırmak amacıyla yaratma, ele geçirme, paylaşma ve kullanma sürecidir.

Darroch ve Naughton

(2003)

Bilgi yönetimi; örgüt içinde bilginin paylaşılması, yaygınlaştırılması ve kullanılmasını yöneten ve bilgiyi oluşturan ya da yerleştiren süreçlerdir.

Özdemirci ve Aydın(2008)

Bilgi yönetimi; bilginin üretilmesini, yayılımını, derlenmesini,

düzenlenmesini, depolanmasını, erişilmesini, yorumlanmasını ve kullanılmasını kapsar.

Kaynak: Çakar vd., 2010:74

Bilgi yönetiminin birçok tanımının olmasına rağmen genel olarak bilgi yönetiminin 6 adımının özellikle vurgulanması gerekir. Bunlar (Boztaş ve Özırmak, 2012:69):

 Bilginin yaratılması: Bilginin örtülü bilgi veya açık bilgi olarak birey, grup veya organizasyon düzeyinde oluşmasıdır. Bu sürece örtülü bilginin Nonaka’nın geliştirmiş olduğu “Bilgi Sarmalı Modelinde” (Tiwana, 2003:278) belirtildiği gibi örtülü ve açık bilginin kendi içlerinde ve birbirleri arasındaki etkileşimi de dahildir. Şekil 2.6. bu modele ilişkin bilgini içselleştirilme süreci gösterilmektedir. Bu süreç bir döngü olarak ta nitelendirilebilir. İlk aşamada bilgiler yalnızca birey tarafından sosyalleşme yoluyla örtük olarak hayata geçirilir. İkinci aşamada özellikle uzman sistemler ve tartışma platformları yardımıyla örtük olmaktan çıkartılarak diğer birey ve şirketin kullanımına sunulur. Üçüncü aşamada ise bilgi bireyler tarafından birleştirilir. Kendi bilgileri ve veri işleme sistemleri kullanılarak

var olan bilgi ile örtük bilgi birleştirilir ve uygulamaya aktarılır. İçselleştirilme aşamasında ise bilgi artık organizasyonun bünyesine dahil edilmekte, sadece kişinin tekelinde olan bilginin yazılı kaynaklar haline dönüştürülerek işletmenin tamamına mal edilmesidir.

Şekil 2.6. Nonaka’nın SDKİ (SECİ) Bilgi Sarmalı Modeli.

Kaynak: McGinnis ve Huang, 2007:628. (McGinnis ve Huang, Nanoka, 1994:20’de yer alan modelden yararlanmıştır) (b) Birey, (g) Grup, (o) Organizasyon.

 Bilginin toplanması: Bilgi yönetimi sürecinde bilginin yaratılması aşamasından sonra bilginin toplama aşaması yer alır. Toplama aşamasında, açık bilgi haline gelen örtülü bilginin ve buna ek olarak işletme dışından elde edilebilen bilgilerin toplanarak ve yorumlanarak bilgi yönetimi sistemine katılması işlemleri vardır. Bu aşamada çeşitli bilgi toplama araçları, bu amaca hizmet etmektedir. Çeşitli bilgi yönetimi araçlarından bazıları aşağıda belirtilmiştir.

 Intranet

 Arama motorları  Veri tabanları  İtme teknolojileri

 Yardım masası uygulamaları  Beyin fırtınası uygulamaları

 Veri stokları ve veri madenciliği araçları  Web portalları

 Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) (MİY)  Örnek olay yöntemi

 Bilginin organize edilmesi: Bilgi yönetimi sürecinde üçüncü aşamada, toplanan bilgilerin organize edilmesi yer almaktadır. İşletme içi ve dışı kaynaklardan toplanan bilgilerin kolaylıkla güncellenebilmesi, bilgilere kolaylıkla erişilebilmesi için bilginin organize edilmesi gerekmektedir. Veri tabanlarına ek olarak bilgi tabanlarının kullanılması, yönlendirme araçları ve bilgi paylaşım sistemlerinin yardımıyla bilgiler organize edilebilmektedir.  Bilginin yayılması: Bilgi yönetimi sürecinin dördüncü aşaması olan bilginin

yayılması, bilginin kimlere, hangi yollarla ve ne şekilde ulaştırılacağı üzerinde durmaktadır.

 Bilginin uygulanması: Bilgi yönetimi sürecinin beşinci aşaması olan bilginin uygulanması, bilgi yönetim sürecinde çeşitli aşamalardan geçerek enformasyon seviyesine gelen verilerin, uygun şartlarda ve zamanlarda kullanılarak işletmenin veya bireylerin karar verme mekanizmasında doğru bir şekilde yer edinmesini kapsar. Bilgi, enformasyonun kullanılmasıyla bilgi haline dönüşür.

 Bilginin yenilenmesi: Günümüzde teknolojinin baş döndüren bir hızla ilerlemesi bilgi bolluğuna, bilgi bolluğu da mevcut bilgilerin yenilenmesine veya değişmesine sebep olmaktadır. Bilgi paylaşım ve toplama metotlarının hızla artması ve bilgiye ulaşmanın kolaylaşması birey, grup ve organizasyon düzeyindeki mevcut bilginin devamlı değişkenlik gösterebileceği anlamına gelebilmektedir. Bu çerçevede işletmeler de bilgi rekabeti konusunda ayakta kalabilmeleri adına devamlı olarak bilgi havuzlarındaki değerlerin

güncelliğini kontrol etmeli, kullanılabilir olan bilgileri güncellemeli, güncelliğini yitirdiği düşünülen bilgilerin uygun bir şekilde arşivlenmesini sağlamalıdır.

Örgütlerin bilginin değerini takdir etmesi yeterli değildir, nitekim bu örgütlerdeki yöneticilerin bilgi temellerini etkin bir şekilde yönetmesi gerekir. Bilgi yönetimi, daha iyi bir performansa ulaşacak şekilde örgüt üyelerinin bilgiyi sistematik bir şekilde topladığı ve örgüt içinde bunu başkalarıyla paylaştığı bir öğrenen kültürün işlenmesiyle gerçekleşir (Robbins ve Coulter, 2003: 48; Durna ve Demirel, 2008:131).