TEMİNAT İSTENECEK MÜKELLEFLER VE TEMİNAT UYGULAMASI

2.1- Teminat İstenecek Mükellefler

Teminat istenecek mükellefler, 213 sayılı VUK’a eklenen 153/A mad-desinde iki ayrı gruba ayrılmıştır. Bunlardan ilki, yalnızca sahte belge

dü-* Vergi Müfettişi

zenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediği, haklarında vergi incelemesine yetkili olan-larca düzenlenen raporla tespit edilen mükellefler, diğeri bunlar dışında VUK’un 359’uncu maddesinde yer alan sahte belge düzenleme fiilini işle-dikleri haklarında vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporla tespit edilen mükelleflerdir.

a) Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münha-sıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin ver-gi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi üzerine işi bırakmış addolunan ve mükellefiyet kayıtları vergi dairesince terkin edilenlerden;

- Serbest meslek erbabının,

- Şahıs işletmelerinde işletme sahibinin, - Adi ortaklıklarda ortaklardan her birinin,

- Ticaret şirketlerinde; şirketin kanuni temsilcilerinin, yönetim kuru-lu üyelerinin, şirket sermayesinin asgari %10’una sahip olan gerçek veya tüzel kişilerin ya da bunların asgari %10 ortağı olduğu veya yönetiminde bulundukları teşebbüslerin,

- Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde bunları idare edenlerin,

- Düzenlenen raporda fiillerin işlenmesinde bilfiil bulundukları tespit edilenlerin,

İşe başlama bildiriminde bulunmaları halinde, adlarına mükellefiyet te-sis edilebilmesi için teminat verilmiş olması şarttır.

Bununla birlikte, yukarıda belirtilenlerin ortağı oldukları adi ortaklık-ların, kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, şirket sermayesinin asgari

%10’una sahip oldukları ticaret şirketlerinin veya idare ettikleri tüzel kişi-liği olmayan teşekküllerin işe başlama bildiriminde bulunması halinde de teminat istenecektir.

b) Yukarıdaki bölümde belirtilenler hariç olmak üzere, 213 sayılı VUK’un “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlıklı 359’uncu maddesinde yer alan sahte belge düzenleme fiilini işledikleri vergi incelemesine yet-kili olanlarca haklarında yapılan inceleme neticesinde düzenlenen raporla tespit  edilen mükelleflerden bu durumları kesinleşenlerden teminat iste-necektir. Fiil tüzel kişilik veya tüzel kişiliği olmayan teşekkül bünyesinde işlenmişse teminat bunlardan istenir.

2.2- Teminat Uygulaması

2.2.1- Teminat Şartları

Yalnızca sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediği haklarında düzen-lenen raporla tespit edilenlerin işe başlama bildiriminin alınması halinde, bunlar adına mükellefiyet tesis edilebilmesi için işe başlama bildirimin-de bulunanların ve mükellefiyeti terkin edilenlerin tüm vergi borçlarının ödenmiş ve 6183 sayılı Kanun’un (T.C. Yasalar, 28.07.1953) 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden teminat verilmiş olması şarttır.

Bununla birlikte, yukarıda belirtilenler dışında 213 sayılı VUK’un 359’uncu maddesinde yer alan sahte belge düzenleme fiilini işledikleri haklarında düzenlenen raporla tespit edilen mükelleflerden durumları ke-sinleşenlerin, keyfiyetin vergi dairesinin bilgisine girdiği tarihten itibaren bir ay içinde yine 6183 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin birinci fıkra-sının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden teminat göster-mesi istenir.

2.2.2- Teminat Şartlarının Yerine Getirilmesi Gereken Süre Yalnızca sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdi-ği ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediettirdi-ği haklarında dü-zenlenen raporla tespit edilen mükelleflerden, mükellefiyeti bulunan adi ortaklık, ticaret şirketleri ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin kanu-ni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, idarecisi, asgari %10 ortağı olması, bunları devralması, kısmen veya tamamen bunlara devrolunması halinde, durumun vergi dairesinin bilgisine girdiği tarihten itibaren bir ay içinde teminata ilişkin şartları yerine getirilmesi yazılı olarak istenecektir. Otuz günlük süre içinde şartların yerine getirilmemesi ve teminat vermekle zo-runlu tutulanların statülerinin devam ettirilmesi halinde, istenilen teminat tutarı verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mükellef adına teminat alacağı olarak tahakkuk ettirilecektir. Tahakkuk et-tirilen teminat alacağı, gecikme zammı uygulanarak mükelleften, teminat vermekle zorunlu tutulanların teminat isteme tarihi itibarıyla tahakkuk et-miş tüm vergi borçları ise mükellef müşterek ve müteselsil sorumlu olmak üzere, bu kişilerden 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsil edilecektir.

Bununla birlikte, yukarıda belirtilenler dışında 213 sayılı VUK’un 359’uncu maddesinde yer alan sahte belge düzenleme fiilini işledikleri haklarında düzenlenen raporla tespit edilen mükelleflerden durumları ke-sinleşenlerin, keyfiyetin vergi dairesinin bilgisine girdiği tarihten itibaren bir ay içinde vergi dairesince mükelleften otuz gün içinde teminat göster-mesi istenir. Verilen sürede şartların yerine getirilmegöster-mesi halinde, istenilen teminat tutarı verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek su-retiyle mükellef adına teminat alacağı olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen teminat alacağı, mükelleften 6183 sayılı Kanun uyarınca gecikme zammı tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.

2.2.3- Teminat Miktarı

Her iki durumda da, verilecek teminat miktarı 75.000 TL’den ve düzen-lenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’undan az olma-yacaktır. Söz konusu miktarlar mukayese edilecek ve yüksek olanı teminat uygulamasında esas alınacak tutar olacaktır.

2.2.4- Teminat İadesine İlişkin Şartlar

Yalnızca sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediği haklarında düzen-lenen raporla tespit edilen mükelleflerden, teminat alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde, sahte veya muhteviyatı iti-barıyla yanıltıcı belge kullanılması hariç 213 sayılı VUK’un “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlıklı 359’uncu maddesinde sayılan fiillerden her-hangi birinin işlenmediğinin tespit edilmesi halinde alınmış olan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla mükellefe iade edilecektir.

Bununla birlikte, yukarıda belirtilenler dışında 213 sayılı VUK’un 359’uncu maddesinde yer alan sahte belge düzenleme fiilini işledikleri haklarında düzenlenen raporla tespit edilen mükelleflerden, teminat alın-masını takip eden takvim yılının başından itibaren beş yıl içinde sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması hariç VUK’un 359’uncu maddesinde sayılan fiillerden herhangi birinin işlendiğinin tespit edilme-mesi halinde alınmış olan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması kay-dıyla mükellefe iade edilecektir.

2.3- Fillerin Tekrarı Durumunda Yaptırımlar

Sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinden dola-yı teminat alınan mükelleflerin üç dola-yıllık süre içinde söz konusu fiilleri tek-rar işlemiş olduğunun tespit edilmesi halinde, mükellefiyetleri 213 sayılı VUK’un 160’ıncı maddesine göre terkin edilecek ve terkin tarihi itibarıyla mükellefin ödenmemiş vergi borçları ile işlemiş olduğu fiillerden doğan vergi borcu alınan teminattan mahsup edilecek ve artan tutar mükellefe iade edilecektir.

213 sayılı VUK’un 359’uncu maddesinde sayılan sahte belge düzenle-me fiili dolayısıyla faaliyeti devam ederken teminat alınmış olan mükellef-lerin, söz konusu fiilleri tekrar işlemiş olduğunun tespit edilmesi halinde, vergi borçları ile işlenen fiilden doğan vergi borçları teminattan mahsup edilecek, ayrıca mükelleften yeniden teminat istenecektir.

Bununla birlikte, teminat alınan mükelleflerin, teminatın alındığı tarih-ten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borçlarının tutarı alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde, teminat paraya çevrilerek 6183 sayılı Kanunun 47’nci maddesi uyarınca mükellefin borçlarına mah-sup edilecek ve mükelleften teminat tutarının tamamlanması istenecektir.

3- TEMİNAT İSTENECEK MESLEK MENSUPLARI VE TEMİNAT