3.4 Kentsel Teknik Altyapı Hizmetlerinin Temel İş Aşamaları ve İş
3.4.6 Telekomünikasyon Hizmetleri
Telekomünikasyon hizmetleri, sundukları bu hizmetlerin türüne ve niteliğine göre değişmekle birlikte genel olarak dağıtım şebekesi, santraller, uydu sistemleri ve baz istasyonlarından oluşmaktadır. Sunulan hizmetin ve ürünün türüne göre telekomünikasyon hizmetinin bileşenleri değişmekle birlikte genel olarak ana dağıtım şebekeleri veya istasyonları hariç bütün hizmet bileşenleri, hizmetlerin kullanıcıya ulaştırılabilmesi için kent içinde yer almaktadır. Bu çalışma kapsamında, telekomünikasyon hizmetlerinde her hizmet türü için temel iş aşamaları ve ayrıntıları o aşamanın niteliklerine göre farklı değişkenleri, faktörleri değerlendirmeye almaktadır. Bu çalışmada, yerleşim alanı içinde şebeke üzerinden kullanıma sunulan ve yaygın olarak kullanılan telefon, kablo tv, internet, data aktarımı gibi hizmetlerin sistemlerine ilişkin temel iş aşamalarını ve ayrıntılarını etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. Telekomünikasyon hizmeti için belirlenen ve değerlendirmeye alınan temel iş aşamaları ve ayrıntıları:
1. Birinci Aşama – ÖN ETÜT 1.1 Keşif
1.2 Ekonomik Etüt 1.3 Teknik Etüt
2. İkinci Aşama – TASARIM/PROJE/PROJELENDİRME
2.1 Telekomünikasyon Sisteminin Güzergahı, Uzunluğu ve Nitelikleri 2.2 Telekomünikasyon Sistemi Yapıları
3. Üçüncü Aşama – UYGULAMA/İNŞAAT
3.1 Telekomünikasyon Sisteminin Güzergahının Kazılması
3.2 Telekomünikasyon Sisteminin Hatlarının, Yapılarının Döşenmesi, İnşası 3.3 Kazılan Telekomünikasyon Sisteminin Güzergahının Doldurulması Kentlerde telekomünikasyon hizmeti için belirtilen bu temel iş aşamaları ve ayrıntıları kapsamında, kentin mevcut durumu ve gelecek öngörülerini dikkate alarak telekomünikasyon hizmetlerinden şebeke üzerinden kullanıma sunulan ve yaygın olarak kullanılan telefon, kablo tv, internet, data aktarımı gibi hizmetlerin sistemlerine ilişkin gereksinimlerinin analizinde ve değerlendirilmesinde belirleyici ve yönlendirici olan analitik faktörler tespit edilmiş ve iş-analitik faktör matrisi oluşturularak ilişki tarifi yapılmıştır.
Telekomünikasyon hizmetlerinin ön etüt aşamasında; planlama sınırı içinde kalan hizmet sınırı ve hizmet bölgelerine ilişkin araştırmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda kentteki mevcut-öneri nüfus, yapılaşma koşulları, arazi kullanım durumu, mevcut hizmet verilen ve öneri hizmet alanları, sosyo-ekonomik yapı, imar planının uygulanması, yolların güzergahları ve nitelikleri gibi bütün analitik faktörler dikkate alınmaktadır. Ayrıca telekomünikasyon hizmetlerinin karakteristik özelliklerinden kaynaklanan hizmet türlerine göre mevcut ve öneri abone sayılarına ilişkin analitik faktörler de değerlendirmeye alınmaktadır. Derlenen bu bilgilere göre telekomünikasyon hizmetlerinin güzergahları, yeraltından ve/veya yerüstünden dağıtılma seçenekleri, direkler, konumları, tesisat boru ve kablo kanalları, santraller, dağıtım kutuları, terminal ekipmanları gibi detaylarının belirlenmesinde topografya, eğim durumu, yol güzergahları ve özelliklerine göre ekonomik olan
telekomünikasyon hizmetleri proje niteliklerine ve alternatiflerine ilişkin çalışma yapılarak çözüm önerileri geliştirilip çalışma raporunda ortaya konulmaktadır.
Tasarım/proje/projelendirme aşamasında, proje nitelikleri ve alternatiflerine ilişkin geliştirilen bu çözüm önerileri dikkate alınarak telekomünikasyon projesinin iş ayrıntılarında; yeraltı ve yerüstü güzergahları ve uzunlukları, direkler, konumları, saha dolapları, santraller gibi detayları hesaplanarak ve düzenlenerek proje uygulamaya ve inşaata hazır hale getirilmektedir.
Uygulama/inşaat aşamasında ise, projesi düzenlenerek tamamlanan telekomünikasyon projesinin inşaatı, gerek proje alanının büyüklüğüne gerekse de eldeki finansal kaynaklara ve bu kaynaklara göre hazırlanmış yatırım programına göre etap etap yerine getirilmekte ve uygulanmaktadır. Projeye göre yeraltı güzergahlarında, kazı yapılarak döşenen tesisat boru ve kablo kanallarının içlerinden kablolar geçirilmekte ve son olarak dolgu malzemesi ile üzeri kapanarak, yerüstü güzergahlarında ise direklerin, santral veya saha dolaplarının inşaatından sonra kabloların çekilmesi ile şebekenin uygulama/inşaat aşaması tamamlanmaktadır.
Telekomünikasyon hizmetleri projelerinin temel iş aşamaları ve ayrıntılarında değerlendirmeye alınan faktörler ve bu faktörlerin ortaya çıktığı iş, ilişki ağı ve sürece etkisi Tablo 3.7’de belirtildiği gibi biçimlenmiştir.
Kentsel telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin telekomünikasyon projelerinin niteliklerini belirleyen faktörleri gösteren bu tabloya göre; ön etüt aşaması iş ayrıntıları açısından trafik özellikleri hariç bütün analitik faktörlerin değerlendirmeye alındığı aşama olarak ortaya çıkmaktadır. Tasarım/proje/projelendirme aşaması ise, ağırlıkları değişmekle birlikte ağırlıklı olarak ilk aşamada değerlendirmeye alınan faktörlerin bulunduğu aşamadır. Bir önceki aşamadan farklı olarak trafik özelliklerine ek olarak imar planının uygulanması faktörü de bu noktada değerlendirmeye alınmamaktadır. Uygulama/inşaat aşamasında ise, sınırlara, mevcut ve öneri yolların güzergahları ve niteliklerine, trafik, imar planının uygulanması ve mevcut elektrik şebekesine ilişkin faktörler değerlendirmeye alınmaktadır.
Tablo 3.7 Telekomünikasyon hizmetlerinin temel iş aşamaları ve iş ayrıntılarının niteliklerinin belirlenmesinde analitik faktörler.
[Birinci A şama] Ön Etüt [İ kinci A şama] T as ar ım /P ro je /Projelendirme [Üçüncü A şama] Uygulama/ İn şaat İş Aşamaları ve İş Ayrıntıları Analitik Faktörler
(İşlerin gerektirdiği veriler)
( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) A. Sınırlar
A1. Planlama Sınırı ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
A2. Teknik Altyapı Sistemi Hizmet Alt Bölgeleri, Sınırları ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
B. Kentle ilgili Mevcut Bilgiler
B1. Mevcut Nüfus Büyüklükleri ve Dağılımı ▲▲▲ ▲▲ -
B2. Mevcut Yapı Yoğunluğu Dağılımı ▲▲▲ ▲ -
B3. Mevcut Yol Güzergahı ve Uzunluğu ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
B4. Mevcut Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Sahipliği ▲▲▲ ▲ -
B5. Mevcut Hizmet Götürülen Alan ve Nüfus ▲▲▲ ▲▲ -
B6. Mevcut Yolların Kademelenmesi, Tipleri ve Özellikleri ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
B7. Mevcut Sosyo-ekonomik Yapı ▲▲▲ ▲ -
B8. Mevcut Trafik Özellikleri ve Taşıt-Yaya Trafiği Önerileri - - ▲▲▲
B9. İmar Planının Uygulanması ▲▲▲ - ▲▲▲
C. İmar Planının Öngörüleri
C1. Öneri Nüfus Büyüklükleri ve Dağılımı ▲▲▲ ▲▲ -
C2. Öneri Yapılaşma Koşulları ▲▲▲ ▲ -
C3. Öneri Yol Güzergâhı ve Uzunluğu ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
C4. Öneri Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Sahipliği ▲▲▲ ▲ -
C5. Öneri Hizmet Götürülecek Alan ve Nüfus ▲▲▲ ▲▲ -
C6. Öneri Yolların Kademelenmesi, Tipleri ve Özellikleri ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
O. Telekomünikasyon Sis. Doğrudan Gerektirdiği Bilgiler
O1. Mevcut Telekomünikasyon Sistemi Abone Sayısı ▲▲▲ ▲▲ -
O2. Öneri Telekomünikasyon Sistemi Abone Sayısı ▲▲▲ ▲▲ -
E. Eğim Durumu ▲▲▲ ▲▲ -
P. Diğer Teknik Altyapı Sistemlerinden Beklenen Bilgiler
Bu tabloyu analitik faktörler açısından değerlendirmek gerektiğinde ise, telekomünikasyon hizmetlerinin kentin mevcut ve öneri koşullarını tarif eden faktörleri ağırlıkları değişmekle birlikte değerlendirmeye aldığı, etkilendiği görülmektedir. Bunların içinde, planlama sınırı, hizmet sınırı ve hizmet alt bölge sınırları, mevcut ve öneri yol güzergahları, uzunlukları, kademelenmesi, tipleri ve özellikleri diğer analitik faktörlere göre ağırlık kazanarak ön plana çıkmaktadır.
Telekomünikasyon projeleri, sahip oldukları farklı nitelikler nedeniyle diğer teknik altyapı hizmetlerinden herhangi birinden veri almamakta ve birlikte değerlendirilmemektedir.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 K U L L A N I L M A S A Y I S I A A1 A2 B B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C C1 C2 C3 C4 C5 C6 O O1 O2 E P ANALİTİK FAKTÖRLER
ÖN ETÜT TASARIM/PROJE/PROJELENDİRME UYGULAMA/İNŞAAT
Şekil 3.6 Telekomünikasyon hizmetlerinin proje niteliklerini belirleyen analitik faktörlerin aşamalara göre kullanılma sayısı.
Kentsel telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin belirlenen bu analitik faktörler, hangi analitik faktörlerin hangi aşamada ne oranda proje nitelikleri üzerinde belirleyici ve yönlendirici etkisinin olduğunu göstermektedir.
3.4.7 Doğalgaz Dağıtım Hizmetleri
Doğalgaz dağıtım hizmetleri, doğalgazın kente ve kentteki kullanıcılarına ulaştırılmasını, dağıtımını sağlayan, doğalgaz dağıtım şebekesi, özel donanım elemanları, dağıtım merkezleri ve basınç düşürme istasyonlarından, tesislerden oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında, yerleşme alanı içinde kalan doğalgaz dağıtım hizmetlerine ilişkin temel iş aşamaları ve ayrıntılarını etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. Doğalgaz dağıtım hizmeti için belirlenen ve değerlendirmeye alınan temel iş aşamaları ve ayrıntıları:
1. Birinci Aşama – ÖN ETÜT 1.1. Keşif
1.2. Ekonomik Etüt 1.3. Teknik Etüt
2. İkinci Aşama – TASARIM/PROJE/PROJELENDİRME 2.1. Doğalgaz Sisteminin Güzergahı ve Uzunluğu 2.2. Doğalgaz Borularının Çap ve Cinsleri
2.3. Doğalgaz Dağıtım Sistemi Yapıları 3. Üçüncü Aşama – UYGULAMA/İNŞAAT
3.1. Doğalgaz Dağıtım Sisteminin Güzergahının Kazılması
3.2. Doğalgaz Dağıtım Sisteminin Borularının, Yapılarının Döşenmesi, İnşası 3.3. Kazılan Doğalgaz Dağıtım Sisteminin Güzergahının Doldurulması Kentlerde doğalgaz dağıtım hizmeti için belirtilen bu temel iş aşamaları ve ayrıntıları kapsamında, kentin mevcut durumu ve gelecek öngörülerini dikkate alarak doğalgaz dağıtım hizmetine ilişkin gereksinimlerinin analizinde ve değerlendirilmesinde belirleyici ve yönlendirici olan analitik faktörler tespit edilmiş ve iş-analitik faktör matrisi oluşturularak ilişki tarifi yapılmıştır.
Doğalgaz dağıtım hizmetlerinin ön etüt aşamasında; planlama sınırı içinde kalan hizmet sınırı ve hizmet bölgelerine ilişkin araştırmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda kentteki mevcut-öneri nüfus, yapılaşma koşulları, arazi kullanım durumu, mevcut hizmet verilen ve öneri hizmet alanları, sosyo-ekonomik yapı, imar planının uygulanması, yolların güzergahları ve nitelikleri gibi bütün analitik faktörler dikkate alınmaktadır. Ayrıca doğalgaz dağıtım hizmetlerine ilişkin kendi karakteristik özelliklerinden kaynaklanan mevcut ve öneri abone sayılarına, doğalgaz tüketim miktarlarına ve varsa mevcut doğalgaz dağıtım şebekesine ilişkin analitik faktörler de değerlendirmeye alınmaktadır. Derlenen bu bilgilere göre doğalgaz dağıtım hizmetlerinin güzergahları, ana ve bina bağlantı hatları, branşmanlar, özel donanım elemanları, dağıtım merkezleri, basınç düşürme istasyonları gibi detaylarının belirlenmesinde topografya, eğim durumu, yol güzergahları ve özelliklerine göre ekonomik olan doğalgaz dağıtım sistemleri proje niteliklerine ve alternatiflerine ilişkin çalışma yapılarak çözüm önerileri geliştirilip çalışma raporunda ortaya konulmaktadır.
Tasarım/proje/projelendirme aşamasında, proje nitelikleri ve alternatiflerine ilişkin geliştirilen bu çözüm önerileri dikkate alınarak doğalgaz dağıtım projesinin iş ayrıntılarında; yüksek basınçlı hatlar, ara basınçlı hatlar, orta basınçlı hatlar ve düşük basınçlı hatlar olarak güzergahları ve basınçları, güzergah kotları, dağıtım hatlarının tasarımının seçimi (ring sistemi ve dal sistemi) ve uygulanması, bağlantı ve kesişme noktaları, ana bağlantı hatları ve bina bağlantı hatları, çap ve cinsleri, kullanılacak malzeme nitelikleri, hatlar üzerine yerleştirilen teçhizat, özel donanım elemanları, basınç düşürme istasyonları, branşman, vanalar gibi detayları hesaplanarak ve düzenlenerek proje uygulamaya ve inşaata hazır hale getirilmektedir.
Uygulama/inşaat aşamasında ise, projesi düzenlenerek tamamlanan doğalgaz dağıtım projesinin inşaatı, gerek proje alanının büyüklüğüne gerekse de eldeki finansal kaynaklara ve bu kaynaklara göre hazırlanmış yatırım programına göre etap etap yerine getirilmekte ve uygulanmaktadır. Burada ekonomik düzeyi yüksek ve yüksek yoğunluklu alanlar yatırımın geri dönüşü açısından uygulama/inşaat aşamasına ilk başlanması gereken yer olarak genellikle tercih edilmektedir. İnşaat aşamasında kazı yapılarak doğalgaz dağıtım sisteminin bileşenleri (boru hatları, vanalar gibi) yerleştirildikten sonra üzeri dolgu malzemesi ile kapatılmaktadır.
Doğalgaz dağıtım hizmetlerinin projelerinin temel iş aşamaları ve ayrıntılarında değerlendirmeye alınan faktörler ve bu faktörlerin ortaya çıktığı iş, ilişki ağı ve sürece etkisi Tablo 3.8’de belirtildiği gibi biçimlenmiştir.
Kentsel doğalgaz dağıtım hizmetlerine ilişkin doğalgaz dağıtım projelerinin niteliklerini belirleyen faktörleri gösteren bu tabloya göre; ön etüt aşaması iş ayrıntıları açısından trafik özellikleri ve imar planı uygulanması hariç bütün analitik faktörlerin değerlendirmeye alındığı aşama olarak ortaya çıkmaktadır. Tasarım/proje/projelendirme aşaması ise, ağırlıkları değişmekle birlikte ilk aşamada değerlendirmeye alınan faktörlerin bulunduğu aşamadır. Uygulama/inşaat aşamasında ise diğer teknik altyapı hizmetlerindekine benzer, sınırlara, mevcut ve öneri yolların güzergahları ve niteliklerine, trafik, imar planının uygulanması ve mevcut doğalgaz şebekesine ilişkin faktörler değerlendirmeye alınmaktadır.
Tablo 3.8 Doğalgaz dağıtım hizmetlerinin temel iş aşamaları ve iş ayrıntılarının niteliklerinin belirlenmesinde analitik faktörler.
[Birinci A şama] Ön Etüt [İ kinci A şama] T as ar ım /P ro je /Projelendirme [Üçüncü A şama] Uygulama/ İn şaat İş Aşamaları ve İş Ayrıntıları Analitik Faktörler
(İşlerin gerektirdiği veriler)
( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) A. Sınırlar
A1. Planlama Sınırı ▲▲▲ ▲▲▲ ▲▲▲
A2. Teknik Altyapı Sistemi Hizmet Alt Bölgeleri, Sınırları ▲▲▲ ▲▲▲ ▲▲▲
B. Kentle ilgili Mevcut Bilgiler
B1. Mevcut Nüfus Büyüklükleri ve Dağılımı ▲▲▲ ▲▲▲ -
B2. Mevcut Yapı Yoğunluğu Dağılımı ▲▲▲ ▲▲▲ -
B3. Mevcut Yol Güzergahı ve Uzunluğu ▲▲▲ ▲ ▲▲▲
B4. Mevcut Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Sahipliği ▲▲▲ ▲▲▲ -
B5. Mevcut Hizmet Götürülen Alan ve Nüfus ▲▲▲ ▲▲▲ -
B6. Mevcut Yolların Kademelenmesi, Tipleri ve Özellikleri ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
B7. Mevcut Sosyo-ekonomik Yapı ▲▲▲ ▲ -
B8. Mevcut Trafik Özellikleri ve Taşıt-Yaya Trafiği Önerileri - - ▲▲▲
B9. İmar Planının Uygulanması - - ▲▲▲
C. İmar Planının Öngörüleri
C1. Öneri Nüfus Büyüklükleri ve Dağılımı ▲▲▲ ▲▲▲ -
C2. Öneri Yapılaşma Koşulları ▲▲▲ ▲▲▲ -
C3. Öneri Yol Güzergâhı ve Uzunluğu ▲▲▲ ▲ ▲▲▲
C4. Öneri Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Sahipliği ▲▲▲ ▲▲▲ -
C5. Öneri Hizmet Götürülecek Alan ve Nüfus ▲▲▲ ▲▲▲ -
C6. Öneri Yolların Kademelenmesi, Tipleri ve Özellikleri ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
R. Doğalgaz Dağıtım Sis. Doğrudan Gerektirdiği Bilgiler
R1. Mevcut Doğalgaz Abone Sayısı ▲▲▲ ▲▲▲ -
R2. Öneri Doğalgaz Abone Sayısı ▲▲▲ ▲▲▲ -
R3. Doğalgaz Tüketim Miktarı ▲▲▲ ▲▲▲ -
R4. Mevcut Doğalgaz Şebekesi, Konumu ve Bileşenleri ▲▲▲ ▲▲▲ ▲▲
E. Eğim Durumu ▲▲▲ ▲▲▲ -
S. Diğer Teknik Altyapı Sistemlerinden Beklenen Bilgiler
S1. Alternatif Enerji Yapılarının Konumu, Durumu ▲▲▲ ▲▲ -
Bu tabloyu analitik faktörler açısından değerlendirmek gerektiğinde ise, doğalgaz dağıtım hizmetlerinin kentin mevcut ve öneri koşullarını tarif eden faktörleri ağırlıkları değişmekle birlikte değerlendirmeye aldığı, etkilendiği görülmektedir. Bunların içinde, planlama sınırı, hizmet sınırı ve hizmet alt bölge sınırları, mevcut ve öneri yol güzergahları, uzunlukları, kademelenmesi, tipleri ve özellikleri, trafik, imar planının uygulanması ve mevcut doğalgaz şebekesi ve nitelikleri diğer analitik faktörlere göre ağırlık kazanarak ön plana çıkmaktadır.
Ayrıca doğalgaz dağıtım projeleri, diğer teknik altyapı hizmetlerinden alternatif enerji üreten ve kente dağıtılan hizmetlerin (elektrik, merkezi ve bölgesel ısıtma gibi) hizmet bölgelerine göre kapasitelerinin ve yatırım önceliklerinin belirlenmesi noktasında ön etüt ve tasarım/proje/projelendirme aşamalarında analitik faktör olarak değerlendirmeye alınmaktadır. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 K U L L A N I L M A S A Y I S I A A1 A2 B B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C C1 C2 C3 C4 C5 C6 R R1 R2 R3 R4 E S S1 ANALİTİK FAKTÖRLER
ÖN ETÜT TASARIM/PROJE/PROJELENDİRME UYGULAMA/İNŞAAT
Şekil 3.7 Doğalgaz dağıtım hizmetlerinin proje niteliklerini belirleyen analitik faktörlerin aşamalara göre kullanılma sayısı.
Kentsel doğalgaz dağıtım hizmetlerine ilişkin belirlenen bu analitik faktörler, hangi analitik faktörlerin hangi aşamada ne oranda proje nitelikleri üzerinde belirleyici ve yönlendirici etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır.
3.4.8 Merkezi ve Bölgesel Isıtma (Jeotermal) Hizmetleri
Merkezi ve bölgesel ısıtma (jeotermal) hizmetlerinde, sondaj yoluyla bulunan kaynaktan kuyular yardımıyla çıkarılan ve jeotermal santrale (ısı merkezine) iletilen jeotermal enerji, bu santrallerde ısıya çevrilerek ısı yalıtımına sahip borulardan oluşan dağıtım şebekesi aracılığıyla ısıtılması düşünülen bölgeye kullanılması amacıyla verilmektedir. Kısacası, merkezi ve bölgesel ısıtma (jeotermal)
hizmetlerine ilişkin sondaj, kuyular, iletim sürecini içine alan bir aşama, jeotermal ısıtma merkezi ve ısı yalıtımına sahip borulardan oluşan dağıtım şebekesi olmak üzere 3 aşamadan söz etmek mümkündür. Bu çalışma kapsamında, merkezi ve bölgesel ısıtma (jeotermal) hizmetlerinde, her aşama için temel iş aşamaları ve ayrıntıları o aşamanın niteliklerine göre farklı değişkenleri, faktörleri değerlendirmeye almaktadır. Bu çalışmada, yerleşim alanı içinde kalan bu hizmetlerin dağıtımın şebekesine ilişkin temel iş aşamalarını ve ayrıntılarını etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. Merkezi ve bölgesel ısıtma hizmeti için belirlenen ve değerlendirmeye alınan temel iş aşamaları ve ayrıntıları:
1. Birinci Aşama – ÖN ETÜT 1.1 Keşif
1.2 Ekonomik Etüt 1.3 Teknik Etüt
2. İkinci Aşama – TASARIM/PROJE/PROJELENDİRME 2.1 Merkezi Isıtma Sisteminin Güzergahı ve Uzunluğu 2.2 Merkezi Isıtma Sisteminin Borularının Çap ve Cinsleri 2.3 Merkezi Isıtma Sistemi Yapıları
3. Üçüncü Aşama – UYGULAMA/İNŞAAT
3.1 Merkezi Isıtma Sisteminin Güzergahının Kazılması
3.2 Merkezi Isıtma Sisteminin Borularının, Yapılarının Döşenmesi ve İnşası 3.3 Kazılan Merkezi Isıtma Sisteminin Güzergahının Doldurulması
Kentlerde merkezi ve bölgesel ısıtma hizmeti için belirtilen bu temel iş aşamaları ve ayrıntıları kapsamında, kentin mevcut durumu ve gelecek öngörülerini dikkate alarak bu hizmetinin dağıtım şebekesine ilişkin gereksinimlerinin analizinde ve değerlendirilmesinde belirleyici ve yönlendirici olan analitik faktörler tespit edilmiş ve iş-analitik faktör matrisi oluşturularak ilişki tarifi yapılmıştır. Bu noktada, merkezi ve bölgesel ısıtma hizmetlerinin dağıtım şebekesi ile doğalgaz dağıtım şebekesi arasında büyük benzerlikler bulunmaktadır.
Merkezi ve bölgesel ısıtma hizmetlerinin ön etüt aşamasında; planlama sınırı içinde kalan hizmet sınırı ve hizmet bölgelerine ilişkin araştırmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda kentteki mevcut-öneri nüfus, yapılaşma koşulları, arazi kullanım durumu, mevcut hizmet verilen ve öneri hizmet alanları, sosyo-ekonomik yapı, imar planının uygulanması, yolların güzergahları ve nitelikleri gibi bütün analitik faktörler dikkate alınmaktadır. Ayrıca merkezi ısıtma hizmetlerine ilişkin kendi karakteristik özelliklerinden kaynaklanan mevcut ve öneri abone sayılarına, merkezi ısıtma tüketim miktarlarına ve varsa mevcut merkezi ısıtma dağıtım şebekesine ilişkin analitik faktörler de değerlendirmeye alınmaktadır. Derlenen bu bilgilere göre bu merkezi ve bölgesel ısıtma dağıtım hizmetlerinin, ısıtma boru hatları ve güzergahları, kontrol bacaları, boru sabit noktaları, ölçme ve otomatik kontrol ile kablo tesisleri, pompalar, vanalar, özel donanım elemanları gibi detaylarının belirlenmesinde topografya, eğim durumu, yol güzergahları ve özelliklerine göre ekonomik olan bu hizmetlerin dağıtım sistemleri proje niteliklerine ve alternatiflerine ilişkin çalışma yapılarak çözüm önerileri geliştirilip çalışma raporunda ortaya konulmaktadır.
Tasarım/proje/projelendirme aşamasında, proje nitelikleri ve alternatiflerine ilişkin geliştirilen bu çözüm önerileri dikkate alınarak merkezi ve bölgesel ısıtma dağıtım projesinin iş ayrıntılarında; ısıtma boru hatları ve güzergahları, çap ve cinsleri, kontrol bacaları, boru sabit noktaları, ölçme ve otomatik kontrol ile kablo tesisleri, pompalar, vanalar, özel donanım elemanları, kullanılacak malzeme nitelikleri gibi detayları hesaplanarak ve düzenlenerek proje uygulamaya ve inşaata hazır hale getirilmektedir.
Uygulama/inşaat aşamasında ise, projesi düzenlenerek tamamlanan merkezi ve bölgesel ısıtma dağıtım projesinin inşaatı, gerek proje alanının büyüklüğüne gerekse de eldeki finansal kaynaklara ve bu kaynaklara göre hazırlanmış yatırım programına göre etap etap yerine getirilmekte ve uygulanmaktadır. İnşaat aşamasında kazı yapılarak bu hizmetlerin bileşenleri (ısı yalıtımına sahip boru hatları, vanalar gibi) yerleştirildikten sonra üzeri dolgu malzemesi ile kapatılmaktadır.
Merkezi ve bölgesel ısıtma hizmetlerinin projelerinin temel iş aşamaları ve ayrıntılarında değerlendirmeye alınan faktörler ve bu faktörlerin ortaya çıktığı iş, ilişki ağı ve sürece etkisi Tablo 3.9’da belirtildiği gibi biçimlenmiştir.
Tablo 3.9 Merkezi ve bölgesel ısıtma (jeotermal) hizmetlerinin temel iş aşamaları ve iş ayrıntılarının niteliklerinin belirlenmesinde analitik faktörler.
[Birinci A şama] Ön Etüt [İ kinci A şama] T as ar ım /P ro je /Projelendirme [Üçüncü A şama] Uygulama/ İn şaat İş Aşamaları ve İş Ayrıntıları Analitik Faktörler
(İşlerin gerektirdiği veriler)
( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) A. Sınırlar
A1. Planlama Sınırı ▲▲▲ ▲▲▲ ▲▲▲
A2. Teknik Altyapı Sistemi Hizmet Alt Bölgeleri, Sınırları ▲▲▲ ▲▲▲ ▲▲▲
B. Kentle ilgili Mevcut Bilgiler
B1. Mevcut Nüfus Büyüklükleri ve Dağılımı ▲▲▲ ▲▲▲ -
B2. Mevcut Yapı Yoğunluğu Dağılımı ▲▲▲ ▲▲▲ -
B3. Mevcut Yol Güzergahı ve Uzunluğu ▲▲▲ ▲ ▲▲▲
B4. Mevcut Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Sahipliği ▲▲▲ ▲▲▲ -
B5. Mevcut Hizmet Götürülen Alan ve Nüfus ▲▲▲ ▲▲▲ -
B6. Mevcut Yolların Kademelenmesi, Tipleri ve Özellikleri ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
B7. Mevcut Sosyo-ekonomik Yapı ▲▲▲ ▲ -
B8. Mevcut Trafik Özellikleri ve Taşıt-Yaya Trafiği Önerileri - - ▲▲▲
B9. İmar Planının Uygulanması - - ▲▲▲
C. İmar Planının Öngörüleri
C1. Öneri Nüfus Büyüklükleri ve Dağılımı ▲▲▲ ▲▲▲ -
C2. Öneri Yapılaşma Koşulları ▲▲▲ ▲▲▲ -
C3. Öneri Yol Güzergâhı ve Uzunluğu ▲▲▲ ▲ ▲▲▲
C4. Öneri Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Sahipliği ▲▲▲ ▲▲▲ -
C5. Öneri Hizmet Götürülecek Alan ve Nüfus ▲▲▲ ▲▲▲ -
C6. Öneri Yolların Kademelenmesi, Tipleri ve Özellikleri ▲▲▲ ▲▲ ▲▲▲
T. Merkezi Isıtma Sistem. Doğrudan Gerektirdiği Bilgiler
T1. Mevcut Merkezi Isıtma Sistemi Abone Sayısı ▲▲▲ ▲▲▲ -
T2. Öneri Merkezi Isıtma Sistemi Abone Sayısı ▲▲▲ ▲▲▲ -
T3. Merkezi Isıtma Tüketim Değerleri ▲▲▲ ▲▲▲ -
T4. Mevcut Merkezi Isıtma Şebekesi, Konumu ve Bileşenleri ▲▲▲ ▲▲▲ ▲▲
E. Eğim Durumu ▲▲▲ ▲▲▲ -
U. Diğer Teknik Altyapı Sistemlerinden Beklenen Bilgiler
U1. Alternatif Enerji Yapılarının Konumu, Durumu ▲▲▲ ▲▲ -
Kentsel merkezi ve bölgesel ısıtma dağıtım hizmetlerine ilişkin merkezi ve bölgesel ısıtma dağıtım projelerinin niteliklerini belirleyen faktörleri gösteren bu tabloya göre; doğalgaz dağıtım hizmetlerinde olduğu gibi, ön etüt aşaması iş ayrıntıları açısından trafik özellikleri ve imar planı uygulanması hariç bütün analitik
faktörlerin değerlendirmeye alındığı aşama olarak ortaya çıkmaktadır. Tasarım/proje/projelendirme aşaması ise, ağırlıkları değişmekle birlikte ilk aşamada değerlendirmeye alınan faktörlerin bulunduğu aşamadır. Uygulama/inşaat aşamasında ise diğer teknik altyapı sistemlerindekine benzer, sınırlara, mevcut ve öneri yolların güzergahları ve niteliklerine, trafik, imar planının uygulanması ve mevcut doğalgaz şebekesine ilişkin faktörler değerlendirmeye alınmaktadır.
Bu tabloyu analitik faktörler açısından değerlendirmek gerektiğinde yine doğalgaz