Genel Arazi Kullanımı

ı içinde kalan alanın ara açılması, gerekse de kentin kuzeydoğusunda kentten kopuk olarak Tire Kutsan’

r ulunmaktadır. Kentin kuzeydoğusunda kentin çevre ve bölgesel merkezlerl

ğlantısını sağlamak amacıyla 2,256 ha’l

ımı

Tire yerleşmesinin genel arazi kullanım durumu ve kullanımlarının mekânsal yapısına bakıldığında, yerleşmenin güneyde yer alan Güme Dağları’nın eteklerinde başlayarak topografya ve fiziksel şartlara uygun olarak doğu-batı istikametinde lineer bir gelişim gösterdiği görülmektedir. Bir yandan da kuzeye doğru gelişen kentin bu yöne gelişmesini verimli tarım toprakları kısıtlamaktadır. Kuzeybatı aksı üzerinde de organize sanayi bölgesinin bulunması kentin kuzeybatı yönüne doğru gelişmesini engellemektedir. Gerek kentin kuzeybatısında demiryolu yay

im

ın bulunduğu bölgede yapılan Toplu Konutlar, Tire makro formunun gelişme alanlarına, yönlerine ve eğilimlerine ilişkin fikirler vermektedir.

Kentin tarihi coğrafyasına bakıldığında ilk yerleşmelerin Ekin Hisarı çevresi ile Güme Dağı eteklerindeki tepeler olduğu görülmektedir. Özellikle Beylikler Dönemi’nde Karakadı Camii çevresi Taşpazarı Mahallesi adıyla Tire’nin en büyük yerleşimini oluşturmaktadır. Bunu, Gürcümelek Camii’nin bulunduğu Sofuköy

Mahallesi izlemektedir. Bu iki mahalle Tire’nin Beylikler Dönemi’ndeki en büyük iki yerleşmesidir. Tarihi zamanlarda kentin merkezi bu iki mahalle olurken günümüzdeki merkez Cumhuriyet Meydanı etrafına toplanmıştır. Ticari doku Atatürk ve Gümüşpala caddeleri ile tarihi çarşıdan kuzeye doğru genişleme göstermektedir. Ayrıca kentin tarihi ticaret merkezi canlılığını hâlâ korumaktadır. Çarşı içinde geleneksel üretim dalları (keçecilik, semercilik, urgancılık, nalıncılık,

albantlık, yularcılık, saraçlık gibi) hala faaliyetini sürdürmektedir. n

Şekil 4.13 Tire arazi kullanış durumu. (Kaynak: DEÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, A

ik nizam uygulanmıştır. Ağırlıklı olarak ın oturduğu bu alanda, bahçelerde kendine yetecek kadar sebze ve meyve şük gelir grubunun bu alanı kullanması tarihi an binaların harabe, bakım kalma kor asını beraberinde getirmektedir. Ayrıca, Tire’de tarihi dokun old rlerde

i ya da hamama rastlamak da mümkündür.

nalitik Etüt Staj Raporu, 2003.)

Tarihi dokunun hâkim olduğu Paşa, Dere, Bahariye ve Ertuğrul Mahalleleri genel olarak bir ve iki katlı taştan yapılmış avlulu binalardan oluşmaktadır. Bazı parsellerde nadiren sonradan yapılmış üç katlı yapılara rastlamak da mümkündür. Tarihi dokunun yapılarında genel olarak bitiş

yerli halk

üretimi yapılmaktadır. Genelde dü

dokuda bulun sız sını ve

un hâkim

unamam uğu ye çeşme, cam

Kentin şimdiki merkezinde (Cumhuriyet Meydanı) ve ku indeki g şim r yapılaşma görülm ktedir. Genel olarak merkeze yakın, Atatürk pala Caddeleri’nde bitişik nizam düşük katlı (iki veya üç katlı) bi lar

kentin kuzeyine ve kuzeybatısına d ani İzmir Caddesi ve Turgut lvarı üzerinde yer alan toplu ut ve ge e alanlarınd orta ve üst gelir m yüksek ka t ve sek t ve arası), küçük bahçeleri ve nalara rastlanmakta, nli bir y şma görülm tedir. Bu al nda pıların yapı kalitesi genel olarak iyidir. Gelişme alan arak tan nan eni, Kurtuluş, Turan ve Cumhuriyet Mahallesi) yapı ma hızla devam edir. Tire Merkez’de ise lde iki katlı yapılar ve tarihi hanlar

r. Bu yapılar ağırlıklı şik niza da

nmıştır. Yeni inşa edilen y se çoğunlukla dört veya beş katlıdır. 2003 Tire’de kentsel onut alanlarının net yoğunluğu 266,24 kişi/ha ve brüt yoğunluğu 189,8 kişi/ha’dır.

plam kentsel alanın 6,1 ‘ine karşılık gelmektedir. Bu tarım alanlarının büyük kısmı kuzeyde ulunmaktadır ve zeytinlik alanlardan oluşmaktadır. Kentte bulunan aktif yeşil lanlar ise 3,93 ha olup toplam alanın %0,37’sini oluşturmaktadır. İmar mevzuatına m2 ir. Merkez ve kuzey kesimler rekreasyon alanları bakımından yeterli bir görünüm ser

zey eli

alanlarında ise iki tü e

ve Gümüş na

bulunurken, oğru y

Özal Bu kon lişm a

grubuna ait ayrık niza tlı (dör iz ka

otoparkı olan bi düze apıla ek a

yer alan ya ı ol ımla

bu alanda (Y laş

etmekt gene

bulunmaktadı olarak tarihi dokuya ait olup biti m

uygula apılar i

yılında yapılan Analitik Etüt Stajı’nda yapılan hesaplamalara göre, k

2008 yılı için kentin gelişimi incelendiğinde, kentin batıda Turan Mahallesi ve kuzeybatı yönünde Cumhuriyet Mahallesi özelinde gelişimini büyük oranda tamamladığı ya da tamamlamak üzere olduğu ve kentsel gelişimin ağırlıklı olarak Yeni ve Kurtuluş Mahallesine doğru kaydığı görülmektedir.

Tire’de toplam 64,08 ha tarım alanı bulunmaktadır. Bu da to %

b a

göre kişi başına 10 m2 düşmesi gereken aktif yeşil alan Tire’de kişi başına 0,89 ‘d

gilerken, mevcut dokunun yer aldığı güney kesimler konut yoğun olmakla birlikte rekreasyonel kullanımlar bakımından yetersiz konumdadır.

Kentin kuzeybatısında, İzmir yolu üzerinde bulunan 410 ha’lık bir alanı kaplayan Tire Organize Sanayi Bölgesi, bir yandan fiziksel ve mekânsal olarak kentin kuzeybatı yönünde gelişmesini engellerken diğer yandan yaratacağı istihdam ve

nüfus itibariyle de kentin büyümesine, gelişimine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, TOSBİ gelişimini devam ettirdiği sürece Ege Bölgesi’nin en çok pay alan Organize Sanayi Bölgesi olma potansiyeline sahiptir.

Tablo 4.4 Kent karakter tablosu.

Arazi Kullanım Hektar % Olması

Gereken Mevcut Durum Askeri Tesis 2,60 0,24 - - Dini Tesis 7,09 0,67 0,5 1,61 Eğitim Tesisi 12,88 1,22 4 2,8 Hizmet 0,38 0,03 - - İnşaat Alanı 4,58 0,43 - - Konaklama 0,34 0,03 - - Konut Alanı 231,81 22,07 - - Kültürel Tesis 0,48 0,04 1 0,1 Mezarlık 6,96 0,66 - -

Organize Sanayi Bölgesi 410,00 39,04 - -

Otogar 2,25 0,21 - - Perakende Ticaret 4,42 0,42 - - Rekreasyon 3,93 0,37 10 0,89 Resmi Tesis 1,81 0,17 3,5 0,5 Sağlık Tesisi 2,30 0,21 2 0,52 Sanayi 29,52 2,80 - - Tarım Alanları 64,08 6,10 - - Toptan Ticaret 2,55 0,24 - - Yollar 262,50 25 - - Toplam 1050,00 100,00 - -

Kaynak: DEÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Analitik Etüt Staj Raporu, 2003.

Tire kentinde sanayi alanları 29,5 ha’dır. İpekçiler Mahallesi’nde bulunan küçük sanayi sitesinde 231 dükkan yer almaktadır. Ömrünü tamamlamak üzere olan buradaki küçük sanayi birimlerinin daha verimli çalışabilme olanaklarına sahip olacakları bir kısmının inşaatı tamamlanmış olan 44,6 ha’lık yeni küçük sanayi sitesine taşınması beklenmektedir. Yeni yapılan bu küçük sanayi sitesinde 13 dükkan çalışmaktadır. Ayrıca, Tire kentinde 0,34 ha’lık alansal büyüklüğe sahip Cumhuriyet Meydanı’nda Tirem Oteli ve çarşı içinde 2 otel bulunmaktadır.

Tire kentinde 1917 ve 2008 yılları arasında farklı ölçeklerde uygulanmış ve uygulanm

eye çal ılmıştır. Revizyon imar planı ve ilave imar çalışmaları kapsamında yapılan çal

kentteki konut gelişme alanları batıda Turan ve Cumhuriyet Mahallesi, kuzeyde Yeni, Kurtuluş ve İpekçiler Mahallesi, doğuda ise Duatepe Mahallesi’nde bulunmaktadır. Kentin Gökçen girişinde Yeni Garaj alanı ayrılmıştır. Yeni Garaj alanının batısında konut bölgesinde düzenlemeye gidilerek, bu bölgeden güneybatı- kuzeydoğu aksında araziyi ikiye bölerek geçmekte olan 66.000 voltluk Enerji Nakil Hattı, yapılan tadilatta Enerji Nakil Hattı yönetmelikler doğrultusunda 30 metrelik bir bant olarak ayrılmış ve altında kalan kısım yol, yeşil alan, otopark olarak değerlendirilmiştir. Burada oluşturulan yeni yapı adalarına özel koşullar getirilmiş ve