se D ıt S ile 3 alık 2007 tarihinde Türkiye
ge e ya üfus s larına ir, 3.739.353 kiş rkiye n nun
% ne s üncü yük il ortay aktadı r iline Tire
ilçesinin nüfusu ise; kentsel nüfus 48.565 kişi, k üfus 2 kişi ol ere plam 76.327 kişidir. Tire ilçesi, bu nüfus büyüklüğü ile İzmir’in 28 ilçesi içinde 12. sır
Şeki Tire yerl maha ları.
Adre ayalı Nüfus Kay istemi 1 Ar
nelind pılan n ayım göre İzm i ile Tü üfusu
5,3’ü ahip üç en bü olarak a çıkm r. İzmi bağlı ırsal n 7.762 mak üz to
ada yer almaktadır. Tire ilçe merkezi yani Tire kenti kentsel nüfus açısından ise, İzmir ilçeleri arasında 13. büyük kent konumundadır. İzmir kentsel bölge alanı dışında yer alan 3. büyük kent, yerleşim alanı konumundadır. Tire ilçesi, İzmir metropoliten alanı ya da bir başka deyişle 5216 sayılı yasa gereği tanımlanan kentsel
bölge dışında yer almasına karşın ekonomik ilişkilerini genel olarak İzmir merkezle kurmaktadır.
Tablo 4.1 Tire kırsal-kentsel nüfus miktarları ve artış hızları.
Yıllar Toplam Toplam Kentsel Kentsel Nüfus Kırsal Kırsal Nüfus Nüfus Artış Hızı % Nüfus Artış Hızı % Nüfus Artış Hızı %
1927 39228 0,00 18747 0,00 20481 0,00 1935 44902 14,46 21495 14,65 23407 14,29 1940 42719 - 4,86 20315 -5,49 22404 -4,29 1945 46142 8,01 21953 8,06 24189 7,97 1950 48472 5,04 22117 0,74 26355 8,95 1955 51926 7,12 23604 6,72 28322 7,46 1960 57428 10,59 26643 12,87 30785 8,70 1965 60640 5,59 27243 2,25 33397 8,48 1970 62601 3,23 28018 2,84 34583 3,55 1975 67651 8,06 30694 9,55 36957 6,86 1980 70270 3,87 32291 5,20 37979 2,77 1985 73930 5,21 35044 8,52 38886 2,39 1990 77314 4,58 37855 8,02 39459 1,47 1997 72179 -6,64 40907 8,06 31272 -20,75 2000 78658 8,98 42988 5,09 35670 14,06 2007 76327 -2,96 48565 12,97 27762 -22,17 Kaynak: DİE.
Kentte sanayileşmenin başlaması, bölgenin alansal olarak en büyük organize sanayi alanlarından birinin bu bölgede yer seçmesi ve ekonomik nedenlerden dolayı
kentsel nüfus kırsal üfusu 1997 yılı sayımlarında ilk defa geçmiştir. Tire Kent nüfusu 1927 yılında 18
. entsel nüfus artışını ve en büyük kırsal nüfus düşüşünü yaşamıştır. Bu durum Tire kırsal kesim Tire Merkez’e göç etmeye başlamış ve sonuç olarak
n
.747 iken 2007 yılında 48.565’e ulaşmıştır. Kırsal nüfus ise 1927’de 20.481 iken 2007 yılında 27.762’e ulaşmıştır. Tire ilçe nüfusu, 1990 yılından itibaren 2007 yılına kadar olan dönemde hemen hemen aynı kalmakla birlikte, kent nüfusu % 28,3 oranında artarken kırsal nüfus % 29,6 oranında azalmıştır.
Hem kırsal kesimden Tire ilçe merkezine yapılan, hem de Tire’den gelişen çevre ilçelere ve İzmir kent merkezine yönelen göç, söz konusu yıllar arasında (1990-2007) bir kırsal nüfus kaybının ortaya çıkmasına ve kentsel nüfusun artmasına sebep olmuştur. Tire, özellikle 2000-2007 arasındaki son dönemde tarihindeki en büyük 2 k
ilç
kte bir kentsel nitelik azanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
esinde son 17 yılda ve özellikle son 7 yıllık dönemde nüfusun yer seçimini belirleyen kriterlerin öneminin ve önceliklerinin değiştiğini ve kentleşmenin arttığını ortaya koymaktadır. Bu noktada, ulusal çapta uygulanan tarım politikaları, kentlerde yaşanan ekonomik gelişmeler ve yeni iş imkânları gibi faktörlerin kırsal alandan kentsel alana ciddi bir göçün ortaya çıkmasına sebep olduğu bilinmektedir. Tire özelinde kentin hemen kuzeyinde yer alan organize sanayi bölgesi Tire’nin kırsal niteliklerini bırakarak kentsel alanda nüfusun artması ile birli
k
0
1927 1935 1940 1945 1950 1955 196 1970 1975 1980 1985 1990 199 2007
YILLARA GÖRE TİRE İLÇESİ L-KIRSAL VE TOPLA
DA LARI 0 1965 7 2000 KENTSE M NÜFUS ĞILIM 10000 0 0 0 0 0 2000 3000 40000 5000 6000 7000 80000
KIRSAL NÜFUS KENTSEL NÜFUS TOPLAM NÜFUS
l 4.5 Yıllara göre Tire ilçesi kentsel-kırsal lam nüfus dağılımları.
rtış hızı rakamları İlçe, il ve ülke bazında değerlend iğinde, Tire ülke büyüme rakamlarının çok altında bir artış hızına sahip olduğu rülmektedir. Bu durum doğurgan kadın nüfusu ve doğurganlık ölçütlerinde bir so
Şeki ve top
Nüfus a irild
ilçesinin il ve gö
runu olmayan ilçede çeşitli sebeplerle dışa göç olgusunu ortaya koymaktadır. Nüfus artış hızının düşüklüğü, göç ihtimali ile birlikte kırsal yaşamın tipik bir özelliği olan kalabalık aile yapısının da artık terk edildiğine işaret etmektedir. Bu sonuca varılmasında en önemli etken Tire ilçesi hane halkı büyüklüğü ve ortalama hane halkı büyüklüğü değerleridir. Tire ilçesi ortalama hane halkı büyüklüğü 3.2 değeri ile İzmir ili hane halkı büyüklüğü ortalaması olan 3.6 değerinin de altındadır.
Tire’de mahalleler özelinde nüfus incelendiğinde ise; Cumhuriyet mahallesi % 17’lik bir oran ile en fazla nüfusun, Karacaali ve Ketenci mahalleleri ise % 1’lik oran
ile en az nüfusun bulunduğu mahalleler olarak ortaya çıkmaktadır. Tire kentinde nüfusun % 60,3 gibi önemli büyüklükteki kısmı kentin kuzey (İzmir yolu üzeri) ve batı yönünde yer alan Cumhuriyet, Kurtuluş, Yeni ve Dört Eylül olmak üzere 4 mahallede yer seçmiş bulunmaktadır. Bu 4 mahalle dışında geriye kalan 12 mahallenin nüfus oranları % 1 ile % 8 arasında değişmektedir.
Tablo 4.2 Tire kenti mahalleler itibariyle nüfus dağılımları.
MAHALLE ADI NÜFUS
(KİŞİ) TOPLAM İÇİNDEKİ YÜZDESİ (%) Bahariye 1963 4,6 Cumhuriyet 7308 17,0 Dere 2149 5,0 Dört Eylül 4497 10,5 Duatepe 828 1,9 Dumlupınar 677 1,6 Ertuğrul 822 1,9 İhsaniye 2194 5,1 İpekçiler 2583 6,0 İstiklal 1706 4,0 Karacaali 448 1,0 Ketenci 422 1,0 Kurtuluş 6664 15,5 Paşa 1193 2,8 Turan 3361 7,8 Yeni 6173 14,3 TOPLAM : 42988 100 Kaynak: DİE, 2000.
DEÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü tarafından 2003 yılında hazırlanan An
bulunmaktadır. Bu da, bugünkü nüfus artış hızına bağlı olarak dengeli ve kontrollü
alitik Etüt Staj Raporu kapsamında yapılan projeksiyona göre 2020 yılında Tire nüfusunun 50.087 kişi olacağı öngörülmüştür. Ancak 2007 yılı itibariyle bu nüfus oranına çok yaklaşılmış olması, kentteki nüfus artışının hesaplanandan daha fazla olma olasılığının yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Bu noktada, 240 sanayi tesisi ve istihdam edeceği düşünülen 30.000 işçi ile Tire Organize Sanayi Bölgesi’nin rolü ve nüfus artışını önemli oranda etkileme potansiyeli bulunmaktadır. Dolayısıyla, Tire Organize Sanayi Bölgesi’nin öngörüldüğü gibi tam kapasite faaliyete geçmesi ile birlikte, işçilerin hepsinin dışarıdan geleceği ve 4 kişilik bir aile büyüklüğüne sahip olacağı düşünülürse ilçede 120.000 kişilik bir nüfusun ortaya çıkma potansiyeli
olarak gelişmekte olan kentte, Tire OSB’nin sahip olduğu bu nüfus potansiyeline bağlı olarak kent nüfusunun hızla artarak çeşitli kentsel sorunların ortaya çıkmasına
eden olabilecektir. n
Şekil 4.6 Tire kentinde nüfusun mahallere göre dağılımı.
apı
1995 y erican Tobacco
İnşaat Malzemeleri, Bozetto Kimya Sanayi, Berrak Maden, Omtaş, Vedat Peynircioğlu Süt Ürünler
rım, Atak Yağ gibi firm e rm ın
ında olduğu ha org sa i al ente m de mekânsal, fiziki açıdan bir hareketlil kaza aktadır. Sanayi Bölgesi’nde tekstil, ıda, z tiny şaat ve m ne s ayi ı sektörler olarak ön plana çıkmakta ır.