Su Kaynakları

TR2 Batı Marmara bölgesi illerindeki yeraltı ve yer üstü kaynakları ile bu kaynakların miktarlarını gösteren çizelge aşağıda verilmiştir.

Tablo 25. TR2 Batı Marmara Bölgesi Su Kaynakları Potansiyeli

TEKİRDAĞ Hm3/yıl-ha

Su Potansiyeli

Yerüstü suyu 713,00 hm3/yıl

Yer altı suyu 170,00 hm3/yıl

Toplam Su Potansiyeli 883,00 hm3/yıl

Su Yüzeyleri

Doğal Göl Yüzeyleri 273ha

Baraj Rezervuar Yüzeyleri 2211ha

Seddelemeli Rezervuarlar Yüzeyleri -

Gölet Rezervuarı Yüzeyleri 143ha

Akarsu Yüzeyleri -

Toplam Su Yüzeyi 2627ha

EDİRNE Su Potansiyeli

Yerüstü suyu 611,00+5842+1158 hm3/yıl

Yer altı suyu 128,30 hm3/yıl

Toplam Su Potansiyeli 7739,30 hm3/yıl

Su Yüzeyleri

Doğal Göl Yüzeyleri 3224ha

Baraj Rezervuar Yüzeyleri 1433ha

Seddelemeli Rezervuarlar Yüzeyleri 1584ha

Gölet Rezervuarı Yüzeyleri 1136ha

Akarsu Yüzeyleri 7377ha

Toplam Su Yüzeyi

KIRKLARELİ Su Potansiyeli

Yerüstü suyu 1137,00 hm3/yıl

Yer altı suyu 94,40 hm3/yıl

Toplam Su Potansiyeli 1231,40 hm3/yıl

Su Yüzeyleri

Doğal Göl Yüzeyleri 363 ha

Baraj Rezervuar Yüzeyleri 1907ha

Seddelemeli Rezervuarlar Yüzeyleri -

Gölet Rezervuarı Yüzeyleri 54 ha

Akarsu Yüzeyleri 114ha

Toplam Su Yüzeyi 2438ha

BALIKESİR Su Potansiyeli

Yerüstü suyu 3230,00hm3/yıl

Yer altı suyu 245 hm3/yıl

Toplam Su Potansiyeli 3475 hm3/yıl

Su Yüzeyleri

Doğal Göl Yüzeyleri 17425 ha

Baraj Rezervuar Yüzeyleri 4029 ha

Seddelemeli Rezervuarlar Yüzeyleri -

Gölet Rezervuarı Yüzeyleri 677 ha

Akarsu Yüzeyleri 1670 ha

Toplam Su Yüzeyi 23801 ha

ÇANAKKALE Su Potansiyeli

Yerüstü suyu 2305 hm3/yıl

Yer altı suyu 87 hm3/yıl

Toplam Su Potansiyeli 2392 hm3/yıl

Su Yüzeyleri

Doğal Göl Yüzeyleri 2066 ha

Baraj Rezervuar Yüzeyleri 2109 ha

Seddelemeli Rezervuarlar Yüzeyleri -

Gölet Rezervuarı Yüzeyleri 1446 ha

Akarsu Yüzeyleri 955 ha

Toplam Su Yüzeyi 6576 ha

KAYNAK: DSİ

Tablo 26. TR2 Batı Marmara Alt Bölgesi Yerüstü Suyu Potansiyeli . SU YÜZEYİ

NİTELİĞİ Tekirdağ Edirne Kırklareli Çanakkale Balıkesir Doğal Göller 273 ha 3224 ha 363 ha 2066 ha 17425 ha Baraj Rezervuarları 2211 ha 1433 ha 1907 ha 2109 ha 4029 ha Gölet Rezervuarları 143 ha 1584 ha 94 ha 1446 ha 677 ha Akarsu Yüzeyleri - 1136 ha 114 ha 955 ha 1670 ha

Toplam 2627 ha 7377 ha 2438 ha 6576 ha 23801 ha

Kaynak : DSİ

Önemli iklim olaylarına ilişkin on yıllık ortalamaların verildiği tablodaki değerler ile yağış rejiminin ele alındığı bölümdeki incelemeler birlikte dikkate alındığında genelde TR2 bölgesinde toplam su potansiyelinin 15.720,7 hm3/yıl olduğu görülmektedir. Ancak başta

bitkisel üretim düzeyinin hayli gelişmiş olduğu Tekirdağ ili olmak üzere söz konusu su potansiyelinden tarımsal sulama suyu olarak istenilen düzeyde yararlanılmadığı görülmektedir.

DSİ kaynaklarına göre TR2 bölgesinin toplam su rezervlerinin % 98,34 ‘nü yer üstü

% 1,66’sını da yer altı su kaynakları oluşturmaktadır.

Tablo 27. TR2 Batı Marmara Alt Bölgesi Yeraltı Suyu Potansiyeli Tekirdağ Edirne Kırklareli Çanakkale Balıkesir Emniyetli Olarak

Bölgede en çok su kaynağına sahip il %55,22 oranı ile Balıkesir’dir.

Tablo 28. TR2 Bölgesi Köy İçme Suları

Tekirdağ Edirne Kırklareli TR21 Çanakkale Balıkesir TR22 TR2 Batı Kaynak : Mülga Köy Hizmetleri İl Müd.

Batı Marmara Bölgesinde bulunan toplam 2494 köy yerleşim biriminin % 92,70’ini oluşturan 2312 köy ve bağlı ünitelerinde yeterli içme suyu bulunmaktadır. Köylerin 175’inde içme suyu yetersiz iken sadece 7’sinde içme suyu bulunmamaktadır.

3.2.4. Çayır Mera Alanları

Tablo 29. TR2 Bölgesinde Çayır Mer’a Alanları

İller Çayır-Mera Alanları

Tekirdağ 31.711 Kırklareli 73.853 Edirne 81.279 TR21 Alt Bölge Toplamı 186.843

Balıkesir 210.014 Çanakkale 63.011 TR22 Alt Bölge Toplamı 273.025

TÜRKİYE TOPLAMI 21.505.000

TR21 alt bölgesinde çayır mer’a alanları toplamı 186.843 ha dır. Bu değer Alt Bölge yüzölçümünün (1.914.400 ha) %9,76’sını oluşturmaktadır.

TR21 alt bölgesindeki Çayır-mera arazileri 2. ve 3. sınıf toprak yapısına sahiptir.

TR22 alt bölge genelinin % 11,25’i çayır – mera ile kaplıdır. Bu bölgede mera hayvancılığından işletme hayvancılığına geçiş henüz tamamlanmamıştır. Büyük hayvan potansiyelini sırtında taşıyan meralar kapasitelerinin üzerinde otlatılmış ve özellikle ova kesiminde makineleşmeyle birlikte işgaller yaygınlaşmıştır

4342 sayılı mera kanunu ile meralara sahip çıkılmış ve ot üretimlerini arttırmak için çalışmalar yoğun olarak başlamıştır. Yerleşim yerlerinde Mera Yönetim Birlikleri kurularak, meraların ihya edilerek ülke hayvancılığının hizmetine yeniden sokulması gerekmektedir.

Tablo 30. TR2 Alt Bölgesinde İllerin Çayır Mera Alanlarının Arazi Kullanma Şekillerine Göre Dağılımı (ha)

I. II. III. IV. V. VI. VII VIII Toplam

Tekirdağ 329 13.991 9.630 4.341 218 2.220 982 - 31.711 Kırklareli 4.431 14.771 14.771 5.908 - 18.463 15.509 - 73.853 Edirne 2.601 30.236 32.024 6.827 406 4.795 4.390 - 81.279 TR21 Alt

Bölgesi 7.361 58.998 56.425 17.076 624 25.478 20.881 - 186.843 Balıkesir 1.009 7.848 6.113 4.869 359 34.046 155.770 - 210.014 Çanakkale - 2.043 2.304 2.968 818 12.432 42.446 - 63.011 TR22 Alt

Bölgesi 1.009 9.891 8.417 7.837 1.177 46.478 198.216 - 273.025 Çayır-Meralar, entansif hayvancılığın yanında ekolojik dengenin korunmasında da önemli yer tutmaktadır. Genelde TR22 alt bölgenin çayır ve mera alanlarının önemli bir bölümü VI. ve VII. Sınıf arazilerde bulunmaktadır. Alt bölgeye ait çayır ve meralarda yetişen bitkiler yöreye adapte olmuş fakat verimleri düşüktür. Ülkemiz hayvancılığının gelişmesi için mera alanlarında Mera Islah Projelerinin uygulanarak ıslah edilmesi gerekmektedir.

3.2.5. Ormanlık, Fundalık

TR2 Batı Marmara Bölgesinin 4.330.887 ha olan yüzölçümü içinde, toplam orman ve fundalık alanın payı yaklaşık% 38’ dir.

Bölgedeki ormanlar, kızılçam, karaçam, sarıçam, bodur ardıç, meşe, kızılmeşe, köknar, çınar, gürgen, mersin, kocayemiş, kekik, yabani zeytin, kızılağaç, dut, incir, kestane, armut, ahlat, ıhlamur, yaban eriği, dişbudak, palamut, meşin, kayın, gürgen dişbudak, fıstıkçamı, adi porsuk, defne, pırnal meşesi ve söğüt v.b orman ağaçlarından oluşmaktadır.

Bölge illerinden Çanakkale yüz ölçümünün yarıdan fazlası, Balıkesir ve Kırklareli illerinin ise yarıya yakını ormanlarla kaplı iken, Edirne ve Tekirdağ illeri ormanlık sahalarının Türkiye genel ortalamasının çok altında kaldığı görülmektedir.

Bölgedeki toplam 1.677.892,4 hektarlık orman alanının %75,8’i koruluk geriye kalanın ise %24,2’si baltalık orman vasfında bulunmaktadır. Koru ormanlarınında %64,9’nu oluşturan 826.282,9 hektarı normal geriye kalan kısmı ise ıslaha muhtaç bozuk koru alanlarından oluşmaktadır. Koruluk orman sahalarımızın ağırlıklı olduğu iller ise Balıkesir ve Kırklareli’dir.

Tablo 31. TR 2 Batı Marmara Bölgesi Orman Varlığı

İl Adı Normal

Koru (Ha.) Bozuk

Koru (Ha.) KORU

Alanı (ha) Normal

Baltalık (Ha.) Bozuk Baltalık

(Ha.) Baltalık Alan

(ha) Ormanlık Alan

( ha ) Açıklık

Alan (Ha.) Genel Saha

( ha) Ormanlık Oranı (%)

BALIKESİR 304628,5 232971,5 537600 32911,5 107717,5 140629 678229 847824,3 1526053,3 44,44

ÇANAKKALE 287416 155722 443138 33322,5 54640,5 87963 531101 456960 988061 53,75

EDİRNE 45603,5 17250,5 62854 19861,5 23065 42926,5 105780,5 517600 623380,5 16,97

KIRKLARELİ 162144,4 29886,3 192030,7 59745,1 6920,1 66665,2 258695,9 385853,4 644549,3 40,14

TEKİRDAĞ 26490,5 10314 36804,5 39520 27761,5 67281,5 104086 525451 629537 16,53

Batı Marmara

Bölgesi 826282,9 446144,3 1272427,2 185360,6 220104,6 405465,2 1677892,4 2733688,7 4411581,1 38,03

TÜRKİYE 8940214 6499380 15439594 1681006 4068146 5749152 21188746 56657254 77846000 27,22

Bölge Yüzdesi 9,24 6,86 8,24 11,03 5,41 7,05 7,92 4,82 5,67

Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlığı

TR21 alt bölgesinin kuzeyinde ve güney kısımlarında nemli deniz ikliminin etkisi ile çeşitli orman toprakları hakimdir. Bölgenin iç kısımlarında ise kurak bozkır özelliklerine uygun orman, otlak ve genellikle tarım alanlarının yaygın olarak bulunduğu, bu sebeple de biyolojik çeşitlilik bakımından çok zengin bir ekolojik sistemler birliği vardır. Çiftçileri topraklandırmak için kurak bozkır otlaklarının dağıtımı ve tarımda makine kullanımının artmasıyla bu otlaklar elden çıkarılmıştır. Bunun sonucu olarak ta bölgede hayvancılık, özelliklede koyunculuk olumsuz etkilenmiştir.Alt bölgenin Marmara denizi boyunca uzanan ve eskiden kaliteli şaraplık üzümlerin yetiştirildiği alanlar ise ikinci konutlara feda edilmiştir.

Alt bölgede Tekirdağ ili orman bakımından yoksul iller arasında mütalaa edilebilir hale gelmiştir. Istranca dağlarının il alanına girdiği kesimlerde, Tekir ve Koru dağlarında yer yer meşelikler bulunmaktadır. Bazı kesimlerde ise az da olsa kızılağaç, karaağaç ve yer yerde çam türlerine rastlanmaktadır. Tipik bitkiler Akdeniz iklimine has makiler, bağlar, meyve bahçeleri ve zeytinliklerdir. Edirne ilinde ise bitki örtüsü, Meriç havzası bakımından ele alırsak, bitki örtüsü havzanın iklim, toprak ve rölyef gibi çevre şartlarına uymaktadır.Istıranca dağlık kütlesinin güney yamaçlarında, kuru ormanların meşe ve gürgen ağacı toplulukları;

Koru dağlarının kuzey yamaçlarında ise yine koru ormanların meşe ve çam ağacı toplulukları yer almaktadır. Ergene havzası kuzey ve güneyden oldukça yüksek dağlarla çevrili bulunduğundan, etrafındaki arazilere göre daha az yağış almaktadır.Sırtlar ve yüksekçe tepelerin tahrip görmeyen kesimleri meşelerle kaplıdır.Diğer ormanlar dışında Karaağaç bölgesini de ele aldığımızda, şehrin temiz bölgelerinden biri olduğunu görmekteyiz.

Kırklareli ilinde ise Yıldız Dağlarının Karadeniz’e bakan yamaçları sık bir orman örtüsü ile kaplıdır. Buradaki ağaçlar geniş yapraklı olup kış mevsiminde yapraklarını dökerler. Kuzey yamaçları ve 500-600 m’ye kadar olan güney yamaçlarında, doğu kayın ormanları yaygındır. Denize dökülen akarsuların açmış olduğu vadilerde kayın bulunmaz, ancak bu saha Çoruh meşesi, Macar meşesi ve saçlı meşe türleri ile örtülüdür. Saplı meşe, ayrıca meşe ormanları içerisinde kızılcık, üvez, Akçaağaç, fındık, muşmula ve yabani erik de bulunmaktadır.Titrek kavak ve dişbudak türleride Yıldız dağlarının yüksek kesimlerinde görülmektedir. Ergene bölgesi çoğunlukla orman örtüsünden yoksundur. Bu çıplak görünüşü ile ilk bakışta bir doğal step alanı gibi görünmektedir. Gerçekte ise doğal koşulların yarattığı bir step olmayıp, ormanların insanlar tarafından tahrip edilmesiyle oluşmuştur.

TR22 alt bölgesinde ise Çanakkale ilinde ormanların ibreli ana ağaç türlerini başta Kaz dağı köknarı olmak üzere Karaçam, Kızılçam, Bodur ardıç, Adi porsuk oluşturmaktadır.

Orman alanlarının çevresinde ve içerisinde yer yer maki toplulukları görülür. Akdeniz iklimine özgü bitki topluluğu olan makileri defne, kocayemiş, mersin, pırnal meşesi, kekik ve yabani zeytin ağaçları ile çalılıklar oluşturur. Kıyıdan 30-40 km kadar içeriye sokulan ve 600 m’ye kadar yüksekliklerde görülebilen maki topluluğu daha çok Gelibolu Yarımadasının güneyindeki Lapseki-Biga arasında ve ilin kıyılarında orman alanları sınırına kadar görülür.

Ormanlar genel olarak karışık topluluklar durumundadır.İbreli ağaç türleri dışında meşe, yaban eriği, ahlat, armut, kestane, kayın, çınar, dut, incir ve ıhlamur gibi yapraklı ağaç türleri de vardır.

Koru tipi ormanlara daha çok Kaz Dağı dolaylarında rastlanır. Kaz dağı, Erikabaağaç, Katran dağı ve Gürgen dağı çevrelerinde ulaşım güçlüğü, koru ormanlarının yok edilmesini önemli ölçülerde engellenmiştir. İntepe, Kirazlı, Kaklım ve Sazak dolaylarında düşük yükseltilerde Karaçam, Kızılçam, Köknar, Meşe, Kayın, Kestane karışık ormanları; yükselti arttıkça Karaçam, Kızılçam, Köknar ormanları görülür.

Ormanlar hemen deniz düzeyinde başlamakla birlikte daha yoğun olarak 300 m yüksekliklerden sonra yer alırlar. İç kesimlerde bozkır görünümlü cılız, otlu, tahıl üretimine elverişli alanlar ile su boylarında her mevsim yeşil kalabilen çayırlara rastlanır.

Bozcaada’da zamanla ortadan kaldırılmış ormanların yerini makiler almıştır.Balıkesir ilinde Kazdağı’nın yüksek yerlerinde çam, kızılmeşe, gürgen, ıhlamur, kestane; yamaçlarında kocayemiş, fındık, yabani meyve ağaçları görülür. Ayvalık ve dolaylarında fıstık çamları mevcuttur.Dursunbey’deki ormanların %95’i kara ve kızıl çamdır. Az olarak da gürgen, karaağaç ve çınarlara rastlanır. Edremit merkez ilçesi bölgesinde çam ve meşelere tesadüf olunur.Balya ormanları çam, gürgen, kestane ve kayınca zengindir. Bigadiç ve Sındırgı’da en çok çam bulunur. Susurluk ve Gönen ilçelerinde de daha az olarak meşe, kayın ve palamut nevileri vardır. Akarsu boylarında ise çınar ve söğüt ağaçları yer almaktadır.

3.2.6. Flora, Fauna ve Yöreye Özgü Tarımsal Çeşitler

TR2 Batı Marmara Bölgesinde, gerek tarım arazileri, gerek orman arazileri ve gerekse otlak ve meralar flora ve fauna bakımından oldukça zengindir.

Doğal Türler

TR21 alt bölgesinde pırnal meşe, piren orman gülü, eğrelti, böğürtlen koca yemiş flora içerisinde yer almaktadır. Tekirdağ ilinde ise süt sığırcılığı olarak, bölgede adaptasyonu sağlanmış bir ırk olan Siyah-Beyaz Alaca Holstein Irkı uzun süredir yapılan suni tohumlama çalışmaları ile birlikte saflaştırma sağlanarak hayvancılıkta morfolojik olarak ırk ıslahı bakımından istenilen aşamaya getirilmiştir:

TR22 alt bölgesinde ise kekik, adaçayı, katırtırnağı ve funda gibi dikenli bitkilerle gelincik, ballıbaba, ebegümeci ve papatya türleri doğal olarak yetişen bitkilerdir. Balıkesir ilinde süt ve döl verimi yüksek Saanen keçileri yetiştirilmektedir.Yine yapağı ve et verimi yüksek çeşitli koyun ırkları da yetiştirilmektedir.

Fauna

Geyik, yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, karaca, tavşan, fare, kaplumbağa, yılan, çeşitli kuş türleri ve yaban kedisi bölge faunası içerisinde yer almakta olup, ayrıca TR22 alt bölgesinde yer alan Manyas Gölü’de her yıl değişik türden 3 milyona yakın kuşun uğrak yeridir.

Tarımsal Çeşitler

Çanakkale orman ürünleri ve su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliği bakımından önemli bir potansiyele sahiptir. Çoğu Bayramiç, Lapseki ve Yenice İlçelerinin köyleri olmak üzere 57 köyde orman ürünleri ve işçiliği birinci (10 köy), ikinci (11 köy), üçüncü (27 köy) ve dördüncü (9 köy) dereceden gelir kaynağı olabilmektedir. Mantar, defne yaprağı, kekik, adaçayı, ıhlamur, keçi boynuzu, palamut, çam fıstığı gibi odun dışı orman ürünleri toplayıcılığı yapan köy sayısı 423, hane sayısı 672’dir. Defne yaprağı Ayvacık; kekik Ayvacık, Bayramiç, Lapseki ve Yenice; Adaçayı Biga; Mantar Biga Lapseki, Bayramiç, Ezine ve Yenice; Palamut Biga; Keçi boynuzu Ayvacık, Çamfıstığı toplayıcılığı Ezine ilçelerinde yapılmaktadır. Sayılan orman ürünleri birinci derecede gelir kaynağı durumunda değildir. Su ürünleri avcılığı yapan 49 köyde toplam 881 hane sayısı mevcuttur. Su ürünleri

avcılığı da üçer köyde birinci ve ikinci, 16 köyde üçüncü ve 11 köyde de dördüncü dereceden gelir kaynağı durumundadır (DİE, 1997 Köy Envanteri, 2002).

Doğal Koruma Alanları

TR21 alt bölgesinde Tekirdağ ilinde Saray ilçesinde Kastro yolu yakınında bulunan Güngörmez Mağarası, Şarköy ilçesine bağlı Uçmakdere köyü sahil kesimindeki Çınarlık ve Merkez ilçeye bağlı Kumbağ köyü, Sütlüce Manastırının bulunduğu Dut limanıdır. Yine Saray ilçesinde bulunan Kastro koyu, ilin ve Trakya’nın tek kara çam örtüsüne sahip orman alanı olarak doğal hayatı koruma alanı içerisinde bulunmaktadır.Edirne ili Saroz körfezi ve Enez Lagün Gölleri tabiatı koruma alanlarıdır.

TR22 alt bölgesinde, Balıkesir ilinde İkizcetepeler Barajı koruma altına alınmış olup, içme suyu projesi kapsamındadır. Fauna ve florası ile varlıkların kendi aralarında uyum gösterdiği bu ekosistem ve dünyanın oksijen bolluğu yönünden ilk üç yerinden biri kabul edilen Kaz Dağları Milli Parkında kendi doğal ortamında endemik Kazdağı Köknarı bulunmakta olduğundan bu bölge 1988 yılında “ Kazdağı Köknarı Tabiat Koruma Alanı” ilan edilmiş olup bir çok yaban hayvanını da barındırmaktadır.

Çanakkale iline bağlı Bozcaada Batı Bumu Önemli Bitki Alanı (OBA), Ege Denizi'nin kuzey kesimindeki Bozcaada'nın batı ucunda yer alan geniş kireçtaşları üzerinde gelişmiş, deniz kıyısına özgü garig ve kumul habitatlarını içerir. Ayrıntılı olarak çalışılmış olmamasına karşın, OBA florasında ülke çapında nadir bir tür olan Mesembryanthemum nodiflorum'un yer aldığı bilinmektedir. Florası nadir türler açısından çok zengin olmayan alan, Türkiye'de çok nadir olarak rastlanan sarp kayalıklar üzerinde oluşmuş kumul ve garig habitatlarının bir mozaiğini içermesi nedeniyle çok önemlidir. Bozcaada'nın tamamı 17.10.1985 tarihinde TU.derece Doğal Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Kültür ve Turizm Alanları

TR21 alt bölgesinde Trakların kurduğu daha sonra Pers, Roma, Bizans ve Osmanlı egemenliğinde kalmış olan Tekirdağ ili, Bölgede Troklar, Persler, Makedonyalılar, Galatlar, Biritanya Krallığı, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlıların hakimiyetinde kurulmuş Kırklareli ili ve Traklar soyundan Odrisler’in yörede, Meriç ve Tunca ırmaklarının birleştiği yerde kurduğu, 1361 yılında 1. Murat tarafından fethedilmiş ve İstanbul’un alınışına kadar 92 yıl boyunca Osmanlı Devleti’nin başkenti olmuş Edirne ilinde her uygarlık kendi kültür çeşitliliğini bir sonrakine aktararak bir kültür mozayiği oluşturmuştur.Edirne ili camileri, dini kompleksleri, köprüleri, eski Pazar yerleri, kervansarayları ve saraylarıyla yaşayan bir müzedir.

TR22 alt bölgesinde kıyılarıyla Avrupa ve Asya’yı birleştiren Marmara ve Ege Denizini birbirine bağlayan Çanakkale savaşlarının en kanlı muharebelerinin cereyan ettiği, çok sayıda şehitlik, anıt ve mezarlıkların bulunduğu Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Troya, Assos gibi eski uygarlık merkezlerinin beşiği olan il iç ve dış turizmde önemli bir yer almaktadır.

Balıkesir, Marmara ve Ege denizine kıyı veren Türkiye’nin en çok adasını bünyesinde barındıran tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle gerçek bir turizm cennetidir.

Temiz deniz suyunun kumlu plajlara kavuştuğu, parlak yeşil renkli zeytinliklerle sarılmış koyları, irili ufaklı adaları, dünyada oksijenin en çok bulunduğu Homeros’un

destanındaki İda Dağı, insanlara binlerce yıldır şifa dağıtan termal kaynakları ile Balıkesir, ülkede turizmin ilk başladığı yerlerdendir.

3.3. İnsan Kaynakları

Tablo 32. TR2 Alt bölgesinde İnsan Kaynakları Alt bölge İLLER

Tarım, hayvancılık, ormancılık, balıkçılık

ve avcılık işlerinde çalışanlar

Tarım dışı üretim faaliyetlerinde çalışanlar ve ulaştırma makineleri kullananlar

E 50.961 92.250

Tekirdağ

K 66.267 18.696

E 36.323 44.067

Kırklareli

K 43.788 7.226

E 48.408 51.385

TR21

Edirne

K 48.929 3.750

E 135.692 187.702

I. Alt Bölge Toplamı

K 158.984 29.672

E 127.426 91.353

Balıkesir

K 142.408 4.655

E 63.640 52.031

TR22

Çanakkale

K 69.265 4.340

E 191.066 143.384

2. Alt Bölge Toplamı

K 211.673 8.995

E 326.758 331.086

Batı Marmara TR2 Bölgesi

K 370.657 38.667

Kaynak :DİE

Yukarıdaki tabloda verilen değerlere göre bölgede istihdam edilen kadın nüfusun önemli çoğunluğu tarım ve ormancılık sektöründe çalışmaktadır. Hatta bu sektörde çalışan kadın sayısının erkeklerden fazla olduğu görülmektedir. Öte yandan tarım dışı sektörlerde çalışan kadın sayısı ise bu sektörlerin toplam istihdamının ancak %10’u kadardır.

TR21 bölgesinde istihdam edilen erkeklerin büyük bölümü tarım dışında çalışırken TR22 bölgesinde durum tersine bir hal almaktadır.

Bölge illeri içinde erkeklerin tarım dışında ağırlıklı olarak çalıştığı tek ilin Tekirdağ olduğu görülmektedir.

Tablo 33. İşgücünün İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı

BÖLGE 1. Alt Bölge 2. Alt Bölge

İLLER Tekirdağ Edirne Kırklareli

Alt Bölge

Toplamı Balıkesir Çanakkale

Alt Bölge Toplamı

TR2 Batı Marmara Bölgesi

E 50.665 48.508 36.354 135.527 127.346 63.940 191.286 326.813

Ziraat, Avcılık, Ormancılık

ve Balıkçılık K 66.270 48.896 43.789 158.955 142.202 69.200 211.402 370.357

E 978 1.357 186 2.521 2.812 1.385 4.197 6.718

Madencilik ve Taş Ocakçılığı

K 44 11 6 61 102 64 166 227

E 54.983 11.801 20.133 86.917 32.143 15.093 47.236 134.153

İmalat Sanayi

K 22.318 4.175 8.470 34.963 4.929 4.660 9.589 44.552

E 680 317 762 1.759 931 585 1.516 3.275

Elektrik, Gaz ve Su

K 93 27 60 180 80 52 132 312

E 12.216 5.829 4.580 22.625 19.194 8.369 27.563 50.188

İnşaat

K 157 96 59 312 328 101 429 741

E 21.196 14.294 10.766 46.256 36.209 14.436 50.645 96.901

Toptan ve Perakende Ticaret

Lokanta ve Oteller K 4.647 2.245 1.641 8.533 6.199 2.570 8.769 17.302

E 7.453 4.907 3.565 15.925 12.052 5.446 17.498 33.423

Ulaştırma, Haberleşme ve

Depolama K 408 194 182 784 621 298 919 1.703

E 4.220 2.775 1.812 8.807 7.253 2.920 10.173 18.980

Mali Kurumlar,Sigorta

Taşınmaz Mallara Ait İşler ve Kurumları,Yardımcı İş

Hizmetleri K 2.166 1.296 918 4.380 2.852 1.196 4.048 8.428

E 43.734 42.146 28.398 114.278 62.688 39.836 102.524 216.802

Toplum Hizmetleri, Sosyal ve

Kişisel Hizmetler K 9.211 7.038 4.497 20.746 15.539 6.861 22.400 43.146

E 149 427 73 649 1.357 607 1.964 2.613

İyi Tanımlanmamış

Faaliyetler K 40 50 11 101 144 80 224 325

Tablo 34. TR2 Ekonomik Faaliyete göre istihdam edilen nüfus (2000)

TR21 TR22 TÜRKİYE

Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam

istihdam 663.529 434.615 228.914 710.492 452.638 257.854 25.997.141 16.567.405 9.429.736 Tarım 294.482 135.527 158.955 402.688 191.286 211.402 12.576.827 5.443.771 7.133.056 Sanayi 126.401 91.197 35.204 62.836 52.949 9.887 3.470.360 2.835.100 635.260 İnşaat 22.937 22.625 312 27.992 27.563 429 1.196.246 1.176.827 19.419 Hizmet 219.709 185.266 34.443 216.976 180.840 36.136 8.719.693 7.083.430 1.636.263

Kaynak: DİE

Tablo 35. TR2 İktisadi Faaliyet Kollarına Göre İstihdam Edilen Nüfus (2000) SANAYİ KOLU Tekirdağ Kırklareli Edirne Çanakkale Balıkesir TOPLAM

E 50.665 36.354 48.508 63.940 127.346 326.813 Ziraat, Avcılık

Ormancılık ve

Balıkçılık K 66.270 43.789 48.896 69.200 142.202 370.357 E 978 186 1.357 1.385 2.812 6.718 Madencilik ve Taş

Ocakçılığı K 44 6 11 64 102 227

E 54.983 20.133 11.801 15.093 32.143 134.153 İmalat Sanayi

K 22.318 8.470 4.175 4.660 4.929 44.552

E 680 762 317 585 931 3.275

Elektrik, Gaz ve Su

K 93 60 27 52 80 312

E 12.216 4.580 5.829 8.369 19.194 50.188 İnşaat

K 157 59 96 101 328 741

E 21.196 10.766 14.294 14.436 36.209 96.901 Toptan ve Perakende

Ticaret Lokanta ve

Oteller K 4.647 1.641 2.245 2.570 6.199 17.302 E 7.453 3.565 4.907 5.446 12.052 33.423 Ulaştırma, Haberleşme

ve Depolama K 408 182 194 298 621 1.703 E 4.220 1.812 2.775 2.920 7.253 18.980 Mali Kurumlar, Sigorta

Taşınmaz Mallara Ait İşler ve Kurumları,

Yardımcı İş Hizmetleri K 2.166 918 1.296 1.196 2.852 8.428 E 43.734 28.398 42.146 39.836 62.688 216.802 Toplum Hizmetleri,

Sosyal ve Kişisel

Hizmetler K 9.211 4.497 7.038 6.861 15.539 43.146 E 149 73 427 607 1.357 2.613 İyi Tanımlanmamış

Faaliyetler K 40 11 50 80 144 325

KAYNAK: DİE

2000 yılı nüfus sayım sonuçlarına göre TR2 bölgesinde bulunan 12 ve üzerindeki yaş grubuna giren 2.400.000 kişinin istihdam edilebilir durumda olan kısmı ise 1.450.505 kişi olarak tesbit edilmiştir. 10 alt sektöre ayrılan ekonominin tümünde belirtilen yılda çalışan istihdam edilen nüfus yaklaşık 1.377.000 kişi iken işsiz sayısı ise 73.500 kişi civarındadır.

İstihdamın yaklaşık yarısı tarım, orman ve avcılık sektöründe iken onu sırasıyla toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler, imalat sanayi takip etmektedir.

Tarım sektöründe istihdam edilenlerin %38,6’sı Balıkesir ilinde iken onu Çanakkale ve Tekirdağ takip etmektedir.

İmalat sanayinde istihdam edilen 179.000 kişinin ise 77.000 kişisi Tekirdağ ilinde (%43) iken onu 37.000 kişi ile Balıkesir ili takip etmektedir.

İnşaat alt sektöründe de ilk sırayı Balıkesir ve Tekirdağ illeri almaktadır.

Aşağıdaki tablonun kabaca değerlendirmesine göre bölgede istihdam edilen 1.377.000 kişinin %56,3’nün Balıkesir ve Tekirdağ illerinde istihdam edildiği anlaşılmaktadır.

Tablo 36. TR2 Bölgesi İşgücü Durumu (2000)

TR2 TÜRKİYE

Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın 12+yaş 2.400.042 1.242.081 1.157.961 51.724.194 26.040.972 25.683.222 İşgücü 1.450.505 936.679 513.826 28.544.359 18.379.819 10.164.540 İstihdam 1.376.959 889.866 487.093 25.997.141 16.567.405 9.429.736 İşsiz 73.546 46.813 26.733 2.547.218 1.812.414 734.804

Kaynak: DİE

Bölgede istihdam edilenlerin ülke genelindeki istihdam edilebilenler içindeki payı

%5,3 düzeyindedir. Bölgede işsizlik oranı %5 iken Türkiye genelinde bu oran %9.9 yani yaklaşık iki katı kadardır.

Bölgede yaşayan 12 yaş üstündeki erkeklerin %75,4’ü iş talep edip bunlarında 46.813’ü yani %5’i işsiz kalmış, geriye kalanı ise 889.866 kişi (%95) istihdam edilebilmiştir.

TR2 bölgesinde iş isteyen kadın nüfus oranı daha düşüktür. Yaşayan 1.152.961 kadının ancak 513.826 ‘sı yani ancak %44,4’ü iş talebinde bulunmuştur. Bunların ise 487.093’ü yani %94,8

‘i istihdam edilirken sadece %4,2’si (26.733 kadın) işsiz bulunmaktadır.

Bölgede istihdam edilen kadınların çok büyük bir bölümünde (370.357 kişi) yani % 76‘sı tarım, orman ve avcılık sektöründe istihdam edildiği görülmektedir.

Kadınların istihdam edildiği ikinci önemli sektör ise imalat sanayi olup burada yoğunlaşmış bulunmaktadır.

3.4. Fiziki Sermaye Kaynakları

Bölge illerinin sahip olduğu tarım arazileri ile buralarda uygulanan üretim deseni ve yukarıdaki fiziki sermaye kaynakları adlı tablo birlikte ele alınıp değerlendirildiğinde bu

Bölge illerinin sahip olduğu tarım arazileri ile buralarda uygulanan üretim deseni ve yukarıdaki fiziki sermaye kaynakları adlı tablo birlikte ele alınıp değerlendirildiğinde bu

Belgede TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI TR 2 BATI MARMARA BÖLGESI TARIM MASTER PLANI (sayfa 48-0)