Strateji belirlerken yap›lmamas› gerekenler

• Ayn› strateji ve taktikleri sürekli tekrarlamay›n!

Strateji ve taktiklerin baflar›s› büyük ölçüde uyguland›¤› dönemdeki flartlarla iliflkilidir. Belli konularda ve be- lirli dönemlerde baz› strateji ve taktikler sayesinde büyük bir kamuoyu oluflturabilir, ancak ayn› taktik sü- rekli tekrarland›kça bu baflar›y› kaybedebilirsiniz. Bunun en önemli nedeni özellikle karfl›tl›klar›n veya bas- k›lar›n güçlü oldu¤u konularda ilgili kurulufllar›n takti¤e karfl› bir ba¤›fl›kl›k veya panzehir gelifltirebilmelidir- ler. Ayn› biçimde baflar›l› bir strateji ve taktik baflka alanlarda da uygulanabilir, bu da giderek bu stratejinin veya takti¤in s›radanlaflmas›na yol açabilir. Bu sürekli strateji veya taktik de¤ifltirmek zorunda oldu¤unuz anlam›na gelmez, ancak strateji ve takti¤inizin etki gücünü dikkate alman›z› ve gerekti¤inde baz› ufak de¤i- fliklikler ve ek taktikler yoluyla beslemeniz gerekti¤ini ifade eder. Strateji oluflturma sürecini en bafl›ndan dinamikleri dikkate alarak kurgulamak, ileride yapabilece¤iniz uyarlamalar konusunda size fikir verebilir. • Baflka stratejileri birebir taklit etmeyin!

Bir stratejinin belli bir yerde, belli bir konuda veya belli bir dönemde baflar›l› olmas›, birebir taklit etti¤iniz- de sizin de ayn› baflar›ya ulaflaca¤›n›z anlam›na gelmez. Farkl› bir ülkede çevre sorunlar› alan›nda kamuoyu oluflturmaya yönelik etkinlikler genifl bir kat›l›m sa¤layarak büyük baflar› kazanabilir, ancak çevre sorunla- r›n›n ikincil bulundu¤u, bu tür sorunlar›n yoksulluk ve gelir bölüflümü gibi dev sorunlar karfl›s›nda gölgede kald›¤› bir baflka ülkede ayn› yöntemler ayn› boyutta bir kat›l›m sa¤lamayacakt›r. Hem alan›n›z içindeki, hem de alan›n›z d›fl›ndaki baflar›l› –ve baflar›s›z- stratejileri dikkatle takip edin, ancak “en iyi uygulamalar› bire- bir taklit etme” k›s›rl›¤›na düflmeyin. Daha çok hangi stratejilerin neden baflar›l› oldu¤u sorusunun cevab›n› aray›n, bu stratejinin kendi politik, ekonomik ve sosyal çevreniz ile ne kadar uyumlu oldu¤una bak›n, ufak uyarlamalarla uygulamaya uygun olup olmad›¤›n› tart›n.

• ‹lk akl›n›za gelen stratejiyi hemen uygulamaya koymay›n!

S›k olmasa da bazen gerçekten ilk akl›n›za gelen de en uygunu olabilir. Ancak farkl› seçenekler üzerinde dur- ma flans›n› kaç›rmay›n. Çünkü bu zihin uygulamas› ele ald›¤›n›z sorunu, çevrenizi ve kendinizi daha iyi bir biçimde de¤erlendirmenize olanak verecektir. ‹lk akla gelen strateji veya taktikler genelde s›k karfl›lafl›lan, pek çok alanda ve kurulufl taraf›nca uygulanan strateji ve taktiklerdir. Bunlar› kendi flartlar›n›za uygun ola- rak olabildi¤ince özellefltirme ve özgünlefltirmenin yollar›n› aray›n. Tutucu olman›z gereken konu strateji ve taktikleriniz de¤il, de¤erlerinizdir. Bu yüzden de¤erlerinizle çeliflmedi¤i sürece kendi s›n›rlar›n›z› zorlamaya çal›fl›n.

• Ç›k›fl stratejisini unutmay›n!

‹lkeniz ister “insanlar için” ister “insanlarla birlikte” çal›flmak olsun, sonuçta her STK belirledi¤i alanda du- rumdan vazife ç›karmakta, kendini baflkalar›na karfl› sorumlu k›lmaktad›r. Belirli bir strateji veya takti¤i bir bölgede baflar›yla uygulayabilirsiniz, bu bölgedeki ilgili gruplarla çok iyi iliflkiler kurabilirsiniz. Ancak siz de biliyorsunuz ki bunu ne kadar sürdürülebilir k›laca¤›n›z hem mali kaynaklar›n›za, hem de de¤iflen koflullara ba¤l›d›r. Strateji ve takti¤inizin siz bu alandan ç›kt›ktan sonra nas›l sürdürülebilir olaca¤›n› dikkate al›n, bel- li bir bölgedeki faaliyetlerinizin sonuçlan›fl biçimini de kurgulay›n. Bir alandaki çal›flmalar›n›za nas›l son ve- rece¤inize ve sizden sonra neler olabilece¤ine iliflkin senaryolar oluflturun.

• Karmafl›k strateji ve taktiklerden kaç›n›n!

Karmafl›k, uygulanmas› zor strateji ve taktikler e¤er uygun kaynaklara sahip de¤ilseniz bir süre sonra sizin için y›ld›r›c› olacakt›r. Kendi kapasitenizi gerçekçi bir gözle de¤erlendirin. STK’lar için küçük zaferlerin geti- rece¤i baflar›n›n yarataca¤› güven, büyük ifllere kalk›fl›p baflar›s›z olman›n yarataca¤› yenilgilerden çok da- ha sa¤l›kl›d›r. Zaman›n›z› strateji ve taktiklerin ayr›nt›lar› de¤il, temel ögeleri üzerinde çal›flmaya harcay›n. • Dünyay› kurtarmaya çal›flmay›n!

Çal›flabilirsiniz asl›nda, bunun önünde bir engel yok. Baflka bir dünya her zaman için olas›. Sa¤l›k alan›nda çal›flan bir STK’ysan›z sistemdeki her soruna çözüm bulmak, her tür hastal›k için gerekli yard›mlar› yapa- bilmek isteyebilirsiniz. Ancak sonuçta her sorun zaten kendi içinde karmafl›k bir sistemin parças›, birçok baflka sorunla iliflkili. Her fleyi bir kerede halletmeye çal›flmak hem akla gelen en büyük STK’n›n bile kapa- site s›n›r›n›n d›fl›nda, hem de baflar›s›zl›¤a u¤ramas› kaç›n›lmaz. Sistemdeki en acil müdahale gerektiren, et- kisi en genifl olan, di¤er sorunlarla en fazla iliflkili olan alanlar› hedeflemeye çal›fl›n ve ad›m ad›m ilerleyin. Sivil toplum faaliyetlerinin her yurttafla aç›k oldu¤unu unutmay›n ve aç›k kalan alanlarda sizin d›fl›n›zda ça- l›flacak baflka insanlar›n ve örgütlerin olaca¤›na, bu iflin asl›nda ademi-merkezi bir kolektif süreç oldu¤una iliflkin inanc›n›z› koruyun. Bu gerçekleflmiyorsa, aç›k b›rakt›¤›n›z alanlar› da faaliyet kapsam›na almak yeri- ne, sizin d›fl›n›zda örgütlenmeler kurulmas›na destek verin.

• Stratejinizi-takti¤inizi sürekli olarak de¤erlendirmeyi unutmay›n!

Genelde pek çok kurulufl strateji ve taktiklerin belirlenmesi üzerinde durup, de¤erlendirme sürecini ciddiye almama tuza¤›na düflmektedir. Bu hem beklenen sonuçlar›n elde edilememesine yol açmakta, hem de uy- gulama sürecinde elde edilebilecek bilgilerden bizi yoksun b›rakmaktad›r. Unutmay›n strateji ve taktikleri- nizi olufltururken belirsiz bir ortamdayd›n›z ve asla tam bir enformasyona sahip de¤ildiniz. Uygulamada kar- fl›n›za her zaman iyi veya kötü sürprizler ç›kabilir; iyi f›rsatlar› de¤erlendirmek, olumsuzluklara zaman›nda müdahale etmek ancak sürekli ve sürdürülebilir bir de¤erlendirme süreci ile olas› olabilir. Bu türden de¤er- lendirmeler daha sonraki ad›mlar›n›z› kurgulamaya yard›mc› olur. Stratejik düflünme büyük ölçüde strateji- lerin uygulanmas› sürecinde “ö¤renilebilecek” bir yöntemdir.

ÖRNEK III

Strateji oluflturma ve de¤erlendirme:

Olay 1: TT uluslararas› bir içecek firmas›d›r ve temel tüketici kitlesini gençler oluflturmaktad›r. Firma-

n›n politikalar›ndan biri emek piyasas› düzenlemelerinin esnek oldu¤u ülkelerdeki üretim tesislerinde çal›flt›rd›¤› iflçilerin sendikal haklar›n› tan›mamas›d›r. Türkiye de bu politikan›n uyguland›¤› ülkelerden bir tanesidir. TT’ nin üretim tesislerinde çal›flan iflçiler özellikle büyük flehirlerin hareketli noktalar›nda yapt›klar› eylemlerle bu konuya dikkat çekmeye çal›flmakta ve halk› TT’ yi boykot etmeye ça¤›rmakta- d›rlar. Ancak gerek TT’ nin genifl çapl› promosyon faaliyetleri, gerekse medyan›n konuya gösterdi¤i il- gisizlik seslerini yeterince duyuramamalar›na yol açmaktad›r. Ayr›ca ulaflabildikleri tüketicilerin de ko- nuya duyarl› olmad›klar›n› görmektedirler.

Sorular:

• TT iflçilerinin müdahale etmeleri gereken alan neresidir? Onlara alternatif olarak hangi stratejiyi kul- lanmalar›n› önerirsiniz? Buldu¤unuz stratejinin güçlü ve zay›f yanlar›n›, olas› risklerini, bu stratejiyi uygulamalar› durumunda TT iflçilerinin yandafllar›n›n ve karfl›tlar›n›n kimler olaca¤›n› belirleyiniz.

Olay 2: Çocuklar›m›z Gelece¤imizdir Vakf› (ÇGV) iki senedir e¤itim alan›nda faaliyet gösteren di¤er

STK’lar ile birlikte Milli E¤itim Bakanl›¤› ve medyan›n genifl çapl› deste¤ini sa¤layarak ülkede özellikle belli bölgelerde yo¤un olan ö¤retim ça¤›ndaki k›z çocuklar›n›n okula gönderilmemesine karfl› bir kam- panya sürdürmektedir. Kampanya büyük bir baflar› kazanm›flt›r, kamuoyunun ilgisi çekilmifl, büyük fir- malar›n destek verdi¤i burs ve yard›m programlar› bafllat›lm›fl ve k›z çocuklar›n›n okula gönderilme yüzdesinde büyük bir art›fl yaflanm›flt›r. Ancak ÇGV belirli bölgelere yapt›¤› gezilerde kampanyan›n ba- z› önemli aksakl›klar›n› fark etmifltir: Ailelerin çocuklar›n› okula göndermelerinin en önemli nedeni bu konudaki yasal bask›d›r, ailelerin büyük bölümü “sular›n durulmas›” sonras› k›z çocuklar›n› okuldan al- may› planlamaktad›r, aileler k›z çocuklar›n›n e¤itimi konusunda birbirlerini olumsuz etkilemektedir, k›z çocuklar›n›n okula gönderilmek istenmemesinin en önemli sebebi masraftan kaçmak ve k›z çocuklar›- n›n okula gönderilmek yerine çal›flt›r›lmas›d›r. Bu bölgelerde sadece k›z çocuklar› de¤il, erkek çocuk- lar da bu tür ekonomik nedenlerden dolay› okula gönderilmeyebilmektedir (ancak aileler kimin okula gönderilece¤ine karar verirken önceli¤i erkek çocuklara vermektedir).

Sorular:

• Kampanya stratejisinde neler atlanm›flt›r?

• Bu flartlar alt›nda ÇGV için nas›l bir strateji önerebilirsiniz. Stratejinizin güçlü ve zay›f yanlar›, içer- di¤i riskler nelerdir?

Olay 3: Tekirova’y› Koruyal›m Derne¤i kendilerini Tekirova ilçesinin do¤al ve tarihi güzelliklerini koru-

maya adam›fl yerel halk›n bir araya gelmesiyle oluflturulmufl bir dernektir. Dernek öncelikle Tekirova gibi turistik potansiyele sahip bir bölgenin daha önceki benzerleriyle ayn› sonuca varmas›ndan, çarp›k yap›laflma ve do¤al hayat› ve tarihi de¤erleri dikkate almayan bir büyüme yaflamas›ndan endifle etmek- tedir. Dernek basit bir kamuoyu oluflturma stratejisi izlemektedir. Bölgede proje aflamas›nda olan ve- ya inflaat› bafllat›lan turistik yap›larla ilgili kendi içinde bilgi toplamakta, daha sonra bu tür projelerde- ki yasal sorunlar ve projelerin tehlikeleri hakk›nda kamuoyunu bilgilendirmektedir. Dernek, ülke çap›n- da kurdu¤u ba¤larla bu bilgiyi olabildi¤ince genifl bir kitleye duyurmakta ve öncelikli olarak tehlikeli gördü¤ü projelerin durdurulmas› için telefon, faks veya e-posta yoluyla Tekirova Belediyesine flikayet- lerin iletilmesi için yard›mc› olmakta ve gerekti¤inde yasal giriflimlerde bulunmaktad›r. Bu strateji ve taktik büyük baflar› sa¤lam›flt›r, beklemedikleri say›da flikayet ile karfl›laflan ve durumdan haberdar olan bir kitle ile karfl› karfl›ya kalan Belediye yetkilileri flikayetleri dikkate almak zorunda kalm›fl, yasal sürecin de iflletilmesiyle birçok projenin durdurulmas› veya düzeltilmesi sa¤lanm›flt›r. Ancak zamanla belediye oluflturdu¤u bir flikayet bürosu yoluyla bu tür baflvurular› püskürtecek karmafl›k bir mekaniz- ma gelifltirmifltir. Bu tür flikayetler art›k standart mektuplarla cevaplanmakta, flikayette bulunanlar de- ¤iflik birimlere yönlendirilerek süreç y›ld›r›c› bir hale getirilmektedir. Di¤er taraftan zamanla kamuoyu bu soruna ilgisini kaybetmese de, takti¤e olan ba¤l›l›¤›n› kaybetmifltir. Yap›lan duyurulara karfl› gelen flikayet tepkileri giderek azalmaktad›r.

Sorular:

• Tekirova’y› Koruyal›m Derne¤i ne tür bir sorunla karfl› karfl›yad›r? • Tekirova’y› Koruyal›m Derne¤i ayn› takti¤i kullanmaya devam edebilir mi? • Tekirova’y› Koruyal›m Derne¤i’ne hangi takti¤i önerirsiniz?

Olay 4: Kad›n ‹stihdam›n› Gelifltirme Derne¤i (K‹GD), uluslararas› iliflkileri sayesinde sa¤lad›¤› fon ile

Nazilli yöresinde üç y›ld›r bir proje yürütmektedir. Projenin temel stratejisi Nazilli yöresinde kad›n is- tihdam›n› art›rmakt›r. Dernek Nazilli yöresindeki istihdam olanaklar›n›n k›s›tl› olmas› ve bölgenin sana- yileflmemifl olmas› nedeniyle Nazilli’deki kad›nlar›n oldukça yak›n olan Kufladas›’ndaki turizm ve Deniz- li’deki tekstil sektörleriyle iliflkilendirecek istihdam olanaklar› üzerinde durmufltur. Bu sektördeki fir- malarla yap›lan görüflmeler sonras›nda Nazilli’de yaflayan kad›nlar›n uzaktan yapabilecekleri ifller be- lirlenmifltir. Dernek, kad›nlar›n istihdam›nda art›k genel bir sorun haline gelen enformelleflme tuza¤›na düflmemeleri ve dayan›flmay› sa¤lamalar› amac›yla kooperatifleflme takti¤ini benimsemifltir. ‹lk sene belirlenen istihdam alanlar› için verilen mesleki e¤itime ayr›lm›fl, ikinci y›l kooperatifleflme ve üretime bafllanm›fl, bu süreç s›ras›nda da kad›nlara yönelik bilinçlendirme e¤itimleri yap›lm›fl, okuma yazma kurslar› aç›lm›flt›r. Üçüncü y›l kooperatifler, Dernek uzmanlar›n yönetiminde çal›flmaya bafllam›flt›r. Üçüncü y›l›n sonuna gelinirken sonuçtan genel olarak herkes memnundur, Nazilli yöresinde yaklafl›k 250 kad›na istihdam ortam› sa¤lanm›fl ve kad›nlar aras›nda dayan›flma duygusu yarat›lm›flt›r. Ancak kooperatifin idaresine yöre kad›nlar›n›n kat›l›m› konusunda sorunlar yaflanm›fl, iflin idari bölümü büyük ölçüde Derne¤in sorumlulu¤unda kalm›flt›r. Dernek bir ölçüde de ifllerle ilgili olarak ipleri elden kaç›r- mamak ve para ak›fl›n› kontrol etmek amac›yla yönetimin paylafl›lmas› sorununa özen göstermemifl- tir. Üçüncü senenin sonunda Dernek bu projeyi sürdürecek yeni fon bulamad›¤› için bu faaliyete devam edemeyece¤ini, Nazillili kad›nlara yönelik olarak uzaktan gönüllü dan›flmanl›k yapabilece¤ini bildirmifl- tir. Bu öncelikle yöre insan›nda bir “yaln›z b›rak›lm›fll›k” duygusuna yol açm›flt›r. K›sa süre içerisinde kooperatiflerin yönetiminde aksakl›klar yaflanmaya bafllanm›fl, üretim sürecinin aksamas› kooperatife iflveren firmalar›n geri çekilmesine neden olmufltur. Üç ay gibi k›sa bir süre içinde kooperatiflerin ka- p›s›na kilit vurulmufltur.

Soru:

K‹GD’nin stratejisini uygularken yapt›¤› bafll›ca hatalar nelerdir?

Olay 5: Çocuklar›n ‹stismar›n› Önleme Derne¤i (Ç‹ÖD) ‹stanbul’da kurulmufl ve özellikle yasad›fl› yol-

lardan çal›flmak zorunda b›rak›lan çocuklar›n durumuna iliflkin olarak bilgi toplamak ve gerekli yasal- idari süreci bafllatmak üzerinde çal›flan bir dernektir. Dernek özellikle çocuk eme¤ini yasad›fl› yollarla, mevzuata uymadan kullanan flirketleri flikayet ederek çocuk eme¤inin kullan›m›n› engellemeye çal›fl- maktad›r. Dernek bu y›la kadar bu tür flikayetleri do¤rudan ofise yap›lan baflvurular yoluyla toplamak- ta ve gerekli araflt›rmay› bafllatmaktayd›. Ancak dernek y›lbafl›ndan itibaren kurdu¤u web sitesi yoluy- la internet üzerinden de bu tür baflvurular›n yap›lmas›na olanak sa¤lamaya bafllam›flt›r. Burada amaç flikayetlerin daha h›zl› bir biçimde derne¤e ulaflmas›n› sa¤lamak ve dernekteki sürekli çal›flan say›s›n› azaltarak maliyetleri düflürmektir. Ancak internet yoluyla yap›lan baflvurular çok s›n›rl› say›da kalm›fl, hatta bu uygulama sonras›nda flikayetlerin toplam›nda bir azalma yaflanm›flt›r. Bunun sebebini araflt›- ran dernek, flikayette bulunmak isteyen kiflilerden en çok “internet kullanmay› bilmedikleri” cevab›n› alm›flt›r. Dernek çal›flanlar› taraf›ndan baflvuruda bulunan kiflilerin web sitesine yönlendirilmesi de bu kiflilerin flevkini k›rm›fl ve dernekle yard›mc› olmak istedi¤i insanlar aras›nda sanal bir yak›nl›ktan çok gerçek bir uzakl›¤›n oluflmas›na yol açm›flt›r.

Soru:

Örnek olaylar cevap anahtarlar›2

Olay 1: Bu tür eylem ve boykotlar ancak kamuoyunun ilgisi yeterince çekilebildi¤inde baflar›l› olmak-

tad›r ve TT iflçilerinin bunu baflarmas› zor gözükmektedir. Ayr›ca boykot ça¤r›s› üretici firman›n daha da agresifleflmesine yol açmaktad›r. Bu kadar sevilen bir ürünün boykot edilmesini sa¤lamak da güç- tür. Unutulmamas› gereken nokta asl›nda boykotun uzun vadede iflçilerin de yarar›na olmad›¤›d›r. Eylemin baflar›s›zl›¤›n›n en önemli nedenlerinden biri tüketiciler aç›s›ndan ürününü kulland›klar› firma- n›n ifl güvenli¤ine yönelik haklar› tan›y›p tan›mamas›n›n çok önemli olmamas›d›r. Bu durumda TT iflçi- leri do¤rudan çal›flt›klar› firmay› de¤il, tüketiciyi ve sektördeki sendikal haklara izin veren di¤er firma- lar› hedef almal›d›rlar. Güneydo¤u Asya’da çocuk iflçilerin kullan›lmas›na karfl› kampanyalardan esinle- nen bu stratejide TT iflçileri tüketici ve insan haklar› dernekleri ile iflbirli¤i yaparak, konuyu tüketicinin bilgilendirme hakk› zeminine tafl›yabilirler. Bu stratejide tüketicilerin kulland›klar› ürünlerin emekçi hak- lar›na sayg›l› firmalarca üretilip üretilmedi¤i konusunda bilgilendirilmeye haklar› oldu¤u savunulacak ve tüketicilerin ço¤unun da ayn› zamanda “emekçi” oldu¤u üzerinde durulacakt›r. Böylece bu tür haklar› zaten tan›makta olan firmalardan bafllanarak, tüketicinin ald›¤› ürünler üzerinde örgütlü sendikan›n otorizasyonu ile verilen “emekçi dostu” iflaretlerinin kullan›lmas› özendirilecektir.

Güçlü yönleri:

• Konuyu firmalar aras› rekabet düzeyine tafl›yarak piyasa pay›n› kaybetmek istemeyen firmalar› sen- dikal haklar› tan›maya zorlar.

• Emekçiler aras›nda bir dayan›flma a¤› yarat›r ve sendikalar›n içine giremedikleri firmalar›n iflçileriy- le de güçlü ba¤lar kurabilmelerine olanak verir.

• Sendikal haklar›n tan›nmas›n›n toplum için geçerli norm haline gelmesini sa¤lar. Zay›f yönleri:

• Uzun dönemde hayata geçecek bir projedir.

• Özellikle hükümet ve bürokrasi düzeyinde ciddi bir dava savunuculu¤u faaliyetini gerekli k›lmaktad›r. • ‹lgili örgütler aras›nda tam bir koordinasyonu gerekli k›lar.

Riskler: Firmalar›n verece¤i tepki tam olarak belli de¤ildir, firmalar iflbirli¤i yaparak bu öneri karfl›s›n- da ortak hareket edebilirler. Ayr›ca strateji baflar›l› bile olsa TT negatif imaj›n› engellemeye yönelik rek- lam ve promosyon faaliyetlerinin maliyeti ile (bu tür taleplerin baflar›l› olunmas› halinde üretim yapt›¤› di¤er ülkelere de s›çrayaca¤›n› düflünerek) sendikal haklar› tan›man›n maliyetini karfl›laflt›racakt›r. Uluslararas› bir firma ve genifl bir tüketici kitlesinde al›flkanl›k yaratm›fl bir marka olmas› dolay›s›yla bu stratejinin TT üzerinde etkili olup olmayaca¤› tam olarak belli de¤ildir.

Yandafllar: • Sendikalar

• Sendikal haklar› tan›mayan baflka firmalarda çal›flanlar • Sendikal haklar› tan›yan firmalar

• ‹fl güvenli¤i alan›nda çal›flan di¤er sivil toplum örgütleri, tüketici haklar› örgütleri ve insan haklar› örgütleri

• Bu konulara duyarl› tüketiciler

Karfl›tlar:

• Sendikal haklar› engelleyen firmalar

• Bu tür haklar›n uygulamaya sokulmas› ile emek piyasas›n›n esnekli¤ini kaybetmesine karfl› ç›kacak politikac›lar ve kamuoyu önderleri

Olay 2: Kampanya öncelikle flehirli ve e¤itim görmüfl kiflilerin deste¤i üzerinde durmufl, hedeflenen

bölgelerdeki halk›n kat›l›m› s›n›rl› tutulmufltur. Bu kampanyan›n baflar›s›n›n asl›nda kültürel de¤iflimi gerektirdi¤i ve bunun zaman alaca¤› göz ard› edilmifltir. Ayn› zamanda bölgedeki ekonomik sorunlar ve ailelerin çocuklar›n› okula göndermek istememesi aras›ndaki iliflki üzerinde de yeterince durulmam›fl- t›r. Sonuç olarak bölgedeki ilkö¤retim okullar›na giden k›z çocu¤u say›s›ndaki art›fl sadece yasal zo- runluluktan kaynaklanmaktad›r, bölge halk› taraf›ndan içsellefltirilmemifltir.

ÇGV e¤itim alan›nda uzmanlaflm›fl bir kurumdur, bu yüzden kültürel de¤iflim üzerine odaklanmal›d›r. Genel strateji aileleri kazanmak olmal›d›r. ÇGV bir yöntem olarak ailelere yönelik toplant›lar düzenleye- bilir. Bu toplant›larda didaktik olmadan, öncelikle ailelerin k›z çocuklar›na yönelik ayr›mc› tutumlar›n› kendi kendilerine ifade edecekleri bir ortam yarat›labilir ve bu tutumun geleneksel ögelerine dikkat çe- kilebilir. ÇGV’ nin hedefi ailelerin k›z çocuklar›n› kendi onaylar›yla okula göndermelerini sa¤layacak bir de¤iflimin tohumlar›n› atmak ve ailelerin birbirleri üzerindeki olumsuz etkilerini k›rmak olmal›d›r. Güçlü yönleri:

• Bölgedeki k›z çocuklar›n›n e¤itim görmemesinin alt›nda yatan geleneksel yap›da de¤iflim sa¤lamak- tad›r.

• Bu yolla sadece k›z çocuklar› e¤itim görmekle kalmamakta, aileler de bilinçlendirilmektedir. • Genel kampanyaya ilginin de devam etmesi koflulu alt›nda uzun vadede bölgedeki kültürel yap› üze-

rinde bir de¤iflim yaratabilir. Zay›f yönleri:

• Ailelerin bu stratejiye olumlu tepki vermeleri zaman alabilir. • ÇGV’ nin k›s›tl› kaynaklar› nedeniyle fazla yayg›nlaflamayabilir. • Sürdürülebilirli¤inin sa¤lanmas› flartt›r.

Riskler: E¤itimlerin iyi programlanamamas› sonucunda ailelerin olumlu de¤il olumsuz tepki vermesi söz konusu olabilir. Kültürel yap›n›n ne kadar dirençli olaca¤› sorusunun cevab› ancak e¤itimler s›ra- s›nda al›nacakt›r, bu nedenle ilk denemelerde ÇGV yüksek bir baflar› yakalayamayabilir.

Olay 3: Tekirova’y› Koruyal›m Derne¤i sivil toplum jargonunda “taktik yorgunlu¤u” olarak adland›r›la-

bilecek bir durumla karfl› karfl›yad›r. Ayn› takti¤in hiç de¤ifltirilmeden sürekli olarak kullan›lmas› takti- ¤e karfl› bir ba¤›fl›kl›k yaratm›fl ve takti¤in etkisi giderek azalm›flt›r.

Takti¤in de¤ifltirilme zaman› yaklaflmaktad›r, ancak genel stratejide kesinlikle bir de¤ifliklik yapmak ge- rekmeyebilir. Dernek yine kamuoyunu bilgilendirme ve tepkiler için kanal sa¤lama stratejisine devam edebilir, ancak bu tepkilerin ifade edilebilmesi için yeni yöntemlerin bulunmas› gerekti¤i ortadad›r. Tepkileri dile getirmek için pasif bir taktikten aktif bir takti¤e geçilebilir. Örne¤in öncelikli tehdidi olan projeler ve inflaatlarla ilgili olarak bilgilendirici afifller as›labilir ve bu projelerin görünür hale gelmesi, a盤a ç›kmas› için farkl› demonstrasyon yöntemleri denenebilir.

Çizim 2.21. Bir iflkence haritas› örne¤i (www.newtactics.org)

Olay 4: Dernek öncelikle gelir kaynaklar›n›n sürdürülebilirli¤ini dikkate almadan oldukça iddial› bir pro-

jeye bafllam›fl ve bölgeden ç›kmak zorunda kalmas› durumunda uygulayaca¤› bir strateji belirlememifl- tir. Derne¤in kooperatiflerin yönetiminde Nazillili kad›nlar›n yetkinleflmesine yeterince yard›m etmemifl olmas› yap›lm›fl en önemli hatalardan bir tanesidir. Dernek daha az say›da kad›n üzerinde çal›flarak, bu tür kooperatiflerin aflamal› olarak geliflece¤i daha sürdürülebilir bir yap›lanma üzerinde durabilirdi. Bu örnek “insanlar ad›na” ifl yapman›n getirece¤i tehlikelerin, kat›l›m›n öneminin ve stratejileri belirlerken sürecin olabildi¤ince kapsaml› bir biçimde ele al›nmas› gereksiniminin alt›n› çizmektedir.

Olay 5: Dernek yeni takti¤ini belirlerken yard›mc› olmak istedi¤i kiflilerin ihtiyaçlar›n› ve yönteme ve-