GSGM, Sağlık Bakanlığı, TFF, TMOK, Türkiye Spor Hekimliği Derneği, TDKM ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı tarafından 30-31 Ocak 2008 tarihinde Ankara’da düzenlenen sporcu çalıştayında, Sporcu Sağlık Muayeneleri Komisyonu, Sağlık Sigortaları Komisyonu, Sporcu Sağlığında Personel ve Sorunları Komisyonu, Sporcu Sağlığında Mali Konular Komisyonu, Sporcu Sağlık Merkezleri Komisyonu, Sporda Dopingle Mücadele Komisyonu, olmak üzere sporcu sağlığı ile ilgili altı komisyon oluşturulmuş, bu komisyonlarda yapılan çalışmaların sonunda çalışma raporları hazırlanmıştır.
Bu komisyonlardan Sağlık Sigortaları Komisyonu sporcu sağlık sistemi ile ilgili yaptığı görüşme sonucunda ilgili kurumları bilgilendirmek ve yönlendirmek açısından bazı görüşler üzerinde mutabakata varmışlardır. Üzerinde mutabakata varılan konular şu şekilde belirtilmiştir:
1- Mevcut durum itibari ile sporcu sağlığı ile ilgili hizmeti alanlar ve verenler açısından sosyal güvenlik sisteminin yetersiz olduğu bilinmektedir. Bu nedenle hizmetler aksamaktadır.
45 2- Mevcut sosyal güvenlik sistemi bütün sporcuları kapsamamakta, kapsamı içinde olan sporcuların lisans muayenelerini de karşılamamaktadır (ICD kodlarının geçerliliği incelenmelidir).
3- Sporcu sağlığı için koruyucu hekimliğin önemi düşünüldüğünde, lisans muayeneleri ileri dönük toplam sağlık maliyetini düşürecektir. Bundan dolayı lisans muayenelerinin de sosyal güvenlik sistemine dahil edilmesi hem sporcunun sağlığı hem de sisteme maliyeti açısından önem taşımaktadır.
4- Ülkemizde sporcu tanımına profesyonel ve amatör yaklaşık 1 500 000 lisanslı sporcu girmekle birlikte, bu sayıya tam rakamın bilinmediği sağlık ve eğlence (rekreasyonel) amaçlı spor yapanlar ve değişik kurumlar tarafından açılan spor okullarına katılan lisansı olmayan sporcular eklenmektedir. Bu bireylerin bir çoğu karşılaştıkları spor kaynaklı sağlık sorunlarına maddi boyutta çözüm üretememektedir. Bu sorunun ivedilikle en yaygın ve standart bir sosyal güvenlik sistemi içinde çözülmesi gerekmektedir.
5- Ülkemizdeki sağlık politikaları konusundaki yönlenim doğrultusunda, bu sorunun (trafik sigortası örneğinde olduğu gibi) Özel Zorunlu Sporcu Sağlık Sigortaları ile çözümlenmesi olası görünmektedir. Bu anlamda her düzey ve branşta lisans çıkarmak için bu sigorta zorunlu olmalıdır.
6- Teminat sınırları daha sonra belirlenecek bu sigorta ile sporcuların spor kaynaklı muayene, tanı ve tedavi, ameliyat, geçici iş kaybı ve maluliyet durumları karşılanabilmelidir.
7- Yapılan zorunlu sporcu sağlık sigortası, asgari ihtiyaçları karşılayan standart bir poliçe olmalı, isteyen kulüp ya da sporcu buna ek olarak yüksek teminatlı farklı poliçeler yaptırabilmelidir. Trafik sigortası ve kasko buna iyi bir örnek oluşturmaktadır (trafiğe çıkabilmek için trafik sigortası zorunlu iken, daha yüksek bir teminat için istenirse kasko yapılabilmektedir).
46 8- Benzer uygulama lisans çıkarması zorunlu olan veya olmayan spor çalışanlarını da (antrenör, doktor, fizyoterapist, masör, malzemeci, yönetici vb. ) kapsamalıdır.
9- Lisanslı sporcular dışında spor okullarına katılan, eğlence ve sağlık amaçlı spor yapan bireyler, katıldıkları organizasyon, tesis, kurum, merkez ve/veya kulüp tarafından katıldıkları aktivite süresi ile sınırlı kalmak kaydı ile benzer bir özel zorunlu sağlık sigortası sistemine dahil edilmelidir.
10- Özel zorunlu sporcu sağlık sigortasının poliçe bedeli spor kulüpleri, spor federasyonları veya oluşturulacak bazı fonlar (spor toto, iddaa, maç gelirleri vb. muhtelif kaynaklardan aktarılacak) tarafından karşılanabilir.
Üzerinde mutabakata varılan bu görüşlerin ardından, sporcu sağlık sigortasının en fazla sporcuyu kapsayacak ve en az maliyet ile oluşturulan, zorunlu bir poliçe haline getirilmesinin; konunun takibi için ilgili tarafların bir arada olabileceği bir çalışma grubu oluşturulmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır (GSGM 2008a).
1.16. 2008 Spor Şurasında Durum
1.16.1. Sporda sağlık ve sosyal güvenlik komisyonu raporu
Ankara’da 26-28 Kasım 2008 tarihleri arasında düzenlenen 6. Spor Şurasında Spor Teşkilatının Yeniden Yapılanması Komisyonu, Spor Hukuku Komisyonu, Spor Kültürü ve Sporla Eğitim Komisyonu, Engelliler ve Spor Komisyonu, Sporda Sağlık ve Sosyal Güvenlik Komisyonu olmak üzere beş komisyon oluşturulmuş ve bu komisyonlarda konu başlıkları belirlenip bu başlıklarla ilgili görüş ve çözüm önerileri ortaya konulmuştur.
Oluşturulan komisyonlardan biri de, Sporda Sağlık ve Sosyal Güvenlik Komisyonu, olmuştur. Bu komisyon 25 Kasım 2008 tarihinde çalışmalara başlamış; komisyonda, sporcu sağlığı ve sosyal güvenlik konuları ile ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri tarafından genel bir durum değerlendirilmesi yapılıp çalışma
47 başlıkları belirlenmiştir. Daha sonra belirlenen konu başlıkları ele alınmış, mevcut durum, uygulamalar ve sorunlar dile getirilmiştir. Öneriler, çözüm yolları ve yapılabilecek yasal düzenlemeler görüşülüp tartışılmış ve yapılan tüm çalışmalar ‘’Komisyon Raporu’’ halinde ‘’Spor Şurası’’na sunulmak üzere tanzim edilmiştir.
6. Spor Şurasında oluşturulan, Sporda Sağlık ve Sosyal Güvenlik Komisyonunun hazırladığı çalışma başlıkları ve alt başlıkları şöyledir:
1. Sporcu sağlık sigortaları ve sosyal güvenceler (genel sağlık sigortası, özel sağlık sigortaları, prim, kapsam, aile hekimliği, uygulamaları, engelli sporcular),
2. Sporcu sağlık merkezleri (özel sağlık kuruluşları, hastaneler, sağlık merkezleri standartları, donanım, personel, kaynaklar, yapılanma),
3. Sporcu sağlığında personel (hekim, fizyoterapist, psikolog, diyetisyen, masör, spor uzmanı, antrenör, yetki, görev ve sorumluluklar, eğitim, istihdam, sendikalaşma, sosyal güvenlik, görevlendirme ücretlendirme),
4. Dopingle mücadele (yasal çerçeve, uygulamalar, düzenlemeler),
5. Sporcu sağlık hizmetleri (GSGM 2008b).
Belirlenen bu başlıklardan, Sporcu Sağlık Sigortaları ve Sosyal Güvenceler, başlığı altında ortaya konulan görüşlerin temelini ve çerçevesini, 30-31 Ocak 2008 tarihlerinde toplanan Sporcu Sağlığı Çalıştayı’nda oluşturulan, Sağlık Sigortaları Komisyonu, tarafından belirlenen görüş ve öneriler oluşturmuştur.
1.16.2. Sporcu sağlık sigortaları ve sosyal güvenceler
Sporda Sağlık ve Sosyal Güvenlik Komisyonu tarafından, sporcu sağlık ve sigorta sistemi ile ilgili yapılan görüşmelerin sonucunda ilgili kurumları bilgilendirmek ve yönlendirmek açısından şu görüşler üzerinde mutabakata varılmıştır:
48
1. Mevcut durum itibarı ile sosyal güvencesi olmayan amatör futbolcular sporcu sağlığı hizmeti alamamaktadır. Bu konunun çözüme kavuşturulabilmesi için ilgili tüm kurum ve kuruluşların ortak çabasına gereksinim duyulmaktadır.
2. Sporcu sağlığı açısından kurumlarda verilen hizmetlerin Bütçe Uygulama Talimatı (BUT) ve Sağlık Uygulama Talimatında (SUT) yer alması sağlanmalıdır.
3. Sporcu sağlığı için koruyucu hekimliğin önemi düşünüldüğünde, lisans muayeneleri ileriye yönelik toplam sağlık maliyetlerini düşürecektir. Bundan dolayı lisans muayenelerinin de sosyal güvenlik sistemine dâhil edilmesi hem sporcunun sağlığı hem de sisteme maliyeti açısından önem taşımaktadır. Aile hekimliği uygulamasına geçilen illerde sporcuların sosyal güvenliği ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek konuların Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı’nın ilgili birimlerinin ortaklaşa çalışmasıyla çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
4. Ülkemizde yaklaşık 2 200 000 lisanslı sporcu bulunmaktadır. Sağlık ve serbest zaman değerlendirme (rekreasyonel) amaçlı spor yapanlar ve değişik kurumlar tarafından açılan spor okullarına katılan lisansı olmayan sporcular bu sayıya eklenmelidir. Bu bireylerin birçoğu karşılaştıkları spor kaynaklı sağlık sorunlarına maddi boyutta çözüm bulamamaktadır. Bu sorun da çözüm bekleyen konular arasındadır.
5. Ülkemizde sağlık politikaları konusundaki yöntemin doğrultusunda, bu sorunun trafik sigortası örneğinde olduğu gibi, Özel Zorunlu Sporcu Sağlık Sigortaları ile çözülmesi olası görülmektedir. Bu anlamda her düzey ve branşta lisans çıkarmak için bu sigorta zorunlu olmalıdır.
6. Teminat sınırları daha sonra belirlenecek bu sigorta ile sporcuların spor kaynaklı sağlık sorunlarında gereken muayene, tanı ve tedavi, ameliyat, geçici iş gücü kaybı ve maluliyet durumları karşılanabilmelidir.
49
7. Yapılan özel zorunlu sporcu sağlık sigortası, asgari ihtiyaçları karşılayan standart bir poliçe olmalı, isteyen kulüp ya da sporcu buna ek olarak yüksek teminatlı farklı poliçeler yaptırabilmelidir. Trafik sigortası ve kasko buna iyi bir örnek oluşturmaktadır (trafiğe çıkabilmek için trafik sigortası zorunlu iken, daha yüksek bir teminat için istenirse kasko yaptırılabilmektedir). Benzer uygulama lisans çıkarması zorunlu olan veya olmayan hakem, antrenör, doktor, fizyoterapist, masör, malzemeci, yönetici gibi spor çalışanlarını da kapsamalıdır.
8. Lisanslı sporcular dışında spor okullarına katılan, sağlık ve serbest zaman değerlendirme (rekreasyonel) amaçlı spor yapan bireyler, katıldıkları organizasyon, tesis, kurum, merkez ve/veya kulüp tarafından katıldıkları aktivite süresi ile sınırlı kalmak kaydı ile benzer bir özel zorunlu sağlık sigortası sistemine dâhil edilmelidirler.
9. Özel zorunlu sporcu sağlık sigortasının poliçe bedeli spor kulüpleri, spor federasyonları veya Spor Toto, İDDAA, maç gelirleri gibi muhtelif kaynaklardan oluşturulacak bazı fonlar tarafından karşılanabilir.
Belirlenen ve ortak mutabakata varılan bu görüşlerin ardından, sporcu sağlık hizmetlerinin en fazla sporcuyu kapsayan ve en az maliyet ile oluşturulan bir sisteme dayandırılmasının gerekliliği, Özel Zorunlu Sporcu Sağlık Sigortalarının da konunun önemli bir boyutunu oluşturduğu vurgulanmıştır (GSGM 2008b).