PFA’nın tarihçesi

PFA, 1901 yılında İngiltere profesyonel spor tarihinde yaşanan yönetim zaafiyetleri ve üye azlığı gibi sebeplerle ilk deneyimlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının üzerinden geçen 6 yıl sonra, 1907 yılında Manchester’de kurulmuştur. İlk başkanı Manchester United’dan Billy MEREDITH’dir. Sendikanın üye sayısı ilk yılın sonunda 1300 kişiye ulaşmış, bu büyük başarı ile dikkatleri üzerine çekmiş ve birçok Britanya Adası ve Commenwealt ülkesinde benzer örgütlenmelerin önünü açmıştır.

PFA, kuruluşundan sonraki ilk otuz yılında üye sayısı bakımından dalgalanmalar yaşamıştır. Mesela sendikanın üye sayısı 1925’te en düşük sayı olan 100’e inmiş, 1937’de 2000’e ulaşmıştır. PFA’nın üye sayısı son yirmi yıldır ise hiçbir zaman 3000’in altına düşmemiştir (Aydın 2007, Aydın 2009).

PFA kurulduğu günden bu tarafa üyeleri adına elde ettiği kazanımlar ve başarıları ile dikkat çekmektedir. PFA’nın bu başarı ve kazanımları ile tarihçesini şu şekilde özetlemek mümkün olabilmektedir:

 1887 yılında sadece 4 yıl faaliyette bulunacak ilk futbolcu sendikası kuruldu.

 1907’de, Manchester, Imperial Otel’de Billy Meredith önderliğinde PFA (ilk adı AFPU-Association Football Players’ Union) kuruldu. İlk yıllarda sendikaya Meredith Sendikası denilmiştir.

 1909’da, sezonun açılışında PFA’nın Sendikalar Konfederasyonu (GFTU)’na katılma başvurusu yapması ve grev tehdidi, İngiliz Futbol Federasyonu (FA)’nun PFA’ya düşmanca tavır almasına neden oldu. FA tüm sporcuların sendika üyeliğinden ayrılmasını, aksi takdirde sezonun başlamayacağını belirtti. PFA, GFTU başvurusunu geri çekti. Üyeler PFA’dan istifa etmedi, lig başladı.

109  1923’te, PFA, sözleşmeli futbolcuların ücretlerinde indirim talep eden İngiliz Futbol Ligi Yönetimi (FL) ile uyuşmazlığa düştü. (Leddy v.Chesterfield) olarak bilinen dava PFA lehine sonuçlandı ve indirim talebi mahkemece reddedildi.

 1961’de, PFA Genel Başkanı Jimmy Hill’in başlattığı kampanya ile haftalık 20 pound olan en yüksek ücret (maximum wage-wage cap) uygulaması kaldırıldı.

 1963’te, Yüksek Mahkeme, Eastam davası diye bilinen ve PFA tarafından açılan davada alıkoyma ve transfer sisteminin yasa dışılığını ilan etti (Aydın 2007).

 1974’te, PFA ödülleri uygulaması başladı. Leeds United’den Norman HUNTER, yılın futbolcusu seçildi.

 1978’de, FL tarafından futbolcular için sözleşme özgürlüğü kabul edildi. PFA’nın etkisiyle bu hak, yurtdışında oynayan futbolculara da tanındı. Transfer uyuşmazlıklarının çözümünde özel bir yöntem (hakemlik) benimsendi.

 1979’da, Futbolcuların İleri Eğitimi ve Mesleki Eğitim Programı başlatıldı ve bir sonraki yıl futbolcular için Katılıma Dayanmayan Primsiz Nakit Destek Programı (Players Non-Contributary Cash Benefit Scheme) başlatıldı. 2003 yılında Premier Lig’in kurulmasıyla kontratların yenilenmesine kadar kullanılacak olan oyuncuların standart kontratları oluşturuldu.

 1980’de, Futbolcular için katılıma dayanmayan primsiz parasal destek programı uygulamaya konuldu.

 1981’de, PFA, futbolcular için standart bir sözleşme tipi ve uygulama kodu oluşturdu.

110  1983’te, Televizyonda yayınlanan oyunlarda, PFA üyelerinin kıyafet yasağına uymaması nedeniyle FA, PFA’ya ödediği paranın %60’ını kesti. FA görüşmeyi kabul etti. 100.000 pound geri iade edildi fakat PFA Yardımlaşma Fonu’nu üstlenmek zorunda kaldı. Önceki çıraklık sistemi yerine Gençlik Eğitim Planı başlatıldı.

 1985’de, Futbolcular için Yaşlılık Sigortası Fonu (FLPRIS) kuruldu ve emeklilik yaşı 35 oldu. İlk Süper Lig oluşturma çabalarına Gordon Taylor karşı çıktı ve PFA eski Futbol Ligi yapısını bir arada tutmaya çalıştı.

 1986’da, Toplumda Futbol Programı hayata geçirildi. Altı pilot kulüple başlatılan programa 90 kulübün katılımı ile büyük başarı sağlandı.

 1988’de, Ligden ayrılmayı kararlaştıran üst düzey futbol kulüpleri PFA’nın de katılımıyla gerçekleştirilen Heatrow Anlaşmasıyla bu karardan vazgeçtiler.

 1989’da, PFA Finansal Yönetim Şirketi kuruldu. Şirketin temel amacı oyunculara sözleşme yapma, transfer, yaşlılık sigortası, diğer sigortalar ve mortgage gibi konularda yardımcı olmaktadır (http://www.Givemefootball. com/pfa/pfa-history/100-years-of-the-pfa-the-key-moments---1970-1989, Aydın 2007).

 1992’de, Premier Lig’in oluşması sonrasında PFA’nın televizyon yayın gelirlerinde kayba uğradığı ortaya çıktı. PFA grev tehdidinde bulundu. Üyelerin % 92’si PFA’ya destek verdi. Grev önlendi. PFA uyuşmazlıktan kazançlı çıktı. TV gelirlerinde düşüş yaşanmadı. PFA önderliğinde Profesyonel Futbol Müzakere ve Danışma Komitesi (PFNCC) kuruldu.

 1995’te, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi BOSMAN kararını verdi. Kararın verilmesinde PFA büyük katkı sağladı.

111  1996’da, PFA TV gelirleri konusunda Futbol Ligiyle giriştiği bir mücadeleyi daha kazandı.1997 yılı Ekim ayından itibaren PFA yıllık 7,5 milyon pound aldı (http://www.givemefootball.com/pfa/pfa-history/100-years-of-the-pfa- the-key-moments---1990-2007, Aydın 2007).

 1997’de, Yeni alıkoyma ve transfer sistemi yürürlüğe girdi.Yaklaşık yüz yıl sonra oyuncular kontratları bittiğinde rahatça hareket edebilme özgürlüğünü tekrar kazandılar (http://www.givemefootball.com/pfa/pfa-history/100-years- of-the-pfa-the-key-moments---1990-2007).

 2001’de PFA ve FIFPro; FIFA, UEFA ve Avrupa Komisyonu ile yeni bir uluslararası transfer sistemi üzerinde anlaşmaya vardı.

 2001’de, PFA ve FA ve FL arasında TV gelirlerine ilişkin süregelen uyuşmazlık 10 yıllık bir sözleşme ile sonuçlandı. Grev tehdidi işe yaradı. Üyelerin % 99’u PFA’nın yanında yer aldı. PFA, TV gelirlerinden yıllık 17,5 milyon Pound kazandı. Bu PFA’nın geleceğini garanti altına alması demekti (http://www.givemefootball.com/pfa/pfa-history/100-years-of-the-pfa-the-ke y-moments---1990-2007, Aydın 2007).

 2002’de, ITV Dijital’in çöküşü Futbol Ligi’ndeki kulüpler arasında ekonomik krize neden oldu. PFA,20 yıl PFA’ya hizmet ettikten sonra ayrılan FL Brendon Batson MBE ile oyuncuların kontratlarının korunması konusunda yaptığı toplu sözleşmeyle Bradford City’nin ayakta kalmasına yardımcı oldu (http://www.givemefootball.com/pfa/pfa-history/100-years-of-the-pfa-the- key-moments---1990-2007).

PFA’ya profesyonel olan veya profesyonellik adayı futbolcular üye olabilmekte; ancak hizmetlerden profesyonel sporculuk yaşamı sona ermiş eski üyelerde faydalanabilmektedir. PFA 4000’e yakın üyesi ile İngiliz Sendikalar Kongresine ve FIFPro’ya üyedir.

112 PFA’nın üst yöneticilerinin hemen hemen tamamı eski futbolculardandır. Sorunları ve ihtiyaçları bilen yöneticilerin altında görev yapan profesyonellerle PFA bugün 250’ye yakın personeli ile faaliyetlerini sürdürmektedir (Aydın 2007, Aydın 2009).