Gençlik ve Spor Vakfı, 1990 yılında 903 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca kurulup, resmi vakıf senedi ile Vakıflar Genel Müdürlüğü Merkezi siciline kaydolmuş ve bağımsız tüzel kişilik kazanmıştır (GSV 2010).
66 Gençlik ve Spor Vakfı, Resmi Gazetenin 9 Haziran 1982 tarih ve 17719 no’lu sayısında yayınlanan ‘’Beden Terbiyesi Merkez ve Taşra Teşkilatı Personeli Biriktirme ve Yardım Sandığı Ana Yönetmeliği’’ ile 10 Haziran 1982 tarih ve 17720 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ‘’Beden Terbiyesi Merkez ve Taşra Teşkilatı Yardım Sandığı Fen Yönetmeliği’’ çerçevesinde kurulan ve daha sonra 22 Mayıs 1987 tarih ve K.009/153 sayılı bakanlık onayı ile yürürlüğe giren ‘’Amatör Sporcular İle Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Personelinin Sosyal Güvenliklerinin Desteklenmesine Dair Sandık Yönetmeliği’’nin (Can 1991) yerini almıştır.
Bu yardımlaşma sandığı üyelerinin yönetmelik gereği kazanılmış hakları saklı tutulmuş, Yardımlaşma Sandığının tüm varlığı, alacakları, hakları, borçları ve üyelerin de hak ve borçları Gençlik ve Spor Vakfı Senedi hükümlerine uygun olarak vakfa devredilmiştir (GSV 2009;gmd 1).
1.20.1. Vakfın amacı
Türk toplumunun bütün fertlerini bedensel ve ruhsal gelişmelerini sağlamak için spor yapmalarını özendirmek, spor tesisleri yapmak, işletmek, işlettirmek, mevcut tesislerin bakım, onarım ve tefrişini yapmak, işletilmesine katkı sağlamak, gerektiğinde karşılıksız yardım etmek, sporcu ve spor elemanlarının eğitimleri için yurt içi ve yurt dışı eğitim kursları açmak, açılacak kurslara eleman göndermek, spor malzemeleri yapmak, yaptırmak, malzeme yardımında bulunmak, Gençlik ve Sporla ve Vakıfla ilgili yayınlar çıkarmak, satın almak, satmak, Gençlik ve Sporla ilgili ödüller vermek, Gençlik ve Spor Kulübü kurmak, kurulmuş kulüplere yardım etmek, Vakıf üyelerinin sosyal ve ekonomik yönden güçlenmeleri için gerekli tedbirleri almak, gençler, sporcu ve spor elemanları ile Vakıf üyelerinden yardıma muhtaç duruma düşenlere imkânları nispetinde yardımda bulunmaktır (GSV 2009;md 4).
1.20.2. Vakfın görevleri
Gençlik ve Spor Vakfı’nın görevleri A- Üyelerle İlgili Görevler B- Spor Eğitimiyle İlgili Görevler C- Tesisler ve İşletmelerle İlgili Görevler olmak üzere üç
67 başlıkta toplanmıştır. Bu görevlerden Spor Eğitimi İle İlgili Görevler, sağlanacak imkanlar nispetinde ibaresi ile şu şekilde belirtilmiştir:
1. Sporu topluma, her yaştaki insana ve özellikle gençlere tanıtmak, sevdirmek, amatör sporcuyu teşvik etmek ödüllendirmek, sporla ilgili seminer, açık oturum, kamp ve benzeri organizasyonlar yapmak, gençleri kötü alışkanlıklardan kurtarmak için tedbirler almak, kupa maçları ve turnuvalar düzenlemek, Spor Eğitim Merkezleri açmak, işletmek ve işlettirmek, Gençlik ve Spor Kulüpleri kurmak.
2. Amatör sporcuları tesis, araç, gereç, bilgi ve teknik açıdan desteklemek, bunun için yurt dışından teknoloji transferi yapmak, yurt dışından uzman eleman getirmek, eğitici ve idareci yetiştirmek ve istihdam etmek, spor projeleri geliştirmek ve uygulanmasına yardımcı olmak, özürlü vatandaşları spora yöneltmek ve spor yapmalarına olanak sağlamak.
3. Spora yetenekli olup eğitim imkânı bulamayan gençlerin eğitimlerini sağlamak üzere kurslar açmak; gerektiğinde bu sporcuların ve gençlerin yurt dışında eğitimlerini sağlamak ve bünyesinde amatör sporcu bulunduran kulüplere imkanlar nispetinde ayni ve nakdi yardımda bulunmak.
4. Amatör sporcuların sağlık sorunlarına yardımcı olmak, bu amaçla sporcu sağlık merkezleri veya hastanesi açmak veya açılmış bulunan sağlık merkezlerine veya hastanelere ortak olmak veya protokolle bu hizmetlerden üyelerin yararlanmalarını sağlamak, yardıma muhtaç olan eski ve yeni sporculara ve ailelerine sağlık yönünden imkânlar dâhilinde yardımda bulunmak (GSV 2009;md 5-B).
1.20.3. Vakfın gelirleri
İlk giriş ve üye aidatları, vakfın menkul ve gayrimenkul mallarının kiralanmasından veya satışlarından elde edilecek gelirler, işletme gelirleri, faiz, tahvil ve hisse senedi gelirleri, gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları şarta bağlı ve şarta bağlı olmayan yurt içi ve yurt dışı ayni ve nakdi bağışlar, vakfın amacına uygun
68 her türlü sosyal faaliyet geliri, diğer fon ve kaynaklardan aktarılan nakitler ve bunların faiz gelirleri, giderleri vakıfça karşılanacak müsabaka ve sosyal faaliyet gelirleri, kanunlar müsaade ettiği takdirde basılı evrak gelirleri, işletmelerden, iştiraklerden veya Türk ticaret kanunu hükümleri uyarınca kurulacak şirketlerin sağlayacağı gelirler, kurulacak spor sanayinin üreteceği spor malzemesi satışlarından elde edilecek gelirler, sözleşme uyarınca, kulüplerin müsabaka hasılatlarından alınacak pay gelirleri, protokoller gereği elde edilecek gelirler ve diğer gelirler vakfın gelirlerini oluşturmaktadır (GSV 2009;md 16).
Vakfın bu gelirlerinin harcanması için ayrılan paylar açısından durum incelendiğinde; 2003 yılı vakıf senedinde, spor eğitimi ve spor tesisleri ile ilgili harcamalara yönelik 23. maddesi: ‘’Spor eğitimi, spor tesisleri, spor malzemeleri, araç ve gereçleri, spor kulüpleri, Genel Müdürlük hizmet ve faaliyetlerine yapılacak yardımlarla gençlik ile ilgili harcamalar 16’ncı maddenin (h), (m) ve (n) fıkralarında belirtilen gelirlerden yapılır. Bunların dışında kalan gelir kaynakları bu işler için kullanılamaz. 16’ncı maddenin (g) fıkrası uyarınca elde edilecek gelirlerin %10’u Amatör sporcuların sosyal güvenlik ve sağlık giderleri için harcanır.’’ şeklindedir (GSV 2003;md 16).
Bu maddede geçen 16’ncı maddenin (h) fıkrasındaki gelir, diğer fon ve kaynaklardan aktarılan nakitleri ve bunların faiz gelirlerini; (m) fıkrasındaki gelir, Spor Toto’dan mevzuat elverdiği takdirde alınacak paylardan gelen geliri; (n) fıkrasındaki gelir, protokoller gereği elde edilecek gelirleri ve (g) fıkrasındaki gelir profesyonel spor faaliyetlerinden Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü uyarınca alınacak sosyal güvenlik paylarından gelen gelirleri ifade etmektedir.
Vakfın 2009 yılı senedindeki spor eğitimi ve spor tesisleri ile ilgili harcamaları belirten 23. maddesi: ‘’ Spor eğitimi, spor tesisleri, spor malzemeleri, araç ve gereçleri, spor kulüplerinin hizmet ve faaliyetlerine yapılacak yardımlarla gençlik ile ilgili harcamalar, 16’ncı maddenin (h) ve (n) fıkralarında belirtilen gelirlerden yapılır. Bunların dışında kalan gelir kaynakları bu işler için kullanılamaz.’’ ifadesi şekline dönmüştür. Belirtilen (h) ve (n) fıkraları 2003 senedindeki fıkralarla aynı gelirlerdir. 2009 vakıf senedinde 2003’teki senedin 16’ncı maddesinin (g) fıkrasındaki profesyonel spor faaliyetlerinden Gençlik ve Spor Genel
69 Mevzuatı uyarınca alınacak sosyal güvenlik payı geliri ile (m) fıkrasındaki Spor Toto’dan mevzuat elverdiği takdir de alınacak pay geliri bulunmamaktadır. Buna bağlı olarak 2003 vakıf senedinde 16’ncı maddenin (g) fıkrası gelirinin %10’nun amatör sporcuların sosyal güvenlik ve sağlık giderleri için harcanması ile ilgili hükmü 2009 senedinde bulunmamaktadır.
Gençlik ve spor Vakfının amatör sporcular açısından durumu değerlendirildiğinde vakfın görevleri arasında yer alan amatör sporculara ilişkin belirtilen maddelerin yerine getirilmesi ile ilgili gelirler ve bu gelirlerin ne şekilde pay edileceği hakkında önceki vakıf senedine göre bir belirsizliğin olduğu görülmektedir.