Sorumluluğu Etkileyen Nedenler

Hastanın tedaviyi kabul etmemesi durumunda, özel sağlık kurum ve kuruluşunun hastanın kendi geleceğini belirleme hakkına saygı göstermesi gerekir.

663 _{Akman, s. 76; Hatırnaz, s. 139; Özdemir, s. 181} 664 _{Ayan, s. 169; İpekyüz, s. 145.}

665 _{Y. 13. HD., 23.02.2006 T. ve 2005/15820 E., 2006/2367 K. Sayılı Kararı için bkz. Kıcalıoğlu,}

Özel sağlık kurum ve kuruluşunun yanı sıra, hastanın tedaviyi reddetmesi nedeniyle bir zarara uğraması halinde, hastanın müterafik kusuru oranında zarardan indirim yapılacaktır666.

b. Hastaya Verilen İlaç Nedeniyle Sorumluluk

Özel sağlık kurum ve kuruluşunun ve hekimlerin yanlış ilaç önermesi veya ilacın yan etkileri ve uygulama şeklinin doğru anlatılmaması, gerekli açıklamaları eksiksiz yapmaması halinde sorumlu olacağına daha önceki bölümlerde de değinilmişti. Ancak ilaç kaynaklı hataların bir kısmı da özel sağlık kurum ve kuruluşlarının dışında ilaç üreticisinden, eczacıdan veya hastadan kaynaklanmaktadır. Özel sağlık kurum ve kuruluşu ile yardımcı personelinin(hekim, hemşire, anestezist vb.) ilacın yapımındaki hataları bilme veya önceden tahmin etme olasılığı yoksa, kusurundan da bahsedilemez667.

İlacın yapımındaki hatalardan ilaç üreticisi sorumludur668. Diğer yandan ilacın uygun olmayan şartlarda saklanmasından, tarihi geçmiş ilaç satılmasından

666 _{“… 11.06.2007 günlü Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesi raporunda tümörün kısmi olarak}

çıkarılmasının sağ bacakta fonksiyonel kayba neden olmayacağı belirlenmiş ise de; her ameliyatta olduğu gibi bu ameliyatın da birtakım riskler taşıdığı, davacı doktorun davalının sinirlerinin kesildiğini belirlemesi üzerine ameliyata beyin cerrahi uzmanını çağırdığı ve kesilen sinirlerin dikildiği anlaşılmaktadır. Davacının bu ameliyattan sonra mikrocerrahi alanında tedavisine devam etmesi gerekirken bu yönde tedavi yaptırmadığı anlaşılmaktadır. Şu durumda zararın ağırlaşmasına davalının eylemi dışında başka etkenlerin de neden olduğu sonucuna varılarak BK 43 maddesi gereğince, belirlenen maddi tazminattan indirim yapılmamış olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden…” yönünde Y. 4. HD., 07.04.2009 T. ve 2008/9140 E., 2009/5131 K. Sayılı Kararı için bkz. Kıcalıoğlu, (Doktorların Sorumlulukları), ss. 442–443; “…mağdur, şartlar tahakkuk etmesine rağmen ameliyat ya da tedaviden kaçınırsa, bu davranış ( tıpkı meslek değiştirmeyi haklı bir neden olmaksızın reddetmede olduğu gibi ) birlikte bir kusur sayılır ve dolayısıyle zararın artmasına neden olduğu cihetle zarardan indirim yapılır. …” yönünde Y. 4. HD., 18.09.1979 T. ve 1979/5480 E., 1979/9818 K. Sayılı Kararı, Kazancı Bilişim İBB.

667 _{Petek, (İlaç Üreticisi), s. 280.}

668 _{İlaç üreticisinin sorumluluğunu doğuran hatalar hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Petek, (İlaç}

Üreticisi), ss. 167–211; Hakan Hakeri ”İlaç Üretimi ve Uygulanması Sırasındaki Hatalardan Ötürü İlaç Üreticisinin Hekimin ve Eczacının Sorumluluğu”, T.C Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi

veya yanlış ilaç verilmesinden dolayı bir zarar meydana gelmişse bu durumda da ilacı satan eczacı sorumlu olacaktır. Bunun yanı sıra reçetesiz ilaç satışında da hastayı aydınlatmak ve ilacın kullanımında bilinmesi gereken hususları anlatmak eczacının sorumululuğundadır669.

c. Hastanın Bedensel Yapısında Varolan Bozukluğun Sorumluluğa Etkisi

Hastanın bedensel yapısında özel sağlık kurum veya kuruluşuna başvurmadan önce gerçekleşen bir haksız fiil nedeniyle zarar oluşmuş ve bu zarar yapılan tüm tıbbi müdahalalelere rağmen giderilememişse veya hastanın kendi bedeninde varolan bir bozukluk nedeniyle istenilen sonuç alınamamışsa, oluşan zarar ile özel sağlık kurum veya kuruluşunun kusur arasındaki illiyet bağı göz önüne alınarak hüküm kurulmalıdır. Somut örnek vermek gerekirse, Yargıtay bir trafik kazası sonucu yaralanan hastaya yapılan müdahaleye rağmen hastanın gözünde şaşılık meydana gelmesi durumunda, yapılan müdahale ile trafik kazası sonucu yaralama eylemi arasındaki illiyet bağı kopmadığından zarardan sürücünün sorumlu olacağı, ancak yapılan müdahale hatalı ise, bu durumda müdahaleyi yapanlara rücu edebileceğine karar vermiştir670. Yargıtay bir diğer kararında ise, doğuştan mevcut bel kemiği eğriliği rahatsızlığı nedeniyle hastaneye başvurduktan sonra % 100 iş göremez hale

– Tıp Fakültesi – Eczacılık Fakültesi, Cumhuriyet’imizin 85. Kuruluş Yılına Onurla…, İlaç ve Tıp Alanında Ceza Hukuku, Etik ve Tıbbi Sorunlar Sempozyumu, 8 Ekim 2008, (Yayına

Hazırlayanlar: Prof. Dr. Yener ÜNVER, Yrd. Doç. Dr. Ali Kemal YILDIZ, Arş. Gör. Onur ÖZCAN), İstanbul, 2008, (İlaç Üretimi), ss. 142–151; Göçmen/Göçmen, s. 643.

669 _{Göçmen/Göçmen, s. 643; Hakeri, (İlaç Üretimi), ss. 154-155; Mahmut Koca, “İlaç Kullanımından}

Doğan Zararlardan Cezai Sorumluluk”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi I. Sağlık Hukuku

Sempozyumu, 8–9 Mayıs 2009, Kayseri, İlaç Hukuku (Ed. Doç Dr. Murat ŞEN / Yrd. Doç Dr.

Ahmet BAŞÖZEN), s. 177; Halil Akkanat, “İlaç Kullanımından Kaynaklanan Zararlardan Sorumluluk Açısından Hasta-Hekim- Üretici İlişkileri”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi, I. Sağlık

Hukuku Sempozyumu, 8–9 Mayıs 2009, Kayseri, İlaç Hukuku (Ed. Doç Dr. Murat ŞEN / Yrd.

Doç Dr. Ahmet BAŞÖZEN), s. 256.

670 _{Bu yönde Y. 4. HD., 15.031981 T. ve 1981/707 E., 1981/2134 K. Sayılı Kararı için bkz. Kıcalıoğlu}

(Doktorların Sorumlulukları), s. 445; aynı yönde Y. 4. HD., 03.10.2006 T. ve 2005/8486 E., 2006/10199 K. Sayılı Kararı için bkz. ss. 448–450.

gelmesinde, tazminatın belirlenmesinde zamanında tedavi için başvurmayan ve tedavinin devamında da gecikmeli davranan hasta yakınlarının kusuru oranında indirim yapılması gerektiğine karar vermiştir671.

d. Tıbbi Sorumluluğun Sigortalanması

Hekimlerin zorunlu mesleki sorumluluk sigortaları, ihtiyari mesleki sorumluluk sigortaları ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sorumlukluk sigortaları aşağıda ayrı bir başlık altında ayrıntılı olarak inceleneceğinden burada sadece sorumluluk sigortalarının bulunması halinde özel sağlık kurum ve kuruluşları ile hekimlerin ödemek zorunda kalacakları zararın koşulları oluşmak kaydıyla sigorta tarafından karşılanacağını belirtmekle yetiniyoruz.