SONUÇ VE ÖNERĠLER

sakatlık veya hastalık kaydedilmiştir Bu sakatlık veya hastalıklara sahip olanların sakatlar içindeki oranı % 39,35’tir Konuşma bozuklukları ahres

Gastronomi, yiyecek ve içeceklerin tarihsel gelişim sürecinden başlayarak tüm özelliklerinin ayrıntılı olarak anlaşılması, uygulanması ve geliştirilerek çağın şartlarına uyarlanması çalışmalarını kapsayan ve bilimsel ve sanatsal unsurlarla katkı sağlayan bir bilim dalıdır (Birdir ve Akgöl, 2015). Buradan hareketle, gastronomi alanına yönelik gerçekleştirilecek turizm faaliyeti ise Harrington ve Ottenbacher (2010: 14)’ göre daha önceden deneyimlenmemiş bir yiyecek ve içecek tecrübe edinimini yaşamak için seyahat motivasyonu yaratan ve bireylerin seyahat davranışlarının güdülenmesine önemli ölçüde katkı sağlayan turizm şeklidir.

Tüm bu bilgiler ışığında çalışmanın amacı Çorum ilinin sahip olduğu Hitit mutfak kültürünü gastronomi turizmi açısından kullanabilirliğinin değerlendirilmesidir. Ayrıca eksik yönlerin belirlenerek giderilmesine yönelik önerilerin oluşturulmasıdır. Bu kapsamda Çorum’da Hitit uygarlığına ait kalıntıların yer aldığı ilçeler ve Çorum merkezinde yer alan otel ve restoran işletmeleriyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

Yapılan görüşmeler neticesinde öncelikle sadece çorum merkezde bir otel işletmesinde zaman zaman Hitit mutfağına ait yiyecek ve içeceklerin yapıldığı ve Boğazkale ilçesinde yalnızca iki adet otel işletmesinde Hitit mutfağına ait sadece bir adet yemeğin sunumunun gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Ayrıca Hitit mutfak kültürünü yansıtacak şekilde tüm il kapsamında sadece Boğazkale’de yer alan bir işletmede bir alanın geliştirilmiş olduğu yapılan çalışma sonucunda görülmektedir. Elde edilen sonuçlar gösteriyor ki, Çorum’da Hitit uygarlığına ait birçok kalıntının olması ve bu kapsamda birçok turistin ziyaret merkezi olmasına rağmen henüz yiyecek ve içecek noktasında var olan kültürün yaşatılması istenilen noktaya getirilememiştir veya bu konuda herhangi ciddi bir çalışma gerçekleştirilmemiştir. Çorum’da birçok otel işletmesi ve yiyecek içecek işletmesi açılmasına rağmen ilgili işletmelerde Hitit mutfağı alanına yetiştirilmiş aşçıların mevcut olmadığı görülmektedir. Birçok işletmenin de gelişime sıcak bakmasına rağmen ellerinde ilgili mutfağı bilen aşçılar olmaması gastronomi turizmi alanında şehirde gelişimin ciddi anlamda eksik yanlarından birisi olduğu görülmektedir. Bu konuda ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının çalışmalar yapması muhtemelen bu sorunun çözülmesinde faydalı olabilecektir.

Bir bölgenin farkındalığının yaratılması için var olan kültürel değerlerin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılabilecek nitelikte sunumunun gerçekleştirilmesi gerekmektedir (Deveci, Türkmen ve Avcıkurt, 2013; Kodaş ve Dikici, 2012; Gökdeniz, Erdem, Dinç ve Uğuz, 2015). Ayrıca mutfak kültürü turistik amaçlarla kullanılabileceği gibi son zamanlarda turistlerin birincil amaçları haline de gelmeye başlamıştır (Zengin, Uyar ve Erkol, 2014; Cömert, 2014). Ayrıca var olan kültürel özelliklerin sunulması bir destinasyonun pazarlanmasında önemli etkenlerden biri olurken konaklama endüstrisi için de tamamlayıcı bir nitelik taşımaktadır (Brotherton, 2002; Çalışkan, 2013).

Araştırma kapsamında işletmecilere gelen misafirlerinin Hitit mutfağına yönelik beklentileri sorulmuş ve genel olarak işletmelerin yarıdan fazlasının böyle bir istekle karşı karşıya kaldıkları anlaşılmıştır. Özellikle Boğazkale ve Çorum merkezde olan işletmelerde bu isteklerin daha yoğun olduğu yapılan görüşmeler sonucunda anlaşılmıştır. Ayrıca yeterli

etmektedirler. Hitit mutfağı yiyecek ve içeceklerinin gastronomik değeri uzmanlara sorulduğunda Türkiye’de yer alan en önemli gastronomi turizmi parçalarından biri olarak değerlendirilmektedir.

SONUÇ VE ÖNERĠLER

tanıtım faaliyetlerinde Hitit mutfak kültürünün kullanılmadığı görülmektedir. Çorum şehrinde öncelikle Hitit mutfak kültürünün kullanımı sağlanmalı ve akabinde gelişen pazara yönelik pazarlama ve tanıtım faaliyetleri gerekirse yapılmalıdır.

Tüketicilerin talepleri doğrultusunda yapılacak olan pazarlama ve planlama çalışmaları ilgili işletmelerin veya destinasyonların sahip olduğu ziyaretçi kitlesinin yoğunlaşmasına olanak tanımasında etken olduğu gibi tanınırlığının artmasında ve markalaşmasında da önemli olduğu söylenebilir (Öztürk ve Seyhan, 2005; Giritlioğlu ve Avcıkurt, 2010; Kavacık, Zafer ve İnal, 2012).

Araştırma sadece işletmelere yönelik yapılmıştır. Bu durum araştırmanın sınırlılıklarındandır. İlerleyen dönemlerde Çorum ilini ziyaret eden turistik tüketicilerin şehirde gastronomi turizmi bakımından beklentileri incelenebilir ve bu çalışma ile karşılaştırılarak daha doğru çözümlerin oluşturulması sağlanabilir. Şu an için işletmeciler gözüyle bakıldığında Hitit mutfak kültürünün bölgede geliştirilmesinin önünde en büyük engel olarak ilgili mutfağa yönelik aşçı yetersizliği görülmektedir. Ayrıca işletmeciler gelen ziyaretçilerin Hitit mutfağından yeterince haberdar olmadıklarını iddia etmektedirler. Böyle bir durumun olup olmadığı ilerleyen çalışmalarda incelenebilir ve böylelikle bölgede gastronomi turizmi faaliyetlerinin geliştirilmesinin gerekliliği belirlenebilir. Bölgede gastronomi turizmi faaliyetlerinin sadece Hitit mutfağı ile sınırlı kalmayıp Çorum iline ait yöresel yemekleri de kapsayacak şekilde yapılmasına yönelik de ayrıca araştırmalar geliştirilebilir.

Albayrak, A., Solak., Ü. & Uhri, A. (2008). Deneysel Bir Arkeoloji Çalışması Olarak Hitit Mutfağı, Metro Kültür Yayınları, İstanbul.

Alp, S. (1997). Assur Ticaret Kolonileri Çağında Kaneš Neša'da Hititler'in Varlığı ve Yoğunluğu (Bilimsel Bir Oluşumun Öyküsü), Gs Bilgiç, ss. 1-17.

Alp, S. (1999). Hitit Çağında Anadolu’da Üzüm ve Şarap, Kavaklıdere Kültür Yayınları, Ankara.

Arıhan, S. (2012). Antik Çağda Beslenme, Beslenme Antropolojisi-I, Hatipoğlu Yayınları: 160, Beslenme ve Diyetetik Dizisi: 03, s. 45-78, Ankara.

Aslan, H. (2010). Gastronomi Turizminin Turizm Eğitimi Programlarındaki Yeri ve Önemi-Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Birdir, K. & Akgöl, Y. (2015). Gastronomi Turizmi ve Türkiye’yi Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Gastronomi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), 57-68.

Brotherton, B. (2002). Finding the hospitality industry (A response to Paul Slattery). Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education, 1(2), 75-79.

Clark, M. A., Riley, M., Wilkie, E. & Wood, R. C. (1998). Researching and Writing Dissertations in Hospitality and Tourism, London: International Thomson Business Press.

Cömert, M. (2014). Turizm Pazarlamasında Yöresel Mutfakların Önemi ve Hatay Mutfağı Örneği, The Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1), 64-70.

Çalışkan, O. (2013). Destinasyon Rekabetçiliği ve Seyahat Bakımından Gastronomik Kimlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 39-51.

Darga, A. M. (1985). Hitit mimarlığı: Yapı sanatı: arkeolojik ve filolojik veriler. Edebiyat Fakültesi Basımevi.

Deveci, B., Türkmen, S. & Avcıkurt, C. (2013). Kırsal turizm ile gastronomi turizmi ilişkisi: Bigadiç örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 3(2), 29-34.

Dinçol, A. (1982). Hititler. Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, 1, 18-136.

Enstitüsü, T. P. (2013). Yıllık faaliyet raporu, Strateji Geliştirme Müdürlüğü, Ankara.

Giritlioğlu, İ. & Avcıkurt, C. (2010). Şehirlerin turistik bir ürün olarak pazarlanması, örnek şehirler ve Türkiye’deki şehirler üzerine öneriler (derlemeden oluşmuş bir uygulama). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 74-89.

Gökdeniz, A., Erdem, B., Dinç, Y. & Uğuz, S. Ç. (2015). Gastronomi Turizmi: Ayvalık’ta Yerli Turistler Üzerinde Görgül Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(1), 14-29.

Gurney, O. R. & Arpaçay, P. (2001). Hititler. Dost Kitabevi.

Harrington, R. J. & Ottenbacher, M. C. (2010). Culinary Tourism-A Case Study of the Gastronomic Capital. Journal of Culinary Science and Technology, (8), 14-32.

Kavacık, M., Zafer, S., & İnal, M. E. (2012). Turizmde Destinasyon Markalaması: Alanya Örneği, Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (39), 169-192.

Kodaş, D. & Dikici, E. (2012). Ahlat, Kırsal Bölgesinde Gastronomi Turizminin Muhtemel Toplumsal Etkileri Üzerine Nitel Bir Çalışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 51-68.

Öz, E. (2011). Kültepe Tabletlerine Göre Asur Ticaret Kolonileri Döneminde Anadolu’da Üzüm Yetiştiriciliği ve Bağcılık. Gazi Academic View, 5(9).285-294.

Öztürk, Y. & Seyhan, K. (2005). Konaklama İşletmelerinde Sunulan Hizmet Kalitesinin Artırılmasında İşgören Eğitiminin Yeri ve Önemi, Journal of Commerce and Tourism Education Faculty, (1), 121-140.

KAYNAKÇA

Akkor, Ö. (2016). Seyahat ve Yemek,

http://m-omurakkor.blogspot.com.tr/2012/09/hitit-mutfagi.html, Erişim Tarihi: 04.04.2016.