Proje Bölge ihtiyacına odaklı Kamu/Özel mesleki liselerin, Hitit Üniversite’sinde ilgili bölümlerinin açılması ve hayat boyu eğitimin

gerçekleşmesi

Proje, şehrin vizyonuna dayanak teşkil eden her üç sektörde de ortak sorun/ihtiyaç olan nitelikli eleman eksikliğini gidermeyi amaçlamaktadır. Söz konusu eksiklik, teknik bilgi eksikliği olduğu gibi iş disiplini/iş kültürü eksikliğini de içermektedir. Proje ile lise ve üniversite düzeyinde bölümler ile iş hayatına girecek olan iş görenlerin eğitimi hedeflenirken; hayat boyu eğitim öğretim faaliyetleri ile çalışma hayatında olan ve/veya mezun gençlerin eğitimi hedeflenmektedir. Birçok bölgede olduğu gibi Çorum ilinde de nitelikli eleman sıkıntısı yaşanmaktadır. Bu durum potansiyel yatırımcıların bölgeye gelmesini engellemektedir. Diğer yandan mevcut işletmelerin de bölgeden ayrılma niyetlerini etkilemekte ve büyümelerinin önünde bir engel teşkil etmektedir. Nitelikli eleman eksikliğinin giderilmesi, mevcut işletmelerin ayakta kalmalarına ve büyümelerine katkı sağlayacağı gibi yeni, yatırımların bölgeye gelmesine katkı sağlayacaktır. Son olarak da hedeflenen tüm projelerin ve Çorum ilinin vizyonunun gerçekleşmesi için nitelikli insan kaynağı olmazsa olmaz unsurdur. Proje Paydaşları olarak; Milli Eğitim Bakanlığı, Hitit Üniversitesi, Meslek Odaları, Eğitim Kurumları, İşletmeler, STK’lar düşünülmektedir

Çorum kenti gerek mevcut durumunu gerek ulaşmak istediği noktayı gerekse ulaşmak için yürütülecek stratejileri belirlemiş durumdadır. Bu noktadan sonra çorum kentinin siyasi, yerel, idari, yöneticilerinin, özel ve kamu sektörünün, STK’ların yapması gereken husus etkin işbirliği ve koordinasyon ile hedefe doğru yürümek olacaktır.

Barca, M. (2013) “Kent Ekonomileri Forumu Yerel İnisiyatif Hamlesi Hazırlık Çalışması” Basılmamış Kent Ekonomileri Forumu Bilgi Notu, Ankara

Barca, M., R. Coşkun, ve R. Altunışık, (2002), “Explaining Performance Differences Among Turkish Cities: A Tale Of Five Cities”, Small Business And Entrepreneurship Development Conference, The University Of Nothingham, UK.

Coşkun, R., Ve Diğerleri (2004), Rekabetçi Sakarya: Sakarya’nın Rekabet Gücü’nün Belirlenmesi Ve Geliştirilmesi Projesi, Sakarya Üniversitesi, Adapazarı.

Döven M. S. (2008) “Kent Rekabetçiliği Küçük Ölçekli Kentler İçin Ne Anlama Gelmektedir? Bingöl Örneği” II Bingöl Sempozyumu Ss 122 133

Döven M. S. (2011) “Şehir Rekabetçiliği Üzerine Bir Araştırma: Türkiye Örneği” Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya

Döven M. S. (2013) “Şehir Rekabetçiliğinin Ölçümü: Literatür İncelemesi” Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi Yıl: 2013, Cilt: 8 Sayı: 1

Lever W. F., Turok I.(1999) “Competitive Cities: Introduction To The Review”, Urban Studies, 36/1999, Sayı 5- 6, Ss.791-793

ÇORUM TURĠZMĠNE GENEL BĠR BAKIġ

1_{Doç. Dr. Habib AKDOĞAN} 2_{ArĢ. Gör. Ela HĠÇYORULMAZ}

1,2 _{Hitit Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi, Çorum, Türkiye,}

ÖZET

Ülkemizin turizm potansiyeli düşünüldüğünde, dünyada şanslı konumda olduğumuzu söyleyebiliriz1_{. Ancak Çorum için baktığımızda Hititler gibi temel bir potansiyeli olmasına}

rağmen istenilen seviyede olduğu söylenemez. Turizmin sektörel anlamda bir hizmet ihracı yaratması nedeniyle ülkeye döviz girdisi sağlamasının yanında, yeni istihdam alanları yaratması, ülkenin iç ve dış borç ödemeleri için kaynak oluşturması, bölgeler arası dengeli kalkınmaya katkı sağlaması gibi önemli fonksiyonları vardır. Turizm etkinliklerinin ev sahibi için bir fantezi olmayıp ekonomik faydaya dönüşmesi beklenir.

Çorum ili turizmi ele alındığında, Alacahöyük, Hattuşa potansiyeline, Ortaköy’de bulunan Şapinuva’yı, İncesu Kanyonu’nu, Osmancıkta bulunan Koyunbaba Köprüsü’nü ve Türbesi’ni, Kargı’da bulunan yayla turizmini, Mecitözü’nde bulunan tarihi Beke Kaplıcaları’nı, su sporlarının yapılabileceği Obruk Barajını, İskilip’te bulunan Bedri Rahmi Eyüboğlu Müzesi’ni, yöresel yemeklerini, Gölünyazı Kuş Cenneti’ni, Saat Kulesi’ni, Çorum Kalesi’ni ve de müzesini değerlendirerek, beğenileri, anlayışları değişmiş bulunan farklı beklentideki turistlere yönelik turizm türleri ve alanlarının yaratılması gerekir2_.

Bu anlamda Çorum ili için 2015 yılında turizm master planı çalışmaları başlatılarak, turizm hareketliliği, turistlerin demografik özellikleri ve gelir yaratması gibi çeşitli alanlarda çalışmalar ve durum analizi yapılmıştır.

ABSTRACT

It is obviously known all over the world that Turkey has a big tourism potential. Çorum has a crucial tourism potential, Hittites , but Çorum is not where it is deserved to be. Since tourism is a service export, it provides foreign exchange, new areas of employment and also it contributes balanced growth between regions. Host countries expect to gain economic profits more than having fun by tourism activities.

Alacahöyök, Hattusa, Sapinova and İncesu Canyon in Ortaköy, Koyunbaba Bridge and Tomb in Osmancık, tableland tourism in Kargı, Historical Beke thermal spring in Mecitözü, water sports in Obruk Dam, Bedri Rahmi Eyüboğlu Museum in İskilip, Gölünyazı bird sanctuary, Clock Tower, Historical Çorum Castle and Museum and traditional foods are touristic objects of Çorum. These objects should be evaluated and new tourism types and areas should be created for all kind of tourists3_.

For this reason, tourism master plan studies are started for Çorum in 2015 and situation analysis are done in some areas such as tourism mobility, demographic features of tourists, income generation.

1 _{www.iibfdergisi.ksu.edu.tr Erişim Tarihi: 14.08.2015}

2_{Akdoğan, Habib (2014),‘Turizm Potansiyelimizi Ne Kadar Değerlendirebiliyoruz’, Her Yönüyle İskilip: Dünü,}

uyumlu olmasını kaçınılmaz kılmıştır. Bu durum hem turizm arzında, hem de talebinde yeni bazı çalışmaların yapılmasının gerekliliğini ortaya koymuştur. Turizm arzının ve ürünlerinin çeşitlendirilerek, ülke geneline ve yılın tamamına yayılarak yaygınlaştırılması, alternatif olanaklarının artırılması ile turizm sektöründen elde edilecek gelirde de artışlar sağlanacaktır. Turizm faaliyetleri bir taraftan ekonomiye önemli katkılar sağlarken, iyi düşünülmüş ve planlanmış olmaları gerekir. Aksi halde çevreye olumsuz etkiler bırakmaktadır. Bu durum da sürdürülemez bir hal almaktadır. Bu konuda iyi örneklerde bulunmaktadır. Örneğin; Avusturya’da Stadhalle Butik Otel, 2001 yılında kurulmuştur. Otel binası sıfır enerjili bina dizaynına sahiptir. Bu da, binanın kendisinin güneş pilleri, ısı pompaları ve benzerleri ile sağladığı enerjiden daha fazlasını harcamadığı anlamına gelmektedir. Çevre dostu seyahati tercih eden misafirlerine indirim fırsatları sunmaktadır. Ayrıca konaklamaları süresince çevre dostu yaklaşımla hareket eden misafirlerine ödüller vermektedir3_.

BM Dünya Turizm Örgütünün (DTÖ) verilerine göre 2013 yılında turizm harcaması yaklaşık % 5 artarak 1 trilyon 377 milyar dolara ulaşmıştır. Buradan en yüksek payı toplam gelirin % 42’si olan 489 milyar dolarla Avrupa almaktadır. Bunu Asya ve Pasifik ülkeleri % 31 pay ve 358,1 milyar dolarla ikinci sırada, 3. Sırada % 19.8 pay ve 229,8 milyar dolarla Amerika, 4 sırada % 4.1 pay ve 47.3 milyar dolarla Ortadoğu, % 3 pay ve 34.2 milyar dolarla Afrika izlemiştir.4

Dünya Turizm Örgütü verilerine göre, seyahat edenlerin sayısı dünya genelinde 2014'te yüzde 4,7 artışla 1 milyar 138 milyon kişiye ulaşmıştır. 2015 yılında ise turist sayısında yüzde 3-4 artış öngörülmektedir5_.

Bugün baktığımızda turizm türlerini; akarsu turizmi, av turizmi, dağcılık turizmi, golf turizmi, hava sporları turizmi, inanç turizmi, İpekyolu turizmi, kış sporları turizmi, kongre turizmi, kuş gözlemevciliği turizmi, mağara turizmi, sağlık ve termal turizmi, su altı dalış turizmi, yat turizmi, yayla turizmi gibi en az onbeş farklı aktivite başlığı altında sıralayabiliriz6_{. Bu sınıflamadan sözü edilen özelliklere göre hitap eden bir şeyleri Çorum’da}

da bulmak mümkündür.

Turizmle ilgili olarak bugüne kadar üzerinde durulan konu; kaç turistin geldiği değil, gelen turistin ne kadar para harcadığıdır. Her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de, beceri ve inovasyona dayalı çözümlerle katma değeri yüksek üretime geçmek kalkınmamız açısından daha önemli hale gelmiştir. Katma değeri yüksek turizm, gelen turistlere daha kaliteli hizmet sunup, daha fazla gelir elde etmek demektir. Bu nedenle gelen turiste parasını harcayabileceği kültürel, sanatsal, ticari hizmetleri organize etmek gerekecektir.7

3 _{Göral, Ramazan, Akgöz Erkan, Topuz, Çetin (2013), ‘’Turizm İşletmelerinde Yeşil İş Modeli İnovasyonu}

Yönetim Aracı Olarak Yeşil İnovasyon Radarı’’, 14. Ulusal Turizm Kongresi, Erciyes Üniversitesi, Aralık 2013, s.51, Kayseri.

4 _{http://www.dunya.com/dunya-turizm-harcamasi-14-trilyon-dolar-228576h.htm Erişim Tarihi:10.10.2015} 5 _{www.radikal.com.tr Erişim Tarihi: 22.12.2015}

GĠRĠġ

Hızla değişen turist profili ve turizm algısı sektörün yeniliklere açık ve değişimlere uyumlu olmasını kaçınılmaz kılmıştır. Bu durum hem turizm arzında, hem de talebinde yeni bazı çalışmaların yapılmasının gerekliliğini ortaya koymuştur. Turizm arzının ve ürünlerinin çeşitlendirilerek, ülke geneline ve yılın tamamına yayılarak yaygınlaştırılması, alternatif olanaklarının artırılması ile turizm sektöründen elde edilecek gelirde de artışlar sağlanacaktır. Turizm faaliyetleri bir taraftan ekonomiye önemli katkılar sağlarken, iyi düşünülmüş ve planlanmış olmaları gerekir. Aksi halde çevreye olumsuz etkiler bırakmaktadır. Bu durum da sürdürülemez bir hal almaktadır. Bu konuda iyi örneklerde bulunmaktadır. Örneğin; Avusturya’da Stadhalle Butik Otel, 2001 yılında kurulmuştur. Otel binası sıfır enerjili bina dizaynına sahiptir. Bu da, binanın kendisinin güneş pilleri, ısı pompaları ve benzerleri ile sağladığı enerjiden daha fazlasını harcamadığı anlamına gelmektedir. Çevre dostu seyahati tercih eden misafirlerine indirim fırsatları sunmaktadır. Ayrıca konaklamaları süresince çevre dostu yaklaşımla hareket eden misafirlerine ödüller vermektedir3_.

BM Dünya Turizm Örgütünün (DTÖ) verilerine göre 2013 yılında turizm harcaması yaklaşık % 5 artarak 1 trilyon 377 milyar dolara ulaşmıştır. Buradan en yüksek payı toplam gelirin % 42’si olan 489 milyar dolarla Avrupa almaktadır. Bunu Asya ve Pasifik ülkeleri % 31 pay ve 358,1 milyar dolarla ikinci sırada, 3. Sırada % 19.8 pay ve 229,8 milyar dolarla Amerika, 4 sırada % 4.1 pay ve 47.3 milyar dolarla Ortadoğu, % 3 pay ve 34.2 milyar dolarla Afrika izlemiştir.4

Dünya Turizm Örgütü verilerine göre, seyahat edenlerin sayısı dünya genelinde 2014'te yüzde 4,7 artışla 1 milyar 138 milyon kişiye ulaşmıştır. 2015 yılında ise turist sayısında yüzde 3-4 artış öngörülmektedir5_.

Bugün baktığımızda turizm türlerini; akarsu turizmi, av turizmi, dağcılık turizmi, golf turizmi, hava sporları turizmi, inanç turizmi, İpekyolu turizmi, kış sporları turizmi, kongre turizmi, kuş gözlemevciliği turizmi, mağara turizmi, sağlık ve termal turizmi, su altı dalış turizmi, yat turizmi, yayla turizmi gibi en az onbeş farklı aktivite başlığı altında sıralayabiliriz6_{. Bu sınıflamadan sözü edilen özelliklere göre hitap eden bir şeyleri Çorum’da}

da bulmak mümkündür.

Turizmle ilgili olarak bugüne kadar üzerinde durulan konu; kaç turistin geldiği değil, gelen turistin ne kadar para harcadığıdır. Her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de, beceri ve inovasyona dayalı çözümlerle katma değeri yüksek üretime geçmek kalkınmamız açısından daha önemli hale gelmiştir. Katma değeri yüksek turizm, gelen turistlere daha kaliteli hizmet sunup, daha fazla gelir elde etmek demektir. Bu nedenle gelen turiste parasını harcayabileceği kültürel, sanatsal, ticari hizmetleri organize etmek gerekecektir.7

3 _{Göral, Ramazan, Akgöz Erkan, Topuz, Çetin (2013), ‘’Turizm İşletmelerinde Yeşil İş Modeli İnovasyonu}

Yönetim Aracı Olarak Yeşil İnovasyon Radarı’’, 14. Ulusal Turizm Kongresi, Erciyes Üniversitesi, Aralık 2013, s.51, Kayseri.

4 _{http://www.dunya.com/dunya-turizm-harcamasi-14-trilyon-dolar-228576h.htm Erişim Tarihi:10.10.2015} 5 _{www.radikal.com.tr Erişim Tarihi: 22.12.2015}

6 _{http://sgb.kulturturizm.gov.tr/ Erişim Tarihi:13.05.2015} 7

Yaşanabilir bir dünya ve yaşanabilir çevre koşullarının turizm faaliyetleri ve turizm endüstrisi ile paralel yürütülmesinin de unutulmaması gereken en önemli konularının başında gelmektedir. İşletmeler hem ekonomik, hem de çevre anlamında sürdürülebilir olmayı hedeflemelidirler.