ÇORUM KENT EKONOMİ FORUMU

Bu çerçevede Çorum Kent Ekonomisi Forumunun birincisi 11 Mayıs 2013 tarihinde kentin paydaşlarının geniş katılımları ile düzenlenmiştir. Çorum Kent Ekonomisi Forumunun Öncesinde ildeki paydaşlarla beraber katılımcılar belirlenmiştir. Kentin her alanda olan girişimciliği Kent Ekonomisi Forumunda da ortaya çıkmıştır. 50 civarı olması hedeflenen katılımcı sayısı 70’e kadar çıkmıştır. Daha sonra Kent Ekonomisi Forumunun yapılacağının duyan şehirdeki paydaşların da katılım isteğiyle davet edileceklerin sayısı 100’u bulmuştur. Sayının fazlalığından dolayı sayı 80’in altına çekilmeye çalışılmış ve masa dağılımlarını oluşturmuştur. Masa dağılımlarının oluşturulmasında heterojen dağılıma özen gösterilmiştir. Ayrıca her masadan mümkün olan en fazla katkının elde edilmesine fırsat verecek şekilde masalarda sekiz katılımcı olması uygun bulunuştur. Her masada bir masa moderatörü ile raportör yer almıştır.

Foruma davet edilenlere önceden masalarda müzakere edilecek sorular gönderilmiş ve zihinsel açıdan hazırlıklı gelmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Bu şekilde masa arama konferansının daha verimli geçmesi sağlanmıştır. Masa moderatörlerine ise sorular yanında sürece ilişkin bir rehber de ayrıca ulaştırılmış ve forum öncesi kendileriyle yüzyüze görüşülmüştür. Masa raportörleri ile forum öncesinde yapılan görüşmede ise tutulacak not ve vurgulamaya ilişkin öneriler kendilerine iletilmiştir. Masa moderatörleri ile raportörlerin arama konferansı konusunda tecrübeli olmaları hususuna ayrıca özen gösterilmiştir.

Kent de belediye başkanlarından, öğretim üyelerinden, sanayi ve ticaret odaları başkanlarından, STK temsilcilerinden, KSS ve OSB başkanlarından ve şehrin farklı sektörlerde alanında önder olan iş adamlarından oluşan kalabalık bir heyetle Çorum Kent Ekonomisi Forumu anılan tarihte yapılmıştır. Çorum Kent Ekonomisi Forumunun düzenlenmesinde masalarda moderatör olarak da Hitit Üniversitesi akademik personelinden ve Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Çorum Yatırım Destek Ofisi uzmanlarından yardım alınmıştır. Raportör olarak lisans üstü öğrencilerden faydalanılmıştır. Açılış konuşmalarından sonraKent Ekonomi Forumunun amacının ve işleyişinin anlatıldığı bilgilendirme sunumu yapılmıştır.

Çorum Kent Ekonomisi Forumu 8 masada yaklaşık 8’er kişiden oluşan katılımcılar yukarıda belirtilmiş olan soruların her biri üzerinde yaklaşık 20’şer dakikalık tartışmalarla devam etmiştir. Her bir tamamlayıcı soru için katılımcılardan 3’er Vizyoner proje istenmiştir. Forumun sonunda her bir masadan önerdikleri (5*3) 15 projeden en önemli gördükleri 3 vizyoner projelerini seçmeleri istenmiştir. Daha sonra her bir masanın belirlediği 3’er Vizyoner proje masa sözcüleri tarafından sunularak katılımcılardan projeleri oylamaları istenmiştir. Oylama sonucu ise 5 vizyoner proje belirlenmiştir. Çorum Kent Ekonomisi Forumu sonunda masa sözcülerinden masalardan konuşulanların toparlamaları ve masa raporları oluşturmaları istenmiştir. Daha sonra il moderatörü gerek masa raporlarından, gerek KEF soruları çerçevesinde önceden hazırlanmış yazılardan, gerek kent ile ilgili önceki çalışmalarından ve gerekse görüşme kayıtlarından hareketle kent raporu oluşturmuştur.

3.1. Forumda Ele Alınan Konular

Forumda 1 temel soru ve 5 tamamlayıcı soru katılımcılara yöneltilmiştir. Katılımcılara gönderilen davetiye metni ile beraber sorular da iletildiğinden bir kısmı doküman açısından hazırlıklı, bir kısmı ise zihinsel açıdan hazırlıklı gelmiştir. Aşağıda her bir soru başlığında konuşulan vizyon, projeler, hedefler belirtilecektir. Fakat o kısma geçmeden önce forumda ön plana çıkan birkaç hususu belirtmekte fayda vardır.

 _{Çorum gibi Anadolu kaplanları olarak nitelendirilen bir şehirde bile önerilen} projeleri “kim yapsın” sorusu karşılığında “devlet yapsın” cevabı alınmaktadır. Gerçi diğer iller ile kıyaslayınca “devlet yapsın” cevabı daha az sayıdadır. Fakat önerilen vizyon, projeler, hedefler devletin yapması gereken vizyon, projeler, hedefler şeklinde olmuştur. Özel sektör şu vizyon, projeler, hedefleri gerçekleştirsin; Sivil toplum örgütlerimiz şu vizyon, projeler, hedefleri gerçekleştirsin şeklinde bir öneri, temenni maalesef az sayıda gelmiştir.

 Forumda vizyon, projeler, hedeflerden ziyade mevcut durum, sorunlar vb unsurlar tartışılmıştır. Bu durum da stratejik düşünme ile ilgili vurgulanan “mevcut durum bilgisine sahip yöneticiler çoğunlukta; arzu edilen gelecek bilgisine sahip yönetici görece daha az; yöntem bilgisine sahip yönetici ise çok az” hususunun ne kadar doğru olduğunu bize göstermektedir.

 Katılımcılara mevcut durum ve sorunlar zaten çok konuşuldu, yazıldı, çizildi proje üretelim dendiğinde ise proje üretmek yerine bir kısım katılımcı temenni bildirdiler.

Çorum gibi girişimci bir ilde bile bu durumun yaşanması proje üretme kabiliyetimizin ülke olarak düşük olduğunun bir göstergesi olmakla beraber; zihinleri proje üretmeye yönlendiren, zorlayan Kent Ekonomileri Forumlarının ne kadar gerekli bir uygulama olduğunun bir göstergesidir.

Bu noktadan hareketle, Temel soru çerçevesinde Çorum ekonomisinin 2023’e kadar hangi yönde ve nasıl gelişmesi gerektiği düşünülüyor, ya da Çorum’un uzun vadeli vizyon ve hedefleri nelerdir sorusuna verilen cevaplar katılımcı masaların raporları doğrultusunda üç temel başlık altında sınıflandırılarak aşağıdaki biçimde düzenlenmiştir.

(i) Tarım ve Hayvancılık Alanında Entegre Gıda Sanayi (ii) Anahtar Teslimi Fabrika Kuran Makine Sanayi

(iii) Hitit Medeniyeti Ve Doğal Güzellikler Odaklı Turizm Şehri

Bu üç temel başlık haricinde gerek başlıkların bir ya da daha fazlasını direk ilgilendiren gerekse ilin genel konumunu ilgilendiren hedef, proje ve faaliyetler de belirtilmiştir. Bunlar da dördüncü bir başlık içinde değerlendirilecektir.

Bu üç vizyon hedef incelendiğinde birbirinden ayrı üç alanda şehrin gelişmesini arzu ettiği görülmektedir. Katılımcıları fazla bir yönlendirme yapmadan uzmanlaşmanın bir eksende yoğunlaşmasının daha doğru olacağı anlatılmasına rağmen katılımcılar ilin gerek tarihsel, gerek doğal gerekse de sanayi varlığı, kaynağı, tecrübesi ve birikimlerinin doğrultusunda bu 3 ekseninde eşit öneme sahip olduğunu ifade etmişlerdir.

Bu 3 ekseninde yapılan değerlendirmelere geçmeden önce her üç eksen için de önemli olan ve her masaca üzerinde ittifak edilmiş olan bir hususu belirtmekte yarar vardır. Gerek daha önce yapılan çalışmalarda gerek Forum esnasında ortaya konulan hedeflerde tartışmasız fikir birliğine varılan husus “DEMİR YOLU PROJESİ”dir. Raporun ilerleyen bölümlerinde daha detaylı anlatılacağı üzere katılımcılar özelikle yük taşımacılığında demir yolunun eksikliğinin ciddi bir rekabet dezavantajına yol açtığını belirtmişlerdir.

Diğer bir husus yine ulaşım ile ilgili olarak “Amasya-Merzifon Havaalanı” konusudur. Mevcut havaalanı şehre yaklaşık 1 saat uzaklıkta olup “ Ankara’daki bir kişinin havaalanına ulaştığı sürede Çorumlular Amasya-Merzifon Havaalanı ulaşabilmektedir.” Fakat Özellikle yurt dışındaki yatırımcı/tedarikçi/müşteri ilde havaalanı var mı diye sorduğunda “ilimizde yok ama yakın bir ilde mevcut 1 saatte varabiliyorsunuz” cümlesi olumlu karşılanmamaktadır. Katılımcıların büyük çoğunluğu şu aşamada yeni bir havaalanının rantabl olmadığı konusunda hem fikir olmakla beraber en azından havaalanının isminin “Çorum’u da dahil edecek şekilde değişmesi” ya da “ bölgesel havaalanı statüsünde mevcut isminden farklı bir isim verilmesini” önermektedir. Böylece yurt dışındaki yatırımcı /tedarikçi / müşterilere bölgesel havaalanımız var denilebilecektir. Katılımcıların bir kısmı ise ilerleyen dönemlerde ise ile ait bir havaalanı talep etmektedir.

sektörü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra tarım ürünlerini girdi olarak kullanılabilecek gıda sanayileri (bisküvi, makarna vb), biyogaz üretimi gibi sektörlerde bulunmaktadır. Bölgeye has, ve bilinirliği olan Sungurlu üzümünün, Osmancık pirinci, Oğuzlar cevizi, ve Yeşil mercimek ilin diğer değerlendirilebilecek tarım ürünleridir. İl 2023’de bu hammadde potansiyelini kullanarak entegre bir şekilde gıda ve hayvancılıkta söz sahibi olmak istemektedir. Bu çerçevede önerilen proje ve faaliyetler aşağıdaki gibidir.

Bu başlık altında yapılan değerlendirmeler ve öneriler aşağıdaki gibidir.

 Sungurlu üzümünün daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  Osmancık pirincinin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  Oğuzlar cevizinin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  Yeşil mercimeğin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  _{Sert buğdayın daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması}  _{Buğday üretimine bağlı olarak un, bisküvi ve makarna sanayinin geliştirilmesi}  Sulama sistemlerinin geliştirilmesi

 _{Çiftçilerin bilinçlendirilip eğitilmesi}  _{Endemik bitkilerin ticarileştirilmesi}

 _{Tibbi ve aromatik bitkilerin ticarileştirilmesi}  Et ve yumurta tavukçuluğunun geliştirilmesi

 _{Tarım ve hayvancılık sektöründe (organik gibi) katma değeri yüksek alanlara kaymak}  Yumurta sanayiinde faaliyet gösteren onlarca küçük işletmenin bir araya getirilerek rekabet gücü daha yüksek ve ölçek ekonomisine haiz firmaların ortaya çıkarılması

 Leblebi memleketi ama nohut memleketi değil nohut ekimin geliştirmesi  Hayvancılığın gelişebilmesi için yem sektörünün geliştirilmesi

 Biyogaz ve organik gübre sektörünün geliştirilmesi  Gıda OSB’si kurulması

 Tarım ve hayvancılıkla ilgili bölümlerin Hitit Üniversitesi bünyesinde açılması Anahtar Teslimi Fabrika Kuran Makine Sanayi

b.

Çorum ilinde faaliyet gösteren işletmeler incelendiğinde imalatçı firma sayısı açısından en fazla paya sahip sektör “ Makine-Metal Sanayisidir”. Çok farklı sektörlere yönelik makine teçhizat üretiminden anahtar teslim fabrika üreten bir çeşitliliğe sahip Makine-Metal Sanayisi ilin Ar-Ge ve teknoloji ağırlıklı sektörlerde de rekabet şansının olduğunun bir göstergesidir. Düne kadar un, leblebi, yumurta üreten şehir, 2023 de un, leblebi, yumurta üretiminde kullanılacak makilerin üretiminde ülkede iddia sahibi olmak istemektedir.

Bu başlık altında önerilen proje ve faaliyetler aşağıdaki gibidir  Katma değeri daha yüksek iş makineleri sektörüne kayılması  Yük taşımacılığı başta olmak üzere demir yolunun yapılması  Kalifiye eleman ihtiyacının giderilmesi

 Yerel gayretlerle başlatılan Ahi Evran Sanayi Sitesi Projesinin Hayata Geçirilmesinde Mali ve idari desteğin sağlanması

 Ortaklık ve girişimcilik kültürünün geliştirilmesi  Savunma sanayinin bölgeye çekilmesi

 Bir yada birkaç sektörde Ana sanayinin devlet eliyle teşvik edilerek bölgeye gelmesi  Makine ile ilgili bölümlerin Hitit Üniversitesi bünyesinde açılması

 Dış ticaret mevzuatı, Pazar araştırma, yabancı dil gibi konularda uzman iş gücü ihtiyacının karşılanması

 Şirketlerde kurumsallaşmanın sağlanması

Tarım ve Hayvancılık Alanında Entegre Gıda Sanayi a.

Bu başlık Çorum ilinin sahip olduğu doğal kaynakların değerlendirilmesi ile ilgilidir. Hali hazırda gelişmiş yumurta sektörü, gelişmeye açık endemik, tıbbi ve aromatik bitkiler sektörü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra tarım ürünlerini girdi olarak kullanılabilecek gıda sanayileri (bisküvi, makarna vb), biyogaz üretimi gibi sektörlerde bulunmaktadır. Bölgeye has, ve bilinirliği olan Sungurlu üzümünün, Osmancık pirinci, Oğuzlar cevizi, ve Yeşil mercimek ilin diğer değerlendirilebilecek tarım ürünleridir. İl 2023’de bu hammadde potansiyelini kullanarak entegre bir şekilde gıda ve hayvancılıkta söz sahibi olmak istemektedir. Bu çerçevede önerilen proje ve faaliyetler aşağıdaki gibidir.

Bu başlık altında yapılan değerlendirmeler ve öneriler aşağıdaki gibidir.

 Sungurlu üzümünün daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  Osmancık pirincinin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  Oğuzlar cevizinin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  Yeşil mercimeğin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması  _{Sert buğdayın daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, tanıtımı ve pazarlanması}  _{Buğday üretimine bağlı olarak un, bisküvi ve makarna sanayinin geliştirilmesi}  Sulama sistemlerinin geliştirilmesi

 _{Çiftçilerin bilinçlendirilip eğitilmesi}  _{Endemik bitkilerin ticarileştirilmesi}

 _{Tibbi ve aromatik bitkilerin ticarileştirilmesi}  Et ve yumurta tavukçuluğunun geliştirilmesi

 _{Tarım ve hayvancılık sektöründe (organik gibi) katma değeri yüksek alanlara kaymak}  Yumurta sanayiinde faaliyet gösteren onlarca küçük işletmenin bir araya getirilerek rekabet gücü daha yüksek ve ölçek ekonomisine haiz firmaların ortaya çıkarılması

 Leblebi memleketi ama nohut memleketi değil nohut ekimin geliştirmesi  Hayvancılığın gelişebilmesi için yem sektörünün geliştirilmesi

 Biyogaz ve organik gübre sektörünün geliştirilmesi  Gıda OSB’si kurulması

 Tarım ve hayvancılıkla ilgili bölümlerin Hitit Üniversitesi bünyesinde açılması Anahtar Teslimi Fabrika Kuran Makine Sanayi

b.

Çorum ilinde faaliyet gösteren işletmeler incelendiğinde imalatçı firma sayısı açısından en fazla paya sahip sektör “ Makine-Metal Sanayisidir”. Çok farklı sektörlere yönelik makine teçhizat üretiminden anahtar teslim fabrika üreten bir çeşitliliğe sahip Makine-Metal Sanayisi ilin Ar-Ge ve teknoloji ağırlıklı sektörlerde de rekabet şansının olduğunun bir göstergesidir. Düne kadar un, leblebi, yumurta üreten şehir, 2023 de un, leblebi, yumurta üretiminde kullanılacak makilerin üretiminde ülkede iddia sahibi olmak istemektedir.

Bu başlık altında önerilen proje ve faaliyetler aşağıdaki gibidir  Katma değeri daha yüksek iş makineleri sektörüne kayılması  Yük taşımacılığı başta olmak üzere demir yolunun yapılması  Kalifiye eleman ihtiyacının giderilmesi

 Yerel gayretlerle başlatılan Ahi Evran Sanayi Sitesi Projesinin Hayata Geçirilmesinde Mali ve idari desteğin sağlanması

 Ortaklık ve girişimcilik kültürünün geliştirilmesi  Savunma sanayinin bölgeye çekilmesi

 Bir yada birkaç sektörde Ana sanayinin devlet eliyle teşvik edilerek bölgeye gelmesi  Makine ile ilgili bölümlerin Hitit Üniversitesi bünyesinde açılması

 Dış ticaret mevzuatı, Pazar araştırma, yabancı dil gibi konularda uzman iş gücü ihtiyacının karşılanması

 Şirketlerde kurumsallaşmanın sağlanması

 İlimiz bünyesinde kurulum aşaması devam eden Teknoparkın faaliyete geçmesi  Bürokrasisinin ve devletin kurum kuruluşlarının sanayicinin yanında olması

Hitit Medeniyeti Ve Doğa Güzellikleri Odaklı Turizm Şehri c.

Çorum ili için tasarlanan 2023 vizyonunda önemli bir yere sahip olan diğer bir alan ise turizmde sahip olduğu zenginliklerdir. Anadolu medeniyetlerinin önde gelenlerinden olan Hitit Medeniyetinin merkezi olan Çorum bu yönüyle Anadolu’daki ender şehirlerinden olma özelliğini göstermektedir. Aynı dönemin medeniyeti olan Mısır medeniyeti piramitler bölgesi haricinde gerek konaklama, gerek sağlık, gerekse güvenlik açısından elverişli bir bölge olmamasına rağmen dünya çapında bilinirlilik ve turist çekme açısından Çorum ile kıyaslanamayacak kadar öndedir. İlin bu tarihi zenginliğini etkin kullanamamasının bir çok sebebi bulunmaktadır. Hitit Medeniyetinin izlerini taşımasının yanında Selçuklu, Osmanlı dönemine ait bir çok eser bulunmaktadır.

Forum sürecinde gerek bu eksikliğin sebepleri gerekse bu eksikliği giderecek stratejiler aşağıda detaylı anlatıldığı üzere bol bol tartışılmıştır. İlin turizm açısından sahip olduğu diğer bir zenginlik ise doğa zenginliğidir. Özellikle sahip olduğu bu doğa güzelliği özellikle kongre fuar organizasyonları, spor kampları ve organizasyonları için etkin olarak kullanılabilir.

Bu kısa açıklamalardan sonra bu başlık altında önerilen proje ve faaliyetler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

 Turizmin gelişimi için gerekli olan alt yapı ve üst yapı ihtiyaçlarının giderilmesi  Özellikle Alacahöyük ve Boğazkaleyi içine alan bir turizm bölgesi oluşturmak, bu bölgelerin birbirleri ile olan bağlantısını sağlamak ve modernleştirmek

 Alacahöyük ve Boğazkale’de yürütülmekte olan kazı çalışmalarının hızlandırılması  Her bir şehir sakinin gönül elçisi gibi çalışmasına katkı sağlayacak yüksek yaşam kalitesini sağlamak için, şehir sakinlerinin zaman geçireceği sosyal, kültürel donatıların ve eğlence mekânlarının tesis edilmesi.

 Şehirde konaklama imkânlarının arttırılması

 _{Turistler için Konaklamanın yanında hediyelik eşya, restoran ve kafelerin, sosyo-} kültürel imkanların genişlediği bir çorum

 Yöresel ürünlerin el sanatlarının daha ekonomik bir şekilde üretimi ve pazarlaması yapılarak katma değer üretilmesinin sağlanması

 Çevre yollarında büyük bir AVM yapılması

 Turizm sektörünün ihtiyacı olan nitelikli elamanın geliştirilmesini ve elde tutulmasını sağlamak

 Turizm ile ilgili bölümlerin Hitit Üniversitesi bünyesinde açılması  Futbol takımlarının kamplarını bölgede yapmalarını temin etmek  İli kongre ve Fuar merkezi haline getirmek

 İlin sahip olduğu tarihi ve doğal zenginliklerini dizi ve sinema sektörü ile Türkiye’ye ve Dünyaya duyurmak

 Şehrin ulaşım imkânlarının (hızlı Tren ve Uçak) arttırılması

 Hattuşa ve diğer tarihi mekânları turistler için daha cazibedar hale getirmek

 Tarihi mekânlara yakın bir bölgeye mini bir Hitit şehir kurarak Turistler için birkaç saat gezilen değil birkaç gün kalınan şehir haline getirmek

 İl merkezinde Çorum İlinin Tarihi zenginliğini yansıtacak bir müze alanının oluşturulması

 Çorum’a ait tarihi eserlerin Çorumda muhafazası ve sergilenmesi  Kızılırmak’tan daha aktif ve etkin faydalanılması

 İlin sahip olduğu tarihi ve doğal zenginliklerini pazarlayabilmek için etkin çalışabilecek, yetkisi, bütçesi ve sorumlulukları olan bir turizm konseyi oluşturulması

hedef, proje ve faaliyetler de bu başlık altında değerlendirilmiştir.

 İki kişi bir araya gelse kim patron olacak denilmektedir. Şehirdeki ortaklık kültürünün geliştirilmesi gerekmektedir.

 İş görenlerinin iş disiplin kültürlerinin geliştirilmesi  Madencilik sektörünün gelişimi

 Şehirdeki Kanaat önderlerinin eksikliğinin giderilmesi  Çorum ruhunun, Çorumluluk Bilincinin geliştirilmesi

 Çorum’un yetiştirdiği iş gücünü elde tutulamıyor. Dışarıya göç veriliyor. Böyle bir ortamda dışardan nitelikli elemanın gelmesi mümkün değildir. Öncelikle ailelerin bilinçlenerek gençlerin burada çalışması sağlanmalıdır.

 Üniversite-sanayi işbirliği; sanayi-çıraklık eğitim merkezi vb projelerle nitelikli iş gücünün arttırılması

 Çorumun, Finansal hareketliliğinin artması için, Banka Şubelerin olduğu bir şehirden Banka Bölge Müdürlüklerinin olduğu bir şehre dönüşmesi

 _{Tekstil sektörü özellikle ilçeler için gelişime açık bir sektördür. Özellikle} Osmancık’ta olan tekstil sektörü şu an itibariyle Dodurga’yı bile olumlu etkilemektedir. Bu sektörün geliştirilmesi gerekmektedir.

 İlçelerin gerek kendi arasında gerekse merkezle ulaşımının daha modern yollarla sağlanması

 İlin başarılı olduğu sektörlerde ileriye ve geriye bütünleşme sağlayarak entegre bir sanayi haline gelmesi

 İlin reklam ve tanıtım eksikliğinin giderilmesi (Örneğin; insanlar Hitit Vazosunu biliyorlar ama Çorum’u bilmiyorlar, ilin fabrika kuran bir şehir olduğunu bilmiyorlar, vb. )

 İlde ilgili sektörler için (örneğin unlu mamuller) ihtisas OSB kurulması

 _{Aile şirketlerinin ve küçük işletmelerin birleşmesinin sağlanması (eğitim,} bilinçlendirme, Güzel Örnekler, Teşvik vb. stratejilerle )

 Kargı Bezini bir Şile Bezi kadar tanınmış yaparak ürüne katma değer kazandırmak  Sosyal Amaçlı Yardımlar İnsanları Tembelliğe yöneltmektedir. Bu da işletmelerin işgücü ihtiyacını daha da arttırmaktadır. Yardım mekanizmasının daha ekin oluşturulması gerekmektedir. (Örneğin, yardımlar karşılıksız değil, belirlenen kriterleri sağlayan firmalara eş finansmanlı olarak işgücü olarak verilse hem kişinin iş tecrübesi artar, hem işletmeler için bir katkı sağlar. Böylece devlet balık vermek yerine balık tutmayı öğretmiş olur.)

 İlde gerek kamu kurum ve kuruluşları arasında, gerekse kamu-özel sektör-STK’lar arasında bir koordinasyon sağlanması

 _{Kırsal nüfusun ve Kadın nüfusun ekonomiye kazandırılmasına yönelik çalışmalar} yapılması.

3.2. Kent Ekonomisine İlişkin Proje Fikirleri

Bu başlık altında Çorum KEF’ inde önerilen Her bir projenin genel tanıtımı ve ilgili vizyonla ilişkisi ve projeye katkı sunacaklar ile projenin beklenen faydaları özetlenecektir. Her bir proje ile ilgili kısa bilgiler verilmeden önce genel bir hatırlatmada fayda var, şöyle ki; Yukarıda da belirtildiği üzere sorun/problem/mevcut durum tespitindeki başarılar genel olarak maalesef projelendirme safhasında gösterilemiyor. Forum esnasında yapılan uyarılara rağmen bu sebepten bazı projeler temenniden, bazıları ise mevcut durumun açıklanmasından ibarettir.

İlin 20023 Vizyonuna Dair Diğer Hedef, Proje ve Faaliyetler d.

Yukarıda belirtilen üç temel başlık haricinde gerek başlıkların bir ya da daha fazlasını direk ilgilendiren gerekse ilin genel konumunu ilgilendiren ve katılımcıların belirttikleri