• Sonuç bulunamadı

Sihirli Yüzük

Belgede Rize ili Halkbilim monografisi (sayfa 174-180)

İKİNCİ BÖLÜM 2. SÖZLÜ KÜLTÜR ÜRÜNLERİ

2.2.1. Rize Yöresinden Derlenen Masallar

2.2.1.34. Sihirli Yüzük

Zamanla bir kadinun bir tek oğli var idi. Bilmem hangi ilde yahud ilçede yahud kasabada yahud köyde nese galiba köyde olacak. Çoook fekir bi hane kadun geçim için ne yapiyor. Yani eskiden bir şal dokiyurlardi. Yünden şal, şal dokiyor. Oğlu şali olup çarşiya götirur, satiyır. Bir ekmek parasını getirur. Eve öyle öyle idare ederlerken kadun bi defa daha şal dokimuş. Oğlina vermiş. “Oğlim al yiyecek getur” diye.

Bu oğlan şali olip çarşıya giderken baktı ki ileruda bi doplum var. Dopluma; “Selamunaleykum, aleykimuselam”.

Bu delikani baktu ki bi köpek asiurler. Bu delikani acidi köpeği dedi ki “Ah bu köpeği asmayin, bana satin.”

“Ee kaçe maçe?” Ona dediler ki

“Şu şali verursin bize köpeği veruruz size” demiş. Onlar demişler

“Köpeği veuruz size” demiş. Onlar demiş.

Bu çocuk kabul ediyur. Bu delikani şali veriyur. Onlara köpeği aliyur. Bu çocuk köpeği aldi eve geturdi. Eve geturduği zaman anesi baırdi.

“Oğlum sen neyaptın?”

“Ane” dedi. “Ha bu zavallı köpek asiyurlerdi. Acidim şali verdim. Köpeği aldim. Canini kurtardumdı evelallah.”

146

“Allah senundur ane bağirma. Günahtir. Bana akaret edirsun; fakat köpeğe de akaret geliyir gibidir günah.”

“Ee peki oğlum haydi.”

Kadun bi şal günde bi daha sol dokiyor. Bu şali de bu çocuğa veriyor. Tabi çarşıya götürür satacağız diye. Yine bir doplum gorüyor giderken. Diyir ki:

“Selamunaleykum selam.” Bakdi ki kediyi asirler şindi.

“Abu kediyi asmağin ha bu kediyi bana verin. Ne vereyum size?” “A şallari verursun kediyi veruruz” demişler ona.

Bu çocuk yine razi oliyor. O şali veriyor. Kediye aliyor. Eve getiriyor. Annesi yine tabi hakaret etti, çociye ettisi da.

“Ane” dedi. “Bu kediyi zavallı kediyi asiyorlar” dedi. “Bunu adlim” dedi. “Allah için al da terbiye edecegum.”

Bir çalman gel zaman aa bu çocuk evlenme çağina gelmiş. Babasi yok, ane bir evlat ikisidirler. Kadin dedi ki:

“Olum seni evlendüreyim hayatimda bir belki rorinumu görürüm” diye çocuğa yalvarıyor.

Çocuk yapmıyor. Ee yapmadiysa da anasinun yalva yalvarişi ne dayanayıp “Ee ane peki hayde olsun” dedi.

“Oğul kimi istiyırsin.

“Balam ağanın kizi istiyırum. Yorum o kiz bize nereli …….. olursa evlenurum” dedi.

147 Kadin üzülerek:

“Ee bir gideyim isteyim” dedi.

Bir akşam kadin ağanın evine gidiyor. Ağa soruyor:

“Peki ya hatun ziyaretun ne, ne idi?” diye. “Bir mazahatin var mi?” diye soruyor adam.

Ee kadin dedi ki:

“Ağa benim bir tek olum var. Evlenme çağina geldi geçti de bile” dedi. “Allahın emriylen sevgili peygamberimizin zengin suneetiylen kizunizi oluma istiurum” dedi.

Ağa büyuk alti gülerek:

“Hehehe… adam…. Ee bu kadın bir ağanın huzuruna gelup da bir ağanın kızini isteyecek bir belki zavallı kadin” aganun hoşuna gitti. “Peki” dedi. “Fakat benum bir teklifum var ha” dedi “Aaa” diyor. “Mesila” dedi. Dedi ki “Yirmi dört sağatte benum saray gibi saray yaptursun verecegum” dedi.

“Ee pekihh eyi geceler” diye kadin kalkıyor giduyor evine. “Noldu ane?”

Bak şimdi aa o kedi ulen köpek biluirler. Bunlarun konuş ana oğulun konuşmasini. “Noldu ane?”

“İşte olum. O ağa dedi ki “Yirmi dört saatte benim saray gibi saray yaparsa kizumi verdum söylemiş” dedi. “Ne yapacaguz?” dedu şimdi dedu.

“ Sabahlar ola, hayri hayri yola” dedi.

Ha bunlar gece yatuyurler tabi. Aaa asilecek kediyi dinledi. Haa kediyi ağanın sarayina gidiyor. Pencerede giyup gizde bir yüzik var. Sihir yüzük, zehirli yüzük yani. Hiç kimse göstermeyip yatarken yüzüğü agzina diyor agzinda saklayur gece. Bu kedi pencereden giruyur kizin odala. Pencereden giriyur. Kuyrigini kizun ağzine sürtir. Kız

148

agzini açamirdi. Açabilduğu zaman da yüzügi gabdi; ama bu delikalina geturmiş. Saibine geturmiş. Geturmiş efendum gece yanina koymiş. Sabah kaldi bakti ki bir altın yüzüğü var. Bu delikali bakti bir altın yüzüğü var. Ha o yüzük aldi parmağine dakti. Arap çıkti karşına bir Arap çıkti. Bu çocuk dedi ki “Ağanın sarayi gibi bana da derhal saray yap” dio, araba söylüor. Ertesi sabah baktiler ki aynı o ağanın sarayi gibi saray yapmış duruyor şimdi orada. Yirmi dört saat içinde sarayi yapmış. Bu kadin şimdi sevine sevine ağa gidiyor.

“Ağam saraa yaptık işte kizi vereceksun.”

“Aaa ülemi evet şimdi benim sarayimlen sizun sarayunuz arasunda altundan mermer yaptirsun tamam, verdum” dedi.

Bi aladi Arapa köline işte falan adamın saray ile benim sarayımın arasında altında merdiven.” Tekrar merdiven dayatilmiş. Kadin gidiyur.

“Ağam tamam merdiven dayatulmış gizum verecek.” “Tamam verecem. Verdim kızımı. Verdum kızımı.”

Kizı veriyur. Bir düğün yapiyurler. Girk gün girk gece dügun yaptiler. Efenum şanluk yamek. Gizi getimüşler. Ee tabi arada zaman geçti felan. Bi kaç gün de geçiyur. Bunlar kizinin oğlani gazere koyuyorlar. Ee şindi kari koca arasinda konuşma başladı tabi. Dedi ki:

“Ne kadar zengindir ki babamun sarayi kadar saray yapturdun ve babamun sarayiylen sizin saray arasinde altından merduven yapturdun. Ne kada vardi idi altun idi sende?”

“İşte yapturdum” dedi. Demiyor.

Oğlan yüzüğü parmagınde. O kiz bir ara dedi ki:

“Kocacığım a yüzük ne güzel yüzük aa yüzüğü bana ver” dedi. “Ee ne yacasın ben sana alurum başka.”

149

Ee tabi bu oğlan kizin yalvarısına dayanamayup yüzüğü veriyor. Yüzüğü veriyor. Kız yüzüğü aliyor. Haman yüzüğü bi yalayum. Yaladuğu anda bi Arap çıkiyor. Araba diyor ki:

“Bu delikanli şu guyuya ad.”

O delikanliyi kuyuya atıyor. Bu kizun bir sevgilisi var idi zamanla babasi veriyordu ona. Şimdi kız o delikanli ilen bu sarayi beni denuzin ortasine goy. Haman tabi efendum aniden eski sevgilisile beraber ou saray denuzin ortasina konmuş. O arda dursun.

Şu kuyuda kalan delikanli o kediylen köpek kuyun ağzına gelmişler. Vivu yanyu, vivu yanyu asili adam çıkmal. Bu kurnaz kedi anlıyor. Bu saray nereye gidduguni, kiz nereye gittiguni bu kedi anlıyor. Köpeğe dedi ki:

Köpek gardeş. Bu saray denizun ortasindedur. Oraa yüzerek beraber gideceguz. Sen dişarda beklersin. Yüzüğü çıkarmak bana ait.” Kedi söylüyor.

Ne uzatalım yüze yüze, yüze yüze saraya varmışler. Köpek dışarda bekliyur. Kiz saraun penceresinenden girup kizun odasini girmiş. Giz yine yüzüği eskide eski kibi ağzinde sakliyor. Kedi yine kuyruği burnune bir sürtmüş ağzini açabildi. Yüzüği düşümüş. Kedi gapiyu haman dışari atiliyur kedi.

“Hani köpek gardeş yüzüğü aldım.” Köpek diyir ki:

Yüzüğü bana vereceksun. Yüzüğu ben götüreceğim.”

“Ee köpek gardeş sen götüricisin; fakat sen giderken denizde yüzerken bakarsın ki bir av raslarsin ana havlayim dersen yüzüğü düşürürsin.”

“Yok havlamacagim. Yüzüğü bana verecesin.”

Kedi tapi köpekten korkiyor. Yüzüğü veriyor köpeğe. Bunlar yüze yüze, anha manha geliyorler. Gelurken denizde birkaç tane ördekler yüzüyurler. Köpek dayanabilur mi? Oom deyu üzerine giderken ördeğin üzerine giderken yüzüğü düşürüyor. Denizin dibini buluyor. Bu yüzük taa bir baluk yutiyur. Bunlar kediylen köpek çiktiler karaa.

150

“Ya ben sana demedum ki düşürursun. Sindi ne yapacağız?”

“Eil dur sabremedum” dedi. “Au gördüğüm zaman havlayumbildim” dedi.

Eee kimurdanmağa başladi köpek. Bu kedi deniz kenarini birakmiyor. Meraklandi. Ne düşünuyor. Belki baluk avcileri olur da belki ao baluğa raslarlar. Hakuketen baluk avcileri efendum baluğu aliyurler. Bu kedi baluklari birakmiyur. Miyav miyav miyav miyav miyavvv akşama kada bu kedi yedi dedi yani bitane baluk atiyurler. Kedi bi koklayu baluğu yemiyor. Çünkü yüzük yok orda. Dolasıyur molasıyur başka avcilari buluyor. Aynı öyle efendum. Miyav miyav bağırıyur atiyurler yemiyor. Ha sindi ne uzatalum. Bi iki üç beş ne ise gün sonra baluk avlurler balukçiler. Bu kedi niyav niyav niyav bağirur. Yav bu kedi bizi yediydi bi baluk atiyurler buna. Kedi baluğu kapiyor, baluğu kapiyur efendum. İrkti mirkti yedi medi yüzüğü çikariyorlar. Sevine sevine kuyu ağzine geldiler. Kuyu ağzine geldiler yüzüği guyuya oğul delikanli attiler düşürdüler oraya kuyunun içine. Delikanli aldi yüzüği. O pi yalayu Arap çikiyur.

“Beni kuyu ağzına çikar.” Kuyu ağzına çikti. Dedi ki:

“Aa denizin ortasinde olan sarayı aa delikankiyi denize at, saray kiz ile beraber ayni benim ocağına kondur.”

Ayni ocağina kondi. Kızi de aldi. Al delikanli bol bir oraya bende ha bu daraga geldum (KK: 74).

34 Numaralı Masalın Motif Yapısı 1. Konuşan hayvanlar (kedi ve köpek) 2. Sihirli yüzük

3. Arap 4. Kuyu

151

Belgede Rize ili Halkbilim monografisi (sayfa 174-180)