SGK Kimleri Malul Saymaktadır?

Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendiri-len sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi so-nucu, Kanun’un 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını, (c) bendi kapsamın-daki sigortalılar için çalışma gücünün en az yüzde 60’ını veya vazi-felerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılacaktır.

5510 sayılı Kanun’un 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan malul olduklarına karar verilenler, yazılı talepte bulunmaları halinde, haklarında bu madde hükümleri uygulanmaksızın malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri ya-pılmak üzere istifa etmiş sayılacaklardır. Bunların, istifa etmiş sayıl-dıktan sonra dahi, Kanun hükümlerinin uygulanmasını isteme hak-ları mahfuzdur. Ancak, kurumhak-larında başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya malûliyetlerinin yeni vazifelerine de mani olduğuna dair usulüne uygun yeniden rapor almadıkça bu haklarını kullanamayacaklardır.

Kanun’un 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, vazifelerini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlar, hastalıkları kanunla-rında tayin edilen sürelerden (genel olarak 657 sayılı Devlet Memur-ları Kanunu ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’n-da yer alan süreler) fazla devam etmesi halinde, yine hastalıklarının mahiyetlerine ve doğuş sebeplerine göre malûl veya Kanun’un 47.

maddesi hükümlerine göre vazife malûlü sayılacaktır.

Tedavisinin imkansız olduğu sağlık kurulu raporuyla belirlenen hastalıklara uğrayanlar, sıhhi izin müddetlerinin bitmesi beklenil-meksizin Kurum sağlık kurulunca “malul” veya “vazife malulü” sa-yılırlar.

Sıhhi izin süresini dolduranların başka sınıf ve vazifelere nakledi-lerek göreve devam etme imkânları bulunmamaktadır.

657 sayılı Kanun’un 105. maddesi uyarınca memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine;

• Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde 18,

• Diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar izin verilecek olup, gerektiğinde bu süreler bir katına kadar uzatılabilecektir.

Memurların hastalıkları sebebiyle yataklı tedavi kurumla-rında yatarak gördükleri tedavi süreleri hastalık izinlerine ait sürelerin hesabında dikkate alınacaktır.

Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya sal-dırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.

926 sayılı Kanun’un 128. maddesi uyarınca ise subay ve ast-subaylar;

• Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar, hastalıkları geçici veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, ay ve gün hesabı ile her bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üze-re, nekahet tedavisi, istirahat ve hava değişimi işlemine tabi tutulacaktır.

Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yet-mezliği ile akıl ve ruh hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, toplam olarak ve fiilen üç yılı geç-memek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabi-lecektir.

Barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında, görevle-rinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek has-talığına yakalanan subay ve astsubaylar yukarıda belirtilen sürelere bağlı olmaksızın iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.

Hastalıkları sebebiyle hastanelerde geçen teşhis ve tedavi sürele-ri hastalık izinlesürele-rine ait sürelesürele-rin hesabında dikkate alınmayacaktır.

Sıhhi izin süresinin hesabında; ilk hastalık izninin alındığı tarihten itibaren bir yıldan fazla ara vermeden aynı hastalık nedeniyle alınan rapor süreleri toplanacaktır. Ayrı ayrı hastalıklar sebebiyle alınan ra-por süreleri birleştirilmeyerek ayrı değerlendirilecek ve aynı hasta-lık sebebiyle son istirahat raporunun bitiminden l yıl geçtikten sonra alınan raporlar da toplama dâhil edilmeyecektir.

Kadın sigortalılara verilen doğum öncesi ve sonrası izinler, sıhhi izin süresi kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Örnek 1- 1/11/2012 tarihinde 6 ay rapor alan bir sigortalı, 2 ay çalışıp 4 ay rapor almış, 3 gün çalışıp 6 ay rapor almış, 5 ay çalışıp 6 ay rapor almış, 18 gün çalışıp 3 ay rapor almış ise, raporların aynı hastalıktan dolayı alınmış olması ve uzun süreli tedaviyi gerektiren hastalık olmaması koşuluyla sıhhi izin süresini doldurmuş olacak-tır. (6+4+6+6+3=25 ay) Aynı hastalık için 1/11/2012 tarihinden itiba-ren fasılalı veya fasılasız 8 ay rapor alan sigortalı, raporunun bittiği 1/7/2013 tarihinden itibaren 13 ay çalıştıktan sonra aynı hastalık se-bebiyle 9 ay rapor almış, göreve başlayarak 2 ay çalışmış ve 7 ay rapor almış ise; aradan l yıldan fazla zaman geçtiği için raporlar birleştiril-meyerek, sadece 16 aylık rapor değerlendirilecek ve 8 ay daha rapor hakkı bulunduğundan malulen emeklilik yönüyle herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Ayrıca, personel kanunlarına tabi olmayanların hastalık sebebiy-le malul sayılmalarına esas alınacak hastalık süresi hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 657 sayılı Kanun’un has-talık iznine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Sigortalının personel kanunlarındaki yazılı sürelerden önce geçen hastalığı en çok bir yıl içinde nüksetmesi halinde eski ve yeni hastalık süreleri birleştiril-mek suretiyle işlem yapılacaktır. Ancak, yedek subay veya er olarak ya da talim, manevra, seferberlik veya harp dolayısıyla görevleri ile ilgileri kesilmeksizin silah altına alındıkları dönemde malul olup, bu malullükleri asıl görevlerini veya işlerini yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık veya engellilik halleri sebebiyle malullük sigor-tasına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 49. maddesinin beşinci fıkrasında 5/12/2017 tarihin-de yapılan tarihin-değişiklik gereğince, Kanun’un 4. madtarihin-desinin 1. fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi sigortalı olanların malullük aylığı bağlanmasına ilişkin talepleri, son sigortalılık haline göre sonuçlandırılacak olmakla birlikte Kanun’un 4/1(c) bendi kap-samındaki sigortalılardan, Kanun’un 25. maddesi uyarınca vazifele-rini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesi veya hastalıkları kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılmalarına rağ-men, söz konusu maluliyet kararları esas alınarak görevleriyle ilişiği kesilenlerden aylık bağlanmasına ilişkin sigortalılık süresi ve/veya prim ödeme gün sayısı şartını sağlamamaları nedeniyle 4/1-(c) sta-tüsündeki görevlerinden ayrıldığı tarih itibariyle aylık bağlanamayan sigortalılara, belirtilen koşulları sonradan sağlamaları ve talepleri ha-linde yeniden sevk işlemi yapılmaksızın son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.

Ancak, bu sigortalılardan Kurum sağlık kurulunca kontrol mu-ayenesine tabi tutulanlardan, malullük aylığı talep tarihinden önce kontrol muayenesi bulunanlara kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk maluliyetinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.

Örnek 2- İlk defa Kanun’un 4/1-(c) bendi kapsamında 1/1/2009 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başlayan ve hastalığının ilgili kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılan, ancak Kanun’un 26. madde-sinde öngörülen prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmemesi nedeniyle bu statüdeki görevinden ayrıldığı tarih itibariyle 4/1-(c) bendi kapsamında aylık bağlanamayan sigortalının, daha sonra 4/1-(b) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirerek malullük aylığı talebinde bulunması halinde, yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/1-(b) bendi kapsamında malul-lük aylığı bağlanacaktır.

Örnek 3- 18 yaşını doldurduktan sonra 1/9/2010 tarihinde okula başlayıp 31/8/2012 tarihinde astsubay nasp edilen sigortalının

ça-lışmakta iken sağlık kurulu raporuna göre 11/4/2019 tarihinde ma-lulen emekliye sevk edilmesi halinde; toplam prim ödeme gün sayısı (FHSZ dâhil) 10 yıl 3 ay 11 gün olmasına rağmen, sigortalılık süresinin 10 yıldan az (1/9/2010-14/4/2019 tarihleri arasında 8 yıl 7 ay 14 gün) olması nedeniyle malullük aylığı bağlanamayacaktır. Bu sigortalının 1/11/2019 tarihinde 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp 1/9/2020 tarihinde sigortalılık süresini doldurarak malullük aylığı talebinde bulunması durumunda yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır.

Kurum sağlık kurulunca malul sayılan 4/1-(c) bendi kapsamın-daki sigortalılardan, maluliyetleri nedeniyle görevleriyle ilişikleri kesilmeyip, malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıfla-ra nakil suretiyle tayinleri yapılmak suretiyle göreve devam etmeyi tercih ederek, 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya devam etmekte iken görevleri malulen emekliye sevk edilmeleri dışında, herhangi bir nedenle sona eren sigortalılar bu kapsamda değerlendi-rilmeyecektir. Bu durumda olanlardan, alacakları yeni sağlık kurulu raporunun Kurum sağlık kurulunca incelenerek çalışma güçlerinin en az yüzde 60’ını kaybettiği tespit edilenlere ise gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirmiş olmaları halin-de malullük aylığı bağlanabilecektir.

Örnek 4- Kanun’un 4/1-(c) bendi kapsamında 1/2/2009 tarihin-de ilk tarihin-defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan ve Kurum sağlık kuru-lunca malul sayılmasına rağmen, sınıf değiştirerek görevine devam etmekte iken kurumunca 1/9/2017 tarihinde görevine son verilme-si nedeniyle 4/1-(c) kapsamındaki verilme-sigortalılığı sona eren (göreviyle ilişiği kesilen) sigortalı bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Yani, söz konusu sigortalının 4/1-(a) veya 4/1(b) kapsamında sigortalı olmak suretiyle veyahut herhangi bir sigortalılık statüsünde görev yapmaksızın daha sonra 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlayarak, malullük aylığı talebinde bulunması halinde daha önceki malullük kararına istinaden tarafına aylık bağlanamayacaktır.