Kısmi Süreli Olarak 30 Günden Az Çalışılan Sürelerde Hiz- Hiz-metlerin Çakışması (Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı

Ge-nelge)

4857 sayılı Kanun’a göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar (eksik gün nedeni 06-Kısmi istihdam), tam süreli çalışmakla birlikte ay içinde puantaj kaydı tutularak kısmı hizmet bildirilen (eksik gün nedeni 7- Puantaj kaydı) ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışan-ların (eksik gün nedeni 17- Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) aynı anda Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde sayılan sigortalılık hallerinin bulunması durumunda sadece çakışan deki (b) bendine tabi sigortalılıkları iptal edilecektir. Çakışma süre-lerinin tespitinde her bir ay için ayrı ayrı değerlendirme yapılacaktır.

Bu durumda, ay içinde kısmi çalışılan süreler dışında kalan sürede (b) bendine tabi sigortalılık geçerli sayılacağından sigortalılar ayrıca (b) bendi kapsamında prim ödemek için yazılı talepte bulunmayacaklar-dır.

Sigortalıların ay içindeki (a) ve (b) bentlerine tabi gün sayıları-nın hesabında ay 30 gün kabul edilecek (b) bendine tabi gün sayısı (a) bendine ilave edilerek hesaplanacaktır. Sigortalının (a) bendine tabi işe girdiği ay içinde işten çıktığı ay için parmak hesabı yapılarak işlem yapılacaktır. Artık güne ait kazançlar sigortalının prime esas kazancına ilave edilecektir. Ay içinde giriş ve çıkış tarihi bulunmu-yorsa kısmi çalışılan aylarda (a) bendi kapsamındaki sigortalılık ayın ilk gününden itibaren başlatılacaktır. (b) bendine tabi sigortalılık ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona erdiği günü takip eden günden itibaren başlatılacaktır.

Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında kısmi süreli olarak çalışanlar bu süreleri dışında kalan günleri (b) bendine tabi zorunlu çalışmaları ile tamamladıklarından kalan sürelerinde kısmi süreleri olarak (a) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı ola-mayacakları gibi genel sağlık sigortalısı olarak bu süreleri ayrıca ta-mamlamayacaklardır.

Sigortalıların ay içinde birden fazla işyerinde çalışmaları halinde

“06” ve “17” numaralı eksik gün nedenleri dışında 4. maddenin 1. fık-rasının (a) bendine tabi diğer çalışmaları da toplanacak, sigortalılar kalan günler için (b) bendine tabi sigortalı sayılacaktır. Birden fazla çalışması toplam 30 gün olan sigortalılar hakkında (b) bendine tabi prim alınmayacak olup, bu Genelgenin “4- Kanun’un 4. maddesinin

1. fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olarak aynı anda prim ödenmiş hizmetlerin değerlendirilmesi” başlıklı bölüm doğrultusunda işlem yapılacaktır.

Kanun’un 67.maddesine 25/2/2011 tarihinden ilave edilen beşinci fıkra ile bu tarihten itibaren 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kap-samındaki sigortalıların 4857 sayılı Kanun’un 56. ve 74. maddeleri ile diğer iş kanunlarına göre ücretsiz izin sayılan süreler haricinde ayrı-ca bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıkları-nın devam edeceği hüküm altına alındığından bir ayı aşan kısmi ça-lışmalarda eksik gün nedeni “06”, “07” ya da “17” olup, ay içinde “0”

gün ve “0” kazanç bildirilen kayıtlar, eksik gün nedeni “7-Puantaj kaydı” ve “12-Birden fazla” ve “13-Diğer” seçilenler ya da “0” gün ve

“0” kazanç bildirimin sürekli olarak yapıldığı tespit edilenler hakkın-da (a) bendi kapsamınhakkın-da bildirilen çalışmanın fiili olup olmadığı hu-susu araştırılarak sonucuna göre işlem yapılacaktır.

Örnek 1- Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı olup, 40,00 TL günlük kazanç üzerinden prim ödeyen ve 28/1/2014 tarihinde 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında her ay 5 gün kısmi süreli (eksik gün nedeni 06) olarak ve işverenince 40,00 TL günlük kazanç üzerinden çalışmaya başlayan sigortalı 2014 yılı Ocak ayında 27 gün (b) bendine, 4 gün (a) bendine tabi sigortalı olacak, takip eden aylarda (b) bendine tabi sigortalılığı 25 gün olarak bildirilecektir. Sigortalının 2014 yılı Mayıs ayında 15 gün kısmi istih-dama tabi çalıştığı varsayıldığında Mayıs ayında 15 gün (b) bendine tabi sigortalı sayılacaktır.

Yıl Sigortalılık Statüsü İşe Giriş Tarihi Toplam Gün Aylık Bağlamada Dikkate Alınacak

Gün PEK

2013Aralık 4/b - 30 30 1200,00

2014 Ocak 4/b 27*

30 1080,00

4/a 28/1/2014 4 160,00

2014 Şubat 4/b 25

30 1000,00

4/a 5 200,00

2014 Mart 4/b 25

30 1000,00

4/a 5 200,00

2014 Nisan 4/b 25

30 1000,00

4/a 5 200,00

2014 Mayıs 4/b 15

30 600,00

4/a 15 600,00

* Sigortalıya ay içinde giriş ve çıkış işlemi yapılacağından (4/b) günleri parmak hesabı yapılarak belirlenecektir.

Kısmi süreli çalışanlara ilişkin hizmet çakışmalarında bu Genelge ile düzenlenen hususlar doğrultusunda Genelgenin yayım tarihin-den itibaren uygulamaya geçilecek olup, 1/3/2011 tarihintarihin-den itibaren kısmi süreli çalışması nedeniyle Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı sona erdirilenlerin çakışan süreler dışındaki primlerini ödemek için talepte bulunmaları halinde, söz ko-nusu aylar (b) bendi kapsamında 30 güne tamamlanıp hizmet süresi olarak değerlendirilebilecektir. Sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılık hakkında 29/2/2016 tarihine kadar aynı şekilde işlem ya-pılacak, bu tarihten sonra yaşlılık ve emeklilik aylığı alıp 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışması olanlar hakkında sosyal güvenlik destek primi uygulaması kaldırıldığından hizmet çakışması oluşmayacaktır.

9.6. 5510 sayılı Kanun’un 5. maddesi ile (4/1-A) ve (4/1-B) Kapsa-mındaki Sigortalılık Statülerinin Çakışması Nasıl Ele Alınmaktadır?

9.6.1. 5. maddenin 1. fıkrasının (A) bendi ile 4. maddeye Tabi Geçen Çalışmaların Çakışması

Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutukluların, Ka-nun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi çalış-maları halinde bu sigortalılık esas alınacak ve 5. maddenin (a) bendi kapsamındaki sigortalılıkları sona erdirilecektir.

9.6.2. 5. maddenin 1. fıkrasının (B) bendi ile 4. maddeye Tabi Geçen Çalışmaların Çakışması

5510 sayılı Kanun’un 5. maddesinin (b) bendi kapsamında, aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mes-lek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ve 2547 sayılı Kanun’un 46. maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, Kanun’un 82. maddesine göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanların Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışmaları halin-de 5. madhalin-denin (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları da sonlandı-rılmaz.

9.6.3. 5. maddenin 1. fıkrasının (E) bendi ile 4. maddeye Tabi Geçen Çalışmaların Çakışması

İŞKUR tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerin, Kanun’un 4. maddesinin 1.

fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi çalışmaları halinde bu sigorta-lılık esas alınacak ve 5. maddenin 1. fıkrasının (e) bendi kapsamında-ki sigortalılıkları sona erdirilecektir.

9.6.4. 5. maddenin 1. fıkrasının (G) bendi ile 4. maddeye Tabi Geçen Çalışmaların Çakışması

Kanun’un 5. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde ülkemiz ile sos-yal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçi-leri bu çalışmaları devam ederken Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkra-sının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olabileceklerdir. Ancak, bunlardan 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendine tabi olanların isteğe bağlılıkları (a) bendi kapsamında çalışmaya başladıkları tarihten bir gün önce sona erdirilecek, 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendine tabi olanlardan isteğe bağlı sigortalılığı bulunanların isteğe bağlı sigorta-lılık sona erdirilinceye kadar (b) bendine tabi sigortasigorta-lılıkları başlatıl-mayacaktır.

Örnek- 1/5/2011 tarihinde 5. maddenin 1. fıkrasının (g) bendi kap-samında sigortalı olan 12/5/2011 tarihinde de isteğe bağlı sigortalı olmak için müracaat eden sigortalı, 26/6/2011 tarihinde limited şir-ket ortağı olmuştur. Bu sigortalının 5. maddenin 1. fıkrasının (g) ben-di kapsamındaki sigortalılığı ve isteğe bağlı sigortalılığı devam etti-rilecektir. İsteğe bağlı sigortalılığının dilekçe ile 17/9/2012 tarihinde sona ermesi halinde (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 18/9/2012 tarihinden itibaren başlatılacaktır.

9.7. Taşıma İhaleli İşlerde Çalışanların Hizmetlerinin Çakışması 6111 sayılı Kanunla Kanun’un 53 üncü maddesinde yapılan de-ğişiklikle 1/3/2011 tarihinden itibaren sigortalıların 4. maddenin 1.

fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde çalışmaları halinde öncelikle (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentle-rinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde çalışmaları halinde ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılıkları geçerli sayılmış olup, (b) bendi kapsamındaki sigortalılık (a) bendine tabi çalışmanın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilmekte ancak, bu çalışma-nın kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden olmaması ge-rekmektedir.

53. maddede yapılan düzenleme ile Kanun’un 4. maddesinin 1.

fıkrasının (a) bendine tabi olacak iş ve işlemler sayılmadığından (b) bendi kapsamında olup hizmet akdi unsurlarının oluştuğu işlerde çalışanların (a) bendi kapsamında sigortalı olmaları gerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı Taşımalı İlköğretim Yönetmeliği gereğince ilköğretim okulu bulunmayan ya da çeşitli nedenlerle eğitim-öğreti-me kapalı ilköğretim okullarındaki öğrencilerin ilköğretim okullarına günü birlik taşınarak kaliteli bir eğitim-öğretim görmelerini sağla-mak amacıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince ilçe milli eği-tim müdürlüklerince yapılan taşıma ihalelerden iş alan yükleniciler hakkında Kanun’un 1/3/2011 tarihinden sonra değiştirilen 53 üncü maddesi hükümleri de dikkate alınarak;

• Çalıştırdıkları şoförlerin 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kap-samında sigortalı sayılması,

• Araç sahibi olması nedeniyle 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendi-nin (1) numaralı alt bendi kapsamında sigortalılığı bulunan kişiyi ara-cı kiralamak suretiyle çalıştırmaları halinde, araç sahibi ile yüklenici arasındaki ilişkinin hizmet akdi olarak değerlendirilmemesi,

• Araç sahibi olmayan ancak 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında başka faaliyetleri nedeniyle sigortalılığı bulunanları ça-lıştırmaları halinde bu kişilerin (a) bendi kapsamında sigortalı sayıl-ması,

• Başka bir firmadan araç kiralaması halinde aracı kullanan şoför-lerin 4. maddenin 1. fıkrasının (a) ya da (b) bendi kapsamında sigor-talı olup olmadığına bakılmaksızın araç kiralama firmasındaki işten dolayı 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı sayılmaları,

• Araç kooperatifinden araç kiralamaları ve kooperatif üyelerinin araçlarda çalışmaları halinde bunların 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaması,

• Şoförlerin kooperatif üyeleri dışından olması halinde bu kişile-rin araç kooperatifi işyekişile-rinden dolayı (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaları,

yönünde işlem yapılacaktır.

9.8. Hizmet Çakışmalarında Sosyal Güvenlik Destek Primi