Psikolojik Taciz Algısına İlişkin Faktörlerin Tanımlayıcı

ve mesleki duruma saldırı, itibara yönelik saldırı, iletişimi ve sosyal ilişkileri engellemeye yönelik saldırı ve kendini göstermeye yönelik saldırı boyutlarıdır. Tablo 3.6.’da psikolojik tacizin yaşam kalitesi ve mesleki duruma saldırı boyutuna ait 13 ifadenin ortalama ve standart sapma değerleri yer almaktadır.

Tablo 3. 6. Psikolojik Tacizin Yaşam Kalitesi ve Mesleki Duruma Saldırı Boyutuna İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler

Tablo 3.6.’da görüldüğü gibi “Sorumlu olmadığım konularda suçlanıyorum”

şeklindeki psikolojik taciz ölçeğine çalışanların %46,9’u hiçbir zaman karşılaşmadığını,

%27,7’si nadiren karşılaştığını, %16,9’u zaman zaman karşılaştığını, %1,5’i sıklıkla

karşılaştığını ve %6,9’u her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “Ortak yapılan işlerin sonuçlarından yalnızca ben sorumlu tutuluyorum” ifadesine çalışanların %45,4’ü hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtirken %6,2’si her zaman karşılaştığını belirtmiştir.

Çalışanların “performansımla ilgili sürekli olumsuz değerlendirmeler yapılıyor”

şeklindeki ölçeğe %59,2’si hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtmiş, %6,9’u her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “Yaptığım iş ve işin sonuçları ile ilgili sürekli kusur bulunuyor” şeklindeki psikolojik taciz ölçeğine %50,0’ı hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtmiş %6,2’si her zaman karşılaştığını belirtmiştir. Çalışanların %54,6’sı yaptığım her işte mesleki yeterliliğim sorgulanıyor ifadesine hiçbir zaman karşılaşmadım derken,

%6,2’si her zaman karşılaşıyorum demiştir. “Verdiğim karar ve öneriler eleştirilerek reddediliyor” şeklindeki ifadeye çalışanların %56,9’u hiçbir zaman karşılaşmadım cevabını vermiş, %3,1’i her zaman karşılaştığını belirtmiştir. Çalışanların %72,3’ü

“sorumluluğumda olan işler benden alınarak daha düşük pozisyondaki kişilere veriliyor” ifadesinde hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtirken, %3,1’i her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “Performansım gerçekte olduğundan daha düşük değerlendiriliyor” ifadesini çalışanların %56,2’si hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtmiş, %5,4’ü her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “İşten ayrılmam ya da yer değiştirmem için baskı yapılıyor” şeklindeki psikolojik taciz ifadesine çalışanların

%73,1’i hiçbir zaman karşılaşmadım derken, %3,1’i her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “İşim için gerekli olan bilgi, doküman ve materyaller benden saklanıyor”

ölçeğine çalışanlar %70,0’ı hiçbir zaman karşılaşmadım derken, %3,1’i her zaman karşılaşıyorum demiştir. “Sorumluluk alanlarım bana danışılmadan değiştiriliyor”

ifadesine çalışanların %64,6’sı hiçbir zaman karşılaşmadığını %6,2’si her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “Yetkinliğim olmayan konularda işler veriliyor” ifadesine

%54,6’sı hiçbir zaman karşılaşmadım derken, %6,2’si her zaman karşılaşıyorum demiştir. “Kapasitemin altında veya üstünde işler veriliyor” ifadesine çalışanların

%60,8’i hiçbir zaman karşılaşmadım derken, %3,8’i her zaman karşılaştığını belirtmiştir.

Yaşam kalitesi ve mesleki duruma saldırı boyutuna ilişkin ifadelerden en yüksek ortalamaya sahip olan değişken “Ortak yapılan işlerin sonuçlarından yalnızca ben sorumlu tutuluyorum” ifadesidir. Bu ifadeyi “Sorumlu olmadığım konularda suçlanıyorum” ifadesi izlemektedir. Yaşam kalitesi ve mesleki duruma saldırı boyutuna

verilen toplam 1690 cevaptan %58,8’i bu tip bir durumla hiç karşılamadığını %3,16’sı ise değişen sıklıkla bu tür davranışla karşılaştığını belirtmiştir. Yaşam kalitesi ve mesleki duruma ait 13 ifadenin genel ağırlıklı ortalaması X= 1,74’tür.

Tablo 3.7.’de psikolojik tacizin itibara yönelik saldırı boyutuna ait 6 ifadenin ortalama ve standart sapma değerleri yer almaktadır.

Tablo 3. 7. Psikolojik Tacizin İtibara Yönelik Saldırı Boyutuna İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler

Değişkenler X SS 1 2 3 4 5

F % F % F % F % F %

Değişken 1 1,60 1,02 84 64,6 28 21,5 10 7,7 2 1,5 6 4,6 Değişken 2 1,66 1,07 85 65,4 18 13,8 18 13,8 4 3,1 5 3,8 Değişken 3 1,88 1,19 70 53,8 28 21,5 19 14,6 4 3,1 9 6,9 Değişken 4 1,87 1,20 72 55,4 26 20,0 17 13,1 7 5,4 8 6,2 Değişken 5 1,31 0,80 109 83,8 9 6,9 7 5,4 3 2,3 2 1,5 Değişken 6 1,48 0,93 94 72,3 19 14,6 10 7,7 4 3,1 3 2,3 Genel 1,63 0,73 514 65,8 128 16,3 81 10,3 24 3,08 33 4,21

Tablo 3.7.’de görüldüğü gibi çalışanlar “başkalarının yanında bana küçük düşürücü, aşağılayıcı ve onur kırıcı davranılıyor” ifadesine %64,6’sı hiçbir zaman karşılaşmadığını, %4,6’sı her zaman karşılaştığını ifade etmiştir. Çalışanların %65,4’ü dürüstlüğünün ve güvenilirliğinin hiçbir zaman sorgulanmadığını belirtirken %3,8’i bunun her zaman olduğunu belirtmiştir. Çalışanların %53,8’i hiçbir zaman benimle ilgili asılsız söylemlerde bulunulmuyor derken, %6,2’si bunun her zaman olduğunu belirtmiştir. “Yaptığım iş değersiz ve önemsiz görülüyor, küçümseniyor” ifadesine çalışanların %55,4’ü hiçbir zaman karşılaşmadım derken, %6,2’si her zaman karşılaşığını belirtmiştir. “Fiziksel özrümle dalga geçiliyor” ifadesine çalışanların

%72,3’ü hiçbir zaman karşılaşmadım cevabını veririken, %1,5’i her zaman karşılaştığını belirtmiştir. Her zaman fiziksel gücümün yetmeyeceği işleri yapmaya zorlandığı belirtenlerin oranı %2,3 iken bu durumla hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtenlerin oranı %72,3’tür.

İtibara yönelik saldırı boyutuna ilişkin ifadelerden en yüksek ortalamaya sahip olan değişken “benimle ilgili asılsız söylemlerde bulunuluyor” ifadesidir. Bu ifadeyi

“yaptığım iş değersiz ve önemsiz görülüyor, küçümseniyor” ifadesi izlemektedir. İtibara yönelik saldırı boyutuna verilen toplam 780 cevabın %65,8’i hiç karşılaşmadım derken,

%5,64’ü değişen aralıklarla bu davranışlar maruz kaldığını belirtmiştir. İtibara yönelik saldırı boyutuna ait 6 ifadenin genel ağırlıklı ortalaması X= 1,63’tür.

Tablo 3.8.’de psikolojik tacizin iletişimi ve sosyal ilişkileri engellemeye yönelik saldırı boyutuna ait 4 ifadenin ortalama ve standart sapma değerleri yer almaktadır.

Tablo 3. 8. Psikolojik Tacizin İletişimi ve Sosyal İlişkileri Engellemeye Yönelik Saldırı Boyutuna İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler

Değişkenler X SS 1 2 3 4 5

F % F % F % F % F %

Değişken 1 1,64 0,94 78 60,0 29 22,3 18 13,8 2 1,5 3 2,3 Değişken 2 1,60 1,09 89 68,5 21 16,2 10 7,7 3 2,3 7 5,4 Değişken 3 1,57 1,09 92 70,8 19 14,6 7 5,4 129 99,2 1 0,8 Değişken 4 1,65 1,11 86 66,2 23 17,7 8 6,2 7 5,4 6 4,6 Genel 1,61 0,85 345 66,3 92 17,7 43 8,2 141 27,1 17 3,2

Tablo 3.8.’de görüldüğü gibi “düzenlenen sosyal toplantılardan haberdar edilmiyorum” şeklindeki psikolojik taciz davranışına çalışanların %60,0’ı hiçbir zaman karşılaşmadığını, %2,3’ü her zaman karşılaştığını belirtmiştir. Çalışanların %68,5’i

“görüşme ve konuşma isteğime yanıt alamıyorum, uzaklaştırılıyorum” davranışıyla hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtmiş, %8,07’lik kısmı ara ara bu durumla karşılaştığını belirtmiş ve %5,4’ü hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtmiştir.

“Bulunduğum ortamda görmezden gelinerek yokmuşum gibi davranılıyor” ifadesine çalışanların %70,8’i hiçbir zaman karşılaşmadım cevabını vermiş, %0,8’i her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “Ben odaya girdiğimde iş arkadaşlarım sohbeti kesip susuyor”

diyen çalışanların oranı %4,6 iken, hiçbir zaman bu davranışla karşılaşmayan çalışanların oranı %66,2’dir.

İletişimi ve sosyal ilişkileri engellemeye yönelik saldırı boyutuna ilişkin ifadelerden en yüksek ortalamaya sahip olan değişken “ben odaya girdiğimde iş arkadaşlarım sohbeti kesip susuyor” ifadesidir. Bu ifadeyi “düzenlenen sosyal toplantılardan haberdar edilmiyorum” ifadesi izlemektedir. İletişimi ve sosyal ilişkileri engellemeye yönelik saldırı boyutuna verilen toplam 638 cevabın %66,3’ü bu tür bir davranışla hiç karşılaşmadığını belirtirken, %14,0’ı farklı düzeylerde karşılaştığını

belirtmiştir. İletişimi ve sosyal ilişkileri engellemeye yönelik saldırı boyutuna ait 4 ifadenin genel ağırlıklı ortalaması X= 1,61’dir.

Tablo 3.9.’da psikolojik tacizin kendini göstermeye yönrlik saldırı boyutuna ait 4 ifadenin ortalama ve standart sapma değerleri yer almaktadır.

Tablo 3. 9. Psikolojik Tacizin Kendini Göstermeye Yönelik Saldırı Boyutuna İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler

Değişkenler X SS 1 2 3 4 5

F % F % F % F % F %

Değişken 1 1,58 1,05 91 70,0 17 13,1 14 10,8 2 1,5 6 4,6 Değişken 2 1,57 0,98 88 67,7 22 16,9 10 7,7 8 6,2 2 1,5 Değişken 3 1,87 1,24 71 54,6 32 24,6 12 9,2 3 2,3 12 9,2 Değişken 4 1,58 0,92 82 63,1 30 23,1 12 9,2 3 2,3 3 2,3 Genel 1,64 0,85 332 63,8 101 19,4 48 9,2 16 3,07 23 4,4

Tablo 3.9.’da görüldüğü gibi “Sözlü tehdit ediliyorum ve uyarı alıyorum”

ifadesine çalışanların %70,0’ı hiçbir zaman karşılaşmsdım derken, %4,6’sı her zaman karşılaşıyorum demiştir. “Benimle ilgili haksız gerekçelerle yazışmalar yapılıyor”

diyenlerin oranı %1,5 iken, yapılmıyor diyenlerin oranı %67,7’dir. “Kendimi göstermeme fırsat verilmiyor, kendimi özgürce ifade etmem sınırlandırılıyor” ifadesine çalışanların %54,6’sı hiçbir zaman karşılaşmadığını belirtmiş, %9,2’si her zaman karşılaştığını belirtmiştir. “Konuşurken sık sık sözüm kesiliyor” şeklindeki psikolojik taciz davranışına çalışanların %63,1’i hiçbir zaman karşılaşmadım derken, %2,3’ü her zaman karşılaştığını belirtmiştir.

Kendini göstermeye yönelik saldırı boyutuna ilişkin ifadelerden en yüksek ortalamaya sahip olan değişken “kendimi göstermeme fırsat verilmiyor, kendimi özgürce ifade etmem sınırlandırılıyor” ifadesidir. Bu ifadeyi “sözlü tehdit ediliyorum ve uyarı alıyorum” ifadesi ve “konuşurken sık sık sözüm kesiliyor” ifadeleri izlemektedir.

Kendini göstermeye yönelik saldırı boyutuna verilen cevaplardan %63,8’i bu davranışlarla hiç karşılaşmadığını belirtmiş, %9,01’i karşılaştığını belirtmiştir. Kendini göstermeye yönelik saldırı boyutuna ait 4 ifadenin genel ağırlıklı ortalaması X=1,64’tür.

Tablo 3. 10. Psikolojik Taciz Boyutlarına İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler

Psikolojik Taciz Ort. Ss.

Yaşam Kalitesi ve Mesleki Duruma Yönelik Saldırı 1,74 0,77

İtibara Yönelik Saldırı 1,63 0,73

İletişim Kurma ve Sosyal İlişkilere Yönelik Saldırı 1,61 0,85

Kendini Göstermeye Yönelik Saldırı 1,64 0,85

Genel 1,65 0,8

Tablo 3,10.’da psikolojik taciz boyutlarına ait ortalama ve standart sapma değerleri yer almaktadır. Bu sonuçlara bakıldığında kurumda en çok yaşam kalitesi ve mesleki duruma yönelik saldırılarla(1,74) karşılaştıkları görülmektedir. Sonrasında kendini göstermeye yönelik saldırı(1,64), itibara yönelik saldırı(1,63) ve iletişim kurma ve sosyal ilişkilere yönelik saldırı(1,61) yer almaktadır. Genel ortalamaya baktığımızda çalışanların psikolojik tacizin bütün boyutlarıyla çok az düzeyde de olsa karşılaştıkları görülmektedir.

3.3.3. Örgütsel Bağlılık Algısına İlişkin Faktörlerin Tanımlayıcı