Politik davranış ile ilgili yurtdışında yapılan çalışmalar

Yukl ve Falbe (1990), çalışmalarında örgütlerdeki önemli politik etkileme taktikleri ve hedeflerinin ölçümlerini içeren bir ölçek geliştirmişlerdir. Çalışmanın sonucunda etkileme yönünün, etkileme taktiklerinden çok etkileme hedefleri üzerinde daha güçlü etkiye sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca danışma ve iknanın, etkileme yönüne bakmaksızın en çok kullanılan taktik olduğu bulunmuştur.

Ferris ve Kacmar (1992) çalışmalarında, Ferris, Russ ve Fandt (1989) tarafından önerilen örgütsel politika algılarının bölümlerini, dört farklı örgütte iki çalışmayla test etmişlerdir. İlk çalışmalarında iş özerkliği, yetenek çeşitliliği ve terfi etme fırsatının örgütsel politika algılarındaki varyansı açıklamada anlamlı olduğunu bulmuşlardır. İkinci çalışmalarında örgütsel politika algılarının öncülleri ve sonuçları hakkında ayrıntılı bilgiler vermişlerdir.

Yukl ve Tracey (1992), çalışmalarında yöneticilerin kullandığı dokuz farklı politik etkileme taktiğinin hedeflenen görev bağlılığıyla ve yöneticinin etkililiğiyle nasıl ilişkilendirildiğini incelemişlerdir. Değişkenler astlar, akranlar ve her bir yöneticinin patronu tarafından doldurulan anketle ölçülmüştür. En etkili taktikler rasyonel ikna, ilham verme ve danışma; en az etkili olanlar ise baskı, koalisyon ve meşrulaştırma olarak görülmüştür. Kendini zorla kabul ettirme ve karşılıklı iş yapma astları ve akranları etkilemede kısmen etkili iken üstleri etkilemede etkisiz bulunmuştur. İlham verme, kendini zorla kabul ettirme ve baskı en çok aşağı yönlü; kişisel cazibe, karşılıklı iş yapma ve meşrulaştırma en çok yatay yönlü; koalisyonlar en çok yatay ve yukarı yönlü ve rasyonel ikna ise en çok yukarı yönlü politik etkileme taktikleri olarak tespit edilmiştir.

Yukl ve diğerleri (1993), çalışmalarında politik etkileme girişimlerini tanımlayan olayların analizini vermişlerdir. Olaylardaki etkileme davranışları, dokuz etkileme taktiği içerisinde kodlanmıştır. Analizler sonucunda, bazı taktiklerin, diğerlerinden daha sıkça kullanıldığı ortaya konulmuştur. Bazı taktiklerin başlangıç etkileme girişimlerinde ve diğerlerinin ise sonraki etkileme girişimlerinde daha çok kullanıldığı belirtilmiştir. Politik etkileme taktiklerinin astlar, akranlar ve üstlerle kullanımında farklılıklar olduğu belirtilmiştir.

Parker, Dipboye ve Jackson (1995) “Örgütsel Politika Algıları: Öncülleri ve Sonuçları Üzerine Bir Araştırma” adlı çalışmalarında Ferris, Russ ve Fandt (1989) tarafından ortaya konulan çerçeveyi kullanarak politik algıların öncülleri ve sonuçlarını incelemişlerdir. Çalışmanın sonucunda örgütsel politikanın, insanların iş çevreleri

algılarının önemli bir boyutu olduğunu tespit etmişlerdir. Ayrıca çalışmada kişisel özelliklerden azınlık statüsünde olmanın politik algıları etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Medwick (1996) “K-5 ve K-6 İlköğretim Seviyesindeki Okullarda Görev Yapan Öğretmenler Arasında Oynanan Politik Oyunların Bir Analizi” adlı doktora tezinde okullardaki içsel politik doğayı araştırmayı amaçlamıştır. Çalışmada ilköğretim okul ortamlarında oynanan politik oyunları tanımlamak için algı ölçeği geliştirilmiştir. Ölçme aracının, sınıf öğretmenleri, branş öğretmenleri ve okul müdürlerince sahip olunan algıları ölçtüğü görülmüştür. Çalışmanın sonucunda politik oyunların zaman zaman okullarda görülebileceği; 400 öğrenciden daha az öğrencisi olan okullarda, daha fazla öğrencisi olan okullara göre politik oyunların daha az görüldüğü; bu oyunların kenar bölgelerdeki okullarda, diğer bölgelerdeki okullara göre daha nadir görüldüğü ve politik oyunlar oynamanın coğrafi konumla ilişkili olmadığı ortaya çıkmıştır.

Vigoda (2000), çalışanların örgütsel politikaya verdileri tepkileri belirlemeyi amaçlamıştır. Örgütsel politika algısı, mesleki tutumlar ve çeşitli diğer iş çıktıları arasındaki ilişki İsrail’deki 303 kamu sektörü çalışanı arasında incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda örgütsel politika algısının mesleki tutumlar (örneğin, iş tatmini ve örgütsel bağlılık) ile negatif ilişkili, örgütten ayrılma niyetiyle pozitif ve ihmalkâr davranışla daha güçlü pozitif ilişkili olduğu görülmüştür. Ayrıca kamu personelinin örgütten ayrılmaktansa işyeri politikalarına ihmalkâr davranışla tepki vermeye eğilimli oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

O’Connor ve Morrison (2001), çalışanların örgütlerini politik olarak algılamalarına neden olabilecek durumsal ve yönetsel özellikleri araştırmışlardır. Çalışmanın örneklemini Kanada Kraliyet Polis Teşkilatındaki 501 görevli oluşturmuştur. Çalışmanın sonucunda örgütsel iklimin, biçimselleştirmenin, çalışma kontrol odağının ve Makyavelciliğin çalışanların örgütsel politika algısını anlamlı şekilde yordadığı bulunmuştur.

Vigoda ve Cohen (2002), çalışmalarında etkileme taktikleri ve örgütsel politika algısının ilişkisini boylamsal bir modelle araştırmışlardır. Çalışma için iki İsrail kamu örgütündeki toplam 303 çalışan ve yönetici iki ayrı zamanda ankete katılmışlardır. Çalışmada karşılanan beklentilerin, etkileme taktikleri ve örgütsel politika algıları arasındaki ilişkiye aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca örgütsel politikayı temsil eden etkileme taktiklerinin, örgütsel politika algılarının önemli bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

Byrne (2005) “Adalet Duygusunun İşten Ayrılma Niyetleri, Vatandaşlık Davranışı ve İş Performası Üzerine Örgütsel Politikanın Negatif Etkilerini Azaltması” adlı çalışmasında politika ve adalet ilişkisini inceleyerek adalet ve politika alanyazınına katkı sağlamayı amaçlamıştır. Çalışmanın örneklemi 150 çalışandan oluşmuştur. Çalışmanın bulgularında prosedürel adaletin kendine hizmet eden politik davranış algılarının negatif etkilerini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca prosedürel ve etkileşimsel adaletin gizli duyguların etkilerini azalttığı tespit edilmiştir.

Buenger, Forte, Boozer, ve Maddox (2007) “Üniversite Sınıflarında Örgütsel Politika Algısı Ölçeğinin Uygulanabilirliği Üzerine Bir Çalışma” adlı çalışmalarının verilerini, Algılanan Örgütsel Politika Ölçeği ile üniversite sınıflarında uygulayarak elde etmişlerdir. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin politik algıları ile akademisyen desteği, örgütsel bağlılık, sınıf topluluğu, öğrenci etkisi, sınıf yönetimi ve öğrenci stresi arasında ilişki olduğu bulunmuştur.

Vigoda-Gadot ve Talmud (2010), İsrail’in başlıca araştırma üniversitelerinden birindeki 142 akademisyen katılımcı ile yaptıkları çalışmalarında örgütsel politika ve iş çıktıları arasındaki ilişki üzerine güven ve sosyal desteğin aracı etkisini incelemişlerdir. Çalışmanın bulguları, güven ve sosyal desteğin, algılanan örgütsel politika ve çeşitli iş çıktıları (örneğin, iş doyumu, örgütsel bağlılık, stres ve tükenmişlik) arasındaki ilişkinin uygun aracıları olduğu hipotezini desteklemektedir. Ayrıca çalışmada güven ve sosyal destek örgüt içi iklime egemen olduğunda algılanan örgütsel politikanın potansiyel olarak negatif sonuçları kontrol altına alınabileceği ve azaltılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Örgütlerde bir yaşam biçimi olan örgütsel politika ile ilgili çalışmaların genellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupada yapıldığını belirten Al-Tuhaih ve Van Fleet (2011), çalışmalarını Kuveyt’te bir kamu örgütünde uygulamışlardır. Çalışmalarında örgütsel politikanın ne düzeyde algılandığını ve bu politika algılarının, batı toplumlarında olduğu gibi aynı değişkenlerden etkilenip etkilenmediğini belirlemeye çalışmışlardır. Çalışma sonucunda örgütsel politika algısının “güçlü” olduğu, çalışanların cinsiyet, kıdem ve ünvanlarının örgütsel politika algısını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Bodla ve Danish (2013), çalışmalarında cinsiyet farklılıklarının iş performansı ve örgütsel politika algısıyla nasıl etkileşim içinde olduğunu araştırmışlar ve bu konuda ayrıntılı bir model önermişlerdir. Çalışmada erkek ve bayanların politika algıları ve iş performansına yaklaşımlarının anlamlı derecede farklılaştığı belirtilmiştir.

Sonaike (2013), çalışanların yaygın olarak kullandıkları politik davranış türlerini ve bu davranışların sonuçlarını incelemiştir. Çalışmada 30 katılımcıya yarı-yapılandırılmış görüşme formatında sekiz soru sorulmuştur. Katılımcılara çalıştıkları örgütte ne tür politik davranışlarla karşılaştıkları, bu davranışlardan hangisinin iyi ya da kötü olarak isimlendirileceği ve niçin bu şekilde sınıflandırma yaptıkları sorulmuştur. Çalışmanın verileri NVivo 8 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar genel olarak örgüt üyelerinin profesyonel olarak kullanılan ve örgüt üyeleri arasında işbirliğini besleyen politik davranışları olumlu olarak nitelendirdiklerini göstermiştir. Diğer taraftan, örgüt üyelerinin kendine hizmet eden ve örgüt içindeki çeşitli birimler arasındaki işbirliğini ve takım ruhunu örseleyici olarak algıladıkları politik davranışları olumsuz olarak nitelendirdikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Ene (2014), çalışmasında örgütsel politikaların oluşmasına neden olan unsurları ve örgütteki etkilerini incelemiştir. Çalışmanın sonucunda örgütteki politik fırtınanın hem çalışanları hem de örgütü negatif olarak etkilediği tespit edilmiştir. Bu nedenle, örgütsel politikanın karşı davranış ürettiği ve olabildiğince minimize edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu bulgulara dayalı olarak çalışmada, hem yönetimin hem de çalışanların işyerinde kendi kişisel çıkarlarını bir kenara koymaları gerektiği önerilmektedir. Ayrıca, yönetici ve çalışanların çalışan ihtiyaçlarını tanımlamak, onları temin etmek, barışçıl bir çevre yaratmak, ayrışmaları ve yönetim ile çalışanlar arasındaki çatışmayı engellemek için kişilerarası iyi ilişkiler geliştirmeleri gerektiği belirtilmiştir. Çalışmada son olarak örgütsel politikayı anlamak için takım çalışması ve çalışan etkililiğinin önemli olduğuna değinilmiştir.

Örgütsel politika, politik davranış, politik etkileme taktikleri ve politik oyunlar temalarını içeren çalışmalara bakıldığında, bu kavramların son yıllarda yurt içi ve yurtdışı çalışmalarda önemli bir hız kazanarak alanyazında yerini aldığı görülmektedir. Yapılan çalışmalarda politik davranış ve politik etkileme taktiklerinin neler olduğu, örgütsel politikayı ve algısını etkileyen faktörler, örgütsel politikanın ve politik oyunların önemi, politik davranışın mesleki tutumlara ve iş çıktılarına etkisi incelenmiştir. Genel olarak yapılan çalışmalarda politik davranışların ve örgütsel politika algısının az ya da çok bütün örgütlerde görüldüğü, çalışanların işe ve örgüte karşı olumlu tutum geliştirmesine engel olduğu tespit edilmiştir. Bu kavramlara ilişkin özellikle ülkemizde henüz sınırlı sayıda çalışma yapılmış olduğu görülmektedir. Bu yüzden politik oyun ve davranışların sebeplerinin, boyutlarının anlaşılması ve örgüt amaçları doğrultusunda nasıl kullanılabileceğinin bilinmesi bu alanda daha çok çalışma yapma gereksinimi

oluşturmaktadır. Bu çalışmayı konu ile ilgili alanyazında yapılan diğer çalışmalardan ayıran özelliği; çalışmanın, politik oyunlardan güç merkezi oluşturma oyunları üzerine odaklanmış olmasıdır.