Pamukkale bölgesinde 2000 yılı öncesinde 4 ve 5 yıldızlı turistik otellerin kı fiyatları 6-7 Euro, yazlık fiyatların 12 Euro civarında oldu u dü ünülürse, burada turizm büyümesinin o sırada artık durma noktasına gelmi bulundu u söylenebilir. Bölgedeki 4 ve 5 yıldızlı 7 turistik tesisin aralarındaki rekâbet engelini a arak bir araya gelmesi için bu baskı arttı. Belli bir ileti im sürecinden sonra yurt dı ından Incoming yapan acentelere yönelik fiyat birlikteli i sa lamak ve tesislerin her iki sezonda dolulu unu güvence altına almak amacıyla 2001 yılında kurulan Patero A. . (Pamukkale Termal Otelciler Birli i), ülkemizde bu modelin ilk ba arılı uygulaması olmu tur (Tüfekçi, 2005).
Tüm yurtdı ı otel rezervasyonları Patero ofisi vasıtası ile alınmı tır, acenteler üye oteller için Patero’yu muhatap alma durumunda idiler. Yurt içi pazar bu uygulamanın dı ında tutulmu olup, her üye otel kendi pazarlamasını yapabilmi tir. emsiye altındaki 7 otel, sundukları hizmet farklılıklarına göre 4 ayrı fiyat kategorisine sokulmu tur: Bir 5 yıldızlı otel birinci kategoride (28 Euro), 3 adet 4 yıldızlı otelin ikisi 2. kategoride üçüncüsü bazı imkân farklılıkları nedeniyle 3 yıldızlı bir otelle 3. kategoriye konmu tu (bu arada kim bilir nasıl bir ileti imsel süreç ya anmı tır), son grupta ise 2 yıldızlı bir otel yer alıyordu ve fiyat farklılıklarının birer Euro oldu u söylenmi tir. Doluluk da ılım raporları ay sonunda incelendi inde ortaya çıkan % 1-2’lik geçici farkların problem olmadı ı, bölge genelinde aylık dolulu un % 30 ortalamada oldu u dönemde birlik üyesi otellerin bunun üzerinde dolu oldu u bildirilmi tir. Daha sonraki dönemde doluluk oranında belli bir gerileme söz konusu olmu sa da bu gelire yansımamı , daha dü ük doluluk ile daha fazla gelir elde edildi i bildirilmi tir.
Acenteler bu durumu önce bir zarar tehdidi olarak görmü ler ve 3-4 ay boyunca rezervasyonları yakındaki Aydın iline kaydırmı lar, ama zamanla bu sistemin kendileri açısından da güvenceler içerdi ini görmü lerdir (ayrıca Pamukkale, güzergâhın konaklama noktası olması nedeniyle belli bir arz gücüne de sahiptir). Fiyatların kademeli olarak yükseltilmesi ve bölge gerçeklerine uyan bir seviyede sabitlenmesi, ödemelerin daha akıcı hale gelmesi, personel standartlarının ve hizmet kalitesinin artırılması bölge ve Türkiye turizmi için yerel inisiyatiften gelen bir kazançtır. Sonuçta birlik, rekabeti ortadan kaldıran bölgesel bir kartel olmamı tır ve bölgedeki yatak kapasitesinin yarıdan daha azını temsil
ederek herkes için makul bir fiyat rehabilitasyonu sa lamı tır (Tüfekçi, 2005).
Tüm olumsuz öngörülere ra men olu um yıllarca varlı ını sürdürmeyi ba armı tır ve sonlanması ise sinerjisinin kaybolması de il, bölgedeki sektör yapılanmasının de i mesi (otellerin el de i tirmesi) sonucunda olmu tur, sonuçta aynı gruptaki benzer oteller yine a ırı dü ük fiyatlar, azalan doluluk oranları, yükseltilemeyen hizmet kalitesiyle ba ba a kalmı lardır, hatta bazı oteller kapanmı tır. Ama i levsel oldu u yıllar bu modelin ba arılı biçimde uygulanabilece inin kanıtını ve örne ini olu turmu tur. Patero A. . bölgenin
tanıtımı için de bir bütçe ayırmı ve uluslar arası ve ulusal fuarlarda bölgeyi temsilen
önemli etkinliklerde bulunmu tur (Tüfekçi, 2005).
2) PADOK Deneyimi
Patero’nun ba arılı oldu u dönemde, bazı benzer ko ulların hakim oldu u Kapadokya’da (Kültür turizmi, dü ük doluluk, öldürücü rekâbet) örnek olmu , Kapadokya Turizm letmecileri Derne i 11 önemli oteli bir araya getirebilmi lerdir. PADOK adı altında kurulan irketin amacı bütün acentelerin kar ısına tek ses olarak çıkarak o anda ki i ba ına 14-15 euro düzeyinde olan oda ücretlerini bu yapılanmayla ilk a amada 30 Euro’ya çıkarmaktı.
“Yeni irketin Kapadokya`nın do ru fiyatlarla pazarlanmasının yanı sıra bölgenin tanıtımı ve otellerin aynı standartta hizmet sunması için de ba layıcı kuralları oldu unu söyleyen Kapadokya Turistik Otelciler Birli i Ba kanı Ahmet Tok, "Otellerin sundu u açık büfeden odalara kadar her otelimizde standart belirledik. Acentelerle PADOK üzerinden mü teri ba lantısı kuraca ız. Gelen mü terileri de otellerin bo kapasitelerine göre irket bünyesinde da ıtaca ız" dedi.”(radikal.com.tr: 2005)
Patero örne inden daha uzun süre ba arı gösterebilmek için, 2 yıldan önce irketten ayrılan otellere yönelik olarak sözle meye bir tazminat maddesi eklenmi ti. Ayrıca sektörün kırılgan yapısından kaynaklanacak sarsıntılara hazırlıklı olmak amacıyla profesyonel danı mandan yardım alma da kararla tırılmı tı.
Bölgenin daha etkili ve bütünle ik tanıtımı için ise yatak ba ına 1 Euro kesilmesiyle ortak bir kaynak olu turulacaktı.
Bölgesel ürün geli tirme ve destinasyon planlama hedeflerine ba lı olarak ortak
yatırımlar (ör. öncelikle bir kongre merkezi) planlanmı tı. Yani Kapadokya bölgesinin bir
destinasyon olarak ortak yönetimi için temel olu turuluyordu (radikal.com.tr: 2005)
Tur operatörlerinin ve acenteliklerin tepkisinin iddetli olaca ı bekleniyordu, ama belli bir dönem dayanılabilirse, onların korktukları “büyük” fiyat artı larının gerçekle medi ini görmeleriyle ortamın yatı aca ını bekliyorlardı. Ne var ki Kapadokya turizm sistemi ve acentelikleri Pamukkale’dekinden daha büyüktü ve kar ılarında pazarlık yapabilecek bir payda yapılanması istemeyen acentelikler ulusal çapta giri imlerde bulundular. Sonunda kurulumun ardından bölgede incelemelerde bulunan Rekâbet Kurumu heyeti Kapadokyalı otelcilere, "Otellerin ortak pazarlanması ve ortak fiyat tespiti gibi
rekabeti kısıtlayıcı hükümlerin sözle meden çıkarılması gerekti i" uyarısında bulundu
(http://www.rekabet.gov.tr/pdf/05-58-858-233.pdf). Cevaben PADOK, Kurum'dan 'Menfi muafiyet' talebinde bulundu. Sürecin ilerlemesi ve ba ka giri imler beklenmedi, ortaklar irketi kapatma kararı aldılar. “Kapadokya’da güç birli i modeli tutmadı- Kapadokya’daki
otelleri hak etti i fiyattan tek elden pazarlamak amacıyla kurulan PADOK’un Ba kanı Ahmet Tok, "Maaselef Türk turizm sektörü güç birli i konusunda yine sınıfta kalmı tır. Otelcilerimizin tamamen bölgenin kalkınmasını sa lamak amacıyla yaptı ı giri im hayata geçemedi" dedi (www.turob.org.tr).