Sınıf: 4. sınıf Ders: Sosyal Bilgiler
Öğrenme Alanı: Gruplar, kurumlar ve sosyal örgütler Ünite: Hep Birlikte
Tarih: 16-20 Mart 2009 Süre: 40+40 dakika Hazırlık:
1. Kazandırılacak beceri bilinir
2. Kazanımlar ve amaçlar gözden geçirilir
3. Kazandırılacak değer hakkında bilgi sahibi olunur 4. Derste işlenecek olan etkinlikler hazır mı kontrol edilir.
Amaçlar:
1. Okulunda ve yakın çevresinde düzenlenen etkinliklere katılmayı istekli kılma 2. Yardımseverlikle ilgili etkinlilere katılmayı teşvik etmek
Kazanımlar:
1. Okulunda ve yakın çevresinde katılacağı sosyal ve eğitsel etkinliklere karar verir.
2. Yardımseverlikle ilgili etkinlilere katılarak, yardımsever olmanın insanları mutlu ettiğini ve iç huzura kavuşturduğunu ifade eder.
Eğitsel Değer:
Yardımseverlik
Eğitsel Beceri:
Tablo 46 devam…
Materyal-Araç-Gereç:
Öykü, Ders kitabı,Öğrenci çalışma kitabı
Değer Öğretim YaklaĢımı:
Ahlaki Muhakeme
Yöntem:
Okuma, Soru-cevap, düz anlatım, grup tartışması.
Süreç ve Değerlendirme:
1. Toplumumuzda bizim için çalışan bazı resmi kurum ve sosyal örgütler nelerdir? 2. Okuldaki sosyal kulüplerden olan Yeşilay ve Kızılay hakkında neler biliyoruz? 3. Sağlık ocakları, okullar sosyal kurumlarımızdandır. Bu kurumların görevleri nelerdir? 4. Yardım kurumları hakkında neler biliyoruz?
5. Kurum, grup ve sosyal örgüt kavramları hakkında ne biliyoruz? Siz bu sosyal kurumlardan yararlanıyor musunuz? Hangi grup ya da sosyal örgüt içinde çalışmalar yapıyorsunuz? 6. Eğer bu kurumlar, gruplar, örgütler olmasaydı insanlar arasında nasıl yardımlaşma sağlanırdı
bir fikriniz var mı?
7. İnsanlara yardım etme etkinliklerine katılıyor musunuz? Neden?
8. Anlatılan öykü öğrencilere fotokopi olarak dağıtılır. “Öykü” öğrencilere anlatılır. Öykü hakkında öğrencilerin görüşleri alınır.
9. Öğrencilerin her birinden birer “Öykü” de geçen olayla ilgili yorum yazmaları istenir. Yazılan yorumlar sınıfta paylaşılır, değerlendirilir ve oturum sonlandırılır.
Etkinlik sürecinde yardımseverlik ve fedakârlık konusunu işleyen “Çanakkale Savaşı” isimli öykü kullanılmıştır.
Tablo 47
Etkinlik 5. Yardımseverlik-Fedakârlık Konusuyla İlgili “Çanakkale Savaşı” İsimli Öykü
Çanakkale SavaĢı (Öykü)
Çanakkale savaşı sırasında birliğinin alay karargâhında görevli olan Mehmet Muzaffer, alayın kamyon ve otomobil lastiği ihtiyacını karşılamakla yükümlüdür. O yıllarda İstanbul’da otomobil ve kamyon nadir rastlanan araçlar oldukları için, Muzaffer ancak İstanbul’da bir Musevi tüccarda istediklerini bulur. İstenilen fahiş fiyatı kabul edip, tüccarla anlaşan asker, parayı temin etmek için Erkan-ı Harbiye’ye (Genelkurmay Başkanlığı Binası) gider.
Yarbay, Muzaffer’in istediği paranın miktarını sormadan, “ne alınacak” diye sorar. “Lastik cevabını alınca” “Bana bak oğlum! Ben askerin ayağına postal, sırtına kaput alacak parayı bulamıyorum. Sen otomobil lastiğinden bahsediyorsun! Haydi yürü git, insanı günaha sokma… Para mara yok” der. Muzaffer ise, kendine verilen görevi yerine getirme sorumluluğuyla tüccara gider ve istediği malları hazırlamasını söyler. Tüccara “Altın para vermiyorlar, kâğıt para verecekler” diyerek, istediklerini sabah ezanına hazır olması için sözleşir.
Mehmet Muzaffer, kırtasiyeden bulduğu kâğıdın üzerini, bütün bir gecesini harcayarak bir yüzlük kayme şekline getirir. O dönemde hakiki paraların üzerindeki yazılar arasında bulunan: “Bedeli dersaadette altın olarak tesviye olunacaktır” ibaresi yerine, “Bedeli Çanakkale’de altın olarak tesviye olunacaktır.” Diye yazar. Mehmet Muzaffer’in “altın” dediği Mehmetçiğin kanıdır. Sonunda malları alır. Tüccar parayı bozdurmak için Osmanlı Bankasına gidince, paranın sahte olduğunu öğrenir. Ama sorun çıkarmaz. Daha sonra parası devlet tarafından ödenir.
Tablo 47 devam…
Soru: Size göre Mehmet Muzaffer haklı mı yoksa haksız mıdır? Nedenleriyle açıklayınız.
Haklıdır………...
………
Haksızdır……….
………
Bu etkinlik; Cengiz Dönmez ve Kubilay Yazıcı (2008)’nın kitabı sayfa 230’dan uyarlanmıştır.
ETKĠNLĠK 5
Ders planı 5 ve etkinlik 5 tablosunda da belirtildiği üzere bu derste öncelikle öğrencilere yardımseverliğin alt boyutu olan fedakarlık ile ilgili verilen öyküyü okuduktan sonra öğrencilerden öyküdeki kahraman Mehmet Muzafferin haklı mı yoksa haksız mı olduğu nedenleri ile birlikte istenmiştir.
Deney grubunda bulunan 24 öğrenciye uygulanan etkinlik formlarının analiz edilmesi sonucunda ise öğrencilerin toplam 10 farklı ifadeyi etkinlik formlarına yazdıkları görülmüş, sonuçlar Tablo 48’de sunulmuştur.
Tablo 48
Deney Grubu Öğrencilerinin Yardımseverlik-Fedakarlıkla İlgili Etkinlik Formlarına Yazdıkları İfadelerin Dağılımları. (Soru 1)
ÖĞRENCĠ ĠFADELERĠ n %
1.Çanakkale’deki askerler için kendini feda ediyor 6 25 2.Çanakkale askerleri için feda etti. Lastikleri aldı 4 17 3.Mehmet Muzaffer askerlere yardım ediyor onların ihtiyaçlarını karşılıyor. 3 13 4.Çünkü askerlerimiz zor durumda ve ihtiyacı olduğu için 3 13 5.Bence yaptığı iş çok iyi bir davranış çünkü o araba lastiklerine ihtiyaçları vardı. 2 8 6.Çanakkale savaşı için bir gece uğraşıp Çanakkale’yi kurtarıyor onun sayesinde
Türkiye bizim oluyor
2 8
7.Çünkü oraya lastikleri götürmelidir savaşın kaderi buna bağlıdır. 1 4 8.Bende onun yerinde olsaydım aynı şeyleri yapardım. Ve milli mücadele için
savaşırdım
1 4
9.Mehmet Muzaffer doğrusunu yapmış aldığı görevi başarı ile yerine getirmiş. 1 4 10.Çanakkale savaşının ne kadar zor kazanıldığı bellidir 1 4
Toplam 24 100
Tablo 48’e göre; Öğrencilerin, uygulanan etkinlik formlarında okumuş oldukları öyküye ilişkin soruya verdikleri cevap ve yorumlarının bulguları analiz edilmiştir. Öğrenciler yardımseverlik ve fedakarlık ile ilgili olan öyküdeki kahraman Mehmet Muzaffer haklı mı yoksa haksız mıdır? Nedenleri ile açıklayınız sorusuna haklıdır yanıtını verenler: 6 öğrenci “Çanakkale’deki askerler için kendini feda ediyor.
öğrenci “Çanakkale askerleri için feda etti. Lastikleri aldı.”, 3 öğrenci “Mehmet
Muzaffer askerlere yardım ediyor onların ihtiyaçlarını karşılıyor. ”, 3 öğrenci “Askerlerimiz zor durumda ve ihtiyacı olduğu için”, 2 öğrenci “ Bence yaptığı iş çok iyi bir davranış. Çünkü o araba lastiklerine ihtiyaçları vardı.”, 2 öğrenci “Çanakkale savaşı için bir gece uğraşıp Çanakkale’yi kurtarıyor. Onun sayesinde Türkiye bizim oluyor.”, 1 öğrenci “Çünkü oraya lastikleri götürmelidir. Savaşın kaderi buna bağlıdır.”, 1 öğrenci “Bende onun yerinde olsaydım aynı şeyleri yapardım. Milli mücadele için savaşırdım ”, 1 öğrenci “Mehmet Muzaffer doğrusunu yapmış aldığı görevi başarı ile yerine getirmiş.”, 1 öğrenci “Çanakkale savaşı için elinden geleni yapması ve çok çaba göstermesi önemliydi. Çünkü Çanakkale savaşının ne kadar zor kazanıldığı bellidir.” yorumlarında bulunmuşlardır.
Deney grubunda bulunan 24 öğrenciye uygulanan etkinlik formlarının analiz edilmesi sonucunda ikinci soruya ise öğrencilerin toplam 3 farklı ifadeyi etkinlik formlarına yazdıkları görülmüş, sonuçlar Tablo 49’da sunulmuştur.
. Tablo 49
Deney Grubu Öğrencilerinin Yardımseverlik-Fedakarlıkla İlgili Etkinlik Formlarına Yazdıkları İfadelerin Dağılımları. (Soru 2)
ÖĞRENCĠ ĠFADELERĠ n %
1.Yalan söyleyip sahte para yapmış kandırıp günah işlemiş. 15 62 2.Çünkü sahte para yapıyor fedakarlık iyi bir şeydir ama sahte hiçbir şeyi sevmem.
Fakat ucunda Türk milleti varsa o başka.
1 4
3.Ben onun yerinde olsaydım sahte para yapmazdım parayı başka yerden bulmayı tercih ederdim böylelikle karşıdakini de kandırmış olmazdım.
1 4
4……(boş bırakanlar) 8 30
Toplam 24 100
Tablo 49 incelendiğinde; Haksızdır yanıtını verenler: 15 öğrenci “Yalan
söyleyip sahte para yapmış. Kandırıp günah işlemiş.”, 1 öğrenci “Sahte para yapıyor. Fedakarlık iyi bir şeydir ama sahte hiçbir şeyi sevmem. Fakat ucunda Türk milleti varsa o başka.”, 1 öğrenci “Ben onun yerinde olsaydım sahte para yapmazdım. Parayı başka yerden bulmayı tercih ederdim. Böylelikle karşıdakini de kandırmış olmazdım.”,
şeklinde açıklamışlardır.
Bu durumda öğrencilerin okudukları öyküden yola çıkarak bu öykünün kahramanı olan Mehmet Muzaffer hakkında yaptıkları yorumlardan hayatlarında iyiliğe ve fedakarlığa oldukça yer verdikleri, yaşadıkları toplumda fedakarlık ve yardımseverlik değerlerinin önemli olduğu söylenebilir. Ne olursa olsun Mehmet
Muzaffer’in yaptığı davranışın hiçbir şekilde doğru olmadığını söyleyen öğrenciler de olmuştur. Fakat genelde kurtuluş savaşı yıllarının zor şartları ve milletin geleceği mevzubahis konusu olunca Mehmet Muzaffer çoğunlukla yaptığı davranışı takdir toplamıştır.
4.HAFTA: ETKĠNLĠK 6